واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: استوار، همچون البرز جام جم آنلاين: كمتر كسي است كه سفر كردن را دوست نداشته باشد، آن هم سفر به جايي كه نه آن را ديده و نه حس كرده است. سفر به تاريخ اگرچه يك رويا به نظر ميرسد، اما گاهي بايد براي پرواز روح هم كه شده با روياهايت سفر كني. رفتن به دبيرستان البرز و مرور خاطرات آن كمتر از سفر به تاريخ و گذشتههاي دور نبود؛ سفري كه هم شيرين بود و هم افسوس را با خود به همراه داشت، افسوس از رفتن مردان بزرگي كه نام ايراني را جاودان كردند. حالا اين دبيرستان نزديك به يك قرن عمر كرده است و همچنان به عنوان يك مجتمع آموزشي دولتي به پرورش استعداد هاي درخشان مشغول است. گذشت زمان و كودكي آدمهاي بزرگ را براحتي ميشود در فضاي دبيرستان حس كرد. نهادهاي آموزشي رسمي در ايران مانند پارهاي از نهادهاي ديگر يك خصلت و ويژگي ممتاز داشت؛ ويژگياي كه به تداوم و استحكام آن انجاميد و برگرفته از متن تحولات و نيازهاي جامعه آن روز بود. تاسيس مدرسه دارالفنون، دبيرستان البرز و دانشگاه تهران در اين نهادهاي فرهنگي رويه و مشربي بنا گذاشت كه پس از يك و نيم قرن همچنان اثرات آن پابرجاست. باغي به زيبايي بهشت از در كه وارد ميشوم، اولين چيزي كه توجه هر تازهواردي را به خود جلب ميكند، درختان سبز و حوض آب پر از مرغابي است كه در ميان انبوهي از بوتههاي گل سرخ محصور شده و آنقدر همه چيز پرعظمت و زيباست كه لحظهاي آنجا را با بهشت اشتباه ميگيرم. درختان اينجا تجسم عيني واژه سربلندي هستند و ناخودآگاه تو را به ياد مرداني مياندازند كه طلايهداران افتخار و نكونامياند. از كنار حوض و درختان كه ميگذرم، به ساختماني ميرسم كه شكوه چندين سالهاي را در خود نهفته دارد و بر سردر آن روي كاشيهاي آبي نوشته شده است «دبيرستان البرز». ساختمان دبيرستان، براساس معماري قرن 19 اروپا ساخته شده و از معماري اسلامي خصوصا دوران صفويه بهرهمند است. دكتر اشتري، دبير جامعه فارغالتحصيلان دبيرستان البرز و نماينده سابق وزارت امور خارجه كه دكتراي علوم سياسي هم دارد و خود از دانشآموختگان اين دبيرستان است، درباره تاريخچه آن ميگويد: دبيرستان البرز در سال 1252 هجري شمسي، يعني در بيست و چهارمين سال سلطنت رضاشاه از طرف ميسيون مذهبي امريكاييها و تنها با 2 كلاس شروع به فعاليت كرد. مقر اصلي دبيرستان در باغ لالهزار بوده كه بعدا به خيابان 30 تير فعلي، محل كليساي انجيلي و پس از آن نيز به دروازهقزوين (ميدان رازي) انتقال مييابد. در سال 1293 هجري شمسي، اراضي محلي فعلي دبيرستان از آقاي مستوفيالممالك (صدراعظم ايران) خريداري و براي احداث ساختمان فعلي دبيرستان از آن استفاده شده است. اشتري در ادامه به اين نكته اشاره ميكند و ميگويد: در 1303 اين دبيرستان با ظرفيت پذيرش 700 دانشآموز افتتاح شده و به صورت كالج درآمده و تا سال 1319 به شيوه امريكاييها هم اداره شده است. اما از سال 1319 كه رضاشاه تصميم گرفت تمامي موسسات فرهنگي تحت نظر خارجيها را خلع يد كند و در اختيار وزارت فرهنگ قرار دهد، مديريت كالج را به ايرانيها واگذار كرده و به علت تاسيس دانشگاه تهران در سال 1313 كالج البرز منحل شد و فقط به صورت دبيرستان به كار خود ادامه داد. دبير جامعه فارغالتحصيلان دبيرستان البرز به نكته جالبي اشاره ميكند و ميگويد: در فاصله سالهاي 1319 تا 1323، چهار نفر به سمت رياست دبيرستان منصوب شدند. در نهايت در سال 1323 دكتر محمدعلي مجتهدي، استاد رياضيات دانشگاه تهران به سمت مدير دبيرستان انتخاب شد و مديريت ايشان تا سال 1358 ادامه يافت. اشتري ميافزايد: در مدت 35 سال مديريت دكتر مجتهدي كه درخشانترين دوران تاريخ دبيرستان البرز بوده، تعداد 20 هزار نفر در رشتههاي علوم رياضي، علوم طبيعي و علوم انساني از اين دبيرستان فارغالتحصيل شدهاند. كليدداران تاريخ جالب است بدانيد از ابتداي تاسيس اين دبيرستان تاكنون 16 نفر رياست دبيرستان را به عهده داشتهاند كه از ميان آنان ميتوان به دكتر ساموئل جردن (1278 تا 1319)، حسن ذوقي (خرداد 1321 تا بهمن 1321)، دكتر لطفعلي صورتگر (اسفند 1321 تا مرداد 1323)، دكتر محمدعلي مجتهدي (1323 تا 1358)، دكتر دزفوليان (1370 تا 1377) و دكتر مظاهر حامي كارگر (از 1386 تاكنون) اشاره كرد. دلم براي بازيهاي مدرسه تنگ شده! فضاي اينجا نهتنها يك دانشآموخته البرزي كه حتي افراد عادي را به نوستالژي عجيبي گرفتار ميكند، آنچنان كه دكتر كامران فرهودي، با اين كه 40 ساله از زمان تحصيلش در اين دبيرستان گذشته است، اما هنوز از خاطرات آن زمان و بازيهاي حياط مدرسه با شور خاصي صحبت ميكند: كلاس هشتم كه بودم، صبحها ساعت 5 صبح از خانهمان كه در محله اميريه بود سوار دوچرخه بيرون ميآمدم و ركابزنان خودم را به مدرسه ميرساندم و تا ساعت 8 صبح كه زنگ صف بود، در زمين بسكتبال بازي ميكردم و تمام انرژي و شور جوانيام با دويدن در همين حياط تخليه ميشد. آمدن به اينجا براي من نهتنها ياد آن خاطرات خوبي است كه از دكتر مجتهدي دارم، بلكه شور و نشاط جوانيام را به من بازميگرداند. عظمتي به وسعت تاريخ به جاي جاي مدرسه كه نظر مياندازم، آنچه بيشتر از همه مجذوبم ميكند، عظمت اين بناي ماندگار است؛ شكوهي كه نه به واسطه نوع معماري و وسعت آن، بلكه به دليل انسانهايي است كه نهتنها در روح و جان دانشآموزان كه حتي تا عمق آجرهاي اين ساختمان نيز نفوذ كرده است. وقتي مهندس حميدرضا غفوريفرد، كارشناس مكانيك و فارغالتحصيل اين دبيرستان ميگويد: من هيچگاه دكتر مجتهدي را نديدم، ولي هميشه او را در كنار خودم حس ميكنم، چون روح ايشان در تمام اين دبيرستان نمود دارد؛ آن وقت است كه مانايي آنچه تو را مبهوت خود ميكند، عظمت روح بزرگمرداني است كه در اين دبيرستان آمدهاند و رفتهاند و حسي كه در تمامي نسلهاي دانشآموختگان البرز مشترك است حس مسووليت آنان نسبت به فضا، مكان و ياد و خاطرات اين دبيرستان است. مردان البرزي دبيرستان البرز هرگز يك مكان معمولي نيست، چرا كه بزرگمرداني از آن بيرون آمدند كه هريك توانستهاند تاثير مهمي را بر جامعه ايراني بگذارند؛ تاثيري به ماندگاري همه لحظات تاريخ. از فارغالتحصيلان برجسته اين دبيرستان ميتوان از افرادي چون داريوش آشوري (نويسنده و مترجم)، ابوالقاسم طاهري (گوينده و تهيهكننده برنامههاي راديو بيبيسي)، علي جوان (مخترع ليزر)، صادق چوبك (نويسنده)، فرزاد ناظم (مدير فني ياهو)، محمدعلي اسلامي ندوشن (نويسنده)، حسين امانت (طراح برج آزادي)، برادران چمران و سيدعبدالله انوار (نسخهشناس) ياد كرد. بمان ماندگار اي همه ماندگار حالا ديگر همه چيز رنگ و بوي خاطره دارد، حتي آجرهاي ديوار كه خود نظارهگر روزها و لحظههاي حساس در البرز بودهاند. همينهاست كه دل كندن را مشكل ميكند. اما چارهاي نيست، بايد رفت چونان گذشتگاني كه رفتهاند و نام نيكو به جا نهادهاند و تنها چيزي كه ميتوان گفت اين است كه: بمان ماندگار اي همه ماندگار كه نامت بر ايران بود يادگار تو چون كوه البرز پايندهاي به ايرانزمين فر و فرخندهاي كه البرزيان بيقرار تواند به گيتي همه نامدار تواند بمان ماندگار اي همه ماندگار... دبيرستان البرز يا كالج تهرانيها؟ دبيرستان البرز نخستين كالج تهران است كه سال 1303 از سوي ماكسيم سيرو، طراحي و ساخته شد و سال 1320 آغاز به كار كرد. مساحت كل دبيرستان 45 هزار و فضاي سبز آن يكصد هزار مترمربع است. كالج البرز از سوي امريكاييها ساخته شد و قرار بود به روش امريكايي هم اداره شود؛ اما پيش از افتتاح كالج، سفير امريكا را جلوي اين ساختمان ترور كردند و پس از آن، اداره دبيرستان به فرانسويها واگذار شد. رياست مجتمع در ابتدا به عهده دكتر جردن امريكايي بود و سپس دكتر مجتهدي به مدت 37 سال مديريت اين دبيرستان را به عهده داشت. البته مجسمه دكتر جردن هماكنون در يكي از آزمايشگاههاي دبيرستان نگهداري ميشود. محبوبه رياستي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]