واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: پيامدهاي ترور سلمان تاثيرفرماندار 64 ساله ايالت پنجاب پاكستان و از دوستان نزديك آصف علي زرداري رييس جمهوري،هرچند تلخ بود اما احزاب سياسي بر اساس ظرفيت هاي خود در صحنه سياسي اين كشور،از اين حادثه بهره مي گيرند. 1. وضعيت احزاب سياسي پاكستان پيش از ترور فرماندار پنجاب: *حزب مردم: -داراي وضعيتي شكننده - تضعيف مشروعيت در سطح داخلي - ناتوان در ايجاد اصلاحات اقتصادي - تلاش براي تشويق احزاب مخالف براي همگرايي در سياست ها به ويژه با حزب مسلم ليگ نواز و قائد اعظم - وجود تنش هاي پنهان با حزب مسلم ليگ نواز در ايالت پنجاب - واگرايي احزاب ائتلافي جنبش متحد قومي و جمعيت علماي اسلام ( شاخه فضل ) - نگراني از سقوط دولت يوسف رضا گيلاني - نزديكي بيشتر به آمريكا و درخواست از اين كشور براي حمايت از دولت پاكستان * حزب مسلم ليگ نواز اين حزب 91 نماينده در پارلمان دارد. - نارضايتي از سياست هاي دولت فدرال در حوزه هاي اقتصادي و امنيتي - نارضايتي از فرماندار ايالت پنجاب و تلاش براي تغيير وي - تلاش براي گسترده شدن اختيارات در ايالت پنجاب - تلاش براي باقي ماندن در موضع مخالف بدون اصرار به ساقط كردن دولت گيلاني *حزب مسلم ليگ قائد اعظم اين حزب پنجاه نماينده در پارلمان دارد و از احزاب حامي دولت پرويز مشرف محسوب مي شود. بعد از انتخابات پارلماني 2008، تاحدودي نقش موثر خود را در صحنه سياسي پاكستان از دست داد. - انتقاد هاي ملايم از دولت گيلاني در پارلمان - پيگيري سياست نزديكي به حزب مردم يوسف رضا گيلاني نخست وزير پاكستان دوشنبه گذشته با چوهدري شجاعت حسين دبير كل حزب مسلم ليگ شاخه قائداعظم گفت و گو كرد. دبير كل حزب مسلم ليگ شاخه قائد اعظم بعد از مذاكره با گيلاني برحل مسايل و مشكلات موجود پاكستان از جمله كاهش نارضايتي هاي مردمي درباره ماليات بر درآمد و افزايش قيمت سوخت تاكيد كرد. شجاعت حسين با بيان اينكه ما از استمرار دمكراسي در پاكستان حمايت مي كنيم، افزود:اولويت مسلم ليگ قائداعظم در مذاكرات اخير با نخست وزير،حل و فصل مسايل عمومي بود. نخست وزير پاكستان نيز اظهار داشت:دولت حمايت مسلم ليگ قائد اعظم براي تقويت نهادهاي دمكراتيك اين كشور را خواستار شده است. گيلاني افزود:اين حزب از مواضع دولت پاكستان در همه مسيال بينالمللي حمايت مي كند. *جنبش متحد قومي - نارضايتي از وضيعت سياسي در ايالت سند - فشار به دولت فدرال و دولت ايالتي سند جهت بيرون كردن پشتون هاي مهاجر - تضعيف حزب عوامي ملي به رهبري اسفنديار ولي خان - اعمال فشار به دولت فدرال براي تغيير سياست هاي اقتصادي و امنيتي در سطح كلان و محلي - خارج شدن از دولت ائتلافي ( با دو وزير ) بابر قاري وزير بنادر و كشتيراني و فاروق ستار وزير پاكستاني هاي خارج از كشور از جنبش متحد قومي در دولت ائتلافي اسلام آباد حضور داشتند. دولت پاكستان اكثريتي بالغ بر يكصد و هشتاد و يك نماينده پارلمان را در اختيار دارد كه بيست و پنج تن از آنها نمايندگان جنبش متحد قومي هستند. محمد انور هماهنگ كننده ارشد جنبش متحده قومي پاكستان مشكلات اقتصادي وعواقب ناشي از آن بر زندگي مردم را علت اصلي كناره گيري از دولت ائتلافي اين كشور اعلام كرد. وي افزود:ما ازمدت ها پيش درباره افزايش قيمت و تورم در پاكستان و عواقب ناشي ازآن بر زندگي مردم عادي مانند افزايش خودكشي افراد و فروش كودكان به علت مشكلات اقتصادي ابراز نگراني كرده بوديم. انور تصريح كرد:ما به دولت اعلام كرده بوديم كه از فساد جلوگيري كند و افزايش قيمت ها را كنترل كند اما اقدام هاي دولت طي روزهاي آغازين سال جديد ميلادي نشان داد كه اراده اي براي حل مشكلات اقتصادي و اداري موجود در پاكستان وجود ندارد بنابراين ما از دولت ائتلافي خارج شديم. وي اظهار داشت:كنترل افزايش قيمت كالاهاي مصرفي، عقب نشيني از اخذ ماليات از افراد عادي، توقف پرداخت يارانه به صنايع مرتبط با بخش كشاورزي - كه بطور عمده در اختيار افراد ثروتمند قرار دارد و از پرداخت ماليات هم معاف است - شروط اصلي بازگشت جنبش متحده قومي به دولت ائتلافي است. اين مقام جنبش متحد قومي گفت:ما مشكلي باشخص نخست وزير نداريم و هدف از كناره گيري از دولت ائتلافي استيضاح نخست وزير و عدم راي اعتماد به نخست وزير نبوده است،ما به مردم پاسخگو هستيم،آنها ما را انتخاب كرده اند و بايد در برابر آنها نيز جوابگو باشيم. * جمعيت علماي اسلام (شاخه فضل ) - تلاش براي اعمال فشار به حزب مردم - خارج شدن از دولت ائتلافي ( با سه وزير ) مولانا فضل الرحمان رييس حزب جمعيت علماي اسلام بعد از بركناري اعظم سواتي وزير علوم و فناوري و عضو اين حزب، 25 آذر اعلام كرد از دولت ائتلافي حزب حاكم ( حزب مردم ) پاكستان خارج شده است. بعد از بركناري سواتي توسط نخست وزير، رحمت ا...كاكر وزير كار و مسكن و عطاء الرحمان وزير گردشگري از ديگر اعضاي حزب جمعيت علماي اسلام (شاخه فضل) از دولت فدرال كناره گيري كردند. فضل الرحمان در نشستي با نمايندگان اين حزب در پارلمان پاكستان گفت:نخست وزير من را از بركناري اعظم سواتي مطلع نكرده بود و به دليل اين نوع رفتار حزب مردم،ديگر نمي توانيم با دولت همراهي كنيم. وي تصريح كرد:طبق توافق با آصف علي زرداري رييس جمهوري،ما سياست مصالحه را در پيش گرفته بوديم و اكنون حزب مردم از اين سياست فاصله گرفته است. حزب جمعيت علماي اسلام از احزاب با نفوذ در پاكستان محسوب مي شود كه همه دولت هاي قبلي و فعلي به ائتلاف با اين حزب اقدام مي كنند. * آرايش سياسي در پارلمان تعداد حاميان دولت در مجلس 169 نفر و تعداد مخالفان 175 نفر مي باشدو دو كرسي مجلس نيز خالي است و نخست وزير به حداقل اكثريت 172 راي براي ابقا نياز دارد. بدون بيست و پنج كرسي جنبش متحد قومي، ائتلاف حاكم پاكستان هم اكنون صد و شصت كرسي در مجمع ملي (پارلمان) در اختيار دارد. بدين ترتيب دولت پاكستان دوازده كرسي براي دستيابي به اكثريت در پارلمان كه در مجموع سيصد و چهل و دو كرسي دارد، كم دارد. يكصد و هفتاد و دو كرسي براي دستيابي به اكثريت در پارلمان پاكستان لازم است. 2. بعد از ترور فرماندار ايالت پنجاب وضعيت سياسي بعد از ترور سلمان تاثير فرماندار ايالت پنجاب تغيير كرد كه نتايج و پيامدهاي آن را مي توان در دو سطح بررسي كرد: الف ) سطح عمومي در سطح عمومي، مردم پاكستان از كشته شدن سلمان تاثير به عنوان فردي كه داراي گرايش هاي غير مذهبي ( با وجود شيعه بودن ) بوده، خيلي اظهار تاسف نمي كنند. ملك حسين قادري خود را از مقلدان مذهب بريلوي معرفي كرده و اظهار داشته مدت ها به كشتن فرماندار پنجاب كه مخالف اعدام توهين كنندگان به مقدسات اسلامي بوده،فكر مي كرده است. تاثير دوهفته قبل از لغو قانون مجازات اعدام توهين كنندگان به حضرت رسول (ص ) و مقدسات اسلامي حمايت كرده بود. بعد از ترور وي نيز شخصيت هاي مذهبي هيچكدام به صراحت از اين اتفاق اظهار تاسف نكردند. بنابراين كشته شدن فرماندار پنجاب در بين افكار عمومي مردم شيعه و سني پاكستان تاثير خاصي نداشت. ب ) در سطح احزاب سياسي 1. سلمان تاثير از اعضاي حزب مردم بود كه در مه 2008 به توصيه آصف علي زرداري رييس جمهوري فعلي پاكستان به فرمانداري پنجاب توسط پرويز مشرف منصوب شده بود. در مدت حضور سلمان تاثير در پنجاب، حزب مسلم ليگ نواز همواره با وي در خصوص مسايل سياسي و امنيتي دچار اختلاف نظر بود. فشار محمد نواز شريف و شهباز شريف ( رهبر و رييس حزب مسلم ليگ نواز )به زرداري و حزب مردم نيز براي تغيير فرمانداري ايالت پنجاب و يكدست شدن اين ايالت تاثيري نداشت. نكته قابل تامل اين است كه رييس جمهوري پاكستان با توجه به حجم فشارهاي سياسي مايل بود سلمان تاثير را از اين سمت كنار برود اما هزينه هاي سياسي اين اقدام براي حزب مردم تا روز گذشته ،مانع از چنين اقدامي شده بود. اما اين ترور ،بازي برد - برد را براي دو حزب مردم و مسلم ليگ نواز شكل داد. ترور سلمان تاثيروضعيت حزب مردم و مسلم ليگ نواز براي شكل دهي به تفاهمي جديد ( معامله ) را تغيير داد. بعد از فرونشتن فضاي احساسي موجود،رايزني ها و گفت و گو هاي پشت پرده براي تعيين فردي ملايم تر در سمت فرمانداري پنجاب - با رعايت همه ملاحظات دو حزب - آغاز مي شود. دومين پيامد براي حزب مردم، بدست آوردن فضاي تنفس است. در اين فضا،زرداري و گيلاني مي توانند گفت و گو هاي جديد خود با احزاب مخالف را حداقل تا دو هفته بعد ادامه دهند تا نتايج مورد دلخواه -براي ترغيب احزاب جهت پيگيري نكردن راي عدم اعتماد به نخست وزير - حاصل شود. البته تغيير گيلاني براي زرداري بسيار سنگين است چرا كه نخست وزير مورد اعتماد ارتش قرار دارد و تغيير وي از سوي رييس جمهوري ممكن است كه مورد نظر احزاب مخالف باشد اما نمي تواند نظر نظاميان را تامين كند و لذا زرداري چاره اي جز حمايت از گيلاني ندارد. برخي از تحليلگران همچنين معتقدند كه حزب مردم همزمان با ترور فرماندار پنجاب،سعي مي كند مسلم ليگ نواز را به گوشه رينگ برده و بطور تلويحي اين حزب را به دخالت در ترور سلمان تاثير متهم كند. البته تاكنون هيچگونه شواهدي مبني بر اين سناريو بدست نيامده اما حزب مردم با توجه به سابقه تنش هاي فرمانداري پنجاب با شهباز شريف، مي تواند از اين ظرفيت براي تحت فشار قرار دادن مسلم ليگ نواز بهره بگيرد. نواز شريف روز گذشته بعد از ترور تاثير ،با علم به متهم شدن احتمالي در اين ترور،اعلام كرد ما سه روز به احترام كشته شدن فرماندار پنجاب سكوت مي كنيم و بعد از آن بار ديگر مساله راي اعتماد به گيلاني را مطرح خواهيم كرد. تحليلگران اين مواضع را جدي نمي گيرند و معتقدند اين اظهارات نوعي حمله پيشدستانه است. 2. نكته مهم ديگر انتخاب فردي جديد براي فرمانداري ايالت پنجاب است. حزب مردم درحال حاضر فردي قدرتمند مانند سلمان تاثيربراي ايالت پنجاب در اختيار ندارد و لذا فرصت را براي معامله با ساير احزاب مناسب خواهد ديد. در بين احزابي كه زرداري و گيلاني مي توانند با آنها در اين خصوص وارد مذاكره شوند،تنها دو حزب مسلم ليگ نواز و قائد اعظم را مي توان برشمرد. در خصوص حزب مسلم ليگ نواز بايد گفت كه زرداري بعيد است بعد از تاثير ، عضوي از حزب مسلم ليگ نواز را به سمت فرمانداري پنجاب منصوب كند،چرا كه با اين اقدام به يكدست شدن اين ايالت كمك خواهد كرد و موضع و موقعيت حزب مردم را تضعيف مي كند. به نظر مي رسد زرداري و حزب مردم به هيچ وجه دنبال چنين گزينه اي نروند، هرچند ممكن است تحولات بعدي اين دو حزب را به تفاهم كاملي برساند و رييس جمهوري پاكستان به يكدست شدن ايالت پنجاب رضايت دهد اما در مقطع و شرايط فعلي اين اتفاق بعيد است. در شكل دوم سناريو،حزب مردم مي تواند به معرفي فرماندار جديد از سوي حزب مسلم ليگ قائد اعظم اميدوار باشد. رييس جمهوري پاكستان و در واقع حزب مردم با اين اقدام دو دستاورد خواهد داشت:اول اينكه سهمي براي حزب مسلم ليگ قائد اعظم قايل شده و آراي فراكسيون اين حزب در مجلس ملي را در كنار خود مي بيند. دوم اينكه اجازه نمي دهد ايالت پنجاب بطور كامل در اختيار حزب مسلم ليگ نواز قرار بگيرد. بدين تريتب حزب مردم و زرداري با چنين آرايشي مي توانند به ادامه حكومتداري تا سال 2013 اميدوار باشند. در پايان ذكر اين نكته ضروري است كه تغييرات و تحولات در پاكستان همواره به عنوان متغيري وابسته مطرح بوده است نه مستقل. شايد نگاهي به سياست خارجي پاكستان و مناسبات اين كشور با آمريكا طي ماه هاي گذشته بتواند چارچوب محكمتري را براي تحليل و ارزيابي تحولات دو هفته گذشته آن كشور در اختيار بگذارد. احمد فراهاني آساق**235
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 436]