ريشه مسيحي اروپا و گفتگوي اسلام و مسيحيت‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ريشه مسيحي اروپا و گفتگوي اسلام و مسيحيت‌
بدنبال اظهارات پاپ بنديكت يازدهم كه از قول امپراطور رم شرقي مطالب موهني را به پيامبر اسلام نسبت داده بود سال گذشته تعداد 138 رهبر مسلمان طي نامه‌اي به سخنان پاپ اعتراض كردند.

رهبر كاتوليك‌هاي جهان كه با موج گسترده‌ اعتراضات مسلمانان مواجه شده بود در صدد آن بود تا در نشستي بين علماي مسلمان و مسيحي به نزديكي دو دين و پيروان آنها تاكيد كند. لذا وي در گردهم‌آيي عالمان اسلام و مسيحيت كه در نيمه دوم آبانماه امسال در رم برگزار شد حضور يافت و گفت:

دكتر سيدحسين نصر ايراني و استاد مطالعات اسلامي دانشگاه جورج‌واشنگتن نيز در اين جلسه گفت: در طول تاريخ نيروهاي سياسي متعددي از مسيحيان و مسلمانان به خشونت متوسل شده‌اند و به يقين ما نمي‌توانيم ادعا كنيم كه خشونت تنها منحصر به يك دين بوده است.

در اين اجلاس سه روزه تعداد سي نفر روحاني و محقق كاتوليك با تعداد مشابه از مسلمانان گردهم آمدند. مسيحيان را در اين نشست كاردينال ژان‌لوئي تورن رئيس شوراي گفتگوي اديان واتيكان گرد آورده بود و نمايندگان مسلمان نيز به ابتكار مفتي بوسني هرزگوين در نشست حضور يافته بود. دكتر طارق رمضان استاد مطالعات اسلامي در دانشگاه آكسفورد انگليس يكي از شركت‌كنندگان بود. بنابه گفته‌ آقاي طارق رمضان دو پرسش اساسي يعني ارتداد و آزادي عبادت در جوامع اقليت دو موضوعي بودند كه به بحث گذاشته شد. در اين اجلاس هم‌چنين نمايندگان مسلمان از آمريكاي شمالي، فيليپين و اندونزي نيز حضور داشتند ليكن از عربستان سعودي كسي در اجلاس حضور نيافت و دو نفري كه ثبت‌نام كرده بودند در لحظات آخر بعلت مريضي اعلام انصراف كردند.

در بيانيه 15 ماده‌اي كه روز پنجشنبه 16 آذرماه در اين گردهم‌آيي منتشر شد از مسلمانان و مسيحيان خواسته شد كه عليه ظلم، خشونت‌هاي تهاجمي و تروريزم موضع‌گيري كنند و بخصوص اين ‌گونه اعمال را كه به نام دين صورت مي‌گيرد تقبيح نمايند. هم‌چنين قيد گرديد كه اقليت‌هاي ديني بايد در عبادتگاه‌هاي خود علائم و نمادهاي دين خود را داشته باشند و آنها و اعمال عباديشان نبايد مورد استهزا و تمسخر واقع شوند. در اين گردهم‌آيي عالمان سني و شيعه در كنار مسيحيان به بحث نشستند.

در ماه ژوئيه گذشته نيز نشست مشابهي به ابتكار ملك عبداله در عربستان تشكيل شد كه كاردينال تورن فوق‌الذكر در آن شركت كرد.

هنوز دو هفته از اجلاس فوق و سخنان پاپ اعظم در آن نگذشته رهبر كاتوليك‌هاي جهان در نامه‌اي كه نشريه ايتاليايي روز يك‌شنبه اين هفته از او منتشر كرد پاپ در گفتگوي بين اديان تشكيك كرده است. وي در نامه‌اي به سياستمدار راست ميانه كه كتاب او با عنوان به زودي منتشر مي‌شود نوشته است كه و ادامه مي‌دهد كه پاپ در اين خصوص اظهار مي‌دارد كه گفتگوي بين فرهنگ‌ها كه داراي نتايج فرهنگي ايده‌هاي پايه‌اي ديني است ميسر است و در اين مورد او خواستار نشستي است تا پي‌آمدهاي فرهنگي تصميمات پايه‌اي دين به بحث گذاشته شود.

طرفداري پاپ اعظم از كتاب آقاي بدين سبب است كه او به حفظ ريشه‌هاي مسيحي تاكيد مي‌ورزد. البته اسقف لومباردي سخنگوي واتيكان اين نتيجه‌گيري كه پاپ با ارسال نامه خود در واقع پشت پا به گفتگوي اديان زده باشد را رد كرده و گفته است كه چگونه ممكن است رهبر كاتوليك‌هاي جهان كه به مسجد مسلمانان و كنيسه يهوديان رفته است با گفتگوي اديان مخالفت كند.

به گفته يكي از پاپ‌شناسان، رهبر كاتوليك‌هاي جهان علاقمند است كه از مباحث نظري صرف‌ خارج شود و گفتگوي اديان را به موضوعات عملي‌تر سوق دهد با اين حال تاكيد پاپ بر حفظ ريشه مسيحيت اروپا كه به گفته او به سوي لاديني (سكولاريسم) پيش مي‌رود و با مهاجرت‌هاي سالهاي اخير اروپا اسلامي‌تر مي‌گردد حاكي از نگراني ايست كه وي از سلف خود ژان‌پل دوم به ارث برده است.

از نظر تاريخي از زماني كه در سال 391 ميلادي امپراطوري رم مسيحيت را دين رسمي اروپا اعلام كرد و از 15 قرن پيش كه امپراطور به مسيحيت گرويد و فرانك‌ها را مسيحي كرد و كشور كنوني فرانسه مسيحي شد تا حمله‌ ترك‌هاي عثماني به اروپا و پايان دادن به امپراطوري رم شرقي در سال 1453 ميلادي، اروپا يك قاره مسيحي بود. ليكن پس از تهاجم ترك‌هاي عثماني و به اسلام‌ گرويدن شماري از اقوام و ملت‌ها در شبه جزيره بالكان همواره اروپاييان نگران نفوذ مسلمانان در قاره اروپا بوده‌اند.‌

رشد ناسيوناليزم صرب و قتل‌عام مسلمانان در جنگ بين صربها و مسلمانان بوسني و هرزگوين و طرفداري عملا تمامي دولت‌هاي اروپا از اين كشتارها حكايت از آن دارد كه اروپاييان علاقمند به مسيحي ماندن قاره اروپا مي‌باشند. البته اين بدان معنا نيست كه تمامي اروپاييان از جنايت‌هاي صربها طرفداري كرده باشند با اين حال سكوت ممالك بزرگ مسيحي اروپا در برابر اين كشتارها اين نظر را تاييد مي‌كند كه اروپاييان علاقه چنداني به وجود يك كشور اسلامي در اروپا ندارند. البته امتناع كشور فرانسه از عضويت تركيه در اتحاديه اروپا نيز نشانه ديگري از مسيحي نگه داشتن اروپاست. رئيس جمهور فرانسه بارها گفته است كه اروپا نمي‌تواند هشتاد ميليون مسلمان ترك را در اتحاديه خود پذيرا باشد.

البته گفتگوي اديان كه گفتگوي تمدن‌ها همراه با آن مطرح شده است در دو دهه گذشته در نقاط مختلف اروپا و آسيا صورت گرفته و تشكيك رهبر كاتوليك‌هاي جهان به معناي آن نيست كه در لبنان و فيلي‌پين و اندونزي و آفريقا بايد فاتحه گفتگوي اديان را خواند زيرا در اين نقاط حساس جهان كه مسلمانان و مسيحيان در كنار يكديگر زندگي مي‌كنند هرچه زمينه‌هاي تفاهم در دين اسلام و مسيحيت فراهم آيد آرامش در جوامع اكثريت و اقليت از اين دو دين كه در كنار يكديگر زندگي مي‌كنند بيشتر مي‌شود و بهانه‌هاي كمتري به كساني داده مي‌شود كه به نام دين دست به آدم‌كشي و جنايت مي‌زنند. شايد اين نظر واقع‌بينانه باشد كه غرض از گفتگوي بين اديان تلاش براي تغيير دادن دين پيروان يك كيش معين به آيين‌ ديگري نمي‌باشد هر چند ممكن است اين تغيير دين به اراده و علاقه فردي صورت گيرد. ليكن اقبال به گفتگوي بين اديان كه يك ابتكار فرهنگي است بهره‌هاي سياسي كه از آن‌ حاصل مي‌شود مي‌تواند به همزيستي مسالمت‌آميز پيروان اسلام و مسيحيت بيانجامد و چون در شمار زيادي از ممالك جهان كه مسلمانان و مسيحيان در كنار هم زندگي مي‌كنند زمينه‌هاي سوء تفاهم وجود دارد به صورتي كه با كوچكترين تحريك يا بي‌توجهي احتمال شعله‌ور شدن جنگ‌هاي بين فرقه‌اي وجود خواهد داشت در صورتيكه پيروان اين دو دين بزرگ ابراهيمي در اين گونه كشورها گفتگو كنند كمترين حاصل آن نزديكي بيشتر مسلمانان و مسيحيان خواهد بود. جالب توجه است كه لااقل در كتاب آسماني ما بصورت روشن و موكد دعوت از پيروان ديگر دين‌ها به كلمه واحد ذكر گرديده كلمه‌اي كه براي پيروان اديان مساوي خواهد بود و آن عبادت خداي واحد است و عدم شرك ورزيدن.

پاپ اعظم در چنين شرايط‌ حساس انگشت روي نكته مهمي گذاشته و تلاش مي‌كند كه گفتگوي اديان را به سوي گفتگوي فرهنگ‌ها تغيير جهت دهد. نگراني پاپ از حضور روز افزون مسلمانان در اروپا نمي‌تواند توجيهي منطقي داشته باشد زيرا عملا در تمامي ممالك اسلامي اقليت‌هاي مسيحي بومي وجود دارند كه از حمايت دولت‌هاي مسلمان بهره‌مندند و آزادانه به عبادت مي‌پردازند. اگر چنين وسعت نظري در ممالك مسيحي اروپا نيز بوجود آيد حضور اسلام در كنار مسيحيت به غناي فرهنگي در اين جوامع اروپايي كمك خواهد كرد.

سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]