اندازه دانه رسوبی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: اندازه دانه رسوبی
دید کلی

دانههای رسوبی از نظر اندازه بسیار متنوع میباشند و در اندازههای مختلف قابل مشاهده هستند. طبقه بندی دانهها از روی بلندترین قطر آنها صورت میگیرد که برای اولین بار توسط ادون و ونتورت ارائه شده است. مقیاس ونتورت یک مقیاس لگاریتمی است که در آن ، حد هر درجه دو برابر بزرگتر از حد درجه کوچکتر بعدی است. مقیاس لگاریتمی برای تقسیم بندی قطر دانهها وجود دارد که از تبدیل مقیاس ذکر شده بوجود آمده است و آنرا فی (φ) مینامند. مقیاس فی عبارت است از لگاریتم منفی قطر ذره مبنای دو.

روشهای اندازه گیری قطر دانهها

گرانومتری یا اندازه گیری قطر ذرات عبارت است از اندازه گیری تراکم ذرات در قطرهای مختلف. روشهای اندازه گیری برای قطرهای مختلف ذرات متفاوتند و دقت در عمل نسبت عکس با قطر ذره مورد مطالعه دارد، یعنی هر قدر ذرات کوچکتر باشند دقت در اندازه گیری بیشتر و مطالعه مشکل تر خواهد بود.

اندازه گیری قطر ذرات درشت

قطر دانههای درشت (گراول) را میتوان مستقیما اندازه گیری کرد. این کار توسط ابزارهای مخصوص اندازه گیری قطر مثل کولیس انجام میشود. روش دیگری نیز برای اندازه گیری قطر ذرات دشت وجود دارد و آن عکسبرداری از نمونهها است. ولی اشکالی که در این روش وجود دارد این است که در عکس بعد دوم مشخص نبوده و حجم واقعی ذرات را نمیتوان پیدا کرد.

اندازه گیری قطر ذرات در حد ماسه
روش غربال کردن
قطر ذزات را با روشهای مختلفی بدست میآورند. معمولترین روش برای منظور غربال کردن نمونهها میباشد. در روش غربال کردن ، ابتدا نمونه را وزن کرده و سپس مواد اضافی را شسته و پس از وزن کردن مجدد نمونه آن را در کوره با حرارت 40 درجه سانتیگراد خشک میکنند. سپس مقداری از رسوبات را وزن کرده و روی بالاترین غربال قرار میدهند. غربالها را طوری روی یکدیگر قرار میدهند که منافذ کوچکتر در پایین باشد.

نمونه ای از دستگاه غربالبعد از اینکه غربالها را به مدت 15 دقیقه توسط ماشین تکان دهنده ، تکان میدهند. بعد از متوقف کردن ماشین ، مقدار رسوب باقیمانده در هر غربال را به دقت وزن میکنند. در این روش هر غربال دارای قطر معینی است و دانههای باقیمانده در سطح هر غربال قطر بیشتری از غربال دارد ولی کوچکتر از قطر غربال بالایی میباشد و بدین طریق قطر دانهها محاسبه میگردد.