واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: بهبهانهی رونمایی كتاب "جمشید لایق"دربارهی بنیانگذار تئاتر نوین ایران
بزرگداشت "شاهین سركیسیان" برپا شد.مراسم بزرگداشت شاهین سركیسیان بنیانگذار تئاتر نوین ایران، یكشنبه شب گذشته به بهانه رونمایی كتاب سركیسیان نوشتهی جمشید لایق برپا شد.به گزارش ایسنا، این برنامه به بهانه بزرگداشت سركیسیان و به قصد تجلیل از تلاشهای جمشید لایق، مینا رحمتی و غلامحسین دولتآبادی برای چاپ كتابی درباره این كارگردان تئاتر دهه 30 و40 در باشگاه آرارات برگزار شد.در آغاز این برنامه "واروس رونینان"، سردبیر مجله "هاندس" با صحبت درباره شخصیت شاهین سركیسیان، گفت: او جزو معدود هنرمندانی است كه از زمانی كه پا به عرصه هنر گذاشت، در حال تلاش و فعالیت بود اما آثار و حضورش كمتر مورد ارزیابی جدی قرار گرفت.وی ادامه داد: سركیسیان در سال 1330، در شرایطی كار تئاتر در ایران را آغاز كرد كه این هنر در سطح تئاتر قرن 19 اروپا بود، ولی سركیسیان با آرامش، صبر و حوصله كه جزو ویژگیهای اصلی او بود، توانست تئاتری را به هنرجویان آن روز آموزش دهد كه دیگران قادر به انجام آن نبودند. هر چند كه به خاطر فروتنی این مرد و طبع خاص او، امروزه ما اطلاعات كمی دربارهی زندگی او داریم.وی، در ادامه و با یادآوری تاریخچه زندگی سركیسیان، افزود: در سال 1317 و بعد از تحصیلات حقوق در فرانسه، به ایران بازگشت و به استخدام مجله "ژورنال دو تهران" درآمد و با تئاترهای سعدی و تهران و همكاری كرد و با روشنفكران آن روزگار رفاقت كرد. وی از سال 1337 همراه با گروهی از جوانان، جلسات تئاتری را در منزل خود برپا كرد و آنها را با متدهای "استانیسلاوسكی" و "میرهولد" آشنا كرد و از همان زمان به مفهوم تئاتر ملی اندیشید و نمایشهایی را به صحنه برد.وی گفت: سركیسیان در سال 1339 به انجمن فرهنگی آرارات دعوت شد و گروه تئاتر "آرمن" را تشكیل داد و تا سال 45 حدود 14 نمایشنامه را به زبان ارمنی درهمین تالار به صحنه برد و تئاتر بینالمللی را به جامعه ارمنی معرفی كرد. به طوریكه اجراهای گروه "آرمن" در آن شرایط نقطه عطفی در عرصه فرهنگ و هنر ارمنیان محسوب شد.به گزارش ایسنا، در ادامه این برنامه عكسهایی از تعدادی از نمایشهای سركیسیان و بخشهایی از گفتگوهای او درباره تئاتر پخش شد.در ادامه علیاكبر علیزاد، مدرس و مترجم دانشكده سینما – تئاتر كه كار ویراستاری كتاب "شاهین سركیسیان" را انجام داده بود، دربارهی ویژگیهای این كتاب گفت: دو سال قبل، برحسب اتفاق با جمشید لایق صحبت میكردم و ایشان حدود 300 -400 صفحه متن را جلوی من گذاشتند كه ویراستاری كنم و بعد از مطالعه آن متوجه شدم كه این كتاب به شدت تصویر نزدیك مردی است كه تمام زندگی خود را در عرصه تئاتر وقف كرده است.وی با اشاره به دو شكل تصویری این كتاب از شاهین سركیسیان، افزود: تصویر اول كتاب یك نگاه قدیس گونه به سركیسیان دارد، زیرا كه او شبیه به یك قدیس زندگی خود را وقف تئاتر به عنوان باور واعتقاد خود كرده است و در تصویر دوم، تئاتر برای او عین زندگی است.علیزاد سپس به دیگر نكات مورد اهمیت در این كتاب اشاره كرد و گفت: این كتاب پیش از هر چیز جنبه آموزشی دارد و برای نسل جدید تئاتری كه از او چیزی نمیدانند، مفید است و در وهله بعدی كتاب حائز اهمیت تاریخی است، زیرا كه از سال 1332 تا 1345 به صورت كامل تئاتر ایران را مشخص كرده است كه تا به امروز نمونهی آن را نداشتهایم.وی تصریح كرد: ساختار كتاب بر مبنای مصاحبهها، یادداشتها و تصاویری است كه هر یك از شاگردان سركیسیان از او ارائه دادهاند و در بخش پایانی كتاب ما تصویر مردی را داریم كه به دنبال اجرای نمایشنامه "روزنه آبی" است و نهایتا نیز با آرزوی آن میمیرد. این تصویر به قدری تاثیرگذاراست كه تا مدتها در ذهن خواننده باقی میمانند.
به گزارش ایسنا،هیدا بربریان پژوهشگر در ارتباط با سركیسیان و موسیقی "واگنر" سخن میگفت، در ادامه تصریح كرد: امروزه شاهین سركیسیان را بیشتر به عنوان بنیانگذار تئاتر نوین میشناسیم، ولی او مترجم و مقالهنویس هم بود و شناخت قابل توجهی به موسیقی و به خصوص اپرا داشت.بربریان كه از زمان تشكیل گروه آرمن با سركیسیان در تماس بوده و در جلسات گروهی آنها شركت كرده است درباره علاقه سركیسیان به موسیقی و اپرای واگنر، گفت: او معتقد بود، كه اپرای "واگنر" حماسهساز وعارفانه است، به خصوص كه "واگنر" قبل از فعالیت در عرصه موسیقی یك درام نویس بود و همچنین معتقد بود، قصد احیای حماسههای ملت خود را داشته است وهمه ما نیز به خوبی میدانیم كه سركیسیان نیز همانند "واگنر" در پی ایجاد سه نوع تئاتر حماسی، فولكلور و ملی بود.وی در پایان، گفت: امروز 40 سال از مرگ سركسیسیان میگذرد و به پاس علاقه او به واگنر به مدت دو دقیقه به بخشی از یكی از اپراهای او گوش میدهیم.به گزارش ایسنا، در ادامه این مراسم، اكبر رادی، نمایشنامهنویس برجسته تئاتر كشور كه از اواخر سالهای 30 با سركیسیان همكاری و دوستی داشته است، سخن گفت: این مراسم احساس حق شناسی به استاد بزرگ تئاتر ایران است و حركت جمشید لایق، حركت با ارزشی است كه امروزه نمونههای آن كمتر دیده میشود.وی سپس با یادآوری حسرت اجرای نمایش "روزنه آبی" برای سركیسیان، گفت: "روزنه آبی" اولین نمایشنامهای بود كه در سالهای 38 و در اواخر دوران دبیرستان نوشته بودم. در شرایطی كه سركیسیان دراوج افسردگی وغمگینی بود با او آشنا شدم و تصمیم به اجرای این متن گرفتیم.وی ادامه داد: در آن ایام شاگردان قدیمی و اولیه سركیسیان او را ترك كرده بودند، با وجود اینكه گروه دیگری از شاگردان همراهش بودند ولی او همچنان ناراحت وغمگین بود و با این وجود نسخه خطی "روزنه آبی" را كه خیلی هم ناخوانا بود، در دست گرفت و شروع به تایپ آن كرد.به گزارش ایسنا، رادی سپس به اداره هنرهای دراماتیك آن دوران اشاره كرد و گفت: در جریان آغاز تمرین گروه، چند باری به اداره هنرهای دراماتیك رفت، ولی برخی از شاگردان قدیمی او كه آن زمان در این اداره كار میكردند، موانع متعددی را جلوی پای او گذاشتند و رسما به او اعلام كردند كه صلاحیت اجرای این متن را ندارد و نمایشنامه هم ایراداتی دارد.رادی، با یادآوری آن دوران افزود: وقتی كه سركیسیان این خبر را به من داد، با وجود لبخندی كه بر لب داشت، چشمانش پر از اشك شد. وقتی كه به او پیشنهاد بازنویسی مجدد متن را دادم، عصبانی شد و گفت كه من به این كار ایمان ندارم، زیرا كه او بعد از شروع تمرینها حاضر نبود میزانسنها و دیالوگهای نمایش را تغییر دهد.این نمایشنامهنویس ادامه داد: سركیسیان در دهه 40، در شرایطی ظاهر شد كه پیش از او، فقط عبدالحسین نوشین، در عرصهی تئاتر وجود داشت و بعد از آن دوران بود كه سركیسیان افرادی چون ایبسن، چخوف، پیراندلو، بكت و یونسكو را معرفی كرد.نویسنده نمایشنامه "آمیز قلمدون"، حركت سركیسیان را یك كارمدرن دانست و گفت: امروزه اگر افرادی در عرصه تئاتر فعالیت دارند و میدرخشند به صورت مستقیم و غیر مستقیم محصول مكتب سركیسیان هستند.رادی در پایان، خاطرنشان كرد: سركیسیان به نوعی "دق مرگ" شد زیرا كه او زبان تهاجمی و برنده نداشت كه بتواند حرف و حدیث خود را به مسوولان القا كند و از طرفی هم میدید كه چطور شاگردان قدیمیاش، درها را به روی او بستهاند، در حالیكه همان افراد همه تئاتر را پشت میز سركیسیان آموخته بودند، پس او با آرزوی اجرای روزنه آبی ودیگر كارها درگذشت.در ادامه این بخش، میشاهایراپتیان، كه از هنرمندان ارمنی و ازشاگردان گروه تئاتر آرمن بود، ضمن تبریك به جمشید لایق برای انتشار این كتاب، گفت: به اعتقاد من این كتاب فقط ادای حقشناسی دانشجویی به استادش نیست، بلكه این كتاب بازسازی حقی است كه از شاهین سركیسیان دریغ شده است و خوشبختانه در لابهلای صفحات كتاب چهره واقعی و قدیسگونه او را كه به امانت ودرستی نوشته شده، میبینیم.وی ادامه داد: در این كتاب زندگی فردی را میبینیم كه همه لحظات خود را وقف تئاتر ایران كرده است وخود نیز جزو پیشگامان این تئاتر بوده است و در شرایطی كه تئاتر ایران وارد، یك دور باطل شده و چراغش رو به خاموشی است، این نور را روشن نگه داشت.هایراپتیان گفت: ما امروز اخلاقیات، طرز تفكر و پشتكار را از او ودر كلاسهای او به ارث بردهایم، زیرا كه شاهین سركیسیان به واقع رسالت و حرفی را در تئاتری میزند كه به دل مینشیند.وی تصریح كرد: این وفاداری نسبت به سركیسیان امروزه در تمام شاگردان او دیده میشود، زیرا كه در دوران سخت زندگیاش كه توام با ناكامیها بود، همین شاگردان ناخلف، موانع زیادی را جلوی پای او گذاشتند ولی باز هم سركیسیان یك قدم نسبت به اعتقادات خود به تئاتر عقب نشست.این عضو گروه تئاتر آرمن در پایان، گفت: سركیسیان در سالهای پایانی عمرش عجله زیادی در كار داشت وانگار میدانست كه به زودی زندگیاش رو به اتمام است، ولی باز هم موفق به اجرای آخرین اثر خود نشد.به گزارش ایسنا، در ادامه این مراسم مینا رحمتی وغلامحسین دولت آبادی درباره چگونگی تهیه وتنظیم این كتاب سخن گفتند و جمشید لایق شاگرد سركیسیان و نویسنده این كتاب دراین رابطه گفت: این كتاب نتیجه هشت سال تحقیقات من در رابطه با این فرد بوده كه آنها را به سختی جمع كردم و امیدوارم كه سایر شاگردان سركیسیان نیز به نوعی محبتهای او را پاسخ دهند و به گذشته بیاندیشند.لازم به ذكر است كه در این مراسم افرادی چون محمود دولتآبادی، محمودرضا رحیمی، مریم معترف، منوچهر عسگرینسب، پرویز پورحسینی و... حضور داشتند.این برنامه كه به همت انجمن فرهنگی – هنری آرارات و با همكاری یك موسسه تحقیق برگزار شده بود با تقدیر از جمشید لایق،مینا رحمتی وغلامحسین دولت آبادی به پایان رسید.منبع: ایسنالینک:مشاهیر ادب و هنر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]