آشنايي با بسكتبال

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: آشنايي با بسكتبال
بسكتبال- همشهري آنلاين:
بسكتبال در سال ۱۸۹۱ توسط جيمز ناي اسميت ابداع شد.

اما از قرن‌ها پيش در ميان ساكنان نقاط مختلف قاره آمريكا، به ويژه آمريكاي مركزي و جنوبي ورزشي رايج بوده كه كم و بيش به بسكتبال شباهت داشته‌است.

در سال ۱۸۹۱ ناي اسميت كه در دانشگاه اسپرينگ فيلد (واقع در ايالت ماساچوست آمريكا) تديرس مي‌كرد، رئيس دانشگاه از او خواست ورزشي ابداع و اختراع كند كه دانشجويان بتوانند در فصل زمستان در سالن به آن بپردازند تا آمادگي جسماني خود را براي پرداختن به مسابقات ميداني فوتبال، هاكي و بيسبال در فصل بهار و تابستان حفظ كنند.

حاصل افكار و انديشه‌هاي وي شد ورزشي به نام بسكتبال كه امروزه پس از سپري شدن بيش از يك قرن از اختراع آن، از پرطرفدارترين و هيجان انگيزترين رشته‌هاي ورزش بين‌المللي است.

دكتر ناي اسميت در شروع كار دو سبد كه مخصوص حمل ميوه بود به ديوار دو طرف سالن ورزش دانشگاه و در ارتفاعي بلندتر از قد يك انسان قد بلند نصب كرد و به دو گروه از ورزشكاران جوان دانشگاه آموزش داد كه توپي را دست به دست بدهند و سعي كنند آن را به درون سبد بيندازند و تيم مقابل بايد بكوشد كه مانع از انجام اين كار شود و توپ را هم از چنگ حريف بربايد و تصاحب كند.

با گذشت زمان قوانيني براي انجام بازي وضع شد. مثلا تعداد بازيكنان هر تيم ۹ نفر تعيين شد. سپس به ۷ نفر تقليل يافت و بالاخره اين تعداد به ۵ نفر كاهش يافت و تثبيت شد. هر بازيكن مي‌توانست در موقع وقوع خطا به جاي كليه بازيكنان تيم خود پرتاب آزاد را انجام دهد.

هر تيم مي‌توانست از شروع تا پايان بازي توپ را در زمين خود به طور دلخواه نگهداري نمايد.
بعد از جنگ جهاني اول بسكتبال تبديل به ورزشي رقابت‌آميز و بزرگ و شناخته شد و به اروپا گسترش يافت.

در سال ۱۹۲۴ نخستين مسابقات جهاني بين تيم‌هاي بسكتبال فرانسه، ايتاليا، انگلستان و آمريكا در پاريس برگزار شد و از سال ۱۹۳۲ فدراسيون آماتوري بسكتبال در ژنو با نمايندگي چند كشور تشكيل شد. در مسابقات المپيك ۱۹۳۶ برلين براي نخستين بار ۲۳ كشور در مسابقات رسمي بسكتبال شركت كردند و آمريكا قهرمان المپيك شد.

امروزه با اين كه ورزش بسكتبال يكي از معروفترين و پرطرفدارترين ورزش‌هاي جهان است و تغييرات زيادي يافته‌است، هنوز اصول اساسي آن مانند زمان دكتر ناي اسميت باقي مانده است.

زمين قانوني و مناسب بسكتبال بايد كاملاً مسطح و بدون هر گونه مانع و برآمدگي باشد. زمين بازي براي خردسالان كوچكتر از زمين بزرگسالان است. مسابقات رسمي در ميدان‌هايي به شكل مستطيل به طول ۲۶ متر و عرض ۱۴ متر برگزار مي‌شود كه طول و عرض زمين را مي‌توان به نسبت دو متر در يك متر كم و زياد كرد.

خط‌هاي دور زمين به پهناي ۵ سانتي متر است. از مركز زمين و به موازات عرض زمين خطي كشيده مي‌شود كه زمين بازي را به دو قسمت مساوي تقسيم مي‌كند. در وسط زمين دو دايره متحدالمركز رسم مي‌كنند به شعاع‌هاي ۹۰ سانتي متر و 80/1 متر. مركز اين دايره‌ها كه درست مركز زمين است محل آغاز بازي است.

حلقهٔ بسكتبال در فاصلهٔ ۳۰ سانتي متري قاعدهٔ تخته به آن متصل مي‌شود. قطر حلقهٔ بسكتبال ۴۵ سانتي متر و ارتفاع توري كه به شكل سبد به آن متصل مي‌شود ۳۰ سانتي متر است.

بسكتبال در چهار ست ۱۰ دقيقه‌اي (بين‌المللي) يا ۱۲ دقيقه‌اي (اِن.بي.اِي) انجام مي‌شود. زمان استراحت بين ست اول و دوم و بين دوره سوم و چهارم ۲ دقيقه و بين دوره دوم و سوم (بين دو نيمه) ۱۰ دقيقه‌است. وقت اضافه در بسكتبال ۵ دقيقه مي‌باشد.

پس از استراحت بين دو نيمه زمين حمله و دفاع دو تيم عوض مي‌شود. اصطلاحاً به زمين حريف، زمين حمله و به زمين خودي زمين دفاع گفته مي‌شود. زمان‌هاي گفته شده زمان واقعي بازي است. يعني زماني كه توپ در جريان نيست وقت بازي متوقف مي‌شود. به همين دليل زمان انجام يك بازي كامل بيشتر از مجموع عددي زمان‌هاي بالا است و معمولاً حدود دو ساعت طول مي‌كشد.

امتياز هر گل (پرتاب موفق در حلقهٔ حريف) با توجه به موقعيت بازيكني كه اقدام به شوت كرده‌است متفاوت است. اگر بازيكن خارج از خط 3 امتيازي باشد، گل 3 امتياز و اگر داخل آن باشد 2 امتياز دارد. هر پرتاب آزاد (پنالتي) يك امتياز دارد. در بسكتبال تساوي وجود ندارد و آن قدر وقت اضافه به بازي داده مي‌شود تا يكي از دو تيم برنده شود. زمان استراحت بين وقت‌هاي اضافه ۱ دقيقه‌است.

تعداد داوران يك مسابقهٔ بسكتبال ۵ نفر است. از اين ۵ نفر دو داور در درون زمين بر جريان بازي نظارت مي‌كنند كه يكي از آن‌ها سرداور و ديگري داور است. در كنار زمين هم ۳ نفر هر يك وظيفه‌اي خاص را انجام مي‌دهند.

يك نفر ثبت كنندهٔ امتيازها و خطاها (منشي) يك نفر مسئول ۲۴ ثانيه و هم وقت نگهدار است. خطاهاي عمده‌اي كه داوران به آن توجه دارند عبارتند از: خطا در حمله، رانينگ، دبل، سه ثانيه، خطاهاي برخورد و سد مسير.

دايره‌المعارف بريتانيكا، سال ورود بسكتبال به ايران را سال ۱۹۰۱ ميلادي برابر با ۱۲۸۰ شمسي ذكر كرده‌است. اما اولين نشانه‌هاي ورود بسكتبال به ايران در سال‌هاي ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ ديده شده كه آن هم توسط كاركنان سفارتخانه‌هاي خارجي در ايران بوده‌است.

در سال ۱۳۱۴، يك مربي ورزش به نام «فريدون شريف زاده» ورزش بسكتبال را به دانش آموزان دبيرستان البرز تهران معرفي و پايه گذاري كرد و كم كم ديگر مربيان ورزش به گسترش و آموزش اين ورزش پرداختند.

در سال 1324 فدراسيون بسكتبال ايران تشكيل شد و نخستين حضور بسكتبال ايران در ميدان‌هاي بين‌المللي، در بازي‌هاي المپيك لندن (۱۹۴۸) بود.
شنبه 23 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 252]