ضايعات ميلياردي محصولات بخش كشاورزي و باغي، چالش محور توسعه استان

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: ضايعات ميلياردي محصولات بخش كشاورزي و باغي، چالش محور توسعه استان
بخش كشاورزي در خراسان شمالي به عنوان محور توسعه اين استان محسوب مي شود و شناسايي چالش ها و مشكلات موجود و برطرف كردن آن مي تواند روند دستيابي به اهداف مورد نظر اين بخش را سرعت بخشد.

وجود 30 درصد ضايعات محصولات كشاورزي و باغي در خراسان شمالي يكي از موانع توسعه و رونق كشاورزي محسوب مي شود كه ايجاد زيرساخت هاي مناسب به منظور رفع اين مشكل ضروري است.

يك كارشناس كشاورزي در اين رابطه مي گويد: اين كه ميزان توليد و تنوع محصولات كشاورزي در استان چشمگير است اما ميزان سرمايه گذاري در اين بخش بسيار ناچيز است و همين امر موجب افزايش ضايعات كشاورزي شده است.

قرباني نبود سياست هاي مدون در توليد محصولات كشاورزي را يكي از دلايل افزايش ضايعات ذكر مي كند و مي افزايد: متاسفانه هر سال بخش زيادي از محصولات كشاورزي به علت نبود الگوي كشت مناسب به ضايعات تبديل مي شود.

وي ادامه مي دهد: كشت بيش از حد سيب زميني در سال زراعي گذشته، نمونه بارزي از توليد ضايعات كشاورزي و ضرر به اقتصاد كشاورزي بود.

وي مي گويد: به منظور حمايت از بخش كشاورزي بهتر است مسئولان در مناطقي كه آستانه فسادپذيري محصولات آن بالاست، نسبت به ايجاد مراكز خريد و انبارهاي فني اقدام كنند.

وي اظهار مي كند: بخش زيادي از محصولات كشاورزي به دليل نبود صنايع تبديلي و تكميلي، بعد مسافت، وجود كشاورزي سنتي، ماشين آلات و ادوات كشاورزي فرسوده و ... از بين مي رود.

وي خاطرنشان مي كند: باتوجه به اين كه محصولاتي مانند انگور، گوجه فرنگي و ... بالاترين ميزان فسادپذيري را دارد بهتر است مسئولان در زمان برداشت اين محصولات، با آماده سازي زيرساخت ها در تسريع عرضه آن كشاورزان را ياري كنند.

يك كارشناس ديگر كشاورزي نيز در اين خصوص مي گويد: سالانه به طور متوسط حدود 30 درصد از محصولات كشاورزي به دلايل متعددي ضايع و از چرخه مصرف خارج مي شود.

اماني دليل بروز ضايعات محصولات كشاورزي را بيولوژيكي، شيميايي، مكانيكي، فيزيكي و ... مي داند و مي افزايد: ناكافي بودن مهارت هاي برداشت محصولات و بسته بندي، نبود انبار و امكانات حمل و نقل و كمبود تجهيزات و مديريت توليد از جمله عوامل موثر در ايجاد ضايعات كشاورزي محسوب مي شود.

وي بيان مي كند: از فاصله قبل از توليد تا مصرف نهايي، مقدار زيادي از ظرفيت محصول به دليل رعايت نكردن اصول فني و علمي به ضايعات تبديل و خسارت جبران ناپذيري به بخش كشاورزي وارد مي شود.

وي اظهار مي كند: وجود ضايعات كشاورزي باعث بروز خسارت هاي اقتصادي، از بين رفتن دسترنج كشاورزان، خسارت در بخش منابع آب، خاك، زمين و نهاده هاي مصرفي و از دست دادن بازارهاي جهاني و كاهش منابع ارزي مي شود.

وي تصريح مي كند: همه ساله بيش از يك پنجم فرآورده هاي غذايي كشاورزهاي جهان سوم با فاسد شدن محصولات به دليل عوامل گوناگون فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي از بين مي رود.

اماني اظهار مي دارد: باتوجه به اين كه درصد ضايعات و فسادپذيري برخي محصولات بسيار زياد است بنابراين بايد در بخش حمل و نقل، انبارداري، فرآوري، مصرف و توزيع برنامه ريزي هاي مناسبي صورت گيرد.

يك كارشناس زراعت نيز مي گويد: محصولاتي كه در زمان برداشت و مراحل پس از آن بدون استفاده باشد ضايعات تلقي مي شود.

محمودرضا يزداني مي افزايد: در حال حاضر حدود 20 درصد توليدات كشاورزي به ضايعات تبديل مي شود كه محصولات باغي به دليل بالا بودن درصد آب و اختصاص سطح زيركشت و بهره برداري بيشتر با 30 درصد بالاترين ميزان ضايعات را به خود اختصاص داده است.

وي اضافه مي كند: در بخش زراعي محصولات سيب زميني، گوجه فرنگي، سبزي و صيفي جات بالاترين و غلات و حبوبات، كمترين ضايعات را دارد.

وي ادامه مي دهد: با توجه به شرايط بي ثباتي بازار، ممكن است كشاورزان به منظور كاهش هزينه توليد، اقدام به كم كردن ميزان مصرف نهاده ها كنند كه اين امر تاثير مستقيم در ايجاد ضايعات محصول دارد.

وي ابراز مي دارد: محصولات كشاورزي در مراحل توليد، برداشت، پس از برداشت، ذخيره سازي، انبارداري، فرآوري و عرضه به بازار به ضايعات تبديل مي شود.

وي خاطرنشان مي كند: اگر محصولي خيلي زود يا دير برداشت شده باشد، ماندگاري پس از برداشت آن كوتاه و در نتيجه تبديل به ضايعات مي شود.

اين كارشناس اظهار مي كند: ضايعات محصولات كشاورزي در خراسان شمالي تنها به مصرف دام مي رسد و كاربرد ديگري ندارد.

مدير صنايع كشاورزي و مكانيزاسيون سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي هم بيان مي كند: حدود 30 درصد محصولات كشاورزي، باغي و ... به دليل مشكلات در بخش حمل و نقل، توزيع، بسته بندي، تبديل و فرآوري از بين مي رود.

محمدعلي سودمند نامناسب بودن مواد اوليه بسته بندي و وسايل حمل و نقل، و ماشين هاي فرسوده را از جمله عوامل افزايش ضايعات محصولات كشاورزي ذكر مي كند.

وي مي گويد: ميوه و سبزيجات به دليل رطوبت بالا، بافت حساس و ميزان فعاليت هاي فيزيولوژيكي بالا بيشترين ميزان ضايعات را به خود اختصاص داده است.

وي ارائه آموزش هاي لازم و ترويج صنايع تبديلي وتكميلي، صدور مجوزهاي واحدهاي توليد صنايع غذايي در مناطق توليد و ايجاد و بازسازي انبارها با شرايط قابل كنترل را از جمله برنامه هاي پيش گيري از ضايعات كشاورزي ذكر مي كند.

وي مي افزايد: تنوع محصولات توليدي در واحدهاي صنايع غذايي، تامين نقدينگي واحدهاي توليدي براي ورود به موقع مواد اوليه و تشويق ايجاد دستگاه هاي بهبود و بهينه سازي محصولات از جمله برنامه هاي پيش گيري است.

وي معتقد است: با اجراي روش هاي سنتي نمي توان به طور كلي از ايجاد ضايعات جلوگيري كرد؛ بايد از فناوري مكانيزه و فناوري هاي نوين به منظور افزايش عمر نگهداري و كاهش ضايعات ميوه و سبزيجات استفاده كرد.

وي با اشاره به ميزان توليدات زراعي، باغي و دامي مي گويد: ايجاد، توسعه و حمايت از صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي به ويژه صنايع غذايي ضروري و اجتناب ناپذير است.

سودمند اضافه مي كند: ضايعات محصولات اغلب در مراحل پس از برداشت، حمل و نقل، فرآوري، توزيع، نگهداري، بسته بندي و درجه بندي و مصرف خانوار رخ مي دهد كه از اين ضايعات در خوراك دام و طيور، تهيه كاغذ و مقوا، كودها و كمپوست ها، سوخت ها و ... استفاده مي شود.

مدير باغباني سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي نيز در اين خصوص مي گويد: 28 درصد ميوه هاي توليدي استان به دليل دارا بودن درصد بالاي آب به ضايعات تبديل مي شود.

عباسعلي صفايي ارزش اقتصادي اين ميزان ضايعات را 100 ميليارد ريال ذكر مي كند و مي گويد: محصولات باغي با ميانگين توليد 250 هزار تن در سال بيشترين ضايعات بخش كشاورزي را داراست.

وي مي افزايد: بيشتر ضايعات محصولات باغي مربوط به انگور، سيب و ميوه هاي هسته دار از قبيل هلو، آلو، گيلاس، زردآلو و شليل است.

وي ميانگين ضايعات محصولات كشاورزي در خراسان شمالي را با توليد يك ميليون تن در سال 18 درصد ذكر مي كند و اين موضوع را يكي از دغدغه هاي كشاورزان و مسئولان برمي شمرد.

وي بيان مي كند: با رعايت نكردن اصول فني و علمي از توليد تا مصرف نهايي، ضايعات جبران ناپذيري به توليدات بخش كشاورزي وارد مي شود.

صفايي نبود صنايع تبديلي، تكميلي و سردخانه مناسب در بخش كشاورزي و بعد مسافت را از دلايل بالا بودن ضايعات در استان مي داند و مي گويد: باتوجه به توسعه يافتگي استان و قرار گرفتن كشاورزي به عنوان محور فعاليت هاي اقتصادي، به ايجاد زيرساخت هاي صنايع فراوري پس از توليد نياز است تا بخشي از ضايعات كم و باعث رونق كشاورزي شود.

وي وجود برنامه ريزي صحيح از توليد تا مصرف را از عوامل مهم كاهش ضايعات و افزايش درآمد ملي عنوان مي كند و مي افزايد: بالا بردن دانش كشاورزي و انتقال علم روز به كشاورزان يكي از راه كارهاي اجرايي است.

به گفته مدير باغباني سازمان جهاد كشاورزي، ايجاد شرايط مناسب براي كشاورزي، انجام عمليات زراعي به نحو مطلوب، استفاده از روش هاي نوين براي كنترل آفات و بيماري ها و انجام آزمون خاك براي تغذيه صحيح در كاهش ميزان ضايعات محصولات موثر است.

وي خاطرنشان مي كند: تامين نياز آبي در زمان مناسب و فرآوري محصولات بعد از توليد، سبب كاهش قسمت عمده اي از ضايعات مي شود.

صفايي تصريح مي كند: ايجاد صنايع تبديلي- تكميلي و حمل و نقل به موقع محصول توليدي از مزرعه به مراكز تبديلي و تكميلي و سردخانه ها، بسته بندي اصولي و عرضه به ميزان نياز بازار، از هدررفت اين ثروت ملي جلوگيري مي كند.

مدير امور كاهش ضايعات محصولات كشاورزي وزارت جهاد كشاورزي نيز در اين خصوص مي گويد: مطالعات بخش كشاورزي نشان مي دهد كه 80 درصد ضايعات براي 20 تا 25 درصد محصولات كشاورزي است كه با توجيه كاهش 50 درصدي ضايعات در اين بخش تا پايان برنامه چهارم توسعه بايد روي توليد اين محصولات متمركز شويم.

علي اكبر اخديده مي افزايد: براي اجراي طرح هاي مرتبط با كاهش ضايعات محصولاتي كه با بيشترين ضايعات همراه است، 80 ميليارد ريال اعتبار و براي مطالعات آن 110 ميليارد ريال پيش بيني شده است.

وي اظهار مي كند: ناكافي بودن مهارت هاي برداشت محصولات و بسته بندي، نبود انبار و امكانات حمل و نقل، كمبود تجهيزات خشك كردن محصول و نظام هاي فراوري و نبود مديريت توليد در ايجاد ضايعات تاثيرگذار است.

وي با اشاره به نقش موثر صنايع تبديلي در كاهش ضايعات محصولات كشاورزي مي گويد: در كشورهاي توسعه يافته و پيشرفته 70 تا 80 درصد توليدات فراوري مي شود در حالي كه اين رقم در كشور ما زير 40 درصد است.وي در خصوص سهم بخش هاي مختلف در ضايعات محصولات كشاورزي مي گويد: از 17 درصد متوسط كل ضايعات در بخش كشاورزي كمتر از 15 درصد به محصولات زراعي و بيش از 20 درصد ضايعات به بخش باغي اختصاص داشته است.
شنبه 23 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 367]