موادي كه سازي نو مي‌نوازند... معاون مركزملي مطالعات اعتياد: مواد جديد2ساله افراد را زمين‌گيرمي‌كنند‌ به بمباران اطلاعاتي از عوارض مواد مخدر جديد نياز داريم

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: موادي كه سازي نو مي‌نوازند... معاون مركزملي مطالعات اعتياد: مواد جديد2ساله افراد را زمين‌گيرمي‌كنند‌ به بمباران اطلاعاتي از عوارض مواد مخدر جديد نياز داريم

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: آسيب‌هاي اجتماعي

معاون آموزشي مركز ملي مطالعات اعتياد نسبت به سوءمصرف مواد اعتيادآور با بيان اين كه اين مواد با سرعت توليد روزانه و البته نه با تركيب جديد، بلكه با نام، اشكال و رنگ جديد براي «ارضاي حس كنجكاوي و در عين حال جذب مشتريان جوان بيشتر» در بازار توزيع مي‌شود، هشدار داد و تصريح كرد: اگر قصد مقابله با اين هجمه را داريم، چاره‌اي نداريم جز اين كه بمباران اطلاعاتي در كشور در مورد انواع، ماهيت، تركيبات و عوارض اين مواد با به تصوير كشيدن نمونه‌هاي واقعي از مصرف‌كنندگان راه بيندازيم.

به گزارش خبرنگار «اجتماعي» ايسنا، آشنايي انسان با مواد مخدر اعتيادآور به هزاران سال پيش باز مي‌گردد، اما به گفته كارشناسان، پديده اجتماعي اعتياد تنها يك قرن است كه جوامع بشري را دچار مشكل كرده و البته به تبع آن، ظهور و بروز مواد نوتركيب و اعتيادآورهاي جديد نيز به كمتر از دو دهه مي‌رسد.

در عين حال، اين كارشناسان معتقدند كه اعتياد پديده‌اي فراتر از مصرف و وابستگي به مواد اعتيادآور است، زيرا آن‌ها اساسا اعتياد را نوعي پديده زيستي، رواني و اجتماعي مي‌دانند كه تمايل به مصرف ماده و ناتواني در قطع عادت مصرف، تنها يكي از ابعاد آن است.

ميل شديد به مصرف مجدد مواد و تجربه حالات خوشايند رواني ناشي از مصرف آن‌ها، عامل بسيار مهمي براي مصرف مكرر ماده اعتيادآور است و لذا دسته‌بندي‌هاي جديدي از مواد اعتيادآور در سال‌هاي اخير توسط پژوهشگران عنوان شده كه از آن جمله مي‌توان به «مواد سستي‌زا (مخدر)» مثل ترياك و تركيبات آن نظير مورفين، هروئين، كدئين، بوپرونورفين و ...، «مواد توهم‌زا» مانند حشيش (ماري‌جوانا، گراس)، مسكالين، LSD و ...، «مواد محرك (توان افزا)» مانند كوكائين، آمفتامين‌ها (اكستازي، كريستال و ...)، «مواد استنشاقي» مثل چسب‌ها و فرارها و «مواد استروئيدي» مثل (هورمون‌هاي بدنسازي - آندروژن‌ها) اشاره كرد.

حال در اين طبقه‌بندي انواع موادي را كه مي‌توانند مورد سوءمصرف قرار گيرند را نيز مي‌توان، ترياك (Opium)، مرفين (Morphine)، هروئين ( Heroin)، متادون (Methadone)، ماري جوانا، حشيش، كوكايين و كراك، توتون و دخانيات (نيكوتين Nicotine)، قهوه (كافئين)، ال.اس.دي (LSD)، برومو و دي متوكسي فنتيلامين، اكستاسي (MDMA)، داروهاي تجويزي (Prescription Drugs) مثل مسكن‌ها، آرامبخش‌ها و خواب‌آورها و الكل (Alcohol) ذكر كرد.

در اين ميان، اصطلاح رايج «مواد مخدر» كه برگرفته از مصرف ترياك و تركيبات آن است، ديگر بيانگر مشخصات تمام مواد اعتيادآور نيست، زيرا نشان‌هاي اعتياد را نيز تنها براساس ظاهر افراد نمي‌توان تشخيص داد، بلكه آثار جسمي مصرف مواد اعتيادآور جديد با مواد مخدر تفاوت زيادي دارد و خانواده‌ها و والدين نمي‌توانند به راحتي سوءمصرف مواد جديد توسط فرزندان خود را تشخيص دهند.

متاسفانه در سال‌هاي اخير نيز، افزايش چشم‌گيري در مصرف انواع مواد محرك توسط نوجوانان و جوانان گزارش شده است و اين مواد اعتيادآور كه «سازي نو مي‌نوازند و جوانان را به مصرف كوك مي‌كنند»، با نام كلي داروهاي محرك يا (Club Drugs) معروف شده‌اند، از انواع متعددي برخوردارند و در عين حال، ايران نيز به دليل نزديكي به افغانستان، به عنوان بزرگ‌ترين توليد كننده مواد افيوني كه هم‌اكنون به واسطه حضور حدود يك دهه‌اي نيروهاي ناتو در اين كشور، به لابراتورهاي پيشرفته تبديل تركيبات اوليه اين مواد به مواد اعتيادآور جديد اعم از محرك‌ها آراسته شده است، در معرض تهديد ويژه‌اي به لحاظ ورود يا ترانزيت مخدرها و اعتيادآورهاي جديد قرار دارد كه در اين راستا ممكن است برخي سودجويان داخلي نيز از همكاري با سودجويان خارجي غافل نمانند.

البته به گفته اغلب كارشناسان، تركيبات اين مواد و ريشه آن‌ها جديد نيست، و به عبارتي رسم آن‌ها جديد نيست، بلكه سودجويان تنها آن‌ها را به شكل و ظاهر و رنگ و اندازه جديد آراسته‌اند تا با جذب مشتريان بيشتر، سود حاصل از قاچاق، توزيع و عرضه آن‌ها را نيز افزايش دهند كه به دو مورد عمده اين مواد با توجه به اين كه تركيب اصلي اغلب مواد اعتيادآور جديد از آن‌ها به وجود مي‌آيد، اشاره مي‌شود.

اين ماده از مشتقات صناعي آمفتامين (داروي محركي كه مصارف درماني مختلف دارد) است كه نام شيميايي «سه و چهار متيلن دي اكسي آمفتامين (MDMA)» بر روي آن قرار داده شده و البته به اسامي ديگر مانند Adam يا Clarity نيز معروف و فرم خالص آن به صورت پودر كريستالي سفيد رنگي با بوي كپك است.

اين ماده اعتيادآور به اشكال قرص، كپسول، پودر، آدامس و محلول در دسترس مصرف‌كنندگان است و معمولا مصرف‌كنندگان اين قرص‌ها در دفعات اول از احساسات و هيجانات روحي، احساس نشاط و انرژي، كاهش احساس درد يا افسردگي و افزايش هيجانات جنسي و تغييرات ادراكي خفيف حكايت مي‌كنند كه اين حالات خوشايند اوليه، گذرا است و فرد براي تجربه مجدد اين حالات لذت‌آور نياز به مقادير بيشتري از قرص‌هاي محرك دارند كه با تكرار مصرف اين قرص‌ها، عوارض رواني و جسمي زيادي در فرد وابسته به اكستازي ايجاد مي‌شود و با مصرف مقادير زياد اين قرص‌ها، افزايش ضربان قلب و فشارخون و درجه حرارت بدن (به خصوص در محل‌هاي شلوغ و پر ازدحام مثل مجالس) همراه است كه گاهي آسيب‌هاي جدي كليه، كبد يا قلب را سبب مي‌شود.

به گزارش ايسنا، بروز توهمات شنوايي و بينايي، هذيان گويي و رفتارهاي جنون‌آميز نيز به كرات در مصرف‌كنندگان اين قرص‌ها مشاهده شده و در عين حال، رفتارهاي خشونت‌آميز و تهاجم و مهارگسيختگي جنسي از عوارض مصرف اين مواد در مجالس شبانه بوده است. افرادي كه اين قرص‌ها را مكررا استفاده مي‌كنند، به علت تخريب بعضي از سلول‌هاي مغز دچار اختلالات افسردگي، اضطرابي و كاهش حافظه مي‌شوند و پرخوابي، پرخوري، بي‌حالي و ضعف، افسردگي و حتي انكار و اقدام به خودكشي نيز پس از قطع مصرف قرص‌هاي اكس بوجود مي‌آيد.

اعتياد به اكستازي با مصرف قرص‌هاي اكس اعتيادآور وسوسه تكرار مصرف اين قرص‌ها چنان قوي است كه افراد مصرف‌كننده تمايل شديد به تكرار تجربه‌هاي ناشي از آن دارند؛ به علاوه، براي رسيدن به حالات مورد نظر، بايد ميزان مصرف مواد فوق را افزايش دهند يا همراه با مواد ديگر استفاده كنند و در ضمن، لازم به ذكر است كه درصد اندكي از اين قرص‌ها خالص هستند، زيرا سوداگران معمولا براي افزايش اثرات هيجاني و نشئه‌آور موادي مانند هروئين يا ساير تركيبات شيميايي را به آن‌ها اضافه مي‌كنند كه متاسفانه درصد زيادي از مصرف‌كنندگان اين قرص‌هاي محرك به مواد ديگري مانند كوكائين و هروئين نيز روي مي‌آورند.

**كريستال يا شيشه: به گفته كارشناسان عمده مواد اعتيادآور جديد، محرك و از ريشه مت‌آمفتامين كه از مشتقات كلاسيك آمفتامين است و در آزمايشگاه‌هاي غيرقانوني از داروهاي ساده و ارزان ساخته مي‌شود، هستند.

اين ماده به اشكال مختلف خوراكي، تزريقي يا استنشاقي و تدخيني (مانند سيگار) استفاده مي‌شود كه ماده‌اي شديدا اعتيادآور است و به شكل پودري سفيدرنگ، بدون بو و تلخ وجود دارد كه به راحتي در نوشابه‌هاي الكلي و غيرالكلي نيز حل مي‌شود.

اين ماده نيز مانند اكس (X) تاثيرات خطرناكي بر سلامتي انسان دارد و افت حافظه، پرخاشگري و تهاجم، رفتارهاي جنون‌آميز و آسيب‌هاي قلبي و مغزي از عوارض مصرف آن است؛ علاوه بر اين، با مصرف اين ماده، حالاتي مثل هيجان‌زدگي، بي‌تابي، تكلم سريع و تند، كاهش خواب و اشتها و افزايش فعاليت فيزيكي به وجود مي‌آيد.

هيجانات جنسي يكي از علل ترغيب‌كننده جوانان براي مصرف اين مواد است، اما به مرور اين مواد اثرات مخربي بر قوا و عملكرد جنسي افراد مصرف كننده دارد و از عوارض خطرناك ديگر آن، انتقال بيماري‌هاي عفوني مثل هپاتيت و ايدز است.

حال، با توجه به غيرقابل پيش‌بيني بودن نوع، نام و شكل مواد اعتيادآور جديد كه توليد و عرضه آن‌ها مورد هدف سودجويان قرار گرفته است و همچنين بر اساس تاكيد متخصصان، مهم‌ترين و آسان‌ترين راه درمان وابستگي به مواد محرك، پيشگيري، آگاهي دادن به نوجوانان و جوانان و خانواده‌ها از آثار مخرب جسمي و رواني اين مواد است؛ چرا كه برخلاف تبليغات غلط اوليه كه اين مواد را داروهاي بي‌خطر «Safe Drugs» معرفي مي‌كنند، آن‌ها از خطرناك‌ترين و اعتيادآورترين مواد مورد سوءمصرف و با شديدترين عوارض جسمي و رواني هستند كه در اين زمينه ارائه آموزش‌هاي رفتاري به جوانان و جايگزيني شيوه‌هاي رفتاري مناسب به جاي رفتارهاي پرخطر بخش مهمي از اقدامات پيشگيرانه و كسب توانايي و مهارت «نه» گفتن به پيشنهاد مصرف مواد از سوي دوستان و همتايان، از نكات مهم رفتاري در اين زمينه است.

در عين حال، بنا بر اعلام سازمان جهاني بهداشت، جواناني كه گرايش به مصرف اين گونه مواد دارند، بايد از نظر وضعيت روحي و رواني نيز بررسي شوند تا امراض روانپزشكي مانند افسردگي، اضطراب، مشكلات عاطفي و بين فردي در آن‌ها بررسي، شناسايي و درمان شود؛ چرا كه افرادي كه مصرف اين مواد را تجربه كرده‌اند يا به آن عادت پيدا كرده‌اند، نياز به درمان‌هاي خاص دارويي و روانپزشكي دارند كه تحت نظر متخصصان بايد به آن پرداخته شود.

بر اين اساس، با توجه هزينه‌هايي كه درمان سوءمصرف‌كنندگان به نظام اقتصادي جوامع تحميل مي‌كند، پيشگيري از شيوع گرايش به مصرف چنين موادي در جامعه از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌شود كه در تعريف مفهوم نيز مي‌تواند هدف از پيشگيري اوليه را پيشگيري از شروع اختلال ذكر كرد كه منجر به كاهش ميزان بروز (Incidence) و درنتيجه، كاهش ميزان شيوع (Prevalence) مي‌شود و لذا در اين راستا، توجه ويژه به آگاهي‌رساني و اطلاع‌رساني نسبت به اشكال و عوارض شديد اعتيادآورهاي جديد به عموم و به ويژه به جوانان كشور، نمود ويژه‌اي در اين بين مي‌يابد كه نبايد از كانون توجه دور شود.

سرعت ورود مواداعتيادآور جديد بسيار بالاست

برچسب «اين مواد جديد اعتياد ندارد» دروغ محض است

تركيبات مواد يكي است، فقط رنگ و لعاب عوض مي‌شود تا جذب مشتري بالا رود

در راستاي بررسي نوع مواد اعتيادآور ورودي جديد به بازارهاي غيرمجاز كشورمان نيز گفت‌وگويي با دكتر آذرخش مكري ــ معاون آموزشي مركز كلي مطالعات اعتياد ــ انجام شده كه وي دراين گفت‌وگو بيان اين كه سرعت ورود مواد اعتيادآور با اشكال جديد و در عين حال عوارض سنگين‌تر جسمي و رواني براي فرد مصرف‌كننده به بازارهاي توزيع بسيار بالاست، خاطرنشان كرد: معمولا تركيبات مواد اعتيادآوري كه هر روز با يك شكل جديد به بازار وارد مي‌شود، همان تركيب محرك‌ها و روانگردان‌هاست و تنها براي افزايش فروش و جلب مشتري، شكل و رنگ و لعاب آن‌ها عوض مي‌شود تا با چسباندن برچسب اين كه «اين ماده جديد است و اعتياد ندارد» و دروغ محض است، جوانان بيشتري به كام اعتياد و وابستگي به مصرف اين مواد كشانده شوند.

وي با يادآوري اين كه هر ماده‌اي كه ممكن است سوءمصرف داشته باشد، قطعا وابستگي شديد جسمي و رواني نيز به همراه دارد، به ايسنا گفت: اگرچه ممكن است شيوه‌هاي مصرف مواد اعتيادآور جديد متفاوت باشد، اما عمده اين مواد در سه دسته خوراكي، تدخين و استنشاقي قرار مي‌گيرند كه بر خلاف تصور عام، دو روش استنشاقي و خوراكي شايد در مواردي عوارض بيشتري را متوجه فرد مصرف كننده كند.

معاون آموزشي مركز ملي مطالعات اعتياد در ادامه با اشاره به ورود مواد جديد با نام‌هاي مختلف در بازار از جمله «نخ» و «برنز»، تركيبات اين مواد محرك را مت‌آمفتامين و انواع آن و مرفين ذكر و تصريح كرد: قرار دادن نام متفاوت بر اين مواد تنها براي تحريك كنجكاوي افراد نسبت به گرايش به مصرف اين مواد است كه در اين زمينه بايد اطلاع‌رساني لازم صورت گيرد.

مواد اعتيادآور جديد يك يا دوساله مصرف‌كننده را زمين‌گير مي‌كند

سطح اطلاع‌رساني از انواع اعتيادآورهاي جديد داراي ضعف عمده است

مصرف اعتيادآورهاي جديد به تحريك دوستان و همسالان و در پارتي‌هاي شبانه آغاز مي‌شود

وي سطح كنوني آگاهي‌رساني در مورد تركيبات و انواع مواد اعتيادآور جديد كه اغلب از نوع محرك هستند و همچنين اعلام هشدار نسبت به عوارض اين مواد را داراي ضعف عمده دانست و يادآورشد: قطعا اگر مي‌خواهيم كه جوانان كمتري به سمت اين مواد گرايش پيدا كنند، ‌بايد يك حجم عظيم اطلاع‌رساني و در واقع، يك بمباران اطلاعاتي از طرق مختلف رسانه‌اي در اين زمينه به راه بيندازيم تا بتوانيم انتظار پيشگيري از سوءمصرف را محقق كنيم.

اين متخصص همچنين در مورد تفاوت طول عمر فرد مصرف‌كننده مواد اعتيادآور جديد با افرادي كه مواد سنتي مخدر مصرف مي‌كنند، گفت: مواد اعتيادآور جديد طي مدت زمان بسيار اندكي مثلا يك و نهايت دو تا سه سال فرد مصرف كننده را به شدت معتاد رواني و جسمي و زمين‌گير مي‌كند و اين درحاليست كه طول عمر وابستگي و اعتياد مصرف‌كنندگان مخدرها در مقايسه با عوارض و وابستگي شديد جسمي و رواني كه اعتيادآورهاي جديد و محرك‌ها به فرد وارد مي‌كنند، بيشتر است و لذا قطعا در اين زمينه نيز بايد اطلاع‌رساني بسيار بيشتري صورت گيرد.‌

وي اين موضوع را نيز يادآور شد عمده مصرف اعتيادآورهاي جديد به تحريك دوستان و همسالان و در محيط‌هايي مثل پارتي‌هاي شبانه و مراسمي اين چنين آغاز مي‌شود و اين درحاليست كه يك بار مصرف اين مواد، وابستگي شديد به مصرف مجدد را در پي خواهد داشت.

انتهاي پيام
يکشنبه 26 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 555]