«ماریا مونته سوری»

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: خلاصه ای از زندگی نامه ی این بانو :
«ماریا مونته سوری» در 21 آگوست 1870 میلادی در حومه شهر آنکونا کشور ایتالیا به دنیا آمد. او فرزند یک خانواده بسیار متمول بود که از همان ابتدا فرصت.های فراوانی برای رشد و بالندگی در اختیار داشت. مادر «ماریا» زنی تحصیل کرده و فرهنگی بود که در تربیت فرزند دخترش نهایت سعی و کوشش خود را انجام داد. با تمام روشنفکری مادر ماریا، پدر او ،فردی بسیار سنتی بود و از کارها و فعالیت.های دختر خود هراسناک بود.
گفته میشود زمانی که مانتیسوری در سن 10 سالگی شدیداً مریض شده بود، رو به مادر نگران خود گفته بود:
« نگران نباش مادر، من نمیتوانم بمیرم ،بسیاری چیزهاست که باید انجام دهم .»
پس از اتمام تحصیلات عمومی ، وقتی ماریا مونته سوری با حمایت مادر در دانشکده پزشکی ثبت نام کرد، پدرش که یک کارمند موفق دولت بود برآشفته شد و این کار را توهینی به پیشینیه.ی خانوادگی خود دانست.
علاوه بر آقای مونته سوری بسیاری از آشنایان و بستگان آنها نیز از این اقدام جسورانه.ی ماریا تعجب کردند و حتی گروهی فکر کردند که مسوولین دانشگاه متوجه نشده اند که ماریا یک دختر است.
در آن سال.ها حضور دختران در رشته پزشکی کاری غیر ممکن بود و هیچ دختری از جنبه.ی اجتماعی جسارت ورود به دانشکده.ی پزشکی را نداشت. اما ماریا وارد دانشکده شد و در تمام سال.های تحصیل سعی کرد که دانشجوی نمونه.ای باشد. در تمام دوره.ی تحصیل فشار، تحقیر و آزار استادان و دانشجویان دیگر را تحمل کرد.
ماریا مونته سوری سال.های سال تنها دختر دانشجو در رشته پزشکی بود. و درسن 26 سالگی به درجه دکترای پزشکی نائل آمد نکته جالب این که او نخستین پزشک زن ایتالیاست
1- ماریامونته سوری در سال 1886 به عنوان دانشجوی نمونه دانشکده پزشکی نشان افتخار دریافت کرد. در همین سال پدر ماریا پس ازسال.ها قهر و آزردگی به واسطه ی موفقیت.های دخترش مجبور به پذیرش انتخاب او شد.
ماریا اولین دختری بود که در کشور ایتالیا از دانشگاه پزشکی فارغ التحصیل شد. طبیعی است که کار کردن در چنین شرایطی ساده و راحت نبود. بسیاری از بیمارستان.ها و مراکز بهداشتی حاضر به استخدام یک پزشک زن نمی.شدند و یا بیماران ، پزشکان مرد را به پزشک زن ترجیح می.دادند.
2- ماریا مونته سوری مبارزه دیگری را آغاز کرد. در همین سال.ها نام مونته سوری برابر با جسارت، گستاخی و سرسختی او در کار و آرمان .هایش بود. به دلیل سختی بازار کار، او سرپرستی یکی از مراکز کودکان بیمار و معلول را پذیرفت ودر همین سال.ها سعی کرد که فرصت.های فراوانی را برای بهداشت و درمان آنها فراهم کند. او درحین کار متوجه برنامه.های آموزشی و تربیتی کودکان شد. او دریافت که محیط این گروه از کودکان هیچ فرصتی را برای به وجود آوردن تجربه.های نو و ارزشمند فراهم نمی.کند. به همین دلیل سعی کرد تا برنامه.های متعددی را در این زمینه برای کودکان معلول به وجود بیاورد.
3- کار برای کودکان از همین سال.ها برای او جدی و مهم شد. وقتی که عرصه.ی فعالیت برای او تنگ شد، تصمیم گرفت که در حوزه.ی تعلیم وتربیت ، فلسفه و مردم شناسی مطالعه کند. باز هم به دانشگاه بازگشت و در این رشته.ها به تحصیل مشغول شد.
تحصیل در رشته روان شناسی او را با معلمان بزرگی چون فروبل، پستالوژی و روسو آشنا کرد. او در این مسیر با الگوهای باز آشنا شد و به مشکلات و مسایل آموزش کلاسیک پی برد.
4- او که از دوران کودکی تحت فشار برنامه.های آموزشی خشک مدارس بود، تصمیم گرفت تا فرصت.های متنوع دیگری را برای کودکان فراهم کند. او در این مسیر آموخت که نمی.تواند به شیوه کارشناسان رفتار نگر کودکان را مجبور به فراگیری یکسری از اصول و یا اطلاعات کند. او معتقد بود که کودکان باید حق انتخاب داشته باشند و در انجام کارهای خود آزادی را تجربه کنند. به این منظور الگویی جدید را در آموزش کودکان خردسال آغازکرد.
5- در سال 1906 مسوولیت یک مرکزبا 50 کودک بسیار فقیر ، در یکی از محله.های فقیرنشین حومه رم (محله سنت لورنزو) را، به عهده گرفت. مردان و زنان این محله مجبور به کار در معدن.های مختلف بودند و یا به شغل.های بسیار سخت و طاقت فرسا تن می.دادند. کودکان این خانواده.ها در محیط بی روح، بی رنگ و فاقد امکانات اولیه زندگی می.کردند. در ابتدا مونته سوری قرار بود که به وضعیت بهداشتی این گروه از کودکان بپردازد، اما با تجربه.های قبلی و با دانشی که به دست آورده بود، به برنامه.های آموزشی کودکان پرداخت و سعی کرد تا فرصت.های متنوع آموزشی را برای این گروه از کودکان به وجود بیاورد.
6- در این مدرسه که سرای کودکان نام داشت او متوجه شد که کودکان محروم حتی در چنین مناطقی برای یادگیری شور و شوق دارند و از آموختن لذت می.برند. به عبارت دیگر او متوجه شد حتی اگر بر خلاف رفتارگراها با پاداش و تنبیه انگیزه.های بیرونی کودکان را کنترل نکنیم، انگیزه.های درونی کودکان برای
یادگیری به مراتب قوی تر است. بدین ترتیب او نظریه انگیزه.های درونی را در برابر رفتارگراها مطرح کرد و به دفاع آن پرداخت.
ماریا مونته سوری به عنوان یک نظریه پرداز در حوزه.ی تعلیم و تربیت به شکل جدی رو در روی تفکر روان شناسان و متخصصین رفتارگرا ایستاد و با آن.ها مخالف کرد.
7- با آشنایی مونته سوری با روان شناسی گشتالت، از پیروان این دیدگاه روان شناسی شد و توانست الگوی آموزشی این دیدگاه را در مراکز آموزشی خود اجرا کند. در سال 1909 میلادی روش خود را در آموزش کودکان به طور رسمی.اعلام کرد و گروه.ها وافراد مختلف را برای بازدید از مرکز خود دعوت کرد. مونته سوری بیش از هر چیز تلاش کرد تا با فراهم کردن وسیله.های مختلف ، مهارت.های کودکان را ارتقا دهد و آموزش.های پایه ای را برای کودکان محروم به وجود بیاورد.
8- خبر فعالیت.ها و موفقیت.های او خیلی زود در سطح کشور پخش شد. پس ازمدتی مراکز دیگری در بخش.های مختلف شهر رم تاسیس کرد و گروه.های مختلف کودکان جذب این مدرسه.ها شدند. چیزی نگذشت که افراد سرشناس شهر مایل بودند که فرزندان خود را به مرکز مونته سوری بسپارند. ماریا مونته سوری در سمینارها و نشست.های مختلفی در سراسر کشور شرکت کرد و سعی کرد تا دیدگاه خود را به دنیا معرفی کند. دیدگاه.های او در آموزش کودکان همراه با اصلاحات اجتماعی بود که از دید بسیاری از دولت.های فوق خوشایند نبود.
9- با روی کار آمدن موسولینی در ایتالیا، مونته سوری به عنوان تبعید سیاسی به اسپانیا رفت اما در آنجا هم سعی کرد که مراکز آموزشی خود را راه اندازی کند. از آن تاريخ به بعد، شهرت ماريا مونته.سوري كه به.نظر مي.رسيد در ايتاليا كمرنگ.تر شود، در خارج از كشور گسترش بيشتري يافت. خطر و هراس وقوع جنگ در خارج از ايتاليا كه تقريباً تمامي مردم اروپا را نگران كرده بود، مانند باري بر روي دوش مونته.سوري سنگيني مي.كرد. نگراني.هاي عميق او ناشي از مسائل و مشكلات سياسي جنگ نبود، بلكه به دليلِ ايجاد مشكلات در جوامع انساني بود. اين مسائل به.طرز شگفت.آوري او را به.سوي مشكلاتي كشاند كه در دوران جواني.اش در رابطه با كودكاني كه در سن رشد بودند با آنها مواجه بود. قدرت فكري فوق.العاده.ي .او، يك بار ديگر وي را به سمت جلو فراخوانده بود. تجربيات وي در زمينه.ي كار با كودكان معلول، موجب شده بود كه او به حقايق مربوط به پيشرفت انسان دست پيدا كند و بنابراين مسائل مربوط به جنگ در آن زمان باعث ايجاد يك انگيزه.ي قوي در ماريا مونته.سوري شد تا درباره.ي حقايق جديد زندگي بشري تحقيق كند.افتخارات بین المللی مونته سوری روز به روز بیشتر وگسترده تر می.شد. زنی متخصص که دنیا به حرف.های او توجه می.کرد، اما در کشور خود نبود و به عنوان یک پناهنده در سطح دنیا معرفی می.شد. موسولینی مجبور شد که درسال 1930 میلادی رسما از او دعوت کند تا به کشور بازگردد. او مدتی در ایتالیا ماند و به گسترش مراکز آموزشی خود مبادرت کرد. در طی چند سال نیز به معرفی برنامه.های خود پرداخت و افراد بی شماری را در این حوزه آموزش داد. از آن جا که مونته سوری بر آزادی و استقلال در آموزش اصرار فراوان داشت این آموزش.ها با سیاست.های فاشیستی دولت موسولینی همخوانی نداشت. بدین سبب – در سال 1932، تداوم فعاليت.هايش در ايتاليا به امري دشوار و تقريباً غيرممكن تبديل شد و در سال 1934 تمامي درهاي وطنش، پشت.سر او بسته شدند. او بار دیگر از ایتالیا گریخت و آن وقت به دستور موسولینی تمام مدارس مونته سوری در ایتالیا بسته شدند.
10- با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1940 به کشور هلند رفت ومدتی در این کشور زندگی کرد . با پیشروی ارتش هیتلر، او از هلند به کشور هندوستان رفت و تا پایان جنگ جهانی دوم در هند ماند. او در هند مدارس و مراکز آموزشی خود را سازماندهی کرد و در همین سال.ها با دیدگاه.های صلح طلبانه گاندی آشنا شد. مونته سوری در این سال.ها مبحث صلح و آموزش کودکان را در برنامه.های خود دید و به عنوان یک مدافع صلح در آموزش کودکان فعالیت کرد. او در سال 1946 به انگلستان رفت و به تکمیل تحقیقات خود پرداخت. او در طی سال.های فراوان سعی کرد که از مدرسه هایی که مدافع الگوی باز و یا در مقابل رفتارگراها بودند حمایت کند.
11- ماریا مونته سوری در اواخر عمرش از طرف مراکز معتبر علمی.وبین المللی افتخارات فراوانی دریافت کرد که بخشی از آنها عبارتند از :
- مدال افتخار یونسکو در آموزش
- مدال افتخار خانواده سلطنتی ملکه انگلستان در امر آموزش کودکان
- دکترای افتخاری فلسفه از دانشگاه آمستردام
12- الگوهای آموزشی مونته سوری در کشورهایی مختلف مورد استقبال فراوان قرار گرفت. در کشور آمریکا تقریبا از دهه.ی 80 میلادی تلاش هایی برای راه اندازی مهدهای کودک و مدارس مونته سوری آغاز شد. مدافعین و طرفداران مونته سوری سعی کردند تا با تغییرات، روز آمد کردن وبهسازی این الگو، از روش.ها و دیدگاه.های مونته سوری در مراکز آموزشی خود استفاده کنند. در حال حاضر کشور آمریکا وانگلستان از مراکز مهم ترویج و گسترش این الگوی آموزشی هستند. همچنین صدها مرکز آموزشی در سراسر دنیا براساس چنین الگویی کار می.کنند و خدمات خود را ارایه می.دهند.