•• مباحث حقوق بشر ••

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: جهاني شدن ، حقوق بشر وگفتگوي تمدن ها

چكيده: درروند جهاني شدن تغييرات غير قابل اجتنابي درزمينه هاي سياسي، اقتصادي واجتماعي ملل مختلف ايجاد مي شود كه مردم دول جنوب بيش از دول شمال متاثر مي گردند . بسياري ازاين تغييرات با مباني واصول حقوق بشر پذيرفته شده درحقوق بين المللي موجود درتعارض قراردارد. دراين مقاله سعي شده است نقاط تعارضي كه دراين روند بانفي حقوق بشر دردول جنوب حاصل خواهد شد ويا تقويت بعضي از جنبه هاي حقوق بشر دردول جنوب وشمال مورد بحث ، تجزيه وتحليل قرارگرفته وبررسي گردد. سپس موضوع گفتگوي تمدن ها مورد بحث قرارگرفته كه آيا مي تواند به عنوان يك راه حل عملي موفق آثار منفي احتمالي حقوق بشر ناشي از جهاني شدن را كاهش دهد ويا آثار مثبت احتمالي جهاني شدن را بر حقوق بشر شمال وجنوب برابر ويكسان نمايد؟

واژگان كليدي

گفتگوي تمدن ها ، جهاني شدن ، حقوق بشر، شمال وجنوب.

مقدمه دراين مقاله تلاش شده جهاني شدن وآثار مثبت ومنفي ناشي از آن بر حقوق بشر مطرح گردد وگفتگوي تمدن ها به عنوان عملي ترين راه حل جهت كاهش آثار منفي احتمالي درآينده براين مسئله مورد تجزيه قرارگيرد. بنابراين ابتدا مفاهيم وتعاريف جهاني شدن ، تاريخچه آن ، گروه هاي رسمي وغير رسمي كمك كننده به اين مسئله وآثار ناشي از آن مورد بحث قرارمي گيرد.پس از آن به مباني ومنابع اصلي حقوق بشر واصول جهاني پذيرفته شده آن اشاره مي گردد وسپس با طرح آثار مثبت ومنفي ناشي از جهاني شدن توسط طرفداران ومخالفان اين مسئله مورد كنكاش قرارمي گيرد. درپايان طرح گفتگوي تمدن ها به عنوان يك راه كار موثر براي كاهش اثار منفي جهاني شدن بر حقوق بشر براي تمدن هاي شمال وجنوب به طور اعم وبراي تمدن هاي جنوب به طور اخص مطرح مي گردد ودرنهايت به جمع بندي بحث پرداخته خواهد شد.

تعريف جهاني شدن

درمورد تعريف جهاني شدن بايد گفت اينكه اين مسئله يك پديده است يا يك روند بين صاحب نظران يك تعريف واحد متفق عليه وجودندارد . بنابراين براي روشن شدن اين مفهوم بهتراست به تعاريفي كه مطرح شده به طور خلاصه اشاره شود مارتين آلبرو معتقد است (( جهاني شدن به فرايند هايي كه براساس آن تمام مردم جهان دريك جامعه واحد فراگير جهاني به هم مي پيوندند اطلاق مي شود)) (1) مانوكاستل مي گويد(( جهاني گرايي جامعه اي شبكه اي است كه درادامه حركت سرمايه داري درپهنه اقتصاد، جامعه وفرهنگ شكل مي گيرد)) (2) امانوئل ريشتر نيز (( جهاني شدن را شبكه ارتباطي متصل كننده انسان هاي پراكنده مي داند)) (3) ودرنهايت آلوين تافلر مي گويد(( جهاني شدن درعصر دانايي راهي براي انتقال كالا، خدمات وسرمايه ميان ملل است )) (4) درهمين زمينه برداشت ها وتعاريف مختلف ديگري نيز مطرح شده از قبيل – درهم ادغام شدن بازارهاي جهاني براي تسهيل جابه جايي سرمايه ، نيروي كار، كالاؤ اطلاعات وفرهنگ، - اوج سلطه گري وسلطه پذيري يا اوج پيروزي سرمايه داري – جهاني شدن رقابت بي قيد وشرط بوده كه فقير رافقير تر وغني را غني تر خواهد كرد . عصر تحول سرمايه داري براي تمام انسان هاست كه درمركز شمال وپيرامون جنوب قرارمي گيرد، درجهاني شدن نقش دولت ومرز ملي كمرنگ مي شود وشركت هاي چند مليتي وسازمان هاي بين المللي .. جاي آن را مي گيرند(5)

اگر تلاش شود تايك جمع بندي از تعاريف فوق حاصل گردد بايد گفت جهاني شدن درنتيجه گسترش ابزارهاي ارتباطي- اطلاعاتي پديد آمده كه روند جابه جايي سريع كالا، سرمايه، نيروي كار واطلاعات را فراهم كرده كه كنترل دولت بر آن عملي نمي باشدومنجر به يك فرهنگ واحد جهاني خواهد شد . به عبارت ديگر، جهاني شدن شبيه يك دستگاه مخلوط كن است كه چرخ چهار پرده اي آن يعني كالا، سرمايه يا نيروي كار واطلاعات است ودر اثر حركت سريع آن معجون فرهنگ واحد يا به بيان ديگر دهكده جهاني پديد مي آيد

تاريخچه جهاني شدن

ازلحاظ نظري فلاسفه ، اديان ، ايدئولوژي ها وسياستمداران از قرون اوليه بشري انديشه دولت واحد جهاني را به اشكال مختلف مطرح نموده اند . به عبارت ديگر، مسئله جهان وطني كه مي توان آن را يك نقطه كمال وشايد سرانجام جهاني شدن دانست از مسائلي بوده كه درگذشته نيز مطرح گرديده است . مثلا فلاسفه اي مانند ژان ژاك روسو-ماركس ويا رواقيون و- آرمان گرايان با طرح جهان شهر از ديد خود چنين ايده اي را مطرح نموده اند از مسائلي بوده كه درگذشته نيز مطرح گرديده است .مثلا فلاسفه اي مانند ژان ژاك روسو، - آرمان گرايان – رواقيون – ماركس با طرح جهان شهر ازديد خود چنين ايده اي را مطرح نموده اند . اديان الهي يهوديت ، مسيحيت واسلام هركدام با دعوت جهاني جهت تبعيت از دين خود وجامعه آرماني موعود درپايان حيات دنيا (آمدن موسي(ع) يامهدي(عج) وتشكيل حكومت الهي عادلانه ) نيز به نوعي اين ايده را مطرح كرده اند . ايدئولوژي هايي مانند ماركسيسم – سوسياليسم وحتي ليبراليسم آرمان شهر هركام يك حكومت واحد جهاني است كه حداكثر رفاه وعدالت را براي بشر نويد مي دهند. سياستمداراني مانند ويلي برانت ( دولت جهان شمول ) يا نهرو ويا ويلسون نيز به دولت جهاني اشاره نموده اند (6) ولي جهاني شدن را به طور رسمي اولين بار ماك لوهان دركتاب خود با عنوان جنگ وصلح دردهكده جهاني درسال 1970 مطرح كرد(7)

درزمينه جهاني شدن از لحاظ عملي سازمان ها ونهادهاي بين المللي رسمي مانند جامعه ملل، سازمان ملل متحد، گات وپس ازآن سازمان تجارت جهاني ( wto) گام برداشتند ونيز نهاد هاوگروه هاي غير رسمي كه به طور آرام ولي قدرتمندانه حركت كرده اند، شامل 1- شوراي روابط خارجي آمريكا كه درسال 1920 تشكيل گرديد و مركب از سران مالي، سياسي، اقتصادي آمريكا مانند راكفلر ، فورد.. روساي جمهور، بانك ها، شركت هاي آمريكايي بوده كه تمام سيستم هاي كليدي امريكا دراختيار آن قرارداشته وبرنامه ريز اصلي كشور وتاثير گذار بر تمام دول عربي وشركت هناي چند مليتي وسازمانهاي بين المللي تا كنون بوده اند(8) 2- گروه بيلدربرگ 1 كه درسال 1952 شكل گرفت ومتشكل از سران وافراد ذي نفوذ اروپايي بوده وبه گروه قبل متصل مي گردد هدف اين گروه اتحاد غرب عليه هجوم شوروي سابق بوده است ونيز به دنبال تحقق صلح جهاني درپناه اتحاديه اقتصاد بين المللي گام برداشته است . تمام سران احزاب چپ ، ميانه وراست اروپا علي رغم داشتن ايدئو لوژي هاي متضاد ، نقطه مشترك آنها دستيابي به يك دولت واحد جهاني ( يا سوسياليسم يا ليبراليسم ) بوده است امروز 24 شخصيت برجسته اروپايي و15 شخصيت آمريكايي اعضاءفعال دراين گروه با ايده دستيابي به يك دولت جهاني واحد با نگرش هاي چپ وراست فعاليت مي نمايند(9)3- كميسيون سه جانبه2كه درسال 1973 درژاپن شكل گرفت وبه دو گروه قبل متصل شد، اعضاآن سران وافراد برجسته مالي- اقتصادي آسيايي مي باشند كه با همان هدف جهاني شدن اقتصاد با همكاري اروپا ، آسيا وآمريكا حركت مي نمايد. هدف اصلي اين سه گروه با، پياده نمودن ايده دولت جهاني براساس اقتصاد آزاد وجابه جا يي آزادانه سرمايه، كالا، خدمات واطلاعات ارتباط وهمكاري تنگاتنگ با يكديگر مي باشد(10) ازديگر گروه هاي غير رسمي (گروه هاي غير رسمي درمسئله جهاني شدن را به اين صورت مي توان تعريف كرد كه اولا ساختار علني وآشكار جهت دستيابي به يك اقتصاد وفرهنگ جهاني نداشته اند بلكه به طور سري ومخفي چنين كاري را مي كنند . ثانيا اگر ساختارتشكيلاتي آشكار داشته اند هدف اعلاني ورسمي براي دستيابي به يك جامعه جهاني با اقتصاد وفرهنگ واحد نداشته اند، گرچه درعمل وبه طور غير اعلاني وبه طور مقطعي دراين مسير كمك مي كرده اند ) كمك كننده به جهاني شدن شركت هاي چند مليتي اروپايي ، آمريكايي وآسيايي مانند جنرال موتور، b p فورد i b m و توتال مي باشند . مثلا جنرال موتور درسال 1975 ، 132 ميليارد دلار وشركت فورد 100 ميليارد دلار درآمد داشته اند كه هركدام معادل درآمد ساليانه چند كشور مانند عربستان سعودي، ايران وتركيه بوده است كه اين سود نصيب كشور سهامداراصلي يعني آمريكا گرديده است (11)

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 220]