نگاهي به گذشته در امروز

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نگاهي به گذشته در امروز
نوشيروان كيهاني زاده

زادروز نادرشاه؛ ناپلئون شرق

22 اكتبر زادروز نادرشاه سردار بزرگ ايران است كه در سال 1688 ميلادي در دستگرد خراسان به دنيا آمد و 59 سال عمر كرد و مرزهاي ايران را در شمال و شمال غربي، جنوب و شرق به حد زمان ساسانيان رسانيد و در شمال غربي و غرب، عثماني را از قفقاز و همه سرزمين هاي ارمني نشين بيرون راند و شهرهاي كربلا و نجف را متصرف شد. وي همچنين به تصرف دهلي موفق شد و با فراري دادن روس ها، مرزهاي ايران در داغستان را تثبيت كرد. مورخان نظامي «نادر» را آخرين سردار بزرگ مشرق زمين خوانده اند. وي در نوجواني با مادرش به اسارت ازبك ها كه به خراسان دستبرد زده بودند، درآمد ولي پس از رسيدن به سن بلوغ و نيز درگذشت مادرش، از اين اسارت فرار كرد و به ايل افشار پناهنده شد و به همين سبب وي را نادرشاه افشار خوانده اند، حال آنكه در اصل از تبار افشارها نبود. نادر دهم ژوئن 1747 در جريان كودتاي افسران ناراضي خود در اردوگاه نظامي فتح آباد واقع در 12كيلومتري قوچان (خبوشان) خراسان كشته شد.

روزي كه پتر كبير خود را تزار همه روسيه خواند - مقايسه پوتين با پتر از نگاه رسانه هاي غرب

پتر يكم (پتر كبير) 22اكتبر سال 1721 روسيه را يك امپراتوري در حال گسترش قلمرو اعلام داشت و خود را تزار (امپراتور) همه آن ناميد. انگليسي ها بعداً و در طول زمان از اين گفته پتر براي ترسانيدن كشورهاي همسايه روسيه از جمله ايران سوءاستفاده فراوان كردند - همين كاري كه امريكا اينك انجام مي دهد و همسايگان و اقمار سابق روسيه را از انديشه هاي ولاديمير پوتين مي ترساند. رسانه هاي غرب از ماه مه سال جاري، پوتين را «تزار پوتين» مي نويسند و اخيراً نوشته بودند «تزار پوتين» پتر كبير را روانه كارائيب كرده است. (اشاره به بزرگترين رزمناو اتمي جهان كه عازم ونزوئلا است.) پتر كه علاقه داشت روسيه را همانند اروپاي غربي صنعتي و متحول كند مدتي را در آن ديار به سر برده و با صنعت و مدنيت آنجا آشنا شده بود. به همين دليل بود كه وي شهر «سن پترزبورگ» را در كنار بالتيك بنا نهاد و پايتخت روسيه را به آنجا منتقل كرد تا به اروپاي غربي نزديك تر باشد. از دهه ششم قرن بيستم (آغاز جنگ سرد) صاحب نظران چپگرا بارها اندرز داده بودند كه رئيس دولت مسكو و وزير امور خارجه او بايد مدتي را در امريكا زندگي كرده باشند تا از امريكاييان رودست نخورند. «چوركين» ديپلمات روسيه در مقر سازمان ملل كه ده ها سال در امريكا بوده بيش از هر كس ديگر اين كشور را مي شناسد و ضعف ها و قوت هايش را مي داند.

نبرد ترافالگار و آغاز برتري دريايي انگلستان

21 اكتبر سال 1805، روزي است كه جنگ دريايي ترافالگار ميان ناوگان فرانسه و اسپانيا از يك سو و ناوگان انگلستان از سوي ديگر در اين دماغه واقع در آب هاي اسپانيا روي داد و به پيروزي ناوگان انگلستان انجاميد، ولي ضمن آن «نلسون» درياسالار انگليسي و فرمانده ناوگان اين كشور در كشتي خود «ويكتوري» هدف گلوله يك سرباز دريايي فرانسه قرار گرفت و كشته شد.در اين جنگ كه ناپلئون مايل به شركت در آن نبود تلفات سنگين به طرفين وارد آمد و 20 كشتي فرانسوي و اسپانيايي غرق يا تصرف شدند. انگلستان از زمان پيروزي در نبرد دريايي ترافالگار تا قرن بيستم، در جهان برتري دريايي داشت و كشورهاي غيراروپايي به ويژه ايران از اين برتري آسيب فراوان ديدند. همان گونه كه پس از پيروزي بر «آرماداي اسپانيا» در قرن شانزدهم پا به دوران برتري و قدرت گذاشته بود.

آغاز عمليات كامي كازي (حمله هوايي انتحاري)

21 اكتبر 1944و در جريان جنگ جهاني دوم، يك هواپيماي نظامي امپراتوري ژاپن كه 200 كيلوگرم مواد منفجره در بدنه آن جاسازي شده بود در خليج «لي تي» واقع در مجمع الجزاير فيليپين خود را به رزمناو سنگين انگليسي «استراليا» كوبيد و آن را از كار انداخت. در اين حمله هوايي انتحاري، فرمانده كشتي و 30 تن از افسران و ملوانان آن كشته شدند. با اين حمله، تاكتيك «كامي كازي» وارد عمليات نظامي در جهان شده است. اين نوع حمله هوايي تا پايان جنگ جهاني دوم منظماً ادامه داشت. انفجارهاي انتحاري (انفرادي يا با خودرو) كه از چندسال پيش در جهان امري عادي و تقريباً روزانه شده است به تعبيري بي شباهت به عمليات «كامي كازي» نيست. اين قبيل حملات از زمان «حسن صباح» وجود داشته و برضد دشمن نيرومندتر به كار رفته است.

14 سال توافق و درگيري

21 اكتبر 1994 كره شمالي و امريكا به توافق رسيده بودند كه دولت كره شمالي فعاليت هاي اتمي نظامي خود را متوقف سازد و اجازه دهد بازرسان بين المللي از تاسيسات هسته يي آن ديدار منظم داشته باشند و در عوض دولت واشنگتن محدوديت هاي خود درباره كره شمالي را حذف خواهد كرد. از آن زمان تاكنون (سال 2008) چندبار ديگر چنين توافقي ميان دو دولت حاصل شده و دوباره به هم خورده است. كره شمالي در دهه اول قرن 21 اعلام كرد داراي سلاح اتمي شده است.

حل اختلاف مرزي روسيه و چين پس از دو قرن

15 اكتبر 2004پيمان تازه چين و روسيه مبني بر حل كامل مسائل مرزي و فيصله يافتن آن براي هميشه به امضاي سران دو كشور رسيد و متن آن بيستم اكتبر انتشار يافت. اهميت اين پيمان از آن لحاظ است كه اين اختلافات پيش از ايجاد «ولادي وستوك» از سوي روس ها در خاور دور به وجود آمده بود و بيش از دو قرن قدمت داشت. اين اختلاف در دهه هاي گذشته منجر به دو برخورد پرتلفات ميان دو كشور شده بود و در يك زمان، در منطقه مرزي مورد اختلاف 700 هزار سرباز روس در برابر يك ميليون سرباز چيني صف آرايي كرده بودند. روسيه و چين چهار هزار و سيصد كيلومتر مرز مشترك دارند.با امضاي پيمان اكتبر 2004، اختلاف مهم ديگري ميان چين و روسيه كه به مانند دوران مائو - استالين با هم متحد شده اند، وجود ندارد. به نظر مي رسد دولت روسيه تلاش مي كند چنين پيماني هم ميان چين و هند كه از سال 1962 با هم اختلاف مرزي دارند امضا شود تا مانع ديگري بر سر راه دوستي مثلث آنها وجود نداشته باشد.
چهارشنبه 1 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 131]