محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827898051
لطفا ته صف
واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: لطفا ته صف جام جم آنلاين: در چند دهه اخير همزمان با گسترش شهرنشيني، مواجهه با صفهاي طولاني و پرتعداد براي انجام امور روزمره شهروندان، پديده صف را به يكي از مولفه‌هاي زندگي ايراني تبديل كرده است. اين پديده و در حقيقت معضل نامحسوسي كه اغلب به بي‌نظمي و بي‌برنامگي در روند مناسبات مدني نسبت داده ميشود تبعات بسياري براي جامعه و شهروندان پديد مي‌آورد و نوعي رنجش خاطر و نارضايتي عمومي را به دنبال دارد. تبعات گسترده صف‌ها در حوزه‌هاي مديريتي، رفاه اجتماعي، فرهنگ شهروندي، اخلاق جمعي و ... قابل بررسي است. براي مثال ميتوان به ايجاد تنش در مكان‌هاي عمومي و شلوغ، اتلاف وقت و انرژي شهروندان، ايجاد ديدگاه منفي نسبت به توانايي‌هاي مديريتي و فني مسوولان و صاحب‌منصبان و كاهش بازده كاري اشاره كرد؛ بنابراين بايد پرسيد اين همه صفهاي دائمي چرا پديد مي‌آيند و چه كسي يا كساني مقصر و پاسخگوي مشكلاتي هستند كه براي شهروندان ايجاد ميشود. در اين نوشتار به معضل صف، فزوني كمي و كيفي آن و علل و نتايج اين مولفه آزاردهنده در زندگي روزمره شهروندان پرداخته‌ايم. تشكيل صف در محيط شهري بنابه شرايط اجتنابناپذير است، اما هرگز مطلوب نيست. در بحران‌هاي اجتماعي يا بنا به محدوديت‌ها و مقتضيات فني و اداري مناسبات شهروندي با پديده صف پيوند مي‌خورد و شهروندان بناچار به معضلات آن تن مي‌دهند. حتي در نظام اداري و شهروندي كشورهاي پيشرفته نيز انواع صف مشاهده ميشود، اما نكته مهم توجه به كميت و كيفيت اين پديده است. صف‌ها در جامعه ما آنقدر پرتعداد و گاهي طولاني هستند كه فقط نام بردن از آنها به فهرستي بلندبالا مي‌انجامد و ايستادن در آنها و به قول معروف گذشتن از هفت‌خوان هر صف، كفش آهنين و اعصاب فولادين مي‌طلبد. صف بانك، عابربانك، پست، ادارات دولتي و غيردولتي، شركت‌ها، فرودگاه، مترو، اتوبوس، تاكسي، نانوايي، انواع صفهاي خريد، بنزين، گاز، نفت، بليت‌هاي ورزشي، هنري و ... تنها بخشي از مرامنامه صفي نظام شهروندي! هستند كه تقريبا انجام هر كدام از امور روزمره شهروندي را به كاري طاقت‌فرسا و زمان‌بر تبديل مي‌كند. دكتر شاهين محمدپور، دانش‌آموخته رشته مديريت ضمن مقايسه و تاكيد بر فزوني انواع صف در جامعه شهري، درباره اين پديده توضيح مي‌دهد: از ديدگاه مديريت، صف‌ها گلوگاه‌هاي يك سيستم اداري و فني محسوب مي‌شوند. گلوگاه به بخشي از فرآيند انجام كار گفته ميشود كه داده يا ستاده در آن معطل مي‌ماند و هزينه و انرژي مضاعفي بر چرخه كار تحميل مي‌كند. گلوگاهها با فراست مديريتي، بهبود روشهاي انجام كار و با استفاده از ديدگاه سيستمي و كل‌نگر قابل اصلاح هستند و نبايد آنها را اجتنابناپذير دانست. روشهاي ناب مديريتي از طريق افزايش ظرفيت‌ها به پيش‌بيني گلوگاه‌هاي احتمالي مي‌پردازد و رفع آنها را پيش از وقوع و ايجاد آسيب به فرآيندها در دستور كار قرار مي‌دهد. وي در سطوح كلان اجتماعي مدرنيته، افزايش نيازهاي شهروندي، ارزشمند شدن وقت و لزوم تسريع كارها، گذر از روشهاي سنتي انجام كار و شتاب‌گيري صنعتي شدن و ارائه خدمات شهري را از عواملي مي‌داند كه به ايجاد صفهاي ناخواسته يا قابل پيش‌بيني منجر ميشود و در اين باره مي‌افزايد: يك مثال مشهود در جامعه ما روشهاي سنتي پخت نان است كه براي خروج نان آماده از تنور و ارائه به مشتري با معطلي‌هاي اجتنابناپذير همراه ميشود، در مقابل ارائه نان فانتزي كه با روشهاي صنعتي طبخ ميشود با سرعت بيشتري صورت مي‌گيرد و تشكيل صفهاي طولاني را موجب نمي‌شود. تغيير فرآيند توليد در صورت امكان يا افزايش ظرفيت‌ها، شيوه‌هايي هستند كه براي رفع اين معضل و مقابله با صفهاي تهيه نان سنتي ميتوان اتخاذ كرد. ضعف‌هاي مديريتي مديريت، علمي جامع و ميان‌رشته‌اي است كه از ديگر علوم نظير رياضيات، آمار، روان‌شناسي، جامعه‌شناسي، علوم تجربي، حقوق و... بهره مي‌گيرد و با مفاهيمي كلي و كليدي نظير هدايت، هماهنگي، كنترل، نظارت و برنامه‌ريزي سروكار دارد. دامنه نفوذ اين علم، مسائل ساده و بديهي تا موضوعات كلان و پيچيده را در بر مي‌گيرد. اين گستره نفوذ را ميتوان در سطوح اجتماعي از شيوه توزيع شير يارانه‌اي تا مديريت يك نيروگاه هسته‌اي يا طرح ماهواره‌اي در نظر گرفت و بدون اغراق بايد گفت انجام هيچ‌كاري بدون مديريت هرچند با روشهاي ساده و پيش پا افتاده امكان‌پذير نيست. علاوه بر آن، از يك ديدگاه ميتوان مديريت را هنر روش انجام كار دانست و ناگفته پيداست اين روش بايد با ايجاد مطلوبيت بهينه از نظر منابع، زمان، امكانات، توانايي‌‌ها و ديگر محدوديت‌ها همراه باشد بنابراين وجود هر صف از ضعف مديريتي در روش انجام يك كار حكايت مي‌كند، چرا كه حداقل مطلوبيت زماني چرخه انجام كار را در نظر نمي‌گيرد و تامين نمي‌كند. يكي از دلايل بي‌اهميت شمردن صف‌ها در مديريت خرد و كلان جامعه را بايد در منبع پرداخت هزينه هاي سوء‌مديريت جستجو كرد. بدين‌معني كه هزينه اتلاف وقت را شهروندان مي‌پردازند و از اين طريق به طور مستقيم هزينه‌اي بر دوش نهادهاي خدمات‌دهنده و اجرايي تحميل نمي‌شود. اگرچه هزينه‌هاي غيرمستقيم اين نوع بي‌تدبيري‌ها بر كليت نظام دولتي و اداري جامعه وارد ميشود و بالطبع آثار زيانبار بيشتري بر جاي مي‌گذارد كه افزايش انواع نارضايتي، عدم همراهي و دلسوزي براي پيشبرد برنامه‌هاي اجرايي و تقابل ميان افكار و رفتار عمومي با تصميمات دولتي، تنها بخشي از آنهاست. ضعف عمده‌اي كه در مديريت جامعه در تمامي سطوح قابل مشاهده است از بيتوجهي به واقعيت‌هاي موجود نظير بسترهاي لازم و توانايي‌هاي فني و اداري و البته زمان لازم و معقول براي انجام طرح‌ها ناشي ميشود. انجام هر كاري به پيش‌بيني مقدمات و تحقق بسترهاي ضروري نياز دارد و بدون آنها همواره يك جاي كار مي‌لنگد. گاهي طرح‌ها چنان بلندپروازانه هستند كه حيرت همگان و ترديد جدي در اجراي آنها را به دنبال دارد و گاهي به نظر مي‌رسد اجراي يك طرح تنها با توجيه برد رسانه‌اي و ظاهر اصلاحگر و دهان پركن‌اش پيش‌بيني شده است. گويا برخي مديران تنها به جنبه رياست كارشان علاقه دارند و صرفا تصميم‌گيري و لزوم اجراي آن را وظيفه خود مي‌دانند. انگار نه انگار كه براي اجراي هر تصميم بايد مقدمه‌چيني كرد، ابزارهاي تسهيل‌كننده را فراهم آورد و تقويت كرد و بستري مناسب براي تحقق مفاد تصميم به كار گرفت. انواع نارسايي‌هاي كلان كه از ضعف مناسبات و كاركردهاي اجتماعي و بيتوجهي بسترهاي لازم ناشي ميشود، حين اجراي طرح‌ها شرايطي فراهم مي‌آورد كه مسائل مديريتي مجالي براي ظهور نمي‌يابند و همان اتفاقي مي‌افتد كه افكار عمومي آن را بي‌نظمي و بي‌برنامگي مي‌نامند و از هزينه‌هاي آن گريزانند. اين‌گونه است كه بيشتر طرح‌هاي بزرگ و عمومي كه به ارتباطات گسترده ميان سطوح مختلف اجتماعي نياز دارد يا با صفهاي طولاني شروع يا با آن ختم ميشود. در اينجا توجه به اين نكته ضروري است كه اجراي طرح‌هاي اجتماعي براي بهبود روشهاي انجام كار موجود يا ارائه خدمات جديد در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، معيشتي، اداري و ... نبايد در نگاه كلي هزينه‌اي بيش از منفعت مورد انتظارش در پي داشته باشد. دكتر محمدپور در اين‌باره معتقد است: اين‌كه امروز براي انجام كاري تصميم بگيريم، فردا آن را عملي كنيم و پس‌فردا همزمان با افكار عمومي به ضعف‌ها و نارسايي‌هاي اساسي آن در پيش‌بيني و اجرا آگاه شويم، از ضعف مديريت حكايت مي‌كند و هزينه‌ها را افزايش مي‌دهد. متهم اصلي ضعف‌هاي فني و اداري، اصلي‌ترين متهم تشكيل صفهاي طولاني در بخش‌‌هاي مختلف جامعه هستند. اين ضعف‌ها كه اغلب با كمبودها و محدوديت‌ها عجين شده، با ايجاد وقفه در روند كارها يا ناتواني براي پاسخگويي به نيازها به ايجاد صفهاي طولاني منجر ميشود، براي مثال كمبود كارمند در بانكها، كمبود وسايل نقليه در ايستگاه‌هاي تاكسي و اتوبوس، كمبود اجناس مشمول يارانه در فروشگاه‌ها، كمبود پول در عابربانك‌ها و محدوديت ظرفيت در ورزشگاه‌ها، سينماها و.... البته مشكل به همين جا ختم نمي‌شود و ابلاغ بخشنامه‌ها و آيين‌نامه‌هاي كوتاه‌مدت، پي در پي و گاه ضدونقيض را هم بايد بخشي از معضلات صف‌آفرين به حساب آورد. مثلا بتازگي بانكها براي دريافت قبوض آب، برق، گاز و تلفن محدوديت‌هايي اعمال كرده‌اند، به طوري كه بانكي قبض آب و برق را نمي‌گيرد و قبض تلفن و گاز را دريافت مي‌كند و بانك ديگر، قبض تلفن و برق را نمي‌گيرد و... يا بليت ورزشگاهي نظير استاديوم آزادي در يك بازي داخل ورزشگاه فروخته ميشود و بازي بعد در مكان‌هايي از قبل اعلام شده خارج از مجموعه اين تغيير و تحولات، شيوه‌هاي شناخته شده انجام كار را دگرگون مي‌كند و وقتي تكليف مردم براي دستيابي به خواسته‌هاي روزمره‌شان مشخص نباشد، وقوع بحران صف اجتنابناپذير به نظر مي‌رسد. نكته ديگر در اين حوزه، شيوه‌هاي نوي انجام كار است كه در وعده تحقق دولت الكترونيك جستجو ميشود، ولي به دليل ضعف‌هاي ساختاري و زيربنايي نظير دسترسي نداشتن عموم افراد جامعه به ابزارهاي الكترونيك، اينترنت پرسرعت، كابل نوري و... به همراه سايه‌گستري ديوان‌سالاري اداري بر روشهاي انجام كار، به بلاتكليفي و صف‌آفريني دامن مي‌زند. در اجراي گام‌هاي نخستين دولت الكترونيك نيز اغلب اين ضعف‌هاي ساختاري ناديده گرفته ميشود و نوعي ناكارآمدي و بلاتكليفي ايجاد مي‌كند. در سال‌هاي اخير بسيار پيش مي‌آيد كه متقاضيان خدمت خاص براي پر كردن فرم درخواست در فلان اداره حاضر شده، در صف مي‌ايستند و با كاغذبازي بسيار كارشان را پيش مي‌برند و پس از مدتي اعلام ميشود اين نوع درخواست پذيرفتني نيست و ثبت‌نام و تقاضا بايد از طريق فرم‌هاي درخواست رايانه‌اي صورت گيرد. حالا معلوم نيست اصلا چند نفر از متقاضايان به رايانه و اينترنت دسترسي دارند يا طرز كار با آن را بلندند. مطلبي را هم بشنويد از دانشجوي يكي از دانشگاه‌هاي كشور درباره جايگزيني شيوه رايج انتخاب واحد با شيوه الكترونيكي: تا پيش از اين با يك بار مراجعه به دانشگاه و طي چند ساعت صف ايستادن و كاغذبازي مرسوم، انتخاب واحد انجام مي‌شد؛ اما با به كارگيري شيوه اينترنتي، تعداد مراجعات به دانشگاه براي دريافت رمز عبور و اولويت ثبت‌نام و ارائه رسيد بانكي و فرم تاييديه انتخاب واحد افزايش يافته است. علاوه بر آن نوعي صف اينترنتي براي كاربري سايت دانشگاه به وجود آمده كه براي انتخاب واحد در محدوديت زماني تعيين شده هزينه و وقت مضاعفي مي‌طلبد. اتفاق ديگري در اين حوزه كه اگرچه يكي از هزاران است، اما كمي مضحك به نظر مي‌رسد اتخاذ شيوه ارائه درخواست اينترنتي براي تمديد مجوز اقامت از سوي اتباع افغاني مقيم ايران است كه به تنهايي گوياي ضعف‌هاي مديريتي و بيتوجهي به امكانات و دسترسي‌هاي واقعي گروه‌هاي اجتماعي به شيوه‌هاي انجام كار است. اگر قرار باشد شيوه‌هاي الكترونيكي و پيشرفته ارتباطي به روشي براي كاهش كاغذبازي و حضور فيزيكي افراد و كوتاه شدن صف‌ها منجر شود بايد پيش از هر كار به بسترسازي در حوزه الكترونيك پرداخت كه تسهيل، گسترش فناوري و آموزش نيز بخشي از آن محسوب ميشود. اين نوع ضعف‌هاي ساختاري در پيشبرد روشهاي پذيرفته شده الكترونيكي نيز اختلال ايجاد مي‌كند و يك نمونه وضعيت عابربانك‌هاست كه گاهي با نقص فني، قطع شبكه يا مشكلاتي از اين دست مواجه مي‌شوند و افزايش صف جلوي عابربانك‌هاي سالم و پول پس‌بده! را موجب مي‌شوند. در جستجوي زمان از دست رفته اتلاف وقت شهروندان، تنها يكي از مضرات صفهاي متعدد و طولاني در جامعه شهري ماست كه با يك حساب سرانگشتي مي‌تواند زيان و عقب‌افتادگي ناشي از پديده صف را پيش چشم آشكار كند. اگر فرض كنيم 20 ميليون نفر از جمعيت شهرنشين كشور با مسامحه بسيار هر هفته فقط 20 دقيقه از فرصت زندگي‌شان را در انواع و اقسام صف‌ها تلف مي‌كنند ماهانه بيش از 26 ميليون ساعت هدررفت زماني خواهيم داشت، آن هم در دنياي پرشتاب امروزي كه لحظه به لحظه فرصت‌ها مي‌تواند ارزشمند باشد. فرصتي كه بايد براي فراغت، اشتغال، خلاقيت، افزايش رفاه و ارتقاي شخصي و اجتماعي صرف كرد، در صفهاي بي‌حاصل مي‌سوزد و از بين مي‌رود؛ صف‌هايي كه اصلا مي‌تواند وجود نداشته باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]
-
گوناگون
پربازدیدترینها