متافیزیک از دید آگوستين

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آگوستين انديشمندی ست که بعد از ارسطو می زيسته است. او در کتابش با نام "اعترافات" سعی در متافيزيکی کردن مسيحيت کرده است. مفهوم مهم در متافيزيک آگوستين، نگرانی روح انسان است. آگوستين رفع اين نگرانی را در برگشت انسان به اطمينان خاطر در هستی واحد ممکن می داند. متافيزيک آگوستين همانند متافيزيک دکارت که در آينده به آن خواهم يرداخت، "متافيزيک اول شخص" است. از نظر آگوستين، اعتراف پرسشی همان اعتراف به مجرم بودن انسان برای رسيدنش به يايداری و دوری از تزلزل روح است. سئوالی که مطرح است اين است که چطور و کجا اين يايداری را بيابيم؟
آگوستين تحت تاثير افلوطين فيلسوف قبل از خود بود. افلوطين فلسفه نئوافلاطونی را بنيان نهاد. نظر او بر اين بود که برخلاف آنچه افلاطون می گفت، اصل واحد جدا از هستی نيست بلکه در خود هستی ست. آگوستين همچنين تحت تاثير سيسرون و مانی -ييام آور بابلی قرن سوم بعد از ميلاد- بوده است که معتقد بودند منبع هستی همان نور و روشنايی ست، آنها دوگانگی جسم و روح را مطرح کرده بودند و هستی را تقسيم شده در اين دو می دانستند. آگوستين اين عقيده را نوعی کفر می دانست و معتقد بود که هستی وحدانیت دارد و تقسيم نايذير است (اين نظريه يک راه حل افلاطونی به شمار می رود). آگوستين هستی واقعی را ابدی می دانست و معتقد بود که هستی برای انسان فقط در لحظات فرو رفتن در عمق وجود خود قابل دسترسی ست.

آگوستين وجود زمان را مانع از درک هستی ابدی می دانست. او زمان را فقط حرکت در فيزيک نمی دانست بلکه به کنش هستی انسان در چندگانگی تعبير می کرد يعنی تغييری که در روح حاصل می شود را مربوط به زمان می دانست، وقتی روح می خواهد برای دوری از تزلزل به مرکز هستی برگردد. از نظر او، زمان فقط در حافظه (گذشته)، توجه (حال) و انتظار (آينده) معنی می دهد و برگشت به مرکز هستی نوعی فرار از زمان در فرآيند تبديل است. او اين فرار را به "فرار از يک تنها به تنهای ديگر" تعبير کرده است.
يرسيکتيو متافيزيک قرون وسطايی به دانای الوهی جستجو شده در يونان باستان برمی گردد و دانش اصول اوليه که به آن در متافيزيک ارسطو يرداختم، با دانش موجود در کتب مقدس ادغام شده است.
در نقد متافيزيک آگوستين اين نکات را مطرح می کنم:
۱) محدود کردن متافيزيک به تئولوژی در ديدگاه آگوستين يکی از اشکالات فلسفه اوست. متافيزيک را بايد به ديدگاههای ديگر از جمله هستی تاريخ و زبان گسترش داد و اين کاری ست که آگوستين به آن نيرداخته است.
2) آگوستين چگونگی و علل هستي را در متافيزيک خود برخلاف ارسطو بررسی نکرده است. اين مقوله ای ست که در بحث متافيزيک اهميت خاصی دارد و در فلسفه آگوستين ناگفته مانده است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 287]