«دوازده مرد خشمگين» ؛ مهندسي ذهن در اتاقي بسته

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: «دوازده مرد خشمگين» ؛ مهندسي ذهن در اتاقي بسته
دوازده مرد خشمگين در سال 1957 به صورت سياه و سفيد توسط سيدني لومت ساخته شده است.

در درجه اول اگر بخواهيم فيلم را در دسته خاصي قرار دهيم كمي مشكل و دشوار است ولي نام فيلم مي تواند كمك كند تا اين فيلم را در دسته آثاري با پشتوانه روانشناسي قرار داد.

دوازده مرد خشمگين ما را به ياد كاري جنگي، گنگستري مي اندازد، اما فيلم بر خلاف تصور ابتدايي داراي ساختاري آرام و ملموس مي باشد.فيلم با صحنه دادگاه شروع مي شود در حالي كه بيشتر به ديالوگ توجه مي شود و به نوعي بيننده به اين سو كشيده مي شود.

اين توجه به ديالوگ ها بيانگر ماجرايي مي باشد كه قرار است در جايي غير از دادگاه اتفاق بيفتد. از آن جايي كه لومت اهل كش و قوس هاي اضافي و ماجراسازي هاي حاشيه اي نيست، مستقيما به سراغ اصل قضيه مي رود و لوكيشن محوري را به بيننده معرفي مي كند، اتاقي كه قرار است 2 ساعت فيلم در آن روايت شود (همان طور كه گفتيم لومت به فضاهاي بسته براي روايت تمام داستانش علاقه دارد)

اولين صحنه از پشت پنكه اي كه خاموش است گرفته شده (سكانس معروف فيلم كه بعدها در سينمايي بوكتيك (فيلم ايراني) استفاده شد و تمام افراد حاضر را در حالي كه كلافه هستند نشان مي دهد.

اين دوازده نفر به تصوير كشيده شده همان 12 مرد خشمگين و هيئت منصفه دادگاه هستند كه قرار است راي به متهم بودن و يا نبودن يك پسر 18 ساله كه پدرش را با ضرب چاقو كشته است بدهند.

لومت طي روندي مشخص با فيلم نامه و داستاني ساده كه براي اكثر مخاطبان قابل درك است و پيچيدگي خاصي ندارد كار كرده و ذهن بيننده را در اختيار خود مي گيرد، تا هدف خودش را كه تاثير ذهن برتر و عصباني بر ساير ذهن ها مي باشد نشان دهد.

همه افراد حاضر مي خواهند سريع راي را بدهند و سركارشان بروند انگار كه تصميم در مورد كسي كه قرار است اعدام شود كار هر روزشان است.

ولي يكي كه از ابتدا گوشه اي ايستاده و بيرون را نگاه مي كند در حالي كه تيپ و ژست مشخصي دارد با آن ها مخالفت مي كند و از آن ها مي خواهد كه دليل محكوميت را بيان و بررسي كنند.در پايان با دور زدن قضيه اين فرد توسط خود 11 نفر مي تواند راي را عوض كند و با آرامش و مهندسي ذهن تك تك افراد را با استناد به حرف هاي خودشان راي به بي گناهي متهم مي دهند و اين در حالي است كه اكثر آن ها در ابتدا متهم را مجرم مي دانستند و مستحق قصاص.

به طور كلي لومت به مهندسي ذهن و تاثير بر افكار ديگران معتقد است، اين را در مرا متهم بدان نيز ديده ايم.

از نكات جذاب فيلم اين مي باشد كه تمام فيلم به جز دو سكانس ابتدايي و پاياني در اتاقي در بسته روايت مي شود، اما لومت باز هم با تيزهوشي در امر فيلم نامه نويسي از اين فضاي سنگين و تكراري مي كاهد و آن را جذاب و قابل پيگيري نشان مي دهد.

موسيقي صرفا و فقط در ابتدا و انتهاي فيلم استفاده مي شود (تصور كنيد اثري با يك لوكيشن، بدون موسيقي و صرفا وابسته به ديالوگ و فيلم نامه اما جذاب).

ديدن اين فيلم مانند خواندن رماني در فضاي بسته است.

وجود 12 مرد ناراضي كه هر كدام شخصيت و كاري متفاوت دارد يكي ديگر از هوشمندي هاي كارگردان براي دوري از خستگي و دلزدگي بوده است.

جالب است بدانيد كه در تمام فيلم به غير از چند مورد كاملا جزئي، اسمي برده نمي شود و هيچ كس ديگري را صدا نمي زند.

اين سينمايي با معرفي هر كدام از اعضاي هيئت منصفه، يك سوم فيلم را با درگير كردن ذهن بيننده براي شناختن اعضا طي و مخاطب را با خود همراه مي كند.

مخالف بودن يك نفر با 11 نفر باقي مانده، ملعبه اي است كه براي تماشاگر جذاب و قابل توجه است و گاهي اوقات نيز اظهاراتش و عقيده در اقليت او را مسخره مي كند و اما دوست دارد اين نظريه كه پسر را بي گناه مي داند پيروز شود.

حاشيه هاي اين سينمايي:

*لومت در طول فيلم برداري به تدريج فاصله كانوني لنز دوربين را تغيير داده و اين تعمد باعث شده كه دوربين رفته رفته به شخصيت ها نزديك شده و حس قرار گرفتن آن ها در تنگنا بيشتر به مخاطب منتقل شود.

*فيلم برداري دوازده مرد خشمگين در مدت زمان كوتاه 21 روز به پايان رسيده و تمام لوكيشن هاي اين فيلم در نيويورك بوده است.

*هنري فوندا (بازيگر نقش مرد مخالف) علاوه بر بازيگري، تهيه كننده اين اثر نيز بوده است.

*دوازده مرد خشمگين و جوايز:

اين فيلم در جشنواره هاي هنري جوايز معتبري را به خود اختصاص داد كه از آن جمله مي توان به خرس طلايي برلين اشاره كرد.

اين فيلم نامزد سه اسكار بهترين كارگرداني، بهترين عكس و بهترين فيلم نامه بوده است و در جشنواره با فتا نيز جايزه بهترين فيلم خارجي را از آن خود كرده است.ساخته سيدني لومت نامزد دريافت جايزه بهترين فيلم، بهترين بازيگري مرد، بهترين كارگرداني و بهترين بازيگر نقش مكمل مرد از جشنواره گلدن كلوپ بوده است.

اين فيلم چندي پيش از سينما چهار پخش شد، اگر طالب ديدنش هستيد سري به ويدئو كلوپ ها بزنيد.
سه شنبه 5 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]