واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نوع بيماري : انگلي
عامل بيماري: عامل بيماري ايك يا بيماري لكه سفيد يك انگل تك ياخته اي بزرگ است كه به 0.5 تا 1 ميليمتر ميرسد و با نام ايكتيوفيتريوس مولتي فيليس Ichthyophthirius multifilis شناخته ميشود و به شكل بيضي يا گرد بوده و در اطراف بدنش داراي مژه هاي ريزي است و انگل هاي مسن داراي يك هسته نعلي شكل هستند كه تشخيص شان را آسان ميكند.
نام بيماري : بيماري ايك ، بيماري لكه سفيد ، سرماخوردگي معمولي دنياي ماهي ها White spot disease, "Ick", Ich
ايكتيوفيتريازيس يا بيماري لكه سفيد را ميتوان يكي از شايع ترين بيماريهاي ماهي ها دانست كه نه تنها در ماهي هاي زينتي آكواريومي بروز ميكند بلكه در ماهي هاي پرورشي و حتي ماهي هاي وحشي نيز ديده ميشود . اين بيماري ماهي هاي سرد ابي و ماي هاي گرم ابي را مبتلا ميكند .اين بيماري با نام آفتي با قدرت زاد آوري زياد نام گرفته كه با نوع بيماري به خوبي تطبيق ميكند. چرا كه هر انگل هزاران نوزاد توليد ميكند.
اگرچه بيماري ايك به عنوان يك عفونت پوستي شناخته ميشود اما به راحتي ميتواند يك ماهي كه از شرايط نگهداري يا تغذيه اي بدي برخوردار باشد را بكشد .
بيماري لكه سفيد معمولا وقتي رخ ميدهد كه ماهي در معرض دماي آبي قرار بگيرد كه به طور معمول كمتر از دماي نگهداري ان است .
ماهي لوچ دلقك Clown loache نسبت به بيماري لكه سفيد مستعد است .
نشانه ها :
دانه هاي ريز سفيد رنگي كه شبيه دانه هاي شكر ريز يا شن هستند بر روي بدن و باله هاي ماهي ديده ميشود .
نشانه هاي لكه سفيد يا بيماري ايك روي باله White spot appearance on fins
بدن ماهي پليكوي مبتلا به بيماري لكه سفيد يا ايك Pleco with Ich
ماهي ها بدنشان را به صخره ها يا بستر آكواريوم ميمالند و خراشيده ميكنند.
در مراحل پيشرفته بيماري ماهي ها بيحال و سست ميشوند.
ظهور رگه هاي قرمز يا خوني در مراحل پيشرفته بيماري ايك .
در مراحل پيشرفته بيماري لكه سفيد يا ايك ، اسيب هاي آبششي و نيز نفس نفس زدن ممكن است ديده شود
ماهي بيمار تغذيه نميكند .
ماهي فاقد عكس العمل لازم و مناسب در مقابل تحريكات است.
ماهي هاي بيمار بسته به شرايط بيماري ، با درجات متفاوتي از لكه هاي سفيد پوشيده ميشوند. در هجوم شديد انگل ، لكه ها به خوبي ديده ميشوند و در درجات خفيف زياد به چشم نمي آيند اما اين بيماري براي هميشه از چشم دور نمانده و بالاخره خودش را نشان ميدهد .
انگلهاي بالغ پوست را سوراخ كرده و و از خون و سلولهاي اپيتليال مرده تغذيه ميكنند.رنجش ماهي از سوراخ شدن پوستش ايجاد شده و با تورم پوست و ايجاد يك سيست سفيد انچه به نظرما لكه سفيد است را ايجاد ميكند.
وقتي پوست ماهي سوراخ ميشود به نظر ميرسد كه ماهي توسط پشه نيش زده شده باشد و طبيعي است كه ماهي براي رهايي خود از شر اين سوزش ، خود را به صخره ها يا اشيا يا بستر داخل آكواريوم بمالد .
چرخه زندگي انگل يا سير تكاملي بيماري ايك يا لكه سفيد Whitespot :
انگل ايك بعد از بلوغ ( تروفونت trophont) ميزبان را ترك كرده و به كف محل نگهداري ماهي مي افتد و در اينحال به اشيا و سنگها و گياهان و يا هر چيزي كه در بستر باشد ميچسبد. بعد از ان در اطراف انگل يك پرده لعابي ايجاد شده و انگل به شكل كيست در مي آيد. سپس دچار تقسيم ميشود و از هر تروفونت حدود 250 تا 1000 نوزاد جديد به نام تومايت tomite بوجود مي آيد .نوزادان پس از پاره شدن كيست به صورت انگل هاي سرگردان در داخل آب آكواريوم يا محيط پرورشي در مي آيند. نوزادان ايك يا تومايت ها با مژه هايشان دو تا سه روز در آب شنا ميكنند و اگر نتوانند ماهي ميزبان را بيابند تلف ميشوند و اگر يافتند به زير پوست ماهي نفوذ كرده و رشد و پرورش مي يابند و چرخه زندگي انگل ايك ادامه مي يابد .
سيكل بيماري لكه سفيد يا ايك Life cycle of white spot
انگل ايك در مراحل غير انگلي يعني تقسيم شدن تروفونت و ايجاد نوزادان سرگردان نسبت به عوامل مختلف بسيار حساس است و در اين مرحله نسبت به دارو بسيار آسيب پذير ميشود.بعد از ورود انگل به بدن ميزبان دوباره درمقابل كاربرد دارو مقاوم ميشود.
در اينكه درجه حرارت بالا بتواند سبب توقف رشد و مخفي شدن بيماري ايك شود نميتوان يقين حاصل كرد چرا كه در آب و هواي گرم نيز اين انگل بروز ميكند.اما دانشمندان شوروي عقيده دارند كه اين انگل به سطح كم اكسيژن حساسيت دارد و در آزمايشي كه در اسرائيل انجام شده بود نتيجه گرفتند كه انگل ايك در شرايط آكواريومي با سطح اكسيژن كم ناپديد ميشود.
درمان بيماري لكه سفيد يا انگل ايك :
دماي آب را از حالت معمول كمي افزايش دهيد .
كاربرد دارو را به مدت 10 تا 14 روز بايد ادامه دهيد تا به طور كامل سيكل بيماري ريشه كن شود.
در درمان بيماري در ماهي هاي بدون فلس بايد از ميزان تجويز دارو كاست و به مقدار نصف غلظت توصيه شده استفاده كرد. .
در طول درمان بايد از .....اسيون ذغال اكتيو خود داري كرد .
در بين درمان ها بايد از تعويض آب سود ببريد.
سيكل بيماري از ابتدا تا به انتها حدود دو هفته به طول مي انجامد كه اين دوره در شرايط دمايي معمول آكواريوم است و در دماهاي پايين تا سه هفته نيز ميتواند تكامل انگل به درازا بكشد. بنابر اين افزايش دما سرعت رسيدن انگل به مرحله اي كه به دارو حساس باشد را به جلو مي اندازد.
به عفونت هاي ثانوي كه ممكن است بعد از ابتلا ماهي به آسيب هاي ناشي از بيماري ايك در پوست ايجاد ميشود توجه بايد كرد و در صورت لزوم اقدام مناسب را انجام داد.
داروهاي موثر براي درمان بيماري ايك يا بيماري لكه سفيد :
مالاشين گرين Malachite green ، متيلين بلو methylene blue ، كوئينين هيدرو كلرايد quinine hydrochloride و مپراكراين هيدروكلرايد mepracrine hydrochloride و تركيب مالاشيت گرين و فرمالين بر روي انگل بيماري ايك موثر بوده و تحت نامهاي تجاري مختلف در دسترس هستند.
توجه داشته باشيد كه كاربرد مالاشيت گرين براي ماهي هاي بدون فلس نظير لوچ ها loaches و گربه ماهي ها catfish و حتي تترا ها tetras ميتواند مشكل آفرين باشد .
داروهاي جايگزين ديگري نيز بر پايه مس و فرمالين copper and formalin طراحي شده اند.
روش ديگر كاربرد نمك به صورت تدريجي و افزايش غلظت ان تا حد 6 تا 8 قاشق چايخوري در گالن است .البته ماهي ها به غلظت هاي مختلف نمك از حساسيت هاي متفاوتي برخوردار هستند و بهتر است در رابطه با ماهيهاي حساس آب سبك ، حداكثر از ميزان 3 تا 4 قاشق چايخوري در گالن استفاده شود. مقدار زياد نمك ميتواند بر رشد و سلامت گياهان موجود در اكواريوم تاثير منفي بگذارد.
وقتي بيماري ايك در اكواريم ديده شد بايد نسبت به درمان تمام تانك و ساكنينش اقدام كرد و درمان ماهي بيمار تاثيري در ريشه كني بيماري از تانك نخواهد داشت .
پيشگيري از ابتلا به بيماري ايك :
ماهيهاي جديد را حداقل به مدت دو هفته در قرنطينه نگهداري كنيد .
قبل از اينكه گياه را به اكواريوم وارد كنيد نسبت به مبارزه با احتمال وجود كيست بيماري ايك اقدام كنيد.
كيفيت اب را هميشه در حالت مطلوب حفظ كنيد .
ماهي ها را با غذاي مطلوب و با كيفيت تغذيه كنيد.
از تراكم ماهي در تانك بپرهيزيد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2368]