امارات صيد ماهي در درياي عمان و خليج فارس را ممنوع كرد

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: امارات صيد ماهي در درياي عمان و خليج فارس را ممنوع كرد

سرمايه ، نرگس جودكي: مردمان جنوب كشور از بندرلنگه تا سواحل قشم اين روزها دريا را سرخ مي بينند. ماهيان مرده به ساحل مي آيند و مردان دريا هر روز از هواي دگرگوني حرف مي زنند كه پيش از اين سابقه نداشته است.دليل اين سرخي آب كه به آن كشند غجزر و مدف سرخ مي گويند، رشد جانداران ميكروسكوپي دريا است كه همزمان با غني شدن آب دريا از مواد غذايي به ويژه در پايان تابستان به وجود مي آيد.

كارشناسان محيط زيست دريايي مي گويند اين پديده بيش از سه روز طول نمي كشد اما 110 كيلومتر از آب هاي خليج فارس بيش از يك ماه است كه اسير اين پديده طبيعي شده.
ورود فاضلاب هاي شهري و صنعتي و پساب هاي كشاورزي حاوي كودهاي شيميايي به رشد اين پديده كمك مي كند، اين كودها حاوي مقدار زيادي فسفات و ازت هستند كه وقتي وارد آب دريا مي شوند پديده غني شدن آب دريا و در صورت تداوم نيتريفيكاسيون را به دنبال دارند. هر قدر ميزان ورود فاضلاب بيشتر باشد غني ترشدن آب دريا و به دنبال آن شكوفايي پلانكتوني بيشتر است. كشند سرخ در صورت تداوم در دراز مدت باعث نرسيدن نور به مرجان ها شده و علاوه برتلف شدن آبزيان، مرجان هاي موجود در خليج فارس و اطراف جزيره كيش را به تدريج سفيد و نابود خواهد كرد. دخالت انسان در محيط زيست و آلودگي آب از دلايل اصلي اين گونه پديده ها عنوان مي شود. اقداماتي كه در سواحل جنوبي ايران و امارات باعث كشته شدن آبزيان شده است.

زلزله يا كشند سرخ

«دريا از همون روزاي اول كه زلزله اومد عوض شده، ناخدا علي هم كه براي صيد رفته بود، مي گفت: «قيامت بود. دريا به هم مي پيچيد و بالا مي رفت به زحمت لنج رو به ساحل رسوندم.»
شايعه ارتباط سرخي آب دريا با زلزله اخير قوت گرفته است. الهام مهرنيا هنوز مطمئن نيست اما او هم حرف هاي ناخدا علي را شنيده و تصوير گرداب و گردباد دريايي را در موبايل همسايه ها ديده است: «از شب چهار آبان كه زلزله پنج ريشتري لنگه و بندر كنگ را لرزاند مردم فكر مي كنند اين تغييرات به زلزله مربوط مي شود و ممكن است نشانه اي از زلزله آينده باشد.»
مصطفي محمد الطائب رئيس برنامه حفاظت از آبزيان و گونه هاي درياييIUCNدر خاورميانه در گفت وگو با ايسنا درباره پديده كشند سرخ مي گويد: «هنوز علت اصلي بروز شكوفايي جلبكي (كشند قرمز) در جهان مشخص نشده است اما گفته مي شود يكي از علل مهم در اين زمينه افزايش دما و ورود مواد شيميايي نظير نيترات و فسفات به دليل فعاليت هاي انساني است.»
وي ادامه مي دهد: «در بخش فعاليت هاي انساني، ورود فاضلاب انساني و زه آب كودهاي شيميايي كه عمدتاً غني از فسفات و نيترات هستند در پي افزايش حرارت موجب شكوفايي جلبكي مي شوند.»
او ذرات معلق غني از آهن را يكي ديگر از عوامل ايجاد شكوفايي جلبكي در جهان مي داند: «اين ذرات از بيابان هاي وسيع نظير بيابان «صحرا» در آفريقا منتج شده و با ورود به درياها به ايجاد اين پديده كمك مي كند. از سوي ديگر پديده تغييرات آب و هوايي در مقياس هاي بزرگ نظير ال نينو نيز در بروز آن نقش دارد. موجودات زنده دريايي كه اكثراً ميكروسكوپي و بدون خطرند، غذاي اصلي و اوليه جانداران دريايي محسوب مي شوند و حيات جانداران آبزي به آنها بستگي دارد. اين در حاليست كه گونه هايي از فيتوپلانكتون ها و سيانوباكتري ها كه بدون خطر هستند به علت افزايش شمار جلبك هاي مضر دريايي در معرض خطر نابودي كامل قرار دارند كه اين مساله خود موجب بروز اثرات مخرب بر زندگي ديگر جانداران دريايي مي شود.»
الطائب مي افزايد: «افزايش رشد جلبك ها مضر مي تواند باعث توليد سم در حجم وسيع شود و اين سم بالقوه در بعضي موارد مي تواند بر جانداران تك سلولي درياها اثر نامطلوبي بگذارد. چرا كه اين جلبك ها هم براي زندگي انسان ها مضر هستند و هم سبب مرگ ومير ديگر جانداران دريايي مي شود. اين جلبك ها مضر بر حيات ماهي ها، جوامع ساحلي، پرندگان دريايي و پستانداران دريايي تاثير منفي مي گذارند. از سوي ديگر جلبك هاي مضر به علت توانايي در حركت از محل اصلي زندگي خود مي توانند به محل زيست مرجان هاي دريايي رفته و از آنها به عنوان ميزبان استفاده كنند. جلبك هاي مضر بيشتر از طريق ورود مواد شيميايي به داخل رودخانه ها و درياچه ها پديد آمده و تعادل زيستي آب ها را به هم مي زنند.»

نشانه هاي هشدار

محمود خسروي كارشناس ارشد محيط زيست كه در بندرعباس ساكن است، مي گويد: «نكته مهم اين است كه بايد به ساكنان سواحل جنوبي نسبت به اين پديده اطلاع رساني مي شد تا باعث وحشت شان نشود. همين طور بايد مدتي صيد را در اين سواحل ممنوع مي كردند كه اين اتفاق نيفتاد. از هفتم مهرماه سال جاري تا امروز آب هاي ساحلي استان هرمزگان سرخ رنگ است و اين پديده تاكنون سبب مرگ ومير ماهيان مرجاني و شيلاتي زيادي در سواحل اين استان شده است.»
وي ادامه مي دهد: «از سال 1369 به بعد تاكنون هيچ يك از كشندهايي كه در اين آب ها رخ داده است به اين اندازه سبب مرگ ومير ماهيان مرجاني و شيلاتي نشده و مدت زمان و فراگيري آن به اين اندازه وسعت نداشته است.»
او مي افزايد: «با وجود كاهش شدت اين پديده و مرگ ومير ماهي ها پايش فيتوپلانكتون و آب شناسي آب هاي ساحلي خليج فارس به خصوص استان هرمزگان ضروري است تا از مرگ ومير بيشتر موجودات دريايي به ويژه گونه هاي تجاري آن جلوگيري شود.»
به گفته خسروي خبري از مسموميت آبزيان و افرادي كه از آبزيان صيد شده در مناطق پلانكتومي استفاده كرده اند يا در محدوده آن شنا كرده اند، منتشر نشده است اما توصيه شد در صورت مصرف ماهي، پيش از طبخ ماهي، پوست آن شسته و محتويات داخلي و آبشش هاي ماهي دور ريخته شود.
اين كارشناس محيط زيست معتقد است براساس بررسي هاي علمي مداخله انسان در طبيعت و آلودگي هاي ناشي از فعاليت هاي انساني و صنعتي و نفتي در رشد و گسترش اين پديده جلبكي تاثيرگذار است پس بايد بخشي از هزينه هاي صنايع فعال در حاشيه خليج فارس به رفع آلودگي و پيشگيري از آلودگي اختصاص يابد و مسائلي چون آلودگي هاي حاصل از اسكله هايي چون شهيد رجايي كه بارها به آن اشاره شده، جدي گرفته شود.
در هفدهمين روز از آبان ماه امسال نيز لاشه ماهي هاي تلف شده در نواري به طول دو كيلومتر در سواحل بندرعباس در محله سرو و پشت شهر ديده شد.
مديركل اكوبيولوژي دريايي سازمان حفاظت محيط زيست در اين باره به مهر گفت: «تلف شدن ماهي ها به دليل بلوم پلانكتوني گونه ككلودينيوم بوده كه مخاط ژلاتيني ترشح مي كنند و اين مخاط ژلاتيني روي برانشي ماهي ها را گرفته و باعث خفگي آنها مي شود.»
صديقي با اشاره به اينكه تاثير اين بلوم پلانكتوني روي صدف هاي خوراكي بيشتر است، مي گويد: «سموم «كشند» هاي قرمز در بافت بدن صدف هاي خوراكي نفوذ مي كند.»
مهر نوشت: «برخي از كارشناسان معتقدند از طريق صدف هاي خوراكي امكان انتقال سم يا بيماري وجود دارد. با اين همه تاكنون خبري مبني بر سرايت اين سم يا بيماري به بدن انسان در ايران منتشر نشده است.»
بر اساس گزارش هاي منتشر شده در سال 84 حدود 20 تن ماهي در منطقه جاسك و 100 تن ماهي در سال 2001 ميلادي در كويت بر اثر پديده كشند قرمز تلف شده اند.
كارشناسان توصيه مي كنند با توجه به پديده شكوفايي جلبكي (كشندقرمز) كه موجب مرگ ومير آبزيان شده است مردم ازمصرف سر و كله آبزيان و برانشي و آبشش و امعا و احشاي ماهيان و خوردن صدف خودداري كنند.
از سوي ديگر رئيس سازمان محيط زيست استان هرمزگان در سميناري كه با موضوع كشند سرخ برگزار شد، گفت: «شكوفايي جلبكي و پديده كشنده قرمز از جمله پديده هايي است كه در اثر شرايط محيطي (تغيير فصل، كاهش دماي هوا و آب دريا و متلاطم شدن آب دريا، افزايش مواد مغذي و فلزات سنگين، افزايش اكسيژن محلول آب و...)، فعاليت هاي انساني نظير مناطقي كه با آلودگي فاضلاب انساني، صنعتي، آب توازن شناورها، آلودگي هاي نفتي و ساير آلودگي ها ايجاد مي شود و موجب تضعيف و تلفات ماهيان و ساير آبزيان مي شود. در عين حال بعضي از گونه ها به علت سمي بودن، سمومي را به زنجيره غذايي منتقل مي كنند كه از طريق شبكه غذايي به ساير موجودات از جمله انسان ها مي تواند سرايت كند.»

صيد ماهي در امارات ممنوع شد

مرگ مشكوك هزاران ماهي در سواحل امارات كه به پديده كشند سرخ مربوط مي شود باعث شد دولت اين كشور از ماه پيش صيد ماهي را در بندر متوقف كند.
وزارت محيط زيست و آب امارات صيد ماهي در اين مناطق را تا زمان انتشار گزارش دلايل مرگ ماهيان در سواحل اين كشور ممنوع كرد.
وزارت محيط زيست و آب امارات، كميته هاي تخصصي براي بررسي دلايل مرگ اين ماهي ها تشكيل داده است. اين وزارتخانه همچنين مصرف ماهي هاي صيد شده در اين سواحل را ممنوع كرده با اينكه اين اقدام وزارت محيط زيست و آب امارات اعتراض صدها ماهيگير را در پي داشته است.
از سوي ديگر امارات در حال حاضر درصدد ساخت جزاير مصنوعي است كه نمي توان از تاثيرگزاري آن بر منطقه چشم پوشيد. خسروي كارشناس ارشد محيط زيست مي گويد: «به جز تشكيل كميته ملي بايد يك گروه منطقه اي هم آلودگي هاي خليج فارس را در كنترل داشته باشد.»
كارشناسان معتقدند استمرار اين پديده مي تواند باعث كم شدن اكسيژن و حتي عاري شدن آب از اكسيژن شود و نه تنها ماهي ها بلكه كليه آبزيان را در معرض نابودي قرار دهد. در آسياي جنوب شرقي در كشور هايي مثل ژاپن و كره آسيب زيادي به اكوسيستم آبي وارد كرده و گروه هاي تحقيقاتي براي مبارزه با كوكلودينيم تشكيل شده است. بايد به مردم اطلاع رساني شود و با نام مخفف كوكلو به مردم معرفي شده و ما هم مي توانيم يك نام بومي و ساده تر براي آن بگذاريم. چون اين مهمان ناخوانده خواهد ماند و بايد شناسايي و به مردم معرفي شود. در گزارش هاي مربوط به اينگونه پديده ها در ساير كشور ها گفته شده كه وقتي كشند سرخ در يك منطقه غايب مي شود در منطقه اي ديگر ظاهر مي شود و مدام در حال حركت از جايي به جاي ديگر است.

نفتكش هايي كه مي آيند و مي روند

چندي پيش سازمان ملل در امور محيط زيست اعلام كرد: «75 درصد از نفتي كه به درياها نشت مي كند در خليج فارس اتفاق مي افتد. نشت نفت به دريا در سال 1991 و در پي جنگ عراق و كويت، ميليون ها دلار به منطقه خسارت وارد كرد و موجب شد كه بيش از چهار ميليون دلار براي بررسي تاثير اين فاجعه روي زندگي دريايي هزينه شود.»
به گزارش سازمان ملل، ارتش آمريكا هم در آن دوره مسوول بروز فجايع زيست محيطي در خليج فارس بود زيرا دست كم 80 كشتي نفت خام را به قعر خليج فارس فرستاد و از اين طريق زندگي آبزيان و پرندگان دريايي، ماهيگيري بومي و جهانگردي منطقه را نابود كرد.
تردد نفتكش ها در خليج فارس و حمل نفت از اين منطقه به سراسر جهان، ميلياردها دلار سود نصيب شركت هاي نفتي و كشورهاي صادركننده مي كند اما آلودگي هايي از اين دست را هم به دنبال دارد.
شنبه 16 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 297]