آیا کودک من شاد است؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

این، سوال خیلی از مادرهاست اما جوابش شما را شگفت.زده خواهد کرد. مطالعاتی که روی پیشرفت.های کودکان انجام شده، نشان می.دهد شادی چیزی نیست که شما آن را مثل یک هدیه یا جایزه خوشگل به فرزندتان «بدهید».

مثل همه والدین دیگر، من هم بهترین چیزها را برای فرزندم می.خواهم. من همه کار می.کنم تا دخترم در طول روز فعالیت.های سرگرم.کننده.ای داشته باشد، اوقاتش را به خوبی پر کند و بی.دریغ از محبت من سرشار شود. با این حال، مثل مادرهای دیگر، من هم دست آخر از خودم می.پرسم: «آیا کودک من شاد است؟» این، سوال خیلی از مادرهاست اما جوابش شما را شگفت.زده خواهد کرد. مطالعاتی که روی پیشرفت.های کودکان انجام شده، نشان می.دهد شادی چیزی نیست که شما آن را مثل یک هدیه یا جایزه خوشگل به فرزندتان «بدهید». در عوض آنها می.گویند بچه.های لوس، آنهایی که زیر آبشار اسباب.بازی.ها یا سقف بدون روزنی از محبت زیادی قرار گرفته.اند، احتمال بیشتری برای تبدیل شدن به نوجوان.های بی.انگیزه و افسرده دارند. «بهترین عوامل شادی، درونی هستند، نه بیرونی.» این را یک محقق انگلیسی می.گوید که سال.ها روی ریشه.های شادی بزرگسالان در کودکی کار کرده است؛ کسی که تاکید دارد آن چیزی که مهم است، کمک کردن به بچه.ها برای پیش بردن ابزارهای درونی است که آنها بتوانند در تمام زندگی به آن تکیه کنند. خبر خوب این است که لازم نیست شما یک روانشناس تجربی کودک باشید تا نیروهای درونی کودک را کشف کنید و در بالا و پایین زندگی آن را به یادش بیاورید. با مراقبت و انعطاف، هر پدر و مادری می.تواند زمینه.ای برای زندگی شاد کودک آماده کند.

حس.های شیرخواران
وقتی كودك شما از یک نوزاد تازه متولد به بچه 6 ماهه.ای با توان فعالیت و پاسخ تبدیل می.شود، او دارد یاد می.گیرد با علائمی شما را از ناراحتی و رضایتش آگاه کند. به محض این که شما پا درون اتاق می.گذارید، لب.های او با یک لبخند فوق.العاده به سمت بالا می.روند یا وقتی کسی از او اسباب بازی محبوبش را بگیرد، گریه او به هوا می.رود. احتمالا متوجه این موضوع شده.اید که او فاصله بین لبخند و گریه را خیلی زودتر از آن طی می.کند که شما فرصت کنید پستانک را در دهانش بچپانید.

اگر به نظر می.رسد، شیرخوار شما بیشتر گریه می.کند تا بخندد، به این خاطر است که نوزادان اضطراب را بیشتر از خوشحالی درک می.کنند. گریه کردن و ابراز ناراحتی براي آن است كه اولویت.ها را توضیح دهند. آنها مثل یک پیغام کمک ظاهر می.شوند تا والدین کودک هر چیزی را که اشکال دارد، درست کنند. اما اگر کودک.تان گریه می.کند، از کجا بفهمید که او درد دارد، گرسنه مانده یا فقط کمی خسته است؟ یک مادر حساس می.تواند فرق بین اینها را تشخیص دهد. ابروها، دهان و نوع صداها جزء سیستم اطلاع.رسانی بچه هستند. یک مادر حساس همه این چیزها را با هم در نظر می.گیرد. یک روانشناس کودک که در رابطه با حالات روحی کودکان تحقیق می.کند، می.گوید: «اصولا نباید شیرخواران را خوشحال یا ناراحت نامید. فقط مي.توان گفت آنها از شرایط همین حالا راضی هستند یا ناراضی.» وقتی نوزادی خوشحال به نظر می.رسد، احساسات او از این موضوع خبر ندارد. وقتی او دارد جیغ می.کشد هم همین.طور. تحقیقات نشان می.دهد قشر مرکزی احساسات در کودک 6 تا 8 ماهگی کارش را شروع می.کند؛ یعنی همان وقتی که والدین می.توانند احساس را در چهره کودک.شان به وضوح ببینند. شیرخوار شما احتمالا روش خاص خودش را برای نشان دادن روحیه.اش دارد. بعضی.ها گریه می.کنند، در حالی که بعضی.های دیگر فقط به شما می.چسبند. هرچه با خلق و خوی فرزندتان بیشتر آشنا شوید، بهتر می.توانید نشانه.های نارضایتی او از دنیایش را بفهمید، یعنی دریچه.ای به سوی فهم بیشتر از طبیعت کودک.تان.

بیشتر دقت کنید
کودک نوپای شما احتمالا در نشان دادن خوشحالی و ناراحتی.اش توانایی خوبی دارد. وقتی شما به خانه برمی.گردید، چشم.های او برق می.زند و یک لبخند گشاد تحویل.تان می.دهد. وقتی نمی.تواند پتوی محبوبش را پیدا کند، بی.وقفه هق.هق می.کند. با این حال او هنوز بدعنق است و راضی نگه داشتنش سخت است. در این سن، نشانه.ها خیلی روشن هستند. یک نوپای شاد، می.خندد، بازی می.کند، کنجکاوی می.کند، به کودکان دیگران توجه می.کند و نیاز ندارد که دائم کسی به او انگیزه بدهد. در واقع مي.توان گفت نشانه.های یک کودک ناراحت واضح.ترند. او خودش را کنار می.کشد، ساکت است، خوب غذا نمی.خورد، خود به. خود وارد بازی بچه.ها نمی.شود، بازی نمی.کند، سوال نمی.پرسد، نمی.خندد و لبخند نمی.زند و تا بتواند حرف زدن را بی.خیال می.شود. اگر کودک شما بچه.ای ذاتا خجالتی یا درون.گراست که زیاد نمی.خندد یا خیلی فعالیت نمی.کند، به این معنا نیست که ناراحت است. خجالت، همان ناراحتی نیست اما شما مجبورید برای خواندن نشانه.ها تلاش بیشتری بکنید. در این شرایط شما باید بیشتر مراقب تغییرات ناگهانی در رفتار او باشید، مثلا منزوی شدن یا ترسو شدن، که نشان می.دهد او مشکلی دارد و شما باید به او توجه کنید.

وقتی بچه.ها بزرگ می.شوند
اغلب والدین می.دانند نشانه.های ناراحتی در نوپا چه چیزهایی است، اما خیلی.های.شان نمی.دانند «ترس»، «عصبانیت» و «اضطراب» هم نشانه.های ناراحتی هستند. فرقی نمی.کند کودک.تان چه سنی دارد. عصبانیت در هر سنی نشان.دهنده پریشانی شدید است. وقتی کودک شما، کودک دیگری را می.زند یا اسباب.بازی.هایش را پرت می.کند، یعنی پریشاني او بیش از آن چیزی است که بتواند آن را تحمل کند. در مورد بچه.های بزرگ.تر مشکل بیشتر می.شود. وقتی کودک شما نوزاد یا نوپا بود، خواندن نشانه.ها کار راحت.تری بود. او در خوشحالی لبخند می.زد و وقتی اتفاق بدی افتاده بود، ناراحتی.اش را نشان می.داد. اما حالا او بزرگ.تر شده و احساساتش هم پیچیده.تر شده.اند. خوشبختانه توانایی او برای کنترل آنها هم قوی.تر شده. هنوز فهمیدن نشانه.های ظاهری خوشحالی یا ناراحتی او سخت نیست. یک کودک خوشحال یا ناراحت، همان نشانه.هایی را دارد که نوپای یک تا 2 ساله از خود نشان می.دهد. بخش قبلی را بخوانید.

خانه را محل تفریح کنید
آویز رنگی چرخان بالای گهواره یک نوزاد می.تواند لبخند را روی لب او بیاورد، چیزی که او را بیش از همه خوشحال می.کند، خیلی ساده است: شما! و این اولین کلید خلق یک کودک شاد است. یک روان.شناس کودک می.گوید: «با کودک.تان در تماس باشید و با او بازی کنید. اگر با او اوقات خوشی دارید، او خوشحال است. اگر شما یک کودک «نزدیک به مادر» داشته باشید، اولین قدم را به سوي تضمین یک بچه شاد برداشته.اید.» بازی، کودک.تان را شاد می.کند، اما علاوه بر اين، استعدادهای او را هم (که برای شادی آینده او ضروری.اند) پرورش می.دهد. همان.طور که او بزرگ. می.شود، بازی.های بی.قاعده به او اجازه می.دهد کشف کند به چه چیز علاقه دارد. ساختن یک ساختمان با لگوها، درست کردن شربتی با چیزهایی غیر از آنها که در آشپزخانه پیدا می.شوند، نقاشی با رنگ.هایی که خودش ساخته و بازی.هایی مثل این، بازی.هایی برای تمام عمر هستند، نه فقط برای شادی کودک. منظور از بازی، کلاس زبان یا موسیقی، ورزش.های منظم یا هر فعالیت ساختارمند دیگری که برای رشد و پرورش استعدادهای او در نظر گرفته شده، نیست. بازی، یعنی وقتی که بچه.ها اختراع می.کنند، کشف می.کنند و خیال.بافی می.کنند. درمورد بچه.های 2 تا 4 ساله به نظر می.رسد سرگرمی بدون وقفه و بستنی به جای شام رویای همه بچه.های این سن است اما همچنان چیزی که او را بیش از همه خوشحال می.کند، شما هستید! این موضوع در مورد کودکان بزرگ.تر هم صدق می.کند.

کمک.شان کنید تا استعدادهای.شان را پرورش دهند
نسخه روان.شناسان کودک برای خلق یک شادی مادام.العمر یک سرنخ شگفت.آور دارد: «آدم.های شاد اغلب آنهایی هستند که در یک استعداد چیره.اند.» به عنوان مثال وقتی نوزاد شما یاد می.گیرد قاشق را به دهانش ببرد یا اولین قدم.های لرزانش را برمی.دارد، یا وقتی نوپای شما یاد می.گیرد توپ را پرتاب کند، یا وقتی خردسال شما دوچرخه سواری را یاد می.گیرد، او از خطاهایش یاد می.گیرد، پشتکار و نظم را یاد می.گیرد و آن وقت است که او لذت پیروزی ناشی از تلاش خودش را تجربه می.کند.

کودک شما در این فرآیند می.تواند ببیند که دیگران او را به خاطر فضائل خودش تایید می.کنند و این سبب شادی او می.شود. از همه مهم.تر، کشف می.کند که می.تواند زندگی.اش را تا حدی کنترل کند: اگر تلاش کند، عاقبت می.تواند کاری را که می.خواسته انجام بدهد. تحقیقات نشان می.دهد این احساس تسلط بر امور نقش مهمی در شادی او در بزرگسالی دارد. کودکان، مثل بزرگسالان، نیاز دارند علائق خودشان را دنبال کنند وگرنه از موفقیت.های.شان لذت نمی.برند.

شادی سالم در بدن سالم است!
خواب خوب، فعالیت بدنی و رژیم سالم غذایی، برای خوب بودن همه لازم.اند، از جمله بچه.ها. تا یک سالگی به شیرخوارتان فضای کافی برای تخلیه انرژی بدهید، هرچند این معنی.اش لگد پراندن توی هوا باشد یا سینه.خیز رفتن به سمت توپ مورد علاقه.اش یا هی عقب و جلو رفتن و برگشتن و دوباره رفتن. همه این کارها کمک می.کند او حال خوبی داشته باشد. نوپاها ورزشکاران ذاتی هستند. به آنها ساعت.ها وقت برای دویدن در هوای آزاد بدهید. کودک بزرگ.تر شما لازم نیست یک ورزشکار حرفه.ای باشد، فقط دویدن و پریدن برای او کافی است. به حال و حوصله بچه.تان هم توجه کنید. بعضی بچه.ها آسان.گیر هستند اما بیشترشان ترجیح می.دهند یک برنامه منظم داشته باشند. بد نیست به رابطه بین غذاهای خاص و حال بچه.تان هم توجه کنید. بعضی والدین کشف کرده.اند که غذاهای شیرین اگرچه انرژی بچه را زیاد می.کنند اما موجب می.شوند بهانه.گیر هم بشود. اگر خودتان به او شیر می.دهید، به رابطه بین غذاهایی که خودتان می.خورید و واکنش کودک.تان هم توجه کنید.

کمک.اش کنید
کودکان بزرگ.تر ممکن است مدت زیادی را دور از شما در مهدکودک یا مدرسه بگذرانند. اگر فکر می.کنید او روزهای سختی را پیش رو دارد، مثلا روزهای اول رفتن به یک مهد جدید یا امتحانات پایان.ترم مدرسه، او را به حال خودش رها نکنید. با معلم او و والدین کودکان دیگر در مدرسه یا مهد حرف بزنید و از تجربه.های.شان استفاده کنید. شما می.توانید از چشم.های کودک.تان استرس یا نگرانی را بخوانید اما برای حل کردنش شاید لازم باشد مداخله کنید. خیلی چیزها ممکن است او را ناراحت و عصبی کند: دعوا با یک دوست، امتحان.ها یا حتی تغییراتی در خانه اما بعضی وقت.ها ماجرا از این چیزها جدی.تر است. اگر شما نشانه.های جدی از ناراحتی را در کودک.تان می.بینید (عصبانیت، گریه کردن، غر زدن، خیلی زود ناامید شدن، سردرد یا دل.درد دائمی یا مشکلاتی در خواب و غذا) شک نکنید که یک مشکل روانی برای کودک.تان رخ داده و باید برای مشاوره پیش یک مشاور یا روان.شناس بروید.

به آنها اجازه دهید با مشکلات.شان مبارزه کنند
روان.شناسان می.گویند بد نیست اگر کودک.تان کمی هم گریه کند، به شرط اینکه در باقي زمان.ها محبت و توجه كافي به او نشان داده باشید. به بچه.ها اجازه دهید تجارب مختلف را خودشان امتحان کنند، حتی آنهایی که سخت یا ناامیدکننده.اند، به آنها کمک می.کند که نیروی درونی.ای را ذخیره کنند که در بزرگسالی موجب شادی.شان می.شود. معنای این حرف این نیست که کودک حق ندارد کمک بخواهد. بلکه شما تنها باید به او کمک کنید تا راه.حل را پیدا کند، نه این که آن را به او بگویید. این که شما با مشکلات و ناراحتی.های زندگی او مواجه شوید و به او این اجازه را ندهید، یک جور جنایت در حق شادی زندگی اوست. اگر کودک.تان بتواند احساس استقلال و اطمینان را در کودکی به دست بیاورد، شادی او را در بقیه زندگی تامین خواهد کرد. یک راه برای پرورش این احساسات در کودک 2 تا 4 ساله.تان این است که او را وادار کنید در روز برای دقایقی خودش تنها بازی کند. کودکان بزرگ.تر (5 ساله و بیشتر) خودشان قادرند برای مشکلات.شان راه.حل پیدا کنند، هرچند بیشتر طول بکشد.

یادشان بدهید که کارهای خوب بکنند
وقتی کودک.تان بزرگ.تر می.شود، یاد می.گیرد کمک کردن به دیگران چه کار رضایت.بخشی است. تحقیقات نشان می.دهد افرادي که در زندگی.شان مفهوم کار خیر وجود دارد، کمتر ناراحت و افسرده می.شوند. اگر شما در خانه به این امر توجه نشان بدهید، بچه.های.تان خود به خود آن را یاد می.گیرند. لازم نیست او را مجبور کنید مفهوم نیکوکاری را یاد بگیرد. حتی وقتی به کودک 10 ماهه.تان کمی موز می.دهید، به او هم اجازه بدهید موز در دهان شما بگذارد و خوشحالی و تشکرتان را به او نشان بدهید. او از این که شما را خوشحال کرده، خیلی خوشحال می.شود. اگر موهای دختر 2 ساله.تان را شانه می.کنید، به او هم یک برس بدهید تا موهای شما را شانه کند. همین لحظه.های کوچک جرقه.هایی هستند برای روشن کردن احساس تقسیم کردن شادی با دیگران و لذت شاد کردن آنها. وقتی کودک نوپای شما بزرگ.تر شد، می.توانید با سهیم کردن او در کارهای خانه، مثلا انداختن لباس.ها در سطل رخت.ها یا کنار گذاشتن صندلی کوچکش، به او این احساس را بدهید که دارد در کار نیکویی همکاری می.کند.

الگوی خوبی باشید
تحقیقات نشان می.دهند شما می.توانید خلق و خوی خودتان را به بچه.تان سرایت دهید؛ نه الزاما از طریق ژن.ها، بلکه از طریق رفتار و شیوه بچه.داری خودتان. خوب یا بد، بچه.ها از اخلاق مادر و پدرشان الگوبرداری می.کنند و این حتی در مورد نوزادان هم صدق می.کند. به معنای دیگر، وقتی شما لبخند می.زنید، نوزادتان هم لبخند می.زند و مغزش بر اساس این لبخند طراحی می.شود. با این حساب اگر شما یک نوزاد داشته باشید که ساعت.ها گریه می.کند و آرام نمی.شود، راه.حل مواجهه با آن این است که آرام باشید، چون نوزاد استرس شما را دریافت می.کند. با داشتن نوزادي كه دائم نق مي.زند، این که شما عصبی یا افسرده شوید، طبیعی است، اما کاری که باید بکنید این است که کمک بخواهید. والدینی که عصبی هستند، نمی.توانند در اجرای قوانین.شان ثابت قدم بمانند و ساختار منظمی به زندگی کودک بدهند یا حتی با کودکان.شان بازی کنند و خوش بگذرانند. اگر شما از چیزهای کوچک خوشحال شوید و این خوشحالی را نشان بدهید، یک الگوی مثبت برای کودک.تان بوده.اید. شما می.توانید به کودک.تان کمک کنید تا نیمه پر لیوان را ببیند. مثلا اگر هوا زیادی گرم است و نمی.شود به پارک رفت، نشانش بدهید که چه فرصت خوبی دارید تا با هم یک غذای تازه درست کنید.

به کودک.تان اجازه بدهید ناراحت یا عصبانی باشد
هرچه کودک شما بزرگ.تر می.شود می.تواند احساسات خود را بهتر نشان بدهد و در موردشان حرف بزند. حتی قبل از این که او توانایی حرف زدن داشته باشد، شما می.توانید عکس.هایی از صورت.های مختلف به او نشان بدهید و بپرسید کدام یک احساس الان او را نشان می.دهند. بچه.های کوچک.تر خیلی زود واکنش نشان می.دهند و یک کلمه کلی مثل «خوشحال» یا «عصبانی» را برای احساس.شان به کار می.برند. وقتی کلمات بیشتری یاد بگیرند، قابلیت.های بیشتری برای توصیف حال.شان هم پیدا می.کنند. با این حال روان.شناسان می.گویند شما نباید خیلی هم به احوالات منفی کودک.تان عکس.العمل نشان دهید. برای کودکان این عادی است که تحت تاثیر دور و برشان زیادی حساس یا عصبی باشند، ولی این به معنای ناراحت بودن.شان نیست. به خصوص وقتی بچه کمی بزرگ.تر می.شود، متوجه می.شوید این موضوع چقدر مهم است. وقتی کودک 2 تا 4 ساله.تان وسط یک مهمانی تولد یک گوشه.ای کز کرده و اخم.هایش را در هم برده، عکس.العمل طبیعی شما شاید این باشد که او را هل بدهيد تا وسط مهمانی خوش بگذراند. ولی این خیلی مهم است که به او «اجازه» دهید ناراحت باشد. وقتی کودک شما در سال.های بین 2 تا 4 سالگی احساس خاصی دارد، آن را برایش توضیح بدهید. مثلا وقتی دارد یکی از همبازی.هایش را با خشم کتک می.زند، دست او را بگیرید و بگویید تو خیلی عصبانی و ناراحت هستی. این طوری او یاد می.گیرد که احساساتش را توصیف کند و می.فهمد که می.تواند به جای کتک زدن، از گفتن احساسش استفاده کند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]