بررسي تحولات بازارهاي جهاني نفتسقوط قيمت نفت متوقف خواهد شد؟

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: بررسي تحولات بازارهاي جهاني نفتسقوط قيمت نفت متوقف خواهد شد؟
غلامعلي رحيمي- مهرزاد زماني به دنبال افزايش نگراني‌ها در مورد اقتصاد جهاني و اعلام برخي ارقام ضعيف اقتصاد آمريكا كه موجب افزايش نگراني‌ها درباره كاهش تقاضاي جهاني نفت و انرژي شده است، بهاي نفت خام در بازارهاي جهاني در روز جمعه (5 دسامبر) به بشكه اي كمتر از 42 دلار رسيد.
طي ماه‌هاي گذشته تقاضاي نفت و فرآورده‌هاي نفتي در آمريكا كه بزرگ ترين مصرف كننده انرژي در جهان به شمار مي‌رود به دليل بحران مالي به شدت رو به كاهش گذاشته و در مقابل ذخاير اين كشور روند فزاينده اي را در پيش گرفته اند. افزايش ذخاير نفت و فرآورده‌هاي نفتي تنها در آمريكا به چشم نمي‌خورد بلكه در چين نيز وضعيتي مشابه وجود دارد.
پيش از اين انتظار مي‌رفت كه افزايش تقاضاي نفت خام در كشورهاي در حال توسعه،كاهش تقاضاي نفت كشورهاي پيشرفته صنعتي را جبران خواهد كرد، اما شدت بحران اقتصادي در كشورهاي صنعتي مويد اين واقعيت است كه افزايش تقاضاي كشورهاي درحال توسعه نيز نمي‌تواند اين كاهش تقاضا را جبران كند. علاوه بر اين پيش بيني مي‌شود كه رشد اقتصادي در كشورهاي درحال توسعه نيز دچار كندي شود، به همين دليل بسياري از تحليلگران پيش بيني مي‌كنند كه تقاضاي جهاني نفت خام در آينده به ميزان چشمگيري كاهش يابد.
آژانس بين‌المللي انرژي (IEA) در تازه ترين گزارش ماهانه خود كه 5 دسامبر منتشر شده است، پيش بيني درباره افزايش تقاضاي جهاني نفت در سال 2009 را به دليل كاهش رشد اقتصاد جهاني كاهش داده و از 350 هزار بشكه در روز كه ماه گذشته پيش بيني كرده بود، به 220 هزار بشكه در روز كاهش داده است.
بر اساس آمار دبيرخانه سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) قيمت سبد نفتي اوپك از 47/47 دلار در هر بشكه در تاريخ 27 نوامبر به دليل تصميم اين سازمان مبني بر حفظ توليد كنوني خود و نيز تشديد بحران اقتصاد جهاني، به 75/40 دلار در هر بشكه در تاريخ 3 دسامبركاهش يافته است كه با توجه به كاهش قيمت نفت خام WTI تا سطح 57/41 دلار در هر بشكه در تاريخ 5 دسامبر، احتمالا قيمت سبد نفتي اوپك نيز با توجه به تفاوت قيمت رايج اين دو نوع نفت خام مي‌بايست تا سطح 38-35 دلار در هر بشكه در تاريخ 5 دسامبر كاهش يافته باشد. همچنين ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپك در هفته منتهي به 5 دسامبر با 3 دلار و 49 سنت كاهش نسبت به هفته پيش از آن به هر بشكه 42 دلار و 54 سنت رسيده است. سبد نفت خام اوپك در بردارنده 13 نوع نفت خام اعضاي اين سازمان شامل مخلوط الجزاير، گريسول آنگولا، اورينته اكوادور، ميناس اندونزي، سنگين ايران، سبك بصره، صادراتي كويت، اس ‌سيدر ليبي، سبك «بوني» نيجريه، مارين قطر، سبك عربي عربستان سعودي، موربان امارات و بي.سي.اف 17 ونزوئلا است.
در پي ادامه روند كاهشي بهاي نفت و موثر نبودن تلاش‌هاي اوپك براي مهار اين روند، شكيب خليل، رئيس اين سازمان، از روسيه، نروژ و مكزيك خواست تا جهت جلوگيري از سقوط بيشتر قيمت نفت، با سازمان اوپك همكاري نموده و توليد خود را كاهش دهند.
ميانگين بهاي هر بشكه نفت خام صادراتي ايران در روز 1 دسامبر به بشكه اي 44 دلار و 80 سنت رسيد. بر اساس آمارهاي امور
بين الملل شركت ملي نفت ايران، ميانگين وزني هر بشكه نفت خام سبك ايران به مقصدهاي مختلف در روز دوشنبه (1 دسامبر) 49 دلار و 3 سنت بود و همين رقم براي نفت خام سنگين در سطح 43 دلار و 17 سنت قرار داشت. همچنين قيمت هر بشكه نفت خام سبك ايران به بازار آفريقاي جنوبي 45 دلار و 17 سنت و هر بشكه نفت خام سنگين ايران به اين بازار 43 دلار و 12 سنت گزارش شده است. هر بشكه نفت خام سبك ايران در بازار آسيا 46 دلار و 56 سنت، در شمال غربي اروپا 44 دلار و 56 سنت و در بازار مديترانه 44 دلار و 42 سنت معامله شده است. هر بشكه نفت خام سنگين ايران نيز در بازار آسيا 43 دلار و 64 سنت، در شمال غربي اروپا 42 دلار و 50 سنت و در بازار مديترانه 42 دلار و 22 سنت به فروش رسيده است.
تشديد ركود اقتصادي آمريكا و ساير كشورهاي پيشرفته صنعتي و نيزكندي رشد اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه، موجب كاهش بيشتر قيمت نفت شده است. به دنبال تصميم اوپك مبني بر حفظ سطح توليد و نيز افزايش بيش از حد انتظار ذخيره سازي‌هاي نفتي آمريكا طي دو هفته گذشته و رسيدن آن به بيش از 320 ميليون بشكه، قيمت نفت خام WTI در هفته منتهي به 5 دسامبر 2008 روند نزولي را در پيش گرفته و از 95/54 دلار در هر بشكه در تاريخ 28 نوامبر به كمتر از 58/41 دلار در هر بشكه در تاريخ 5 دسامبر كاهش يافته است.
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژي آمريكا ميزان ذخاير نفت خام اين كشور در هفته منتهي به 28 نوامبر 2008 معادل 4/320 ميليون بشكه بوده است كه در مقايسه با هفته قبل به ميزان 400 هزار بشكه كاهش يافته است ولي معادل 2/15 ميليون بشكه از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 30 نوامبر 2007 بيشتر است. ميزان اين ذخاير بر حسب روز نسبت به هفته قبل تغييري نكرده و در سطح 4/21 روز ثابت باقي مانده است ولي به ميزان 8/1 روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل مي‌باشد. مي‌بايست خاطر نشان كرد كه ذخاير نفت خام آمريكا طي دوهفته قبل (28-14 نوامبر) افزايش چشمگيري داشته و از سطح 5/313 ميليون بشكه به بيش از 4/320 ميليون بشكه ( 9/6 ميليون بشكه افزايش معادل 2/2 درصد) افزايش يافته است.
ميزان ذخاير بنزين آمريكا در هفته منتهي به 28 نوامبر به ميزان 6/1 ميليون بشكه كاهش يافته و به سطح 9/198 ميليون بشكه رسيده است كه به ميزان 7/1 ميليون بشكه كمتر از ميزان مشابه سال قبل مي‌باشد. ميزان ذخاير فرآورده‌هاي نفتي آمريكا نيز در هفته گذشته به ميزان 7/1 ميليون بشكه كاهش يافته است كه به ميزان 3/7 ميليون بشكه كمتر از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 30 نوامبر 2007 است.
توليد نفت خام آمريكا از 006/5 ميليون بشكه در روز در تاريخ 21 نوامبر به 118/5 ميليون بشكه در روز در تاريخ 28 نوامبر افزايش يافته است كه معادل 15 هزار بشكه كمتر از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 30 نوامبر 2007 است. در همين زمان ميزان واردات نفت خام آمريكا از 959/10 ميليون بشكه در روز به 504/9 ميليون بشكه در روز كاهش يافته است كه به ميزان 130 هزار بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل است.
پيش‌بيني قيمت نفت خام WTI :
در هفته گذشته ذخيره سازي‌هاي نفت خام آمريكا در حدود 400 هزار بشكه كاهش يافت اما بدليل اينكه سطح مذكور در بيشترين مقدار خود نسبت به 5 سال گذشته قرار دارد نتوانست مانع كاهش قيمت شود. از طرف ديگر هنوز آمار قابل اطميناني از كاهش توليد اوپك بعد از تصميم اين سازمان منتشر نشده است ولي كاهش سطح ذخيره سازي‌هاي آمريكا مي‌تواند به دليل كاهش توليد اوپك باشد. در شرايط فعلي اوپك بايد به سرعت تصميم گرفته و از طرف ديگر اعضا، نسبت به تصميم اتخاذ شده پايبند باشند. اين درحالي است كه در سال‌هاي گذشته بازار نشان داده است كه اعضا معمولا كاهش توليد را كاملا رعايت نكرده و بيشتر از سقف تعيين شده توليد مي‌كنند كه در شرايط فعلي اين موضوع وضع را وخيم‌تر مي‌كند. آنچه كه روند فعلي كاهش قيمت را رقم مي‌زند انتشار آمار مربوط به كاهش رشد اقتصادي در آمريكا و اروپا و احتمال كاهش بيشتر آن در فصول آتي است. در حال حاضر تمركز بازار بر آمار رشد اقتصادي است تا بر تصميمات اوپك و اين موضوع تلاش اوپك در جهت با ثبات كردن بازار نفت را ناكام ‌گذاشته است.
ارزش برابري يورو در مقابل دلار در حد 1.27 با سطح حمايتي روبرو شده و در اين سطح به ثبات رسيده است با اين حال اين امر نيز نتوانست مانع كاهش بيشتر قيمت نفت شود و پيش بيني كاهش تقاضاي نفت و رشد اقتصادي مسير كاهشي قيمت نفت را رقم زدند. نكته قابل توجه وجود شرايط كنتانگو در بازار نايمكس است و قيمت قراردادهاي ماه‌هاي سال‌هاي آينده بالاتر مي‌باشند اين موضوع دلالت بر اين دارد كه بازار همچنان نگران از وضعيت عرضه نفت در سال‌هاي آتي بوده و انتظار برگشت روند افزايش قيمت‌ها را دارد.
جدول شماره 1 پيش‌بيني قيمت نفت‌خام WTI را براي هفته آتي نشان مي‌دهد. بر مبناي عوامل بنيادي قيمت 45 دلار در بشكه پيش‌بيني مي‌شود و عوامل غيربنيادي بين 5 تا 10 دلار بر قيمت اثرگذار است.
جدول شماره 2 محدوده‌هاي حمايت و مقاومت در روند قيمت نفت WTI را نشان مي‌دهد. در روند كاهشي قيمت‌ 35 و 40 دلار در هر بشكه سطح حمايتي است كه مانع كاهش بيشتر و در روند افزايشي قيمت‌ 48 دلار مانع افزايش بيشتر مي‌باشند. بدين معني كه احتمال تغيير روند قيمت با نزديك شدن به اين سطوح قيمتي بسيار بالاست.
برخي منابع و مأخذ:
Monthly Oil Report, International Energy Agency
www.Bloomberg.com
WWW.IEA.Org
NGI,s Daily Gas Price Index (www.intelligencepress.com)
WTI Price, Reuters News Service (www.reuters.com )
Daily Basket Price . www.Opec.org
*كارشناس ارشد اقتصاد انرژي، موسسه مطالعات
بين المللي انرژي
يکشنبه 17 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]