سينما و گيشه در تركيه

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: سينما و گيشه در تركيه
آنكارا - اقبال عمومي نسبت به سينماي تركيه كه در پي رشد فيلم‌هاي هاليوودي و نيز افزايش شبكه‌هاي تلويزيوني در طول سال‌هاي گذشته در اين كشور كاهش يافته بود، در سال‌هاي اخير دوباره افزايش يافته است و اين روند بار ديگر بحث‌هاي جدي را پيرامون سينما و گيشه در تركيه مطرح كرده است.

سينماي تركيه كه تا چندي پيش حرفي براي گفتن نداشت امروزه با ورود به فضايي متفاوت از گذشته توانسته تا حدودي توجه مخاطبين خود را به خود جلب كند و تماشاگران مشتاق را به سالن‌ها بكشاند.

تركيه كه تقريبا از چند دهه پيش براي ورود به غرب به عنوان يك هدف تلاش گسترده‌اي را آغاز كرده است، خواسته يا ناخواسته در اين مسير خود را در دامان فرهنگ غرب نيز گرفتار كرده و در اين ميان هاليوود نقش عمده‌اي در شكل‌گيري هويت نوين ترك‌ها بازي كرده و اگر اغراق نباشد مي‌توان گفت كه اين نقش را نيز توانسته به خوبي ايفا كند.

اما در اين وانفساي تكاپوي فرهنگ‌ها و آشفته بازار هنر، به نظر مي‌رسد نهالي نوپا در تركيه در حال شكل‌گيري براي نماياندن اصل هويت اين سرزمين نزد عموم مردم اين كشور است كه بسياري از آنان آگاهي زيادي از گذشته پر افتخار خود ندارند و مثلا هرگز به ياد نمي‌آورند كه در زماني نه چندان دور قهرمانان اساطيري مانند كوراوغلو و غيره با آميختن هنر و ادبيات اين مرزو بوم به حماسه و رشادت تواسنته بودند هويت اين مردم را زنده نگهدارند سينما در تركيه امرغريبي نيست، اما ترك‌ها هنوز نتوانسته‌اند از اين عرصه هنري براي يادآوري گذشته و هويت پرافتخارشان به مخاطبين جوان، بهره زيادي ببرند.

ولي به رغم اين تنگاها به نظر مي‌رسد رويكردي نوين در عرصه‌هاي هنري و به ويژه سينماي ايران كشور به وجود آمده است كه توانسته با نگاهي معناگرا انظار عمومي را به خود جلب كند.

با نگاهي آماري مي‌توان پي برد كه سينماي تركيه در حال حاضر در چه مسيري طي طريق مي-كند و به كدام سو در حركت است.

همه ساله در تركيه به طور تقريبي ‪۱۹‬ميليون نفر به سينما مي‌روند و تعداد تماشاگران فيلم‌هاي ساخت تركيه در سالهاي گذشته از اين تعداد حداكثردو تا دو ونيم ميليون نفر بود كه اين رقم در طول دو سال گذشته به شش الي ‪۱۰‬ميليون نفر افزايش يافته است.

طبق آمارهاي موجود به رغم اين كه تعداد تماشاگراني كه به تماشاي فيلم هاي خارجي رغبت نشان مي‌دهند هم چنان بيش از فيلم‌هاي ترك است، ولي مقايسه سرانه تماشاي فيلم‌هاي ترك و خارجي
نشانگر اين است كه بسياري از فيلم‌هاي ترك بيش از فيلم‌هاي خارجي توانسته تماشاگران را به سالن‌هاي سينما بكشاند.

بر اساس نمايه‌هاي آماري نهادهاي فرهنگي دولت تركيه، سالن‌هاي سينماي تركيه در سال گذشته ميلادي پذيراي ‪ ۲۰‬ميليون و ‪ ۵۹۶‬هزار و ‪ ۵۶۹‬تماشاگر در سطح كشور بودند.

رقم ياد شده در سال ‪ ۲۰۰۶‬ميلادي ‪ ۲۳‬ميليون و ‪ ۵۱۲‬هزار و ‪ ۵۹۹‬نفر، در سال ‪ ۲۰۰۵‬ميلادي ‪ ۱۸‬ميليون نفر بود.

تعداد تماشاگران سينما در سال ‪ ۲۰۰۴‬ميلادي ‪ ۱۴‬ميليون و ‪۵۰۰‬هزار نفر و در سال ‪ ۲۰۰۲‬ميلادي برابر ‪ ۱۵‬ميليون و ‪ ۴۰۰‬هزار نفر بوده است.

طبق آمارهاي ياد شده متوسط تماشاگران سينما در تركيه در سال‌هاي اخير ‪ ۱۹‬ميليون نفر بوده است كه از اين ميزان ‪ ۱۲‬الي ‪ ۱۳‬ميليون نفر فيلم‌هاي خارجي را ترجيح مي‌دادند.

مطابق همين آمارها، تعداد تماشاگران فيلم‌هاي ترك كه در سال‌هاي گذشته به طور متوسط دو الي دو و نيم ميليون نفر بود به موازات افزايش و تنوع در توليد فيلم‌هاي ترك در سال‌هاي ‪ ۲۰۰۴‬و ‪ ۲۰۰۵‬ميلادي به شش ميليون نفر، در سال ‪ ۲۰۰۶‬ميلادي به ‪ ۱۰‬ميليون و در سال گذشته ميلادي به هفت ميليون نفر افزاي يافته است.

طبق آمارهاي ياد شده در سال گذشته ميلادي در تركيه ‪ ۲۱۰‬فيلم اكران شده است و فيلم‌هاي ياد شده در مجموع ‪ ۲۸‬هزار و ‪ ۷۳۳‬بار به نمايش گذاشته شده است و تعداد كل تماشاگران اين فيلم‌ها نيز ‪ ۲۰‬ميليون و ‪ ۶۵۹‬هزار و ‪۵۶۹‬ نفر بوده است.

آمار ياد شده با اشاره به اين كه يك چهارم تماشاگران سينما در تركيه در استانبول قرار دارند مويد اين موضوع نيز مي‌باشد كه در استانبول پنج ميليون و ‪ ۷۵۸‬هزار و ‪ ۳۴۶‬تماشاگر سينما در سال گذشته وجود داشته است.

رقم ياد شده در آنكارا دو ميليون و ‪ ۸۴۵‬هزار، در ازمير دو ميليون و ‪ ۲۱۹‬هزار و در شهر بورسا يك ميليون و ‪ ۵۸۸‬هزار نفر بود.

بر اساس اين گزارش در سال گذشته ميلادي در سينماهاي تركيه ‪ ۴۳‬فيلم از تركيه در برابر ‪ ۱۶۷‬اثر خارجي كه در بين آنها برخي آثار سينمايي پرخرج همانند اليزابت، عصر طلايي، راهزنان كاراييب، هري پاتر وجود داشت، توانست بر روي پرده سينماهاي اين كشور اكران شود.

در سال گذشته ميلادي ‪ ۴۳‬فيلم ترك اكران شده د رمجموع هشت هزار و ‪۳۴۰‬ بار به نمايش گذاشته شد و در مجموع هفت ميليون و ‪ ۷۱۲‬هزار و ‪ ۶۲۶‬نفر از اين فيلم‌ها ديدار كردند.

كل تماشاگران ‪ ۱۶۷‬اثر خارجي به نمايش گذاشته در سينماهاي تركيه در سال گذشته نيز مجموعا ‪ ۱۲‬ميليون و ‪ ۹۶۴‬هزار و ‪ ۹۴۳‬نفر بود.

اين موضوع نشان مي‌دهد كه اگر سينماي تركيه بتواند به ارزش‌هاي واقعي خود دست يابد مي-تواند در عرصه رقابت نيز با علاقه‌اي كه مردم اين كشور براي تجديد هويت خويش دارند از بسياري از فيل‌هاي خارجي گوي رقابت را بربايد.

در بين فيلم‌هاي ترك كه در سال گذشته در تركيه اكران شدند فيلم‌ها در كنار زندگي به كارگرداني فاتح آكين كه جايزه بهترين سناريوي جشنواره كن را گرفت، فيلم خوشبختي به كارگرداني عبدالله اوغوز، فيلم لوطي به كارگرداني ياووز تورگوت، فيلم فرشته سفيد به كارگرداني محسن قرمزي گل و فيلم تحم مرغ به كارگرداني سميح كاپلان اوغلو كه چندين جايزه در جشنواره هاي معتبر بين‌المللي اخذ كرد به چشم مي‌خورد.

اين فيلم‌ها توسط دو ميليون و ‪ ۱۴‬هزار و ‪ ۷۹۷‬تماشاگر استانبولي، ‪۹۳۴‬ هزار و ‪ ۵۷۱‬تماشاگر آنكارايي، ‪ ۷۸۴‬هزار و ‪ ۹۹۰‬تماشاگر ازميري مشاهده شده است.

در سال ‪ ۲۰۰۶‬ميلادي در مجموع ‪ ۲۳۷‬فيلم شامل ‪ ۳۴‬فيلم داخلي در تركيه اكران شد و ‪ ۲۳‬ميليون و ‪ ۵۱۲‬هزار و ‪ ۵۹۹‬نفر نيز به تماشاي اين فيلم ها نشستند.

تعداد تماشاگران فيلم‌هاي ترك در سال ‪ ۲۰۰۶‬ميلادي ‪۱۰‬ميليون و ‪ ۸۳۸‬هزار و ‪ ۶۱۷‬نفر و تعداد تماشاگران خارجي اين فيلم‌ها ‪ ۱۲‬ميليون و ‪ ۶۷۳‬هزار و ‪ ۹۸۲‬نفر بود.

اين موضوع نمايانگر رقابت سينماي ترك با سينماي غير ترك در سال‌هاي ياد شده است كه در صورتي كه به همين روال ادامه يابد شايد در پنج سال آينده اين دو رقم نيز با هم برابر شوند.

اما تعداد كل فيلم‌هاي اكران شده در تركيه در سال ‪ ۲۰۰۵‬ميلادي ‪ ۲۲۱‬و تعداد فيلم‌هاي ترك اكران شده در آن سال ‪ ۲۷‬فيلم بود.

تعداد كل تماشاگران سينما در سال ‪ ۲۰۰۵‬ميلادي ‪ ۱۸‬ميليون و ‪ ۱۴۶۶‬نفر بود كه از اين تعداد شش ميليون و ‪ ۷۹۵‬هزار و ‪ ۷۹۱‬نفر فيلم‌هاي ترك را تماشا كردند.

ارقام ياد شده نمايانگر رشد و اقبال عمومي به سينماي تركيه در سالهاي اخير است و به خوبي نشان مي‌دهد كه تماشاگران تركيه نيز مانند همه مردم جهان بيش از فيل‌هاي هاليوودي و خارجي تمايل دارند به تماشاي فيلم‌هايي بنشينند كه از هويت و گذشته فرهنگي آنها نشات گرفته باشد.

شروع افول صنعت سينماي تركيه در دهه ‪ ۱۹۸۰‬ميلادي بود. به رغم افت كيفي صنعت سينماي تركيه در دهه ‪ ۱۹۷۰‬تهيه فيلم‌هاي ترك تا سال ‪ ۱۹۸۰‬ميلادي ادامه داشت.

افول صنعت سينماي تركيه از سال ‪ ۱۹۸۰‬ميلادي تا سال ‪ ۱۹۹۶‬ميلادي ادامه داشت و در سال ‪ ۱۹۹۶‬ميلادي فيلم اشقيا با كشاندن ‪ ۲/۵‬ميليون نفر به سالن هاي سينماها تكاني به اين عرصه هنري در تركيه داد.

در سال ‪ ۱۹۹۷‬ميلادي فيلم‌هاي رمان سنگين، معصوميت و حمام، در سال ‪۱۹۹۸‬ ميلادي فيلم‌هاي در كشتي، سفر عقرب و خداحافظ فردا، در سال ‪ ۱۹۹۹‬ميلادي فيلم‌هاي پروپاگاندا، همه چيز زيبا خواهد شد، جايي كه گل تمام مي‌شود، خوشه‌هاي خانم سالكيم، حرم و دلتنگي مه فيلم‌هاي مطرحي بودند كه با اقبال عمومي مواجه شدند.

فيلم‌هاي سينمايي تركيه از سال ‪ ۲۰۰۰‬ميلادي موفق شدند كه بازار از دست رفته خود را دوباره از دست سينماي هاليوود خارج كنند.

در سال ‪ ۲۰۰۰‬ميلادي از ‪ ۱۵‬فيلم تركيه ايي تهيه شده، فيلم بيزانس به تنهايي با دو ميليون تماشاگر موفق به كسب ركوردي شد كه امكان كسب چنين ركوردي در سال‌هاي گذشته ميسر نبود.

فيلم ويزون تله در سال ‪ ۲۰۰۱‬ميلادي با جذب بيش از سه ميليون تماشاگر ركوردي تاريخي در صنعت سينماي تركيه برجاي گذاشت.

به موازات اقبال تماشاگران تركيه از توليدات داخل، تهيه فيلم‌هاي هنري نيز در اين سال‌ها افزايش يافت به طوري كه درويش زائم كارگردان صاحب نام تركيه فيلم فيل‌ها و چمن و سردار آكار فيلم پاس در زمين تنگ را كه از فيلم‌هاي مطرح سينماي تركيه هستند را در اين سال تهيه كردند.

نقطه افول سينماي تركيه در سال ‪ ۲۰۰۴‬ميلادي بود. در اين سال فيلم‌هايي همانند گورا ، ويزون تله توبا، اتاق انتظار، سلام هابابام، كشتي از پوست هندوانه، فيروزه كجايي تهيه شد و در اين سال تعداد تماشاگران فيلم‌هاي تركيه‌اي براي اولين بار از مرز شش ميليون و ‪ ۶۵۰‬هزار نفر فراتر رفت.

در سال ‪ ۲۰۰۵‬ميلادي ‪ ۲۷‬فيلم ترك پذيراي در مجموع شش ميليون و ‪ ۷۹۵‬هزار تماشاگر بود و تعداد تماشاگران ‪ ۳۳‬فيلم ترك اكران شده در سال ‪ ۲۰۰۶‬ميلادي به ‪۱۰‬ميليون و ‪ ۸۳۸‬هزار نفر افزايش يافت.

در سال ‪ ۲۰۰۶‬ميلادي فيلم وادي گرگها - عراق به روي پرده رفت و توانست بيش از چهار ميليون نفر را به سالن‌هاي سينما بكشاند.

بعد از آن نيز فيلم پدرم و پسرم بيش از سه ميليون نفر، كارهاي ارگانيزه دو ميليون و سري فيلم‌هاي هابابام در سربازي، هابابام ‪ ۳/۵‬نيز توانست بيش از دو ميليون نفر را به سينما بكشاند كه اين موارد در نوع خود بي‌نظير بود.

به موازات رشد كمي فيلم‌هاي تركيه در اين سال‌ها رشد كيفي نيز در كار برخي از كارگردانان اين كشور قرار گرفت.

فيلم بستني - خامه، بين‌الملل ، تقوي، پدرم و پسرم، بازگشت به خانه ، استانبول بگو، دو دختر جوان، زحم دل، در انتظار بهشت از جمله اين فيلم ها هستند كه از جشنواره -هاي مختلف جوايزي را نيز دريافت كردند.

در بين فيلم‌هاي ترك كه در سال گذشته در تركيه اكران شد فيلم سه ميمون به كارگرداني نوري بيلگه جيلان موفق به كسب بهترين كارگردان از جشنواره كن، فيلم تخم مرغ به كارگرداني سميح كاپلان اوغلو به عنوان بهترين فيلم جشنواره بين‌المللي استانبول شده اند.

منبع خبر :
جمعه 17 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 177]