پوکی استخوان خبر نمی کند

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: پوکی استخوان یا استئوپروز، حالتی است که در اثر تخریب بافت استخوانی، توده‏ استخوان کاهش یافته و سرانجام به شکستگی استخوان منجر می‏شود.

این بیماری علائم زیادی نداشته و تنها زمانی بروز می.کند که استخوان.ها به راحتی می.شکنند. در این زمان فرد متوجه می.شود دچار پوکی استخوان شده، به همین دلیل معروف به بیماری خاموش قرن است.
تقریبا تمامی افراد مسن و خانم.ها پس از یائسگی با این بیماری مواجه می.شوند.
ماده اصلی که سختی و شکل استخوان را به وجود می آورد کلسیم است. ذخیره شدن کلسیم در استخوان قبل از تولد آغاز می.شود و تا سن 30 سالگی ادامه دارد.
توده استخوان هر فرد معمولا در 30 تا 35 سالگی به بیشترین میزان خود می رسد. پس از این سن کاهش توده استخوانی به صورت یک روند طبیعی آغاز می.شود که معمولا 30 درصد افرادی که به سن 75 سالگی می رسند، دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می.شوند.

چه عواملی باعث پوکی استخوان می شوند؟
علت اصلی پوکی استخوان، کمبود کلسیم و ویتامین D در بدن است. هر فرد باید روزانه معادل یک و نیم گرم کلسیم دریافت کند تا دچار پوکی استخوان نشود.
برای کامل شدن فرآیند جذب کلسیم باید دستگاه گوارش، کبد و کلیه فعال باشند. بروز مشکل در کار هر یک از این اندام.ها موجب می.شود جذب کلسیم به خوبی صورت نگیرد.

موادغذایی حاوی ویتامین D مانند زرده تخم.مرغ، روغن ماهی و غلات غنی شده بهترین موادغذایی برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان. هستند. فراورده.های لبنی هم کلسیم فراوانی. دارند. مصرف روزانه چهار لیوان شیر یا ماست می.تواند کلسیم بدن را تامین کند. البته فردی که در صورت مصرف فراورده.های لبنی دچار مشکل گوارشی (مثل نفخ و دل درد) می.شود، می.تواند کلسیم را به صورت دارویی مصرف کند. قرص.های کلسیم باید روزانه در سه وعده همراه با غذا میل شوند تا جذب اندام.های بدن شوند.
کم.تحرکی نیز یکی از مهم.ترین عوامل افزایش پوکی استخوان در افراد است. تحرک و ورزش موجب افزایش تراکم استخوان.ها می.شود.
اگر فعالیت بدنی وجود نداشته باشد یا غذاهای حاوی کلسیم کم مصرف شود به تدریج کلسیم بدن کم شده و استخوان.ها شکننده می.شود که به این حالت پوکی استخوان می.گویند

بیماری.های مزمن مانند دیابت، بیماری.های ریوی و بیماری.های قلبی و عروقی هم باعث می.شوند، بدن میزان زیادی از کلسیم استخوان.ها را از دست بدهد و تراکم استخوان.ها کاهش یابد.

یائسگی و کمبود استروژن، یائسگی زودرس (زیر 45 سال)، سابقه پوکی استخوان در افراد درجه یک خانواده و سابقه شکستگی قبلی، استعمال دخانیات، مصرف زیاد کافئین، زندگی کم.تحرک، افراد سفیدپوست و نژاد آسیایی، مصرف داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد انعقاد، ضد صرع و سیکلوسپورین به مدت طولانی، وجود یک.سری بیماری.های زمینه.ای مانند کم.کاری تیروئید، ناراحتی.های کلیه و استخوان.بندی ظریف و کوچک از دیگر عوامل مستعد کننده ابتلای فرد به پوکی استخوان هستند.

علائم ابتلا به پوکی استخوان چیست؟
خمیدگی ستون فقرات (قوز کردن) و کاهش قد از علائم ابتلا به پوکی استخوان هستند، ولی از آنجایی که این موارد تدریجی بوده و چندان مشهود نیست، تشخیص به موقع آن دشوار است.
کمردرد شدید در یک نقطه خاص، درد ناگهانی در ناحیه ستون فقرات و شکستگی.های بدون دلیل و خودبه خودی استخوان از دیگر نشانه های بیماری پوکی استخوان به شمار می.روند.

توده استخوانی هر فرد معمولا در سن 30 تا 35 سالگی به بیشترین حد خود می رسد و پس از آن کم شدن توده استخوان به صورت یک روند طبیعی آغاز می‏شود. در سن بالاتر از 60 سال، این بیماری بیشتر شایع بوده و با گذشت هر دهه از عمر بعد از 50 سالگی، خطر ابتلا 2 تا 3 برابر افزایش می.یابد.

با افزایش سن استخوان.ها از جمله سر استخوان ران، ستون مهره.ها و مچ دست نازک و شکننده می‏شوند، به حدی که به راحتی و حتی به خودی خود یا با حرکات ساده.ای مانند سرفه و عطسه می‏شکنند.

چه افرادی بیشتر دچار پوکی استخوان می شوند؟
زنان مسن و یائسه، افراد کم تحرک، کسانی که در غذای روزانه آنها لبنیات و مواد حاوی کلسیم کم است، افراد سیگاری و کسانی که الکل مصرف می.کنند بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
این افراد باید نسبت به وضعیت جسمی خود حساسیت داشته باشند و پیگیر چکاپ.های استخوانی خود باشند که از جمله این چکاپ ها می.توان به انجام تست سنجش تراکم استخوان اشاره کرد.

چطور از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کنیم؟
افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند، باید برای تشخیص زودرس، قبل از شروع عوارض مورد ارزیابی قرار گیرند و در صورت مبتلا بودن، اقدامات پیشگیرانه صورت گیرد.
انجام تست سنجش تراکم استخوان، بهترین راه برای جلوگیری از پوکی استخوان در افراد مسن است
رژیم غذایی با کلسیم کافی و دریافت مناسب ویتامین D، انجام مرتب تمرینات ورزشی، ترک استعمال سیگار و عدم مصرف الکل، تغذیه مناسب و تحرک کافی از جمله راهکارها به منظور پیشگیری یا کاهش روند ابتلا به پوکی استخوان هستند.
جایگزین کردن هورمون.های زنانه در زنان یائسه (استروژن درمانی) می.تواند مانع پوکی استخوان زودرس شود.

چطور جلوی پیشرفت بیماری را بگیریم؟
با اطلاع از وضعیت استخوان.ها به ویژه در زنان در دوران نزدیک به یائسگی به وسیله مشورت با پزشک، به کاربردن روش تشخیص مناسب و در صورت نیاز تجویز داروهای ویژه می توان از پیشرفت این بیماری و عوارض حاصل از آن پیشگیری کرد.

منابع :

ایسنا - دکتر بهمن قادریان، عضو هیات.علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
برنا - محبوبه کیخا، کارشناس سالمندان و میانسالان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
باشگاه خبرنگاران - فرزانه صمدی یک متخصص زنان، اطفال و پوست

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 131]