مراسم و آيين هاي مختلف سوگواري در استان قزوين

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

هر ساله با آغاز ماه محرم، مردم مناطق مختلف استان قزوين نيز مانند ساير هموطنان، با شيوه هاي خاص خود به سوگواري سيد شهدا (ع) مي پردازند:

طبق کشي: اين مراسم از سنت هاي خاص شهر قزوين است. طبق از جنس چوب با ارتفاع حدود يک و نيم متر و قطر يک متر است. بيشتر قسمت هاي آن را آيينه کاري مي کنند. اين طبق استوانه اي شکل را روي سر مي گذارند و آن را حمل مي کنند. در شهر قزوين در شب تاسوعا، همه دسته هاي عزاداري از مساجد و تکاياي خود به طرف امامزاده «سلطان سيد محمد» به راه مي افتند و در آنجا تجمع مي کنند و در شب عاشورا به سمت امامزاده حسين (شاهزاده حسين) مي روند. در مناطق روستايي نيز اهالي هر روستا، در شب عاشورا به نزديک ترين امامزاده محل رفته و تمام شب را تا قبل از طلوع آفتاب به سينه زني مي پردازند و پس از خواندن نماز صبح به طرف روستاي خود حرکت مي کنند. کودکان، افراد مسن و زنان با آوردن شير، چاي و ... از اين دسته ها استقبال مي کنند. دسته هاي عزادار، يک دور در محل مي زنند و نوحه مي خوانند و سپس به مسجد محل مي روند.
درخت خونبار: در روستاي «زرآباد» از توابع بخش «رودبار الموت»، درخت چنار کهنسالي وجود دارد که به اعتقاد و شهادت اهالي محل، هر ساله هنگام اذان صبح روز عاشورا، از ساقه هاي آن مايع قرمز رنگي مانند خون تراوش مي کند. به همين خاطر هر سال، افراد بسياري از مناطق دور و نزديک به اين محل مي آيند و زير درخت خونبار مي روند تا هم به عزاداري بپردازند و هم شاهد تراوش خون از آن باشند. مردم اين روستا بر اين باورند که بر روي بعضي از برگ هاي اين درخت، نام پنج تن «آل عبا» حک شده است.
سيزدهم محرم: به گواهي مورخين، بعد از واقعه کربلا کسي از ترس «يزيد بن معاويه» جرئت نمي کرد تا جنازه هاي ياران امام حسين (ع) را دفن کند؛ تا اينکه زنان طايفه «بني اسد» جمع شدند و به خاک کردن جنازه ها پرداختند. اين واقعه در روز سيزدهم ماه محرم اتفاق افتاد. به همين خاطر زنان قزويني هر سال در روز سيزدهم ماه محرم، در مسجد «علي اکبر» اين شهر جمع مي شوند؛ عده اي بيل و کلنگ به دست مي گيرند و عده اي ديگر پيکرهاي پارچه اي بدون سر را بر دوش گرفته و به دور شهر مي چرخند و دوباره به آن مسجد بر مي گردند و در آنجا به سينه زني و نوحه خواني مي پردازند.
سفره هاي نذري

گستردن سفره هاي نذري که از ديرباز در بين زنان متداول بوده است، به غير از جنبه هاي مذهبي و روحاني، کاربري هاي اجتماعي متفاوتي دارد و مي توان آن را يک نوع انجمن زنانه ناميد. در اين مجالس، زنان علاوه بر انجام مراسم دعا، ديدارهاي خود را تازه مي کنند و در رفع مشکلات به يکديگر کمک مي نمايند و گاهي نيز تصميماتي جهت امور محله و يا فاميل مي گيرند.
برخي از اين سفره ها عبارت اند از:

سفره حضرت رقيه: هنگام گستراندن اين سفره، فضا را با آجر و شمع سبز تزيين مي کنند تا بازگو کننده خرابه هاي شام باشد و پس از روضه خواني لقمه هايي که از نان، پنير، خرما و سبزي خوردن تهيه شده است، بين ميهمانان توزيع مي شود.
سفره بي بي حور (بي بي نور): اين سفره را در سه مرحله پهن مي کنند. ابتدا دو بار آن را مي اندازند، مرحله سوم هنگامي گسترده مي شود که حاجتشان برآورده شده باشد و در آن کاچي و ميوه توزيع مي شود. در بين ميوه ها حتماً يک ميوه بايد در بسته باشد مانند: هندوانه، انار، پرتقال و... اين سفره را در صبح روز سه شنبه مي اندازند.
سفره امام حسن (ع): اين سفره را معمولاً در روز بيست و هشتم ماه صفر مي اندازند. فضاي ميهماني را با رنگ سبز تزيين مي کنند. ظروف مي بايستي سبز باشد. همچنين غذايي که توزيع مي شود بايد از غذاهاي سبز رنگ مانند کوکو سبزي، آش و ... باشد. همچنين شله زرد نيز توزيع مي کنند و روي آن را با خلال سبز تزيين مي نمايند.
سفره حضرت قاسم (ع): در اين سفره پس از مراسم روضه خواني و دعا، شيريني و نقل و حنا بين ميهمانان توزيع مي کنند.
سفره حضرت علي (ع): اين سفره ساده ترين سفره نذري است و در آن فقط نمک، شير و نان جو مي گذارند.
سفره دوازده امام: در اين سفره پس از خواندن دعاي توسل، ميوه، آجيل مشکل گشا و آش رشته پخش مي کنند.
سفره حضرت عباس (ع): در اين سفره نيز پس از خواندن روضه از شهادت و دلاوري هاي حضرت ابوالفضل (ع)، آش رشته و عدس پلو بين ميهمانان توزيع مي کنند.
سفره نذري ولدآبادي: در «بهشت حسيني» قزوين که در ضلع جنوبي مقبره «امامزاده حسين» واقع شده است، سنگ قبري متعلق به «سيد محمد ولدآبادي» ديده مي شود. اگر کسي حاجتي داشته باشد، پارچه سبزي روي سنگ قبر او مي گستراند و شمع روشن مي کند و بين مردم نان و ماست توزيع مي نمايد. بسياري از کساني که از ايشان حاجت گرفته اند، روي سنگ قبر او طاقي زده اند، ولي هر بار اين طاق فرو ريخته است و مردم قزوين بر اين اعتقادند که مقبره ايشان طاق نمي پذيرد.
همچنين حرم چهار انبيا يا پيغمبريه که در مرکز شهر قزوين واقع شد و مدفن چهار پيغمبر خدا و يک امامزاده است، در روزهاي اول هر ماه هجري شاهد تجمع زنان قزويني است که براي زيارت و خواندن دعا به آن جا مي آيند. عده اي نيز که حاجت آنها بر آورده شده است، در آن محل آجيل مشگل گشا توزيع مي کنند.
منبع: ميراث فرهنگي استان قزوين

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 217]