صنعت چسب سازی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: عنوان : صنعت چسب سازی

كلمات كليدي: چسب، چسب سازي، طبقه بندي، چسب گياهي، چسب حيواني، سرشيم، چسب سنتزي، نوار چسب، بتونه

هر چند از چسب در صنعت ، مخصوص آبنوس کاران و صحافان و بیشتر برای چسباندن قطعات چوبی و یا اشیای کاغذی بود. اما به تدریج دامنه کاربرد آن گسترش یافت. به طوری که امروزه به جای استفاده از میخ ، پیچ ، بست ، لولا و... برای اتصال قطعات فلزی ، چوبی ، کائوچویی ، ... از بخاری گرفته تا تهیه اسباب بازی , صنایع مونتاژ و حتی برخی از قسمتهای هواپیماهای مافوق صوت , از چسب.های گوناگون و ویژه.ای که به روش سنتزی تهیه می.شوند , استفاده می.شود.

تاریخچه
سابقه استفاده از چسب توسط انسان را می.توان در واقع از عصر سنگ و دوران غارنشینی در تهیه تیر و کمان و یا نقاشی حیوانات غول پیکر بر روی تخته سنگها با استفاده از رنگدانه.ها دانست. بدون شک ، خون نخستین ماده.ای بود که بشر از آن به عنوان چسب استفاده می.کرد که البته کیفیت خوبی نداشت و متداول نشد. به تدریج بشر به وجود مواد چسب دار طبیعی پی برد و استفاده از آنها را آموخت.در واقع اولین ماده چسب دار که بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفته بود، مواد نشاسته.ای ، قندی ، صمغ.ها ، و شیره.های برخی از گیاهان بود.
مثلا رومیان از سقز (ماده چسبدار و صمغی که از درختان برگ سوزنی نظیر سرو و کاج و یا درخت صنوبر ترشح می.شود) در صنعت کشتی سازی استفاده می.کردند. به تدریج مواد دیگری مانند موم ، عسل و یا مواد ژله مانندی از ماهی ، شاخ حیوانات یا شیر و تخم مرغ بکار گرفته شده بعدها ، با پیشرفت صنایع و استخراج و پالایش نفت ، از قیر و قطران چوب و ... به عنوان چسب استفاده به عمل آمد. اگر چه کائوچوی طبیعی (شیوه لاتکس) از مدتها قبل شناخته شده بود، اما چون حلال مناسبی برای آن موجود نبود، کاربردی به عنوان ماده چسبی پیدا نکرد تا اینکه با دستیابی به روغن.های نفتی که کائوچو را در خود حل کرده و مایع چسبناکی را به وجود می آورند، کاربرد آن به عنوان ماده چسبی متداول شد.

طبقه بندی چسب.ها
چسب گیاهی
چسب نشاسته ، دکسترین ، سرشیم ، دکسترین و نشاسته که از چسب.های محلول در آب.اند و از آنها در چسبانیدن تمبر ، پاکت ، کاغذ ، مقوا ، چوب ، ... استفاده می.شود.
صمغ عربی که از درختی به نام صمغ سنگالی بدست می.آید، سفید رنگ و محلول در آب است و عمدتا شامل هیدرات.های کربن است.

چسب حیوانی
ژلاتین که از اعضای بدن حیوانات از جمله استخوان تهیه می.شود و قدرت چسبانندگی آن از چسب.های گیاهی بیشتر است و بیشتر در تهیه فیلم عکاسی و پوشش کپسول موارد دارویی مصرف دارد.
سرشیم حیوانی که مانند ژلاتین است ولی درصد خلوص گلوبین آن کم است و از استخوان ، پوست و یا شیر حیوانات تهیه می.شود. و در نجاری ، کارتن سازی ، کبریت سازی ، تهیه کاغذ سمباده و غیره مصرف دارد.
لاک که در نجاری برای جلای سطح اشیای چوبی مصرف دارد و از نوعی حشره به نام ترمزدانه که در کشور هند فراوان است، به دست می.آید.

چسب کانی
مانند فسفات.ها و سیلیکات.های قلیایی که در اتصال اشیای سرامیکی ، کوارتزی و شیشه.ای کاربرد دارند. و بر خلاف چسب های گیاهی و حیوانی در مقابل گرما و آب مقاوم.اند. از این رو از آنها در ساختن اجاقهای برقی و گازی و آجرهای نسوز استفاده می.شود.

چسب سنتزی
الاستومرها : که شامل چسب.های کائوچویی مصنوعی است و در صنعت کشتی سازی و صنایع هواپیما سازی کاربرد دارند. مانند چسب لاستیک که محلول کائوچو در بنزین است و یا چسب «اوهو» و مشابه آن که از مشتقات وینیلی در حلال.هایی نظیر استون و اسید استواستیک حاصل می شود، این نوع چسب.ها قدرت چسبانندگی همه چیز (غیر از لاستیک) را دارند. از این رو ، کاربردهای گوناگون و مهمی در صنعت ، تجارت و منازل پیدا کرده اند.

ترموپلاست.ها : که شامل پلی اکریل و سیانواکریلات.هااند که به «چسب فوری» معروف.اند و اتصال محکم بین قطعات مختلف ایجاد می.کند. (در حد چسب.های اپوکسی). برخی معتقدند که سیانواکریلات یک منومر فعال است که در مجاورت مختصر رطوبت موجود در هوا بصورت پلیمر در می.آید. از این رو ، برای محیط.های خشک مناسب نیست.

چسب اپوکسی : که از تراکم دی فنیلو پروپان و اپیکلرهیدرین حاصل می.شود. نوعی از آن در تجارت به نام چسب دوقلو متداول است که شامل دو قسمت است، یک قسمت ماده چسب.دار ، و قسمت دیگر یک ماده کاتالیزور است که موجب تغییر در ماده چسب.دار و عمل چسبانندگی آن می.شود. قدرت چسبانندگی چسب اپوکسی فوق.العاده زیاد است و در هواپیما سازی ، ساختن اطاق خودروها ، و پل سازی و ... کاربرد دارد.

نوار چسب.ها : جنس این نوع نوارها ممکن است از پارچه ، کاغذ ، طلق ، و یا پلاستیک پلی کلرید وینیل (p.v.c) باشد که به چسب.هایی مانند چسب.های کائوچویی و سرشیم آغشته شده.اند.

چسب بتونه.ای
بتونه.ها ، خمیرهای نرم و چسبناکی.اند که به کندی در هوا خشک می.شوند و برای پرکردن شکاف.ها و منافذ ، بویژه در بخاری مصرف می.شود. مهمترین انواع بتونه.ها عبارت است از :

بتونه شیشه : که از مخلوط پودر کربنات کلسیم و روغن کتان تهیه می.شود و در هوا نسبتا به سرعت خشک و سخت می.شود. اما پس از سخت شدن ، دوباره در روغن کتان به صورت خمیر نرم و قابل استفاده در می.آید.

بتونه آبی : که در تهیه آکواریم مصرف دارد و از مخلوط کردن پودر اکسید سرب (Pbo) با روغن کتان بدست می.آیند.
بتونه گلسیرین و اکسید سرب : از اختلاط اکسید سرب و گلسیرین تهیه می.شود و در مقابل آب ، اسید و قلیا مقاوم است و پس از 45 دقیقه سفت می.شود و برای بتونه کردن چوب ، شیشه ، چینی ، سرامیک و اشیای سنگی مصرف دارد.

گرد بتونه : که به صورت آرد سفید رنگی شامل چهار قسمت گچ پخته و یک قسمت صمغ عربی است و در موقع استفاده ، آن را در آب و یا محلول اسید بوریک به صورت خمیر در می.آورند و با آن اشیای ظریف ساخته شده از سنگ سفید ، چینی ، و شاخ سفید را بتونه می.کنند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 327]