شكست مذاكرات 1+5 و اعلام آمادگي آمريكا براي مذاكره با ايران فرجام ايستادگي

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: شكست مذاكرات 1+5 و اعلام آمادگي آمريكا براي مذاكره با ايران فرجام ايستادگي
گروه تحليل و تفسير خبر- محمدباقر نوربخش: كاندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا در حالي از آمادگي كشورش براي مذاكره با ايران بر سر برنامه هسته اي خبر داد كه مذاكرات دوشنبه شب كشورهاي عضو شوراي امنيت به اضافه آلمان براي بررسي راه‌هاي تحريم بيشترعليه تهران با شكست روبرو شده است.

رايس درمصاحبه با بي بي سي مي گويد كه كشورش آماده است بر سر برنامه هسته اي ايران با اين كشور مذاكره كند و در عين حال هشدار داد كه چنين گفت و گوهايي نبايد زمينه ادامه كار بر روي سلاح هاي هسته اي را براي ايران فراهم بياورد.
اين سخنان اگرچه حرف تازه اي نيست و بارها از سوي مقامات آمريكا بيان شده اما به گفته ناظران سياسي لحن و ادبيات رايس در اين مصاحبه با توجه به عدم دستيابي كشورش به اهداف تعيين شده در قطعنامه پنجم و شكست مذاكرات دوشنبه شب نمايندگان چين ، آمريكا، روسيه ، بريتانيا، فرانسه و آلمان ، متفاوت بوده است.
** كالبد شكافي شكست گروه 1+5
------------------------------------------
كاخ سفيد از نيمه دوم مهرماه با رايزني هاي مختلف تلاش كرد تا از طريق مذاكرات تلفني با اعضا دائم شوراي امنيت به اضافه آلمان، زمينه را براي گفت وگوي هاي اصلي در تحريم بيشتر تهران آماده كند كه اين تلاش ها به گفته «رابرت وودز» معاون سخنگوي وزارت خارجه آمريكا بي نتيجه مانده است.
وودز در اين زمينه ابراز داشت: در جلسه روز گذشته ، نمايندگان آمريكا ، فرانسه، چين، روسيه ، بريتانيا و آلمان متعهد به ادامه استراتژي دو وجهي مبني بر تشويق و تهديد براي توقف غني سازي اورانيوم و روابط مستقيم با يكديگر در روزها و هفته‌هاي آتي شدند.
به اعتقاد كارشناسان شكست مذاكرات به دو دليل عمده بوده است :
1- انتخابات آمريكا
نزديك به دوهفته به زمان برگزاري انتخابات رياست جمهوري آمريكا مانده است و جورج بوش زمان كوتاهي مستأجر كاخ سفيد است و ناگزير بايد مسند رياست جمهوري را به پيروز ميدان انتخابات آتي بدهد از اين رو به نظر مي رسد كه در چنين شرايطي كشورهاي عضو دايم شوراي امنيت و آلمان نمي خواهند كه دست به ريسكي بزنند و تصميمي اتخاذ كنند كه ضمانت اجرايي نداشته باشد.
دولت مستعجل بوش ديگر فرصت چنداني براي اعمال فشاربيشتر به ايران را ندارد و تمام تلاش هاي خود را معطوف به اين كرده بود كه از برگ ايران به عنوان يك ابزار تبليغاتي در انتخابات رياست جمهوري و پيروزي بر حزب رقيب استفاده كند و از اين رو طي اين مدت بارها از مذاكرات با ايران و حتي بازگشايي دفتر حافظ منافع در تهران سخن گفته كه هيچ يك از آن ها تاكنون به نتيجه نرسيده است.
از سوي ديگر برخي مواضع دمكرات ها و اظهارات اوباما در زمينه برنامه هسته اي ايران اين پندار را بوجود آورده كه آمريكاييان در دوره بعدي سياست جديدي در ارتباط با تهران در پيش خواهد گرفت كه مذاكرات مستقيم مهم ترين آن است ، لذا كشورهاي عضو شوراي امنيت منتظر روشن شدن وضعيت انتخابات رياست جمهوري آمريكا هستند و سعي دارند با سياست "تأخير" ، تصميم گيري در اين زمينه را به بعد از انتخاب رييس جديد كاخ سفيد موكول كنند.
در همين راستا روزنامه "ها آرتص" به نقل از منابع اسرائيلي نوشت: اسرائيل پيش بيني مي كند ظرف شش ماه آينده روابط ايران و غرب شاهد دو سناريوي احتمالي باشد؛ در صورت انتخاب باراك اوباما به سمت رياست جمهوري، آمريكا مذاكرات مستقيم با تهران را آغاز خواهد كرد كه در اين صورت منافع حياتي اسرائيل مشروط به هرگونه مذاكره بين ايران و غرب بر سر توقف غني سازي اورانيوم خواهد بود.
اين روزنامه اضافه كرد: "در طول ماه هاي گذشته گفت و گوهاي چندجانبه در اين خصوص بين وزارت خارجه، كميسيون انرژي اتمي، شوراي امنيت ملي، موساد، وزارت خارجه و كارشناسان دانشگاهي اسرائيل در جريان بوده و اهميت اين مذاكرات در آن است كه توسط وزارت خارجه و زيپي ليوني، رييس حزب كاديما و نخست وزير جديد هماهنگ شده است. طبق سناريوي دوم، بعد از انتخابات آمريكا و شايد حتي پيش از آن احتمال مي رود كه ايران موافقت خود با بسته پيشنهادي غرب كه چند ماه پيش توسط شش قدرت ارايه شد را اعلام كند. براساس اين طرح غني سازي اورانيوم و تحريم ها همزمان متوقف و مذاكرات ظرف 45 روز آغاز خواهد شد."

2- مخالفت شديد چين
روسيه و چين در برنامه هسته اي ايران نقش كليدي را برعهده گرفته و هردو كشور اگرچه به پنج قطعنامه شوراي امنيت عيله تهران رأي مثبت داده اند اما روسيه با توجه به بحران گرجستان تلاش كرد تا در قطعنامه پنجم كه در 27 سپتامبر به تصويب رسيد، مانع از دستيابي آمريكا به اهداف تحريم جديد عليه تهران شود.
اما در اين دوره و در شكست مذاكرات دوشنبه ، چيني ها نقش عمده اي داشته اند. برخي منابع غربي اعلام كردند كه چين مانع توافق براي بررسي راه هاي تحريم بيشترعليه ايران بوده است و كارشناسان احتمال مي‌دهند كه ممانعت چين از مذاكرات تلفني، واكنشي به قراداد نظامي ميان آمريكا و تايوان باشد.
چين با انتشار خبر توافق نظامي شش و نيم ميليارد دلاري بين آمريكا و چين تايپه در روز سوم اكتبر( 12مهر) به‌شدت َ واكنش نشان داد و همه تماس‌ها و همكاري‌ها با آمريكا در عرصه‌ نظامي را به حال تعليق درآورد و در واقع مخالفت چين با سياست هاي آمريكا درباره ايران در مذاكرات ، برخورد دولت پكن با واشنگتن محسوب مي شود.
پكن مراودات تجاري زيادي با ايران دارد و نسبت به موقعيت راهبردي و حساس ايران در منطقه و جهان به خوبي واقف است و لذا طبيعي است كه با تشديد تحريم ها عليه اين شريك اقتصادي مهم خود مخالفت كند لذا دولتمردان چين پس از آخرين گزارش محمد البرادعي مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي و تصويب پنجمين قطعنامه عليه تهران همچنان كه پيشتر نيز اعلام كرده بودند بر حل مناقشه هسته اي ايران با روش ديپلماسي تأكيد نموده‌اند و از يك سو از ايران خواستند كه به قطعنامه هاي شوراي امنيت عمل كند و از سوي ديگر آمريكا را از اتخاذ روش غير ديپلماتيك براي حل اين موضوع بر حذر داشته اند.

** سخن آخر
------------------
بحران اقتصادي غرب ، تنش روسيه و آمريكا با بروز بحران گرجستان و نيز توافق نظامي آمريكا و چين تايپه اگرچه عامل تعيين كننده در ايجاد شكاف در بين اعضاي شوراي امنيت در برخورد با برنامه هسته اي ايران محسوب مي شود اما بايد توجه داشت كه روسيه و چين در روابط با آمريكا و ديگر كشورهاي عضو شوراي امنيت منافع بزرگتر و ملاحظات ديگري دارند كه مانع تغيير سياست اصولي و واگرايي آنان با غرب و آمريكا مي شود.
رأي مثبت چين و روسيه به پنج قطعنامه شوراي امنيت عليه تهران بيناگر اين واقعيت انكار ناپذير است كه اصل " منافع ملي " مهمترين شاخص اتخاذ تصميمات و سياست دولت ها در تنظيم روابط و همكاري با دول ديگر است و اميد داشتن به اينكه روسيه و چين منافع خود را در روابط با غرب قرباني همكاري با ايران كنند ، واهي و عبث است و لذا جمهوري اسلامي نيز بايد براساس منافع ملي و از تمام ظرفيت هاي ديپلماسي و فرصت ها ي داخلي و خارجي در برون رفت از مناقشات بين المللي و دستيابي به حقوق حقه خود استفاده كند.
از سوي ديگر غربي ها نيز بايد با توجه به اساسنامه IAEA بپذيرند كه برنامه صلح آميز هسته اي جزء حقوق حقه ايرانيان است و نمي توان كشوري را از اين حقوق محروم كرد چنانچه روزنامه گاردين چاپ انگليس در گزارش اخير اعلام كرده است : غرب اگر همكاري ايران را مي خواهد، بايد براي اهداف برنامه هسته اي اين كشور احترام بيشتري قائل شود و ما فقط زماني مي توانيم اهداف واقعي هسته اي ايران را درك كنيم كه آنها را در تعاملات‌مان شريك كنيم و لازمه ورود به گفت و گوي مؤثر با ايران دانستن ارزش‌ها و تفكرات اين كشور است.
پايان / 1917
چهارشنبه 1 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]