دو گزارش متفاوت اصولگرايان و اصلاح طلبان از سخنراني ديروز خاتمي در دانشگاه تهران

واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: دو گزارش متفاوت اصولگرايان و اصلاح طلبان از سخنراني ديروز خاتمي در دانشگاه تهران
با نگاه از زواياي مختلف به سخنراني ديروز ، نتيجه گيري بهتري مي توان نسبت به آن داشت ، ضمن آن كه رويكردهاي دو طرف نيز به خوبي قابل قضاوت و سنجش خواهد بود.
عصرايران - سخنراني سيدمحمد خاتمي در دانشگاه تهران ، بازتاب هاي فراواني در مطبوعات امروز كشور داشت و رسانه هاي وابسته به هر جناح ، از زاويه ديد خود به اين مراسم پرسرو صدا نگاه كرده بودند .
عصرايران ، براي ايجاد امكان مقايسه نزديك بين ادبيات و نوع نگاه هاي دو جريان اصولگرا و اصلاح طلب به اين ماجرا ، گزارش هاي "كيهان" ، روزنامه شاخص اصولگرايان و "كارگزاران" روزنامه شاخص اصلاح طلبان و ارگان حزب كارگزاران سازندگي را بدون تغيير در تيتر و متن شان ، منتشر مي كند و بر اين باور است كه با نگاه از زواياي مختلف به سخنراني ديروز ، نتيجه گيري بهتري مي توان نسبت به آن داشت ، ضمن آن كه رويكردهاي دو طرف نيز به خوبي قابل قضاوت و سنجش خواهد بود:

كيهان
حضور خاتمى در دانشگاه تهران ، اصلاح طلبان را به جان هم انداخت
در جريان سخنراني روز گذشته محمد خاتمي رئيس جمهور سابق، اعضاي سازمان ادوار دفترتحكيم در حالي كه تصاويري از عبدالله نوري در دست داشتند خواستار حضور نوري در انتخابات رياست جمهوري شدند و شعارهايي را عليه خاتمي سر دادند.

به گزارش كيهان سرانجام بعد از دو بار تغيير در زمان از پيش تعيين شده براي حضور محمدخاتمي در دانشگاه تهران، وي ديروز در دانشگاه تهران حاضر شد.
همزمان با حضور رئيس جمهور پيشين جمهوري اسلامي ايران در دانشگاه تهران جمعي از دانشجويان اين دانشگاه با صدور نامه اي سرگشاده با عنوان «آقاي خاتمي، ما هم سوال داريم» سوالاتي را از وي مطرح كردند.

براساس گزارشات دريافتي در دقايق آغازين اين مراسم، طرفداران خاتمي و هواداران عبدالله نوري با يكديگر درگير شده و تنش هايي در سالن بروز كرد.
در جريان اين تنش ها اعضاي سازمان ادوار دفتر تحكيم در حالي كه تصاويري از عبدالله نوري در دست داشتند خواستار حضور وي در انتخابات رياست جمهوري شدند و شعارهايي را عليه خاتمي سر دادند. اين در حالي بود كه انجمن اسلامي دانشگاه تهران با هدف جلوگيري از ورود حاميان نوري به تالار شهيد چمران محل سخنراني خاتمي، تدابير ويژه اي را به كار گرفته بود.

اعتراضات هواداران عبدالله نوري اما به همين جا ختم نشد چنانكه در اعتراض به حضور خاتمي در دانشگاه تهران درب سالن محل برگزاري سخنراني را شكستند.
هواداران عبدالله نوري با آتش زدن تصاوير خاتمي و همچنين ريختن تصاوير وي در سطل زباله به حضور رئيس جمهور سابق در دانشگاه تهران اعتراض كردند.

اين در حاليست كه در ميان حاضران در سالن دست نوشته هايي مبني بر تحريم انتخابات به چشم مي خورد.

صبح دوشنبه از دانشگاه هاي اميركبير، تربيت مدرس، خواجه نصير، شريف و تربيت معلم، اتوبوس هايي براي انتقال دانشجويان به دانشگاه تهران و محل سخنراني خاتمي توسط انجمن هاي اسلامي اين دانشگاه ها در نظر گرفته شده بود. به طوري كه وقتي درب سالن در اثر ازدحام جمعيت شكسته شد، دانشجويان با صندلي هايي كه از ساعتي قبل با انتقال اتوبوسي پر شده بود، مواجه شدند.
پس از شكسته شدن درب سالن، يكي از اوباش، تصوير امام خميني(ره) را كه بالاي درب نصب شده بود، پاره كرد.

حاميان خاتمي و اعضاء انجمن اسلامي دانشگاه تهران نيز كه از خاتمي براي حضور در اين مراسم دعوت كرده بودند، شعارهايي در حمايت از خاتمي سر دادند. «خاتمي قهرمان، براي حفظ ايران، اميد ملت بمان»جزء شعارهاي اصلي طرفداران خاتمي است كه به صورت دست نوشته هايي نيز در سالن ديده مي شد.

برخي زد و خوردهاي پراكنده در گوشه و كنار سالن مشاهده شد.
مخالفان خاتمي با شعارهايي مانند «آزادي، مساوات، تحريم انتخابات»، «انجمن سنتي تو مايه خفتي»، فضاي اين مراسم را متشنج كردند. اين طيف افراطي همچنين شعارهاي متعددي عليه دولت سر دادند كه در اين شعارها، حاميان خاتمي نيز آنها را همراهي مي كردند.
زماني كه مجري برنامه سخناني در مورد فجايع غزه ايراد كرد با واكنش منفي حضار مواجه شد تا حدي كه صداي وي تقريباً به كسي نمي رسيد.
صحبت هاي بعدي مجري درباره آرمان هاي انقلاب نيز به همين صورت مورد استقبال حضار صورت نگرفت.

هيچ كدام از دانشجوياني كه قصد سوال شفاهي از خاتمي را داشتند، اجازه اين كار را پيدا نكردند. سوال هاي كتبي نيز تنها حول و حوش حضور يا عدم حضور خاتمي در انتخابات سال آينده بود.
جمعي از دانشجويان دانشگاه تهران نيز با صدور نامه اي سرگشاده با عنوان «آقاي خاتمي، ما هم سؤال داريم» همزمان با حضور ديروز خاتمي در دانشگاه تهران، در اين نامه سؤالاتي را از وي مطرح كردند.

در نامه سرگشاده جمعي از دانشجويان مسلمان دانشگاه تهران كه پيش از ظهر دوشنبه در دانشگاه تهران منتشر شد، خطاب به سيدمحمد خاتمي آمده است: بعد از دوران اصلاحات، اين سومين حضور شما در سياسي ترين دانشگاه ايران است. حتما يادتان هست كه در سال پاياني دوره 8 ساله رياست جمهوري تان چه رخ داد! فرزندان شما كه سالها برايتان سوت و كف زده بودند شما را هو كردند و چقدر زيبا شاهد شعار زنده باد مخالف من، بودند؛ به خاطر مي آوريد؟ به اخراج از سالن توسط همراهانتان، تهديدشان كرديد و در آدم بودنشان شك كرديد و اين دانشجويان ارزشي و مسلمان بودند كه احترام رئيس جمهور مملكتشان را حفظ كردند و از حق نقد و سؤال هاي بيشمار خود از گفتمان اصلاح طلبان گذشتند.
رئيس جمهور سابق ما، آنجا شما از شنيده شدن صداي دشمن در پايگاه اصلاح طلبان گفتيد، چقدر دير اين صدا به گوش شما رسيد. صدايي كه از همان ابتدا به گوش ما و ساير دوستداران نظام رسيده بود. امروز هم اين صداها واضح تر شنيده مي شود. از حمايت هاي رئيس جمهور آمريكا از اصلاح طلبان چه خبر؟ اخيرا براي چندمين بار از اصلاح طلبان بيروت تا تهران حمايت كرده است، به نظر شما اين حمايت ها در پاسخ صداهاي خارج شده از اردوگاه اصلاحات نيست؟

حجت الاسلام والمسلمين خاتمي، بالاخره ما نفهميديم كه اصلاحاتي كه تاكنون تعريف دقيقي نشده است براي دموكراسي قيد دين مي آورد يا براي دين قيد دموكراسي؟ شما اظهارات آقايان آغاجري، سروش و گنجي را كه بوي ارتداد از آن به مشام مي رسد شنيده ايد؟ موضع شما به عنوان يكي از رهبران اصلاحات چيست؟
همچنين «انجمن اسلامي دانشجويان دموكراسي خواه» دانشگاه تهران و علوم پزشكي تهران بخش هاي مهم 10 سؤال خود را در قالب يك بيانيه منتشر كرد.

در اين بيانيه خاتمي را «رئيس سابق جمهوري» و «كانديداي احتمالي رياست آينده جمهوري» خوانده اند و تأكيد كرده اند «معتقديم اگر خاتمي مي خواهد بيايد، اين آمدن نبايد با دعوت اين و آن باشد» و نخستين سؤال خود را با موضوع «تداركاتچي نبودن رئيس جمهوري و تلاش براي اجراي قانون اساسي»، نوشته اند.

در ادامه بيانيه نيز 9 مورد ديگر از پرسش هاي خود را با موضوع «وعده هاي خاتمي در زمان رياست جمهوري» نوشته اند.

همچنين در بيرون از سالن گروهي با نام «گروه 88 دانشكده فني» برگه هاي كوچكي با عكس خاتمي توزيع مي كنند كه در پشت آن اين عبارت درج شده است: «پيوند دو جنبش ايراني- جنبش دانشجويي و جنبش اصلاحات».
در همين حال خاتمي نيز با اصرار حضار آماده پاسخگويي درباره حضور 3 باره اش در انتخابات شد ولي زماني كه بار ديگر به شرط گذاري براي حضور در انتخابات تأكيد كرد با واكنش بسيار منفي حضار روبرو شد به طوري كه تعدادي از آنها تالار را ترك كردند.
خاتمي در پاسخ به سؤالي درباره عبور برخي از اصلاح طلب ها از وي بعد از مكث زياد پاسخ داد: هر كس مي خواهد عبور كند عيبي ندارد همانطور كه امام گفته همه اجازه فعاليت دارند.
وي با بيان اينكه ديگر امروز رد و تأييد صلاحيت ها اثر منفي ندارد، مدعي شد: اين امر باعث تأسف است. امروز زندان رفتن در اين نظام باعث خفت نيست و اين بسيار بد است. ما از حوزه دفاع از اسلام و جمهوري اسلامي سخن مي گوئيم، بايد بگونه اي شرايط باشد كه هر كس كه با او برخورد مي شود، مانند يك انسان مجرم خطرناك باشد نه اينكه تنها به خاطر انتقام و به دليل داشتن سلايق سياسي برخورد و يا رد صلاحيت شود.

خاتمي در پاسخ به سؤالي مبني بر اينكه آيا هشت سال كافي نيست؟، گفت: براي رسيدن به آرمان هاي انقلاب هشت سال كافي نيست، بلكه وقتي اصلاحات تدريجي است، 28 سال هم براي آن كافي نيست. من به هيچ وجه نمي گويم كه عيب نداشتيم. اتفاقاً عيوب زيادي هم داشتيم و حتي برخي فرصت ها را از دست داديم. اگر آن زمان كه برخي در مقابل اصلاحات و خواست مردم ايستادگي مي كردند، با قاطعيت بيشتري عمل كرده بوديم، نتيجه بهتر بود. اگر بعضي از كارشكني ها انجام نمي شد، قطعاً دستاوردهاي بيشتري داشتيم و در عين حال اعتراف مي كنم ضعف در دولت نيز وجود داشت.

وي در عين حال خاطرنشان كرد: البته به نام اصلاحات حرف هاي بي ربطي گفته شد اما آنها را به حساب اصلاحات مورد علاقه من نگذاريد. اكنون اگر اصلاحات روي كار بيايد تجربه هشت سال دولت اصلاحات و چهار سال اخير را هم دارد.

كارگزاران
خاتمي: نمي‌گويم نه
دانشگاه تهران و سيدمحمد خاتمي سال‌ها بود كه چنين فضايي را تجربه نكرده بودند؛ روزي كه دانشكده فني دانشگاه تهران پس از مدت‌ها حال و هوايي به خود گرفت كه تنها در روزهاي منتهي به دوم‌خرداد 76 آن را حس كرده بود.

ديروز سيدمحمد خاتمي براي سومين‌بار پس از پايان دوران رياست‌جمهوري‌اش به جمع دانشجويان دانشگاه تهران و دانشجويان ديگر دانشگاه‌ها كه با مشقت فراوان خود را به سالن شهيدچمران وارد كرده بودند، آمد و خاطرات تلخ و شيرين گذشته را با آنها مرور كرد. ازدحام جمعيت و حضور دانشجويان در محل سخنراني خاتمي تا جايي بود كه مسوولان انتظامات دانشگاه تهران براي حفظ امنيت جاني حاضران در سالن شهيدچمران و راهروها و سالن‌هاي جنبي دانشكده فني كه به وسيله مانيتور شاهد مراسم بودند، ناچار به بستن درهاي متعدد ورودي به اين دانشكده شدند.

حضور گسترده دانشجويان در مراسم بزرگداشت روز دانشجو كه با 10 روز تاخير توسط انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهران و علوم‌‌پزشكي تهران برگزار شد، باعث شد تا گنجايش دو هزار و 500 نفره سالن شهيدچمران، بيش از دو برابر ظرفيت خود، پر شود و اين مسئله باعث به وجود آمدن مشكلات متعددي مانند كمبود هوا و گرماي فوق‌العاده براي حاضران شد. دانشجويان دانشگاه تهران و ديگر دانشگاه‌ها از ساعت 9 صبح ديروز تا 14، شعارهاي مختلفي در حمايت از خاتمي، انتقاد از دولت نهم و برخوردهاي صورت گرفته با دانشجويان و نهاد دانشگاه در سه سال و نيم اخير سر دادند.

اين در حالي بود كه همزمان با قطعي شدن روز بيست‌و‌پنجم آذر براي حضور خاتمي در دانشگاه تهران، رسانه‌هاي متعدد جريان حاكم با انتشار اخبار و بيانيه‌هاي جعلي و غيرواقعي، تلاش فراواني را براي رودررو نشان دادن دانشجويان با خاتمي و تبديل اين جلسه به مراسم محاكمه رئيس‌جمهور سابق انجام دادند كه حمايت گسترده و پرشور دانشجويان از خاتمي كه بارها باعث قطع شدن سخنان او شد، اين پروژه را با شكست مواجه كرد. در چنين فضايي كه يادآور روزهاي پرخاطره دوم‌خرداد بود، سيدمحمد خاتمي به ميان دانشجويان آمد و سخنان خود را آغاز كرد.

زخم 18 تير باقي است

رئيس دولت اصلاحات در سخنان خود، حادثه كوي دانشگاه تهران را «تلخ» و «جنايت بزرگ» خواند و گفت: حادثه كوي دانشگاه نشانه مظلوميت دانشگاه و مقاومت ستودني اين دانشگاه بود. 18 تير جنايت بزرگي بود كه زخم مظلوميت آن هنوز دل‌هاي دلسوزان نظام را مي‌سوزاند. در صورتي كه اين حادثه هيچ ربطي به دانشگاه نداشت و سبب شد كه فشار بر دانشگاه بيشتر شود. خاتمي با تاكيد مجدد بر اينكه 16 آذر نماد جنبش دانشجويي بود، تصريح كرد: 16 آذر يك حادثه مستمر و دائم است كه هميشه بايد به ياد آن بود. وي سپس با انتقاد از فشارهاي وارده بر دانشجويان و نهاد دانشگاه اظهار داشت: آيا آزادي به معناي واقعي كلمه در جامعه ما نهادينه شده است؟ آيا دانشگاه‌هاي ما كه بايد كانون آزادي باشند آزادي را احساس مي‌كنند؟ آيا اكثريت در دانشگاه‌هاي ما با هيات‌هاي علمي شايسته است؟ آيا در دانشگاه‌هاي ما و در جامعه ما نقد قدرت هزينه ندارد؟ اگر ندارد اين همه ستاره‌گذاري و محروميت براي چيست؟

چرا هنوز در برخي از دستگاه‌ها و نهادها نقد كه وظيفه اصلي دانشگاه و روشنفكر جامعه است به عنوان براندازي محسوب مي‌شود و با ناطق به عنوان برانداز برخورد مي‌شود؟ وي تاكيد كرد: آيا به قانون اساسي عمل مي‌شود؟ آيا كساني كه بايد حافظ قانون اساسي باشند و در پاسداري از رأي مردم بكوشند چنين مي‌كنند.

اگر به اهداف رسيده‌ايم پس سند چشم‌انداز 20 ساله يعني چه؟ يعني نرسيده‌‌ايم، يعني تا رسيدن به اين اهداف فاصله داريم. خاتمي در ادامه سوالات صريح خود گفت: آيا ما از عقب‌ماندگي رهايي يافته‌‌ايم؟ آيا فقر و فساد و تبعيض از جامعه ما رخت بربسته است، آيا دولت از اينكه كارفرماي بزرگ باشد، برآمده از مردم باشد و مسوول در برابر مردم باشد، آيا به جاي اينكه دولت اينچنين باشد و كارفرماي بزرگ نباشد، در جامعه ما تحقق يافته است؟ آيا دولت پشتيبان امنيت و پيشرفت ملت شده است؟ آيا در جامعه ما ميزان رأي ملت است يا هنوز به جاي حفاظت از قانون و رأي مردم كساني مي‌خواهند بر مردم قيموميت اعمال كنند؟ آيا شاهد پيشرفت همه‌‌جانبه هستيم؟

كشور را با نفت 8 دلاري اداره كرديم

خاتمي در يادآوري شعاري كه در زمينه‌ توسعه‌ سياسي در دوران مسووليتش مطرح مي‌كرد، گفت: با وجود آنكه بر فعاليت‌هاي سياسي تاكيد مي‌كردم، اما تحولات اقتصادي قابل تقديري نيز در دولت اصلاحات شكل گرفت كه هنوز هم نان آن را مي‌خورند. خاتمي با اشاره به وضعيت قيمت نفت در دوران اصلاحات كه به بشكه‌اي ‌٩ دلار رسيد و دولت اصلاحات توانست بدون آنكه فشار زيادي بر مردم وارد شود كشور را اداره كند، اشاره كرد و آن را ديگر دليل موفقيت اين دولت ارزيابي كرد. وي به «خشكسالي كه در دوران اصلاحات در كشور اتفاق افتاد و به واسطه آن مجبور شديم شش ميليون تن گندم وارد كنيم»، اشاره كرد و گفت: در همان زمان تورم به ‌٥/١١ درصد رسيد.

صحبت تك‌نرخي كردن ارز بود كه گفته شد تورم در صورت تك‌نرخي شدن ارز ‌٩ تا ‌١٠ درصد افزايش پيدا مي‌كند. ما اين كار را انجام داديم و كشور را با تورم ‌٣/١٥ درصدي تحويل داديم اما امروز با نفت ‌٩٠ دلاري سوال كنيد وضعيت تورم چطور است؟ وي اضافه كرد: مطمئنا به نام اصلاحات حرف‌هاي بي‌ربطي زده شد اما آن را به حساب اصلاحاتي كه مردم به آن رأي دادند، نگذاريد. رئيس بنياد باران، تاكيد كرد: اگر اصلاحات مجددا رأي بياورد هر چند حتي اگر من نيايم تجربه هشت سال و تجربه اين چهار سال را داريم. خاتمي در پاسخ به اين سوال كه آيا اميدي به آينده است؟، گفت: اين كشور خيلي مهم است و انقلاب شما خيلي بزرگ بود.

اميدهاي بزرگ به اين كشور است. بنده به هيچ‌وجه معتقد نيستم دولت فعلي مي‌خواهد كارها را خراب كند و مشكل ايجاد كند و مطمئنم قصد خير دارند. خاتمي در ادامه به تدوين سند چشم‌انداز ‌٢٠ ساله‌ نظام در دوران وي كه به تاييد رهبري و تصويب مجمع تشخيص مصلحت رسيد، اشاره كرد و با يادآوري اينكه برنامه‌ چهارم توسعه نيز در راستاي تحقق اهداف سند چشم‌انداز تدوين شد، گفت: اگر اين برنامه را در افق چشم‌انداز اجرا مي‌كرديم وضعيت ما بهتر بود، گفتند درست نيست ولي به جاي آن‌چه گذاشتند. رئيس‌جمهور سابق كشورمان، در ادامه با ابراز اميدواري نسبت به اينكه ملت انتخابي انجام دهند كه در جهت بهبود امور باشد، اظهار داشت: با وضعيت فعلي ديرتر و گران‌تر به اهداف انقلاب مي‌رسيم اما اگر وضعيت عوض شود زودتر و ارزان‌تر اين اهداف محقق خواهد شد.

واكنش به تئوري عبور از خاتمي

وي همچنين در ادامه در پاسخ به سوالي درباره نگاهش به كساني كه در مقطعي شعار عبور از خاتمي را مطرح كردند، اظهار داشت: طبعا همه انديشه‌هايي كه به نام اصلاحات بيان شد را قبول ندارم، اما ما در جامعه متكثر زندگي مي‌كنيم. خاتمي كسي نيست، هر كسي هر انديشه‌اي كه دارد بايد ابراز كند. رئيس بنياد باران ادامه داد: مگر حضرت امام‌(ره) در پاريس نفرمود حتي كساني كه اصل دين و اسلام را قبول ندارند و ماركسيست يا ماترياليست هستند در جمهوري اسلامي آزادند صحبت كنند و تشكل و تجمع داشته باشند.

خاتمي همچنين هر كس، هر فرد يا گروهي را كه در چارچوب انديشه‌هاي امام و انقلاب حركت كند را مورد تاييد قرار داد. در ادامه اين جلسه سوال ديگري پرسيده شد مبني بر اينكه امروز عده‌اي هستند كه با مصادره امام در تلاشند كه به مطامع خود دست يابند امامي كه شما شناختيد، چگونه امامي بود؟ خاتمي در پاسخ به اين پرسش با بيان اينكه الان در اين مكان مجال و فرصت براي صحبت از امام(ره) نيست، گفت: در آن زمان در آن بينشي كه نسبت به اسلام وجود داشت؛ جريانات اسلامي متفكر همچون علامه طباطبايي، شهيد مطهري، مهندس بازرگان، ‌آيت‌الله طالقاني و استاد شريعتي در آن بحران‌ها و سختي‌ها انديشه‌هاي روشن اسلام را مطرح مي‌كردند. وي افزود: امام(ره) از دو جهت امتياز داشت يكي از جهت طرح انديشه‌هاي مهم و ديگري از لحاظ اينكه انديشه‌هاي ايشان ناظر به عمل بود. ايشان انساني اسلامي و متدين بودند كه لحظه‌اي در انجام وظايف ديني ترديد نمي‌كردند.

ايشان در مقابل خيلي‌ها مسئله‌ جمهوري اسلامي را مطرح كردند. خاتمي در ادامه به بيان خاطره‌اي از امام(ره) پرداخت و گفت: زماني كه امام در پاريس حضور داشتند و مسئله جمهوري اسلامي را مطرح كردند گروه‌هاي اسلامي غيرديني با بنده براي ديدار با امام تماس گرفتند البته اين افراد بعد از مدتي ضد جمهوري اسلامي، امام و انقلاب اسلامي شدند، اما آن روز آنها اظهار ارادت و علاقه به امام و جمهوري اسلامي مي‌كردند.

برخي از آنها خواستار ديدار با امام شدند. بنده به همين دليل به حاج احمد‌آقا گفتم كه اينها قصد ديدار با امام را دارند البته اين افراد همان كساني هستند كه از دل آنها القاعده و طالبان درآمد. آنها در آن ديدار به امام اعتراض كردند كه جمهوري اسلامي يك بدعت است و در اسلام چيزي به نام جمهوري اسلامي وجود ندارد.

بنابراين اگر به نام خليفه مسلمين در صحنه حاضر شويد با شما بيعت و همه امكانات را در اختيارتان قرار مي‌دهيم. امام در واكنش به اين سخنان با عصبانيت فرمودند كه بنده هيچ احتياجي به امكانات شما ندارم. جمهوري اسلامي بدعت نيست و ما روشي جز جمهوري اسلامي را قبول نداريم. در اين هنگام يكي از دانشجويان از ميان جلسه فرياد زد پس انقلاب فرهنگي چه بود؟، كه خاتمي در واكنش گفت: صحبت از انديشه است. امام(ره) به صراحت فرمودند هر انديشه‌اي حتي انديشه‌هاي الحادي در جمهوري اسلامي تا وقتي كه به توطئه نينجامد و دست به اسلحه نبرد، آزاد است. وي ادامه داد: ممكن است در انقلاب فرهنگي نيز برخي تندروي‌ها انجام شده باشد، اما اين را نبايد به حساب امام گذاشت. امامي كه من مي‌شناختم امامي بود كه به رأي مردم، استقلال و آزادي مردم مومن بود و معتقد بود كه اسلام با همه اينها سازگاري دارد و اگر انحرافي وجود دارد، اينجاست.

انتقاد از رد صلاحيت‌هاي مجلس هشتم

وي در ادامه در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا استراتژي‌اي براي مبارزه با كارشكني‌ها در برابر اصلاح‌طلبان وجود دارد، با تاكيد بر اينكه يقينا بايد در اين زمينه كار شود، ‌توضيح داد: همه چيز دست ما نيست. شما ديديد كه در جريان انتخابات گذشته در امر تاييد صلاحيت‌ها چه شد و چه نيروهاي برجسته‌ انقلابي سابقه‌داري از صحنه حذف شدند. وي ادامه داد: در جريان انتخابات مجلس هشتم از ‌٢٩٠ كرسي مجلس، جبهه‌ اصلاحات با همه تسامحي كه داشت در ‌١٠٤ كرسي امكان رقابت داشت. ديديد كه در اين ‌١٠٤ كرسي نزديك به ‌٦٠ نفر به صحنه آمدند، ‌جو جامعه اينچنين است. آيا اگر در ‌٢٩٠ كرسي نامزدهاي اصلاح‌طلب حضور داشتند، امروز بالاي ‌٥٠ درصد اين مجلس در اختيار اصلاح‌طلبان نبود؟

رئيس‌جمهور سابق كشورمان همچنين در واكنش به برخي شعارها با محتواي «مرگ بر...» در سالن گفت: اصلا شعار مرگ ندهيد، بحث دوستانه داريم. خاتمي در ادامه سخنانش اظهار كرد: اينكه بگذارند چه كساني در عرصه بيايند و نيايند، يك مسئله است، گرچه متاسفانه امروز تاييد يا ردصلاحيت‌ها اثر مثبت يا منفي در جامعه ندارد و اين براي ما باعث تاسف است، بدين معنا كه ارزيابي در اين زمينه براي جامعه‌ ما چندان مورد توجه نيست. وي افزود: ما از موضع دفاع از اسلام و جمهوري اسلامي مي‌گوييم بايد در جامعه طوري باشد كه اين طور تلقي شود كه هركس با او برخورد مي‌شود، انسان مجرم خطرناكي است نه اينكه اين شائبه ايجاد شود كه در برخي مواقع به خاطر انتقاد و آن هم نه اعتراض، برخوردي مي‌شود يا افرادي به دليل داشتن سليقه خاص سياسي ردصلاحيت مي‌شوند، ولو اينكه سابقه آنها در انقلاب و ساير مسائل از برخي كساني كه ردصلاحيت مي‌كنند، بيشتر باشد.

خاتمي تصريح كرد: همه چيز دست ما نيست. ما فقط مي‌توانيم اعتراض و مسئله را مطرح كنيم، به همين دليل بايد تلاش شود افرادي كه به هر حال توان ردصلاحيت آنها نيست يا ردصلاحيت آنها هزينه زيادي دارد بيشتر در صحنه شركت كنند.

وي ادامه داد: اگر اين مشكل نبود افراد باصلاحيتي وجود داشتند كه مي‌توانستند در انتخابات شركت كنند و مورد توجه مردم قرار گيرند و خدمت كنند. خاتمي در ادامه توضيح داد: افرادي كه انتخابات را برگزار مي‌كنند رسالت و وظيفه‌ خود را پاسداري از رأي مردم بدانند. وي ادامه داد: اينكه ما مي‌گوييم بايد كساني در جمهوري اسلامي مسووليت داشته باشند كه واقعا به رأي مردم معتقد باشند، واقعا معتقد باشند كه امام فرمود ميزان رأي ملت است، اين اصل راهبردي است.

رئيس موسسه بين‌المللي گفت‌وگوي فرهنگ‌ها و تمدن‌ها ادامه داد: انتخابات بايد طوري باشد كه نظارت كامل از سوي ملت و نمايندگاني كه ممكن است مورد ستم قرار گيرند، واقع شود؛ اما متاسفانه در انتخابات مجلس نتوانستيم اين موضوع را صددرصد اجرا كنيم؛ ولي دوستان سازوكاري را انجام دادند تا بتوانند نظارت را انجام دهند و حتي‌الامكان چهر‌ه‌هاي مطلوبي حضور پيدا كنند و از رأي مردم حمايت شود.

بايد قاطع‌تر مي‌بودم

رئيس دولت اصلاحات در ادامه سخنانش در دانشگاه تهران در پاسخ به اين سوال كه دستاورد هشت سال دولت شما چه بود؟، گفت: براي رسيدن به آرمان‌ها و اهداف انقلاب نه تنها فرصت هشت ساله كافي نيست؛ بلكه از آنجا كه اصلاحات تدريجي است، ‌٢٨ سال نيز كافي نيست.

وي در ادامه با بيان اينكه به هيچ‌وجه معتقد نيستم كه ما در اين هشت سال عيبي نداشتيم، گفت: معتقدم بعضي جاها فرصت‌ها را از دست داديم از جمله وقتي برخي كارشكني‌ها شروع شد و با مصادره‌ ارزش‌هاي انقلاب، در مقابل اصلاحات و حركت و خواست مردم ايستادند حتما اگر با قاطعيت بيشتر عمل مي‌كرديم امروز وضع و حال‌مان بهتر مي‌شد.

رئيس بنياد باران ادامه داد: اگر بعضي كارشكني‌ها نبود دستاوردهاي بيشتري داشتيم. قبول مي‌كنم ضعف از ما بود. موانع و كارشكني‌ها هم بود و در مقابل آن عمل مي‌شد.

آمريكا راضي به مذاكره نيست

رئيس دولت اصلاحات در ادامه با اشاره به مصاحبه‌هاي دوره‌ رياست‌جمهوري خودش كه «در آن به دفاع از همه اصول و ارزش‌هاي انقلاب پرداخت»، گفت: بعد از اين مصاحبه براي اولين‌بار دولت آمريكا مطابق آن شروطي كه امام(ره) گذاشته بود (دولت آمريكا عذرخواهي كند و قول دهد ديگر در امور ايران دخالت نكند) رسما از ايران عذرخواهي كرد، اما به جاي اينكه زمينه‌ها فراهم شود تا در راستاي آن مشكلات رفع و منافع ملي نيز تامين گردد حجمي از تبليغات عليه اصلاحات در جامعه شكل گرفت.

وي كه برنامه‌هاي دولت اصلاحات را برگرفته از ارزش‌ها، اصول و خواست‌هاي مردم و حقوق ملت مي‌دانست آنچه در دوره‌ اصلاحات در بحث برقراري رابطه با آمريكا پيش آمد را نيز در همين راستا ارزيابي كرد. خاتمي در ادامه با اشاره به وضعيت بحث مذاكره با آمريكا در دوره اصلاحات، اظهار داشت: امروز معتقدم دولت ما انصافا با شجاعت پيشگام مذاكره با آمريكاست و در مذاكره نيز بسته نيست: البته مشكل اين است كه آمريكايي‌ها به عرصه نمي‌آيند.

اگر كارشكني باشد، آمدن فايده ندارد

رئيس‌ دولت اصلاحات در پاسخ به درخواست‌هاي متعدد و شعارهاي دانشجويان مبني بر ضرورت كانديداتوري او در انتخابات آينده رياست‌جمهوري، تصريح كرد كه در صورتي مي‌توان با برنامه به مردم خدمت كرد كه نهادهايي كه داراي قدرت هستند، از دولت منتخب حمايت كنند يا لااقل در برابر آن كارشكني نكنند.

رئيس‌جمهور سابق كشورمان تصريح كرد: بايد با تدبير انديشيد و در مسير خدمت به مردم و آرمان‌هاي آنها كار كرد، همچنين براي اعتلاي كشور، تامين آزادي‌ها در جامعه، مبارزه با فقر، ايجاد توليد و اشتغال و ساير مسائل و همچنين دفع تهديدها تلاش كرد. در اينجا نبايد متوجه فرد باشيم.

اگر كسي احساس كند آمدن او با كارشكني توأم مي‌شود بايد به سراغ فردي رفت كه تحول‌خواه باشد و روي او هم حساسيت كمتر باشد تا هم بتواند به مردم خدمت كند و هم نيروها هدر نرود. اين سخنان خاتمي، اعتراض گسترده دانشجويان را به دنبال داشت كه با سر دادن شعارهايي خواستار نامزدي شخص او در انتخابات شدند. اينگونه بود كه خاتمي در پاسخ به اين پرسش كه در شرايط فعلي، اموري كه بر تصميم‌گيري شما تاثير مي‌گذارد، چيست؟ اظهار داشت: ما آزادي، استقلال، پيشرفت و عدالت را مي‌خواهيم، بايد واقع‌بين بود و ايد‌ه‌آل‌گرايي نكرد.

معتقدم ايران زمينه‌هاي بسيار مساعدي براي پيشرفت دارد. مردم ما شايسته برخورداري از آزادي و استقلال هستند و براي اين كار بايد برنامه داشت و بر اين اساس آسان‌ترين كار داشتن برنامه است؛ به‌ويژه براي ما كه تجربه‌ تدوين دو برنامه سوم و چهارم و اجراي كامل برنامه‌ سوم را داشتيم و به مسائل آشنا هستيم و مطالب را مي‌دانيم. وي افزود: معتقدم در حال حاضر شرايط سخت‌تر شده و نتوانسته‌ايم در مسير اهدافي كه چشم‌انداز و ساير اهداف بلند دارند، حركت كنيم، اما انجام تحول در جامعه و پيشرفت كه هم مردم از نظر اقتصادي در جايگاه مناسب باشند و هم عدالت اجتماعي حاكم شود و هم تهديدات نسبت به ايران كم شود و بسياري از اصولي كه ما بر آن پافشاري مي‌كنيم، حفظ شود، كاملا ميسر است؛ مهم آن است چه كساني و چگونه مي‌توانند كار را انجام دهند.

رئيس‌جمهور سابق كشورمان در ادامه گفت: اگر برنامه خوب هم داشته باشيد اما در مقابل با دو مسئله روبه‌رو باشيد كه يكي توقع مردم است كه انتظار دارند يك شبه مسائل حل شود (اين در حالي است كه مسائل يك‌شبه حل‌شدني نيست اما مي‌توان در آن جهت حركت كرد) و دومين مسئله اينكه با كارشكني و تخريب مواجه شويد؛ يعني دستگاه‌هايي كه بايد كمك كنند فقط مردم را تحريك كنند، {نمي‌توان كار كرد}.

انگار همه جا گل و بلبل است

خاتمي ادامه داد: در زمان بنده هم فقر، فساد و گراني وجود داشت و اشتغال نبود، در رسانه‌ ملي و دستگاه‌هاي مختلف و تشكيلات مختلف {اين امر مطرح ‌شد}! اما امروز ان‌شاءالله همه جا گل و بلبل شده است. وي افزود: اگر شرايط به اين صورت باشد كه واقع‌بينانه بتوان با مردم حرف زد و برنامه ارائه داد و بعد مطمئن بود كه اين برنامه‌ها در عمل پياده مي‌شوند، و از طرف ارگان‌ها و نهادها پشتيباني شود يا حداقل كارشكني نشود، {مي‌توان كار كرد}. خاتمي افزود: نمي‌توان به مردم قول داد و نتوانست عمل كرد و سپس جريان‌ها و جناح‌ها شروع به حمله كنند. بنده معتقدم بايد فردي بيايد كه مي‌تواند كار بكند، البته من نمي‌گويم نه!، دارم بررسي مي‌كنم. اين سخنان خاتمي با تشويق دانشجويان حاضر در سالن مواجه شد.

فضاي دانشگاه‌ها مساعد نيست

خاتمي در پاسخ به پرسش ديگري مبني بر اينكه مگر قرار نبود در جمهوري اسلامي همه و به خصوص در دانشگاه‌ها، آزادي داشته باشند پس تكليف «دانشجويان غيرديني» كه مي‌خواهند در دانشگاه‌ها فعاليت كنند در فضاي فعلي چه مي‌شود؟ اظهار كرد: معتقدم فضاي دانشگاه‌ها مساعد نيست، اين موارد را در شوراي انقلاب فرهنگي نيز بيان كردم اما در آنجا تنها يك رأي داشتم. عنوان كردم كه چرا فقط بايد انجمن‌هاي اسلامي حق حضور داشته باشند و سپس انجمن‌هاي اسلامي كه بيشتر پايبند خط امام(ره) هستند تحت فشار باشند؟ بايد همه جريانات و گروه‌ها بتوانند فعاليت‌هاي صنفي و فرهنگي كنند.

در اين هنگام يكي از دانشجويان پرسيد در اين هشت سال براي تشكل‌ها چه كار كرديد؟ خاتمي در واكنش گفت: مقداري كار كردم، مقداري هم نكردم و مقداري هم نگذاشتند انجام دهم. وي ادامه داد: رئيس‌جمهور كه در اين چارچوب كار مي‌كند امكانات و اختيارات محدودي دارد. نمي‌توان از او توقع انجام همه كارها را داشت والا اگر نظر بنده بود خيلي كارها انجام مي‌شد. خاتمي خاطرنشان كرد: وقتي مي‌گوييم جمهوري اسلامي به اين معنا نيست كه ديگر اديان و مذاهب، حقوق اساسي ندارند. رأي ملت يعني رأي همه آنها و معتبر است.

در جمهوري اسلامي رأي يك مسيحي، يهودي، زرتشتي و مسلمان در موارد حساس و حياتي مساوي است و همه بايد اجازه فعاليت داشته باشند. رئيس‌جمهور سابق كشورمان خاطرنشان كرد: متاسفانه در جمهوري اسلامي برخي به صراحت گفتند كه امام هم «جمهوري اسلامي» را قبول نداشت!؛ با اين تفكرات مي‌خواهند بگويند نماينده اسلام هستند؟

اين تفكر مي‌تواند در جامعه باشد، ولي هيچ‌كس نبايد اجازه دهد كه به نام انقلاب و در كانون‌هايي كه قدرت را در دست دارند اين تفكرها حضور پيدا كنند. يكي از دغدغه‌هاي اساسي اصلاح‌طلبان با آنها در تحجر، واپس‌گرايي و ظاهرگرايي است. رئيس بنياد باران تصريح كرد: ما از آن امام با آن انديشه دفاع مي‌كنيم. معتقديم كه برخي انديشه‌هايي كه وجود دارد كه با امام سازگار نبودند و امروز مي‌كوشند كه بگويند كه امام تفكر آنها را داشته و بايد با همه وجود ايستاد كه امام چيز ديگري غير از اين تفكرات موجود است. البته معتقدم اين تفكرات مي‌توانند حضور داشته و ابراز وجود كنند اما حق ندارند بر انقلاب و جامعه ما مسلط شوند.

جنبش دانشجويي در جنبش اجتماعي ريشه ‌داشته باشد

خاتمي در آغاز سخنانش با اشاره به دليل برگزاري اين مراسم كه پاسداشت شهداي ‌١٦ آذر بود و بيان اين نكته كه از چند منظر بايد به ‌١٦ آذر نگاه كنيم، گفت: يكي از اين جهات اين است كه ‌١٦ آذر مظهر بيداري دانشگاه و هشياري آن در دفاع از استقلال، آزادي و پيشرفت كشور است و پيشگامي دانشگاه به پرداخت هزينه به نفع كشور و به اعلام مبارزه نفسگير نسبت به وضعيتي كه ايجاد شده بود باز مي‌گردد.

وي با يادآوري فضايي كه بعد از كودتاي ‌٢٨ مرداد بر كشور حاكم شد به مرور آنچه بعد از جنگ جهاني دوم در جهان اتفاق افتاد و بر مبناي آن آمريكا در جهت اينكه ساير كشورهاي استعمارگر را كنار بزند و آنها را به پيروي از خود وادار كند، اشاره كرد و گفت: در اين فضا دانشگاه پيشتاز بود به گونه‌اي كه مرحله جديدي در مبارزه ايجاد شد. رئيس بنياد باران، با يادآوري فضاي رعب و اختناقي كه بعد از كودتاي ‌٢٨ مرداد بر كشور حاكم شد و به واسطه آن همه شخصيت‌هاي آزادي‌خواه و وطن‌خواه اعم از ملي و مذهبي در زندان بودند، اظهار داشت: فضا، فضاي رعب و وحشت بود تا مردم را مايوس كنند اما دانشگاه پيشگام شد براي شكستن اين فضاي رعب و سه قطره خوني كه در ‌١٦ آذر به زمين ريخت فوران آتش‌نشاني بود كه از دل مردم بپا خواست و در ‌٢٢ بهمن ‌٥٧ توانست رژيم را سرنگون كند. خاتمي كه ‌١٦ آذر را روزي داراي جايگاه ممتاز برمي‌شمرد اين روز را شايسته آن دانست كه به عنوان روز دانشجو و سمبل جنبش دانشجويي معرفي شود. رئيس‌جمهور سابق كشورمان، در عين حال به حوادثي كه دانشگاه بعد از ‌١٦ آذر به خود ديد خصوصا شهداي دانشجويي كه در جريان دفاع از انقلاب و تماميت ارضي كشور در دوران دفاع مقدس تقديم كشور كرد آن را نيز از ديگر خدمات دانشجو و جنبش دانشجويي به نظام و كشور دانست كه منشأ آن در متن ملت بود.

خاتمي در ادامه به حادثه ‌١٨ تير اشاره كرد و از آن به عنوان حادثه‌اي تلخ كه نشان‌دهنده مظلوميت دانشگاه و دانشجو بود ياد كرد و اظهار داشت: در آن جريان دست‌ها و انديشه‌هاي ناپاك سوءاستفاده كردند و آشوب ايجاد كردند كه بايد با آن برخورد مي‌شد و شد. وي بار ديگر حادثه كوي دانشگاه را حادثه‌اي تلخ كه سبب شد فشار بر دانشگاه و دانشجو زياد شود ياد كرد و اين حادثه را حادثه‌اي ارزيابي كرد كه هزينه آن را دانشگاه و دانشجو پرداخت. رئيس بنياد باران افزود: ماهيت حادثه تلخ كوي دانشگاه با ‌١٦ آذر متفاوت است. ‌١٦ آذر نماد جنبش دانشجويي محسوب مي‌شود. ‌١٦ آذر يك حادثه مستمر است كه همه روز بايد به ياد آن بود به‌خصوص براي دانشگاه كه مظهر جنبش دانشجويي است. وي در ادامه با طرح اين سوال كه آيا در ايران جنبش اجتماعي فراگير وجود دارد؟

به سابقه ‌١٠٠ ساله آزادي و دموكراسي‌خواهي در ايران اشاره كرد و اظهار داشت: ملت ايران بيش از ‌١٠٠ سال است كه در جهت نفي استمرار، استقرار جامعه مدني، پيشرفت، توسعه و عدالت حركت مي‌كند و انقلاب اسلامي ايران از موج‌هاي اين جنبش است كه توانست خواست‌هاي يكصد ساله ملت ايران را محقق كند. رئيس دولت اصلاحات در ادامه با طرح اين سوال كه آيا با پيروزي انقلاب اسلامي به اهداف خود رسيديم يا هستند اهدافي كه هنوز احساس مي‌شود محقق نشده‌اند؟ افزود: بيش از يكصد سال است كه اين ملت در جهت اهداف خود حركت مي‌كند و انقلاب اسلامي در جهت تحقق اين اهداف بود.

جمهوري اسلامي مطرح شد تا ما نشان دهيم مي‌خواهيم بر استبداد و ديكتاتوري خط پايان بكشيم و آزادي‌هاي مدني براساس خواست ملت را در جامعه پياده كنيم و از عقب‌ماندگي نجات پيدا كنيم. وي ادامه داد: ما مي‌خواستيم داراي نظامي شويم كه به واسطه آن، خود بر سرنوشت‌مان حاكم باشيم. جامعه‌اي كه در آن فقر و تبعيض نباشد، همه اقوام از حقوق خود بهره‌مند شوند. اخلاق بر آن حاكم شود. رئيس دولت اصلاحات در ادامه با اشاره به آنچه امروز در غزه شاهد آن هستيم از استقرار جامعه‌اي بر مبناي اخلاقيات كه ديگر شاهد حوادثي نظير ماجراي غزه نباشيم به عنوان ديگر خواست تاريخي ملت ايران ياد كرد. وي با تاكيد بر اينكه بي‌انصافي است كه بگوييم بعد از انقلاب تحولي ايجاد نشد، گفت: تحول ايجاد شد اما آيا كاملا به اهداف خود رسيده‌ايم؟ و آيا فقر، فساد و تبعيض رخت بربسته؟

آيا آزادي واقعي در جامعه نهادينه شده است؟ آيا دانشگاه به عنوان كانون آزادي احساس مي‌كند مي‌تواند بدون پرداخت هزينه به نقد قدرت بپردازد؟ رئيس بنياد باران، در ادامه اظهاراتش با يادآوري نقش دانشگاه و روشنفكر در نقد از روشي كه بر مبناي آن از اين وظيفه دانشگاه و دانشجو مفهوم براندازي برداشت مي‌شود و ناقد، برانداز معرفي مي‌شود انتقاد كرد.

خاتمي همچنين با بيان اينكه به تمام اهدافي كه انقلاب به دنبال آن بود دست پيدا نكرده‌ايم، اظهار داشت: اگر به اهداف رسيده‌ايم پس چشم‌انداز 20 ساله يعني چه؟ يعني براي رسيدن به اهداف فاصله داريم و بايد تلاش كنيم اهداف تحقق پيدا كند. رئيس‌جمهور سابق كشورمان، با بيان اينكه امروز تمام اهداف انقلاب محقق نشده كه بگوييم به جنبش نياز نداريم، اظهار داشت: جنبش دانشجويي امروز با جنبش دانشجويي كه در قبل انقلاب وجود داشت، فرق دارد. جنبش دانشجويي قبل از انقلاب براي براندازي نظامي فاسد بود، اما امروز جنبش دانشجويي بايد در جهت تحقق اهدافي حركت كند كه انقلاب به دنبال آن بود و اگر لازم دانست در بعضي ساختارها اصلاح شود تلاش شود تا اهداف انقلاب تحقق پيدا كند.

خاتمي ادامه داد: جنبش دانشجويي زماني جنبش دانشجويي واقعي است كه متوجه مصالح مبتلابه در جامعه باشد و در جهت تغيير در وضع و حال و تطبيق آن با نيازهاي جامعه حركت كند و پيشرفت عدالت و مردم‌سالاري و اخلاقي شدن جامعه را مدنظر داشته باشد. وي با بيان اينكه جنبش دانشجويي مي‌تواند داراي نقش رهبري باشد، اظهار داشت: همين‌جا فاصله جنبش دانشجويي با ديگر نهادهاي مدني و احزاب مشخص مي‌شود. جنبش دانشجويي به دنبال كسب قدرت رسمي نيست؛ بلكه در جهت اصلاح امور حركت مي‌كند.

رئيس بنياد باران، همچنين جنبش دانشجويي را برخوردار از نقش مرجعيت در جامعه‌اي دانست كه دچار بحران مرجعيت است و با اشاره به جايگاه تضعيف شده مرجعيت‌هاي سنتي در جامعه ما، گفت: در حال حاضر مرجعيت‌هاي سنتي تضعيف شده و مرجعيت‌هاي اجتماعي شكل نگرفته و در چنين شرايطي اگر جنبش دانشجويي روشن‌بين و واقع‌نگر باشد تا حد زيادي مي‌تواند نقش مرجعيت را داشته باشد.

خاتمي همچنين بر درك شرايط زماني، مكاني، منطقه‌اي و جهاني از سوي جنبش دانشجويي تاكيد كرد و گفت: جنبش دانشجويي بايد نيازهاي واقعي جامعه را درك كند و به سوي استقرار نظم و سامان امور حركت كند تا در سايه آن دردهاي مزمن جامعه درمان شود و خواست‌هاي جامعه مبني بر توسعه اخلاق و رعايت موازين مورد نياز جامعه تامين شود و زبان او به زبان جامعه نزديك گردد.
سه شنبه 26 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: عصر ایران]

[مشاهده در: www.asriran.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 117]