اورامان سرزميني بکر با قدمتي چند صد ساله

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: اورامان سرزميني بکر با قدمتي چند صد ساله

فرشته مرادي- کوه.هايي به هم تنيده در پيچ جاده حکايت از مردماني دارد که گرمي وجودشان سردي اورامان را لذت بخش مي.کند.

منظره.اي زيبا که تو را با خود به رنگين.ترين لحظه.ها مي.برد و تو بايد خود را در آغوش جاده رها کني. وقتي به انتهاي جاده مي.رسي، خانه.هايي آغاز مي.شوند که بامشان حياط خانه.اي ديگر است.

اينجا «اورامان تخت» است روستايي با قدمت چند صدساله با فرهنگ و آدابي يادگار دوران زرتشت. سرزمين ايرانيان اصيل، مهمان.نواز و مهربان.

مردمي که بکر مي.زيند و عشيره.اي، کوچ هنوز به سبک طبيعت در ميان اين مردم معناي خود را حفظ کرده؛ از پاي کوه به دامنه و ارتفاعات بلندتر و بالعکس.

اورامان را «هزار ماسوله» نيز مي.نامند. اين محل اصالت خود را حفظ کرده و در کنار طبيعت زيباي آن، مدنيت و شهرنشيني منطقه، زيبايي خاصي به هزار ماسوله داده است.

اين مکان در دره شرقي، غربي با سراشيبي زياد در شمال کوه.هاي تخت در 63 کيلومتري جنوب مريوان واقع است.

خانه.هاي اين روستا به.طور کلي از سنگ ساخته. شده.اند و داراي حالت راه.پله مانندند. سقف خانه.ها را با تيرک.هايي چوبي مي.پوشانند. ارتفاعات اين منطقه در بهار و تابستان بسيار زيباست و در زمستان بسيار سرد، روستاي اورامان تخت يکي از جذاب.ترين مناطق روستايي کردستان است که در کنار چشم.اندازهاي طبيعي آن، براي آيين مذهبي و قديمي در پير شهريار، مردم زيادي سالانه روانه آنجا مي.شوند.

اين منطقه با انبوه کوهستان.ها و دشت.هاي پهناور خود گياهان و جانوران متنوعي را در برگرفته که چشم.انداز جنگل.هاي زاگرس، منطقه.اي به يادماندني براي طبيعت دوستان به. وجود آورده است.

برخي از اين چشم.اندازها و جاذبه.هاي گردشگري در اورامان شامل چشم.انداز دربند دزلي و ارتفاعات و دامنه سرسبز آن، آبشار ملور مناطق پيرامون آن که داراي آبي زلال که حاصل ذوب برف.هاي ارتفاعات بالا دست آن است، زينت.بخش کوه.هاي اين منطقه، چشم.انداز مزارع پلکاني و معماري سنگي و روستاهاي پلکاني شکل است.

اورامان در زبان کردي «هورامان» نيز تلفظ مي.شود که ناحيه.اي وسيع و کوهستاني است و تا جنوب استان کردستان را در برمي.گيرد. در حقيقت روستاي اورامان بخشي از ناحيه اورامان محسوب مي.شود.

زبان ساکنان اين منطقه به هورامي مشهور است. لهجه هورامي يکي از لهجه.هاي مشهور کردي است. از جاذبه.هاي گردشگري هورامان آتشکده.هاي قديمي موجود در اين منطقه است که نشان.گر زرتشتي بودن ساکنان آن قبل از اسلام است.

اين روستا پوشيده از درخت گردو، انار، انجير و توت است، اگر چه شرايط سخت در اين منطقه پا برجاست، ولي ساکنانش هنوز آداب و منش خود را حفظ کرده.اند.

بافت اين روستا از لحاظ معماري به. صورت پلکاني در شيب تند ساخته شده است و پشت.بام منزل پايين به منزله حياط خانه بالا است. ديوار خانه.هايي که در اين روستا ساخته شده.اند، به.صورت خشک.چيني يعني بدون استفاده از ملات و به. طور هنرمندانه چيده شده.اند. مهمترين مصالح مورد استفاده در بناهاي اين روستا، سنگ و چوب است.

از آنجا که روستاي اورامان تخت در زمان.هاي قديم مرکز فرمانروايي سلاطين محلي بوده است، اين روستا را تخت يعني پايتخت و مرکز سلطنت ناميده.اند. مردم اين روستا به زبان کردي اورامي سخن مي.گويند.

اورامان تخت از ديرباز جلوه.گاه هنر و تمدن غني و اصيل کردي بوده است. در اين ميان موسيقي جايگاهي ويژه و قابل تامل دارد.

«سياه چمانه چيد» و «کنالپل» از مهمترين ترانه.ها و نواهاي اين روستا هستند. پوشاک مردم روستاي اورامان تخت مانند ديگر روستاييان کردستان، لباس.هاي محلي کردي با طرح.ها و رنگ.هاي زيبا و شاد است.

لباس مردان کرد اوراماني از چوخه، پانتول ملکي شال، دستار، فرنجي مکه.بال تشکيل شده و گاهي نيز جافي، کلينجه، شال.کلکه، دستار و .پيراهن بلند هم مي.پوشند.

قلقلان، بيلان، گرزه (گرزبازي) و همک و ممک از متداول.ترين بازي.هاي مردم روستاي اورامان تخت است.

يکي از چشم.انداز.هاي فرهنگي هورامان، جشن پيرشاليار است، گروهي آن را از شخصيت.هاي قبل از اسلام مي.دانند گروهي آن را بعد از اسلام دانسته و سکونتش را در روستا حدود 900 سال قبل مي.دانند، درباره وي حکايتي وجود دارد که مي.گويد: در زمان.هاي بسيار درو در بخارا پادشاهي زندگي مي.کرد که دختري داشت به.نام «بهارنار خاتون» اين دختر کر و لال بود و تمام حکما نتوانسته. بودند بيماري او را علاج کنند. از سوي ديگر در منطقه اورامانات کردستان مردي به .نام پير شاليار زندگي مي.کرد که صاحب کرامات و معجزات بود و شهرتش عالمگير شده بود.

چون خير معجزات پير شاليار به بخارا مي.رسد، شاه دخترش را همراه با برادرش به.نام شاليار سيار و عده.اي ديگر به منطقه اورامان کردستان مي.فرستند. آنها وقتي به نزديکي روستايي که پير در آن زندگي مي.کند مي.رسند، دختر پادشاه احساس مي.کند که گوشش شنوايي خود را به دست آورده و صداها را مي.شنود.

از آنجا که پادشاه اعلام کرده بود که هر کس بيماري دخترش را علاج کند مي.تواند او را به همسري برگزيند، پير شاليار قبولي مي.کند و چون از مال دنيا چيزي نداشت، اهالي با کمک هم براي او جشن عروسي برگزار مي.کنند و هر کدام از طوايف، بخشي از هزينه.ها و کارهاي اين مراسم را به.عهده. مي.گيرند.

پير شاليار قبل از مرگش وصيت مي.کند تا آخر دنيا مراسم سالگرد عروسي.اش را همه ساله برگزار کنند.

مراسم باستاني پير شاليار در 2 زمان متفاوت در سال 15 ارديبهشت و 10بهمن ماه (همزمان با جشن سده زرتشتي.ها) برگزار مي.شود، مراسم بهاره را کوهساري مي.گويند که همزمان با طراوت و سرسبزي اورامان کردستان است و در آن به اجراي دف.نوازي و ايراد سخنراني درباره شخصيت پير شاليار و توزيع نان محلي (کليره) مي.پردازند.

مراسم زمستان هر ساله در 10 بهمن ماه به مدت 2 هفته برگزار مي.شود. اهالي منطقه به اين مراسم، عروسي پير شاليار مي.گويند.

برگزاري اين مراسم به عهده متولي آن است که در هر خانواده به. صورت موروثي انجام مي.شود. به هر تقدير هيچ يک از جاذبه.هاي بهشت کوچک را نمي.توان آن.گونه که حقيقت آن است، به وصف آورد.

اورامان جاذبه.هاي بسياري دارد که در قالب دو صد دفتر نگنجد، تنها ديدن از آن مي.تواند ما را از يک بهشت کوچک زميني بهره.مند کند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 202]