کدام راه را انتخاب می کنی؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کدام راه را انتخاب می کنی؟

سومین قسمت از وصایای امام علی (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) :
***- و ذکره بما أصاب من کان قبلک من الأوّلین،
و (دلت را) یادش بیاور که از ابتدا بر سر پیشینیان چه آمده است.
اشارت:
و بگو که: « کجاست آن کسی که ثروت اندوخت و بر اندوخته.هایش افزود و داشته.هایش را ذخیره ساخت و از آنها محافظت کرد به این امید که این همه را برای فرزندانش می.کند؟! 1

- و سر فی دیارهم و آثارهم.
- و در دیار و آثار گذشتگان سیر کن.

- فانظر فیما فعلوا و عمّا انتقلوا و این حلّوا و نزلوا،
- و ببین! دقیق ببین که آنان چه کردند؟! از که جدا شدند؟ به کجا کوچ کردند و در کدام منزل فرود آمدند؟!

- فانّک تجدهم قد انتقلوا عن الأحبّة، و حلّوا دیار الغربة.
بی..تردید به این نتیجه خواهی رسید که:
آنان از یاران جدا شدند و هجرت به دیار غربت کردند.
حضرت مولا که دنیا را معبر و گذرگاه می.داند و آخرت را محل ماندن و اقامت گاه ، با ظریف.ترین تعبیر توصیه می.کند که: محل ماندنت راسامان ببخش، نه معبر و گذرگاهت را.

- و کأنّک عن قلیل قد صرت کأحدهم.- و چنان است که تو در اندک زمان، یکی از آنان خواهی بود.

- فأ صلح مثواک،
- پس جایگاه ابدی.ات را سامان ببخش.
اشارت:
مثوی در لغت به معنای جایگاه و اقامت.گاه و محل ماندن است.
و حضرت مولا که دنیا را معبر و گذرگاه می.داند و آخرت را محل ماندن و اقامت گاه ، با ظریف.ترین تعبیر توصیه می.کند که: محل ماندنت راسامان ببخش، نه معبر و گذرگاهت را.

- و لا تبع آخرتک بدنیاک.
- و آخرتت را به دنیایت مفروش.
اشارت:
و فرمود: هر که آخرتش را به دنیایش بفروشد، هر دو را زیان کرده است. 2
دنیا و آخرت، دو دشمن ناهمگون.اند و دو راه مختلف.

و فرمود: هر که دل به دنیا بسپارد و ولایت دنیا را بپذیرد ، به دشمنی با آخرت برخاسته است. دنیا و آخرت همانند مشرق و مغرب.اند. و رهرو به هر کدام که نزدیک شود ، از دیگری دور می گردد. دنیا و آخرت، هووی یکدیگرند. 3

- ودع القول فیما لا تعرف.
- و در آنچه نمی.دانی ، دخالت نکن!
اشارت:
و جایی دیگر در تعریف عقل فرمود: عقل یعنی آنچه را که می.دانی بگویی و به گفته خودت هم عمل کنی. 4
عاقل سخن نمی.گوید مگر به حاجت یا حجت.

- و الخطاب فیما لم تکلّف.
- و سخنی را که وظیفه نداری نگو!
اشارت:
حضرتش در جایی دیگر، تعریف و تکلیف کلام را در موجزترین کلام، بیان فرموده است:
عاقل سخن نمی.گوید مگر به حاجت یا حجت. 5

- و امسک عن طریق إذا خفت ضلالته.
- و به راهی که بیم گمراهی می .رود، قدم مگذار!
اشارت:
عده.ای بر این باورند که: همه راه.ها به خدا منتهی می.شود 6 و بر این اساس از این جمله به ظاهر زیبا و عوام پسند چنین نتیجه می.گیرند که: پس باکی نداشته باش از قدم گذاشتن در هر راهی و نوشیدن از هر مشربی و ارتزاق از هر مکتبی و تلمّذ و شاگردی نزد هر استادی و خواندان هر کتاب و تجربه کردن هر سیر و مسیر و سلوکی.
چپ و راست گمراهی است و مسیر مستقیم ، جاده منتهی به مقصد است.

اما دیدگاه حضرت مولا و توصیه حضرتش چنین نیست. او پیش از این به صراحت فرموده است که: الیمین و الشّمال مضلّه و الطریق الوسطی هی الجادّه. 7
چپ و راست گمراهی است و مسیر مستقیم ، جاده منتهی به مقصد است.
حضرتش نه تنها تجربه کردن راه.های تاریک و غیرمستقیم را توصیه نمی.کند که حتی از مسیری که در آن احتمال گمراهی می.رود ، پرهیز می.دهد. چرا که در فرصت کوتاه عمر، مجالی برای آزمون و خطایی از این دست نیست و امید اینکه از هر خطایی بتوان رست، هم نیست.

پی.نوشت.ها:
1- این الذین شیدوا الممالک و مهدّوا المسالک و آغائوا الملهوف و فروالضیوف. غررالحکم- جلد 2- صفحه 358
2- این من جمع فاکثر و احتقب و اعنقد و نظر بزعمه للولد.
غررالحکم- جلد 2- صفحه 359
3- من باع آخرته بدنیاء حسزهما غررالحکم- جلد 5- صفحه 257
4- انّ الدّنیا و الاخره عدوّان متفاواتان و سبیلان مختلقان. فمن احب الدّنیا و تولاها ابغض الاخرة و عاداها، و هما بمنزله المشرق و المغرب و ماش بینهما فکلّما قرب من واحد بعد من الاخر و هما بعد ضرتان.
غررالحکم- جلد 2- صفحه 656
5- العقل أن تقول ما تعرف و تعمل بما تنطق به. غررالحکم- جلد 2- صفحه 150
6- العاقل لا یتکلم الا بحاجة او حجة. غررالحکم- جلد 2- صفحه 35
7- مراد این عده از این جمله، غیر از کلام معصوم است که فرمود: راه.های منتهی به خدا به تعداد نفوس خلایق است.

استاد سید مهدی شجاعی

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 194]