بازگشت به بي‌خانماني

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: بازگشت به بي‌خانماني
رفاه‌و خدمات- بنيامين صدر:
راه‌اندازي گرمخانه زنان تهران در سال گذشته هرچند كه ابتدا با حمايت فعالان حقوق اجتماعي همراه بود، اما در ادامه ‏برخي مددكاران اجتماعي را بر آن داشت تا با توجه به چگونگي ساماندهي و ساعت‌هاي پذيرش اين زنان و رها ‏شدنشان در برخي ساعت‌ها از تبديل اين ‏اماكن به «كلوني» توليد آسيب ابراز نگراني كنند.‏

‏به تعبير آنان شهروندان بايد مطمئن شوند كه اين ساماندهي تابع مديريتي دقيق و كارآمد است، در غير اين صورت طبيعي است كه در ذهن مردم اين تجمع به ‏عنوان يك ‏كانون خطر تحليل شود. بنابراين بايد ساماندهي بي‌خانمان‌‏ها در قالب يك برنامه مدون صورت گيرد تا مردم ‏نيز با احساس ‏اين برنامه كنترل شده، از احساس نزديكي به كانون خطر دور ‏شوند. كنترل و نگهباني ‏يكي از اصول اساسي استقرار اين مراكز ‏است كه براساس آن بايد روزانه دو گشت پليس مسئوليت حفاظت و ‏‏ايمني اهالي از مخاطرات احتمالي را به‌عهده بگيرند. حضور تنها يك يا دو نگهبان در شب ‏و نبودن هيچ گشت و مراقبي در ‏صبح ، اصلي‌ترين عامل نگراني مردم تهران از حضور چنين مراكزي در ‏نزديكي ‏محل سكونت آنهاست.

وقتي ‏ما به بي‌سرپناهان در شب جا و ‏غذا مي‌دهيم كه مخاطرات زندگي شبانه آنان را ‏كاهش دهيم، اين ‏مسئله نبايد به عاملي براي ايجاد نگراني در شهروندان ديگر تبديل ‏شود. فقط يك ارگان يا وزارتخانه نمي‌تواند براي رفع اين معضل و رفع ‏مسائل بهداشتي بي‌خانمان‌ها كار انجام دهد.

به‌عنوان نمونه وزارت بهداشت فقط مي‌‏تواند بي‌خانمانان مبتلا به HIV+ را در بيمارستان بستري كند يا بيماران ‏عفوني را درمان كند، اما بعد از اين مرحله نمي‌تواند كاري بكند ‏و با رهاكردن دوباره اين افراد در سطح جامعه چرخه تكرار مي‌شود.‏شهرداري، بهزيستي، وزارت كار و وزارت بهداشت بايد در قالب يك طرح واحد سياست مشتركي را در حمايت از بي‌خانمان‌ها تشكيل دهند. با راه‌اندازي اردوگاه‌هايي براي كار، مي‌توان بي‌خانمان ‏ها را به توليد و يادگيري كار وادار كرد.

همين چند هفته پيش بود كه مسئولان شهرداري تهران هم به‌عنوان متولي اصلي اسكان بي‌خانمانان، از آنچه بي‌توجهي ديگر نهادهاي ‏مسئول در ساماندهي دائمي به اين افراد و جلوگيري از بروز آسيب‌هاي بيشتر مي‌خوانند گلايه كردند‏ تا آنجا كه نوريان، معاون اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران در اين باره گفت: برخي از بي‌خانمانان ‏داراي ‏بيماري‌هايي مانند ايدز و هپاتيت هستند با وجود اينكه بايد ديگر نهادهاي متولي آنان را تحويل بگيرند، اما ‏تا‌كنون اين كار را نكرده‌اند و شهرداري فقط از بعد انساني آنها را حمايت موقت كرده است.‏

گرمخانه يا همان «شلتر»، براي جلوگيري از به خطر افتادن بيشتر سلامت جامعه، ‏امكاناتي همچون محلي ‏براي ‏خواب و استراحت، امكان مشاوره و همچنين استفاده از لوازم ‏بهداشتي براي ‏جلوگيري از ابتلا به ‏بيماري‌هاي مختلف به‌ويژه بيماري‌هاي خوني را در اختيار مردان و زنان قرار ‏مي‌دهد. ‏‏شلترهاي شهرداري ‏از ساعت 19 تا 7 صبح براي خواب و مشاوره، ‏بي خانمان‌ها را مي‌پذيرند.‏

در ايران تا امروز 19 گرمخانه وجود دارد كه 5 گرمخانه در كلانشهر تهران واقع شده كه از اين تعداد ‏‏نيز چهار ‏گرمخانه ويژه مردان و يك گرمخانه براي زنان بي‌خانمان در نظر گرفته ‏شده است. در همين ‏حال ‏مسئولان شهرداري تهران از ساخت 4 مركز گرمخانه‌اي استاندارد در سطح تهران خبر مي‌دهند. ‏ظاهرا ‏‏شهرداري تهران در نظر دارد كه اين مراكز با توجه به استانداردهاي لازم و در فضايي تخصصي براي ارائه ‏‏خدمات مختلف ‏ايجاد شوند؛ ‏سازه‌هايي كه شرايط و نقايص ساختمان‌هاي فعلي را ‏نداشته باشند.

اين در حالي است كه محمدي، مديركل آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران با اشاره به آغاز فصل زمستان ‏مي‌گويد: در 3 سال گذشته در ‏مجموع 7 هزار و 571 بي‌خانمان از خدمات گرمخانه‌هاي شهر تهران استفاده ‏كرده‌اند كه اوج فعاليت اين ‏گرمخانه‌ها زمستان سرد سال گذشته بود.‏

اين در شرايطي است كه ما سال گذشته در 25 دي‌ماه سال 86 نخستين گرمخانه ويژه زنان با گنجايش 35 نفر را راه‌اندازي ‏‏كرديم.

‏ با توجه به اينكه الان تعداد زناني كه وضعيتشان بحراني به‌نظر مي‌رسد بيشتر شده و به گفته مسئولان 20 ‏‏درصد بي‌خانمان‌ها را تشكيل مي‌دهند يك گرمخانه براي زنان بي‌‏سرپناه تهراني خيلي كم است و در نقاط ‏مختلف ‏تهران يعني، شمال، جنوب، شرق و مركز، دست كم به ‏‏4 گرمخانه مجهز زنان نياز است.‏

به گفته او، بي‌خانمان‌هايي كه مشكلات جسمي و رواني خاصي دارند و از نقاط مختلف شهر با كمك گشت‌هاي ‏مددكاري ‏جمع‌آوري مي‌شوند، از افراد سالم جدا شده و به مركز نگهداري موقت شهرداري تهران براي ‏دريافت خدمات ‏درماني و بهداشتي ارجاع داده مي‌شوند.

5/17 درصد افراد جمع‌آوري شده در 3 سال گذشته، بيمار رواني، سالمند و معلولان جسمي و ذهني بوده‌اند ‏كه به ‏بهزيستي تحويل داده شده‌اند، همچنين از مجموع بي‌خانمان‌هاي مشكوك به بيماري‌هاي رواني و جسمي ‏كه براي ‏نگهداري در مراكز موقت شهرداري ارجاع شده‌اند، 12 درصد به كميته امداد، ‏‏5/31 درصد به ‏مراكز بازپروري معتادان، 5/1 درصد به وزارت كشور براي طرد از مرز و 37 درصد ‏به خانواده‌ها تحويل داده ‏شده‌اند. ‏

ظرفيت ‏‏گرمخانه‌هاي تهران

يك‌هزار نفر است كه در حال حاضر به گفته مسئولان بهزيستي و شهرداري تهران در ‏هر شب بين 600تا 800 نفر در اين مراكز اسكان داده مي‌شوند. ‏مديركل آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري تهران عنوان كرد: از شهروندان مي‌خواهيم در ‏زمستان امسال ‏هم همچون سال پيش با ديدن بي‌خانمانان، محل آنها را با شماره «137» به شهرداري تهران گزارش دهند. ‏اما در مرحله بعدي چه تدبيري براي بازگشت به زندگي اين زنان انديشيده مي‌شود.

دكتر مصطفي اقليما، ‏رئيس انجمن مددكاري اجتماعي ايران، مي‌گويد: زنان در اين مراكز هرگاه كه ما با آنها صحبت مي‌كنيم، ‏مي‌گويند: «حالا ما در اينجا درمان شديم، ولي از اينجا كه بيرون برويم بايد كجا برويم؟» چرا كه نه خانه‌اي ‏دارند و نه كاري كه بتوانند با كمك آن امرار معاش كنند.

‏اقليما مي‌گويد:«هيچ سازماني هم تعهد كاري براي اين زنان كه اعتيادشان را ترك كرده‌اند نمي‌دهد. ما بعد ‏از اين مرحله جايي را براي اين زن‌ها نداريم. نه سازمان بهزيستي براي آنها جايي دارد و نه حتي دستگاه‌هاي دولتي مي‌توانند براي اينها كار توليد كنند يعني كمكي كه ما مي‌كنيم تنها مسكني موقتي يا پاك كردن ‏صورت مسئله است.»‏ حال آنكه به گفته رئيس انجمن مددكاري ايران، دولت بايد بعد از اين مرحله براي ساماندهي وضعيت ‏اين زنان تدبيري بينديشد تا دوباره به آن زندگي برنگردند.

وقتي پشتوانه‌اي نباشد آنان بي‌ترديد ‏برمي‌گردند. برمي‌گردند به سوي همان مناسبات و همان معتادان و بزهكاراني كه پيش از اين با آنها بوده‌اند.
يکشنبه 10 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 128]