تاسیس بانک های مجازی به منظور ارائه خدمات خرد بانکی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: صدور مجوز برای فعالیت بانک.های مجازی با سرمایه 700 میلیارد ریالی از مصوبات نخستین جلسه شورای پول و اعتبار بود که پس از دو سال، بار دیگر در بانک مرکزی شکل گرفت. این در حالی است که از جزئیات راه.اندازی و اهداف درنظر گرفته شده برای این بانک اطلاع دقیقی در دست نیست و حتی کارشناسان بانکی نیز از چند و چون ماجرا اظهار بی.اطلاعی می.کنند.
بیان موضوع
صدور مجوز برای فعالیت بانک.های مجازی با سرمایه 700 میلیارد ریالی از مصوبات نخستین جلسه شورای پول و اعتبار بود که پس از دو سال، بار دیگر در بانک مرکزی شکل گرفت. این در حالی است که از جزئیات راه.اندازی و اهداف درنظر گرفته شده برای این بانک اطلاع دقیقی در دست نیست و حتی کارشناسان بانکی نیز از چند و چون ماجرا اظهار بی.اطلاعی می.کنند. بانک مجازی نقش همین بانک.های فعلی را خواهد داشت، با این تفاوت که با تشکیل شدن این بانک، به جای این که مشتری به صورت مستقیم به بانک مراجعه کند، به راحتی می.تواند از طریق کامپیوتر شخصی خود امور بانکی.اش را انجام دهد.
تحلیل موضوع
1. بر اساس ضوابط سیاستی ـ نظارتی شبکه بانکی کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باید شرایط لازم برای تاسیس بانک.های مجازی به منظور ارائه خدمات خرد بانکی را فراهم نماید. بانک.های مجازی عمده فعالیت.های خود را با استفاده از ابزارهای الکترونیکی (دستگاه.های خودپرداز، کارت.خوان، پست الکترونیکی، تلفن.های ثابت و همراه، اینترنت و ...) و بدون نیاز به مراجعه مشتری به بانک انجام می.دهند.
2. در مورد ارتباط بانک.داری الکترونیک مجازی می.توان گفت، بانک.داری الکترونیکی پیش.زمینه بانک.داری مجازی است. علاوه بر این، توجه به این نکته لازم است که تنها به کارگیری تجهیزات رایانه.ای در شبکه بانکی، بانک.داری الکترونیک محسوب نمی.شود، بلکه بانک.داری الکترونیک به ارائه خدمات و محصولات بانک.داری به وسیله شبکه بانکی کشور با استفاده از تلفن.های ثابت و همراه، دستگاه خودپرداز و هر نوع دستگاه تبادل الکترونیکی اطلاق می.شود.
3. این تعریف از اینترنت که "اینترنت همه چیز است و هیچ نیست" را می.توان در مورد بانک مجازی نیز به کار برد. در بانک مجازی نیز مشتریان و کاربران با به کارگیری اینترنت از خدمات بانکی استفاده می.نمایند. تشابه این بانک.ها با بانک.های سنتی در شروع کار شخصیت حقوقی مستقل، اساس.نامه، هیئت مدیره و سرمایه آن.ها در دارایی.های فیزیکی است.
4. سپرده.گذار در بانک مجازی از شعبه خاصی استفاده نمی.نماید. به عبارت دیگر، سپرده.گذار نمی.داند چه کسی سپرده او را دریافت می.کند و تفاوت بانک.داری مجازی با بانک.داری الکترونیک نیز در این ویژگی است. در واقع، در بانک مجازی مشتریان و کاربران یکی شده و به وسیله اینترنت از خدمات بانکی استفاده می.نمایند.
5. اولین بانک مجازی آمریکا در 18 اکتبر سال 1995 در آتلانتای ایالت جرجیا شروع به کار کرد. اگرچه این بانک در ابتدا سود زیادی نداشت، اما مشخص شد که می.توان بانک مجازی تاسیس نمود. در اروپا اولین بانک مجازی با اراده خدمات کامل در اواخر سپتامبر 1999 در انگلستان تاسیس شد. این بانک به طور قابل توجهی مورد استقبال قرار گرفت و منجر به افزایش مشارکت فعالان اقتصادی گردید. در آسیا نیز اولین بانک مجازی در سوم آوریل 2000 و به عنوان شعبه.ای از بانک سنگاپور شروع به کار نمود. بانک.داری مجازی در کشورهای اتریش، کره، کشورهای اسکاندیناوی بیشترین کاربران اینترنتی را دارند؛ به طوری که بیش از یک سوم مشتریان بانک از خدمات ب بانک.داری الکترونیک استفاده می.نمایند.
6. یکی از انتقادات کارشناسان درباره تاسیس بانک مجازی در کشور ما، نامشخص بودن شرایط و جزئیات تاسیس و راه.اندازی و نیز اهداف مربوط به فعالیت بانک.های مجازی است. دلیل این امر عدم انتشار اطلاعات دقیق به وسیله سیاست.گذاران پولی و بانکی در ارتباط با آیین.نامه راه.اندازی بانک مجازی است که منجر به بروز ابهاماتی در اجرای این طرح گشته است و در نتیجه اظهارنظر درباره تاسیس بانک مجازی را دشوار ساخته است. از جمله ابهامات موجود می.توان به نبود اطلاعات لازم در مورد زمان آغاز به کار بانک.های مجازی، خصوصی یا دولتی بودن بانک.ها و شکل خدمات.رسانی بانک.های مجازی اشاره کرد.
7. از مزایای بانک مجازی می.توان صرفه.جویی در وقت، رونق تجارت مجازی، آزادسازی بانک.ها از ارائه برخی خدمات و ایجاد فرصت برای ارائه محصولات جدید و کاهش هزینه.های غیرعملیاتی و سربار بانک.ها و موسسات اقتصادی بهره.وری را نام برد. با کاهش هزینه.های مربوط به شعب بانک.ها، بانک.های مجازی می.توانند نرخ سود بالاتری بر سپرده.ها پرداخت کرده و نرخ سود کمتری از وام گیرندگان دریافت نمایند. علاوه بر این، بانک.های مجازی می.توانند در ازای خدمات ارائه شده هزینه کمتری نسبت به بانک.های سنتی دریافت نمایند.
8. با توجه به ضعف نظارتی سیستم بانکی، که تنها در بخشی از آن، مانده تسهیلات اعطایی تا پایان سال 1387 بالغ بر 170 هزار میلیارد تومان بوده و بالغ بر 384 میلیارد تومان معوق شده است، 22 درصد از تسهیلات در تاریخی که باید وصول شونده، به وسیله وام گیرندگان پرداخت نشده.اند. بنابراین، با توجه به عدم موفقیت نظارت بر بانک.های سنتی، بدیهی است که در فضای مجازی و با وجود امکان استفاده از روش.های غیرقانونی مخصوص به فضای مجازی، نظارت دشوارتر و امکان عدم موفقیت بیشتر خواهد شد.
9. نکته دیگر، مسائل فقهی و شرعی؛ از جمله ربا در بانک.های مجازی است، ربای قرضی نه تنها در مورد بانک مجازی، بلکه درباره همه بانک.ها مطرح است، اما در بانک.داری مجازی به دلیل کاهش هزینه.های بانک.داری مجازی امکان پرداخت بهره بالاتر وجود دارد و باید بررسی شود که این نوع پرداخت بهره بالاتر جنبه ربوی نخواهد داشت.
نتیجه.گیری و پیشنهاد
همان.طور که گفته شد، فعالیت بانک.های مجازی در نخستین جلسه شورای پول و اعتبار تصویب شده است. با توجه به مطالب گفته شده درباره اجرای طرح، توجه به موارد زیر توصیه می.شود:
1. همان.طور که گفته شد، بانک.داری الکترونیک پیش.زمینه بانک.داری مجازی است. بنابراین، باید ابتدا وضعیت بانک.داری الکترونیک بررسی شود تا اگر بانک.داری الکترونیک دچار مشکلاتی است، برطرف شوند. سپس، در صورتی که شرایط برای راه.اندازی مجازی مناسب بود و نیز این سیستم بانک.داری مورد پذیرش مردم واقع شد، اقدامات لازم انجام شود.
2. با توجه به این که فعالیت این نوع بانک.ها در دنیای مجازی صورت می.پذیرد، نظارت بر آنها دشوار خواهد بود و مشکلاتی مانند هک شدن کدهای عبور و سیستم.های امنیتی به وجود خواهد آمد. بنابراین، پیشنهاد می.شود ابتدا یک برنامه نظارتی قوی تدوین شود تا بتوان از اقدامات غیرقانونی جلوگیری نمود. از آنجایی که بانک.داری مجازی نیازی به اینترنت دارد و در کشور ما هنوز تمامی اقشار جامعه امکان استفاده و مهارت لازم برای استفاده از اینترنت را ندارند، باید دولت یا سیستم بانکی کشور تسهیلات لازم برای افراد مختلف را فراهم نماید.
3. از آنجایی که مسئله تاسیس بانک مجازی برای اولین بار مطرح شده است، مسائل شرعی و فقهی آن باید به درستی مورد بررسی قرار گیرد و قوانین مربوطه در جهت موازین شرع اسلام تدوین گردد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 154]