پاسخ مدرسي به گنجي و استفتاء از آيت‌لله مكارم

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: پاسخ مدرسي به گنجي و استفتاء از آيت‌لله مكارم
هرگاه ثابت شود كسي اين گونه سخنان را گفته است به يقين مرتد است و از نظر علماي اسلام پاك نمي باشد. البته نبايد اين گونه سخنان كفر آميز را نشر داد و نشر آن مسئوليت آفرين است مگر اين كه قبلا به وسيله خود آن گويندگان منتشر شده باشد و خبرگزاري بخواهد توجه به تهيه جواب آن بدهد.
يادداشت زير در پاسخ به مقاله اكبر گنجي در سايت كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام و ايران نوشته شده است كه به زعم او برخي از مطالب موجود در كتاب مكتب در فرايند تكامل، تشكيك در وجود حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف است. حسين مدرسي طباطبائي اين پاسخ را براي وي نوشته‌اند:

« به راهنمايي دوستان آگاه شدم كه نويسندة ارجمند آقاي گنجي در مقالة اخير خود در سايت راديو زمانه از اين بندة ناچيز ياد و مطالبي نقل فرموده اند. گويا پيش از اين نيز در مقاله يا مقالاتي ديگر نامي از بنده بردند كه چون مدت هاست به خاطر عارضة چشم از خواندن از صفحة كامپيوتر ممنوع و محرومم به موقع بر آن آگاه نشدم. اما در مورد اين مقاله كه هم اكنون توفيق خواندن نسخه اي از آن دست داد توضيحي كوتاه را لازم مي بينم:

كتابي كه در اصل انگليسي "بحران و تثبيت در ادوار بنيادين اسلام شيعي" نام داشت و ترجمة فارسي آن با نام "مكتب در فرايند تكامل" در دسترس قرار گرفت چنان كه بر آنان كه اصل انگليسي آن را ديده اند روشن است اثري مستقل نيست و به عنوان مقدمه اي بر چند اثر از يك متكلم شيعي پايان قرن سوم و ناظر بر آن و در چهارچوب استدلالات و احتجاجات آن دانشمند نوشته شده است. بخش دوم نام انگليسي كتاب بر صفحة عنوان

Abu Ja’far ibn Qiba al-Razi and His Contribution to Imamite Shi’ite Thought

اين مسأله را به درستي روشن مي نمود. آن متون در اصل انگليسي، در بدنة اصلي كتاب قرار گرفته و به انگليسي روشن ترجمه شده بود پس خواننده ارتباط مقدمه را با متن ها به درستي مي ديد و مشكلي روي نمي نمود. در ترجمة فارسي متأسفانه اين ارتباط گسسته و متون كه اينك در ملحقات و ضمائم جاي گرفته بود به فارسي ترجمه نشد و در نتيجه ، فصول مقدماتي از چهارچوب اصلي بيرون آمد و صورت مستقل يافت و بسا همين نكته منشأ برداشت هايي شد كه هرگز نيت و هدف نگارنده آن نبود.

محصّل سخن آن دانشمند متقدم اين بود: امامت به آن مفهوم كه گرايش شيعي ميانه رو بدان معتقد است مسألة پيچيده و راز سر به مهر و سرّي مستتر از آن گونه كه ناقلان برخي اخبار آحاد دعوي مي كنند نيست كه پيروان خاندان پيامبر مانند اسرار سازماني در خلوت خانه هاي خود نهان كرده و از مردمان پنهان دارند. امامت استمرار بُعد دوم و سوم از ابعاد مقام نبوت است كه به ضرورت اصل هدايت عام در جهان و بر خلاف بُعد اول (يتلوا عليهم آياته) زمان پذير و مقيد به حال و وقت خاص نيست. آن دو بُعد عبارت است از بر پاداشتن مشعل هدايت و نورانيت و معنويت (ويزكّيهم) و تبيين كتاب و معارف الهي (و يعلّمهم الكتاب و الحكمه). متصديان آن پاكاني از خاندان پيامبرند كه به نصّ قرآن ، خداوند پليدي ها را از آنان دور كرده و آنان را طاهر و مطهّر خواسته و ساخته است (انّما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهّركم تطهيراً). رشتة اين پاكان تا پايان تاريخ استمرار يافته و هرگز گسسته نخواهد شد (بلي لا تخلوا الارض من قائم لله بحجّه امّا ظاهراً مشهوراً و امّا خائفاً مغموراً لئلا تبطل حجج الله و بيّناته). نام و حقانيت اين پاكان به همان بينات و براهين ثابت شده است كه وجود تاريخي و حقانيت پيامبران سلف ، يعني از راه نقل متواتر كساني كه بسياري از آنان به شهادت تاريخ و قرائن و شواهد خارجي ، خود در آن ماجرا سودي مستقيم يا غير مستقيم نداشتند. اين همان راه است كه امروز فلسفه نگاران تاريخ آن را حافظة جمعي مي خوانند و ملاك تمييز حقائق تاريخي از شايعات بي اساس اجتماعي مي دانند. اگر درستي اين مبنا مورد ترديد قرار گيرد بنياد اديان ابراهيمي ، و اكنون بايد افزود: كلّيت دانش تاريخ و اعتبار حافظة جمعي نوع انساني ، بالمرّه ويران خواهد شد. به عبارت ساده تر در مورد سخن ما اگر پيامبري پيامبران سلف ثابت شود تمام مراحل بعد تا وجود و حضور حضرت مهدي به استدلال قطعي ثابت است و اگر در وجود و حضور حضرت مهدي ترديد شود تمام مراحل پيشين تا پيامبري اولين پيامبر مورد ترديد قرار خواهد گرفت.

اين روند استدلال آن دانشمند متقدم بود. من در تأييد اين احتجاج و استدلال دو نكته افزوده و در آن فصول مقدماتي تلاش كردم هر دو مدّعا را با شواهد و مدارك تاريخي مدلّل سازم: يكي آن كه شيعيان تا پايان دورة حضور امامان ، چشم اعتقاد و اخلاص و اميدشان به امام حاضر دوخته بود. شنيده بودند كه پيامبر از قيام يك رهبر انقلابي عدالت گستر از خاندان خود در آينده خبر داده بود ، پس هر نسل از شيعيان آن انقلابي عدالت گستر را با پيشواي روزگار خود منطبق دانسته و اميد داشتند كه او بنياد گذار نظام قسط و عدل الهي بر زمين باشد. آن انتظار در روزگارحضور امامان به واقعيت نپيوست و تقدير الهي جز آن بود كه همگان مي پنداشتند. ديگر آن كه جمهور شيعه تا پايان همان دوران بر شمارة نهائي امامان آگاه نبودند. اما دست كم از ميانة قرن دوم ، رواياتي كه اهل سنّت - يعني اكثريت عظيم مسلمانان در آن عهد و در ادوار بعد - در اين هر دو موضوع (مهدي و انحصار شمار امامان در عدد دوازده) نقل مي كردند در آن حد از كثرت و وسعت بود كه اگر حافظة جمعي تاريخي و نقل متواتر در اسلام ، مصداقي جز حديث ثقلين مي داشت در همين دو مورد بود. حتي اگر شمار آن نقل ها بدين كثرت و وسعت نبود خرد انساني نمي پذيرفت كه اكثريتي بزرگ و مقتدر به رغم رقابت و دشمني به سود اقليت ضعيف و زيان خود دروغي جعل كند. در آن جا نشان داده ام كه اين روايات در برخي از جوامع حديثي اهل سنت كه از نيمة دوم آن قرن به جا مانده و به دست ما رسيده است ثبت است.

اين كه پس از نزديك به دو قرن ، با وجود همة حوادث تاريخي و نشيب و فرازها كه طي آن مدت دراز روي داد و به رغم تلاش معكوس افرادي از درون جامعة شيعه ، تسلسل و مآل نظام امامت به قهر تاريخ به همان شكل در آمد كه در نقل هاي قديم پيشبيني شده بود كمي عجيب نيست؟ اسم اين را چه مي گذاريد؟ پيگيري روند تاريخي نهاد امامت كه بر عدم آگاهي و خالي الذهن بودن جامعة شيعي دوران حضور نسبت به آن دو ركن ركين عقيدة شيعي تأكيد مي نهاد به همين هدف بود. در آن روزگار برخي از مردمان ، اين پديدة تاريخي غير منتظر و انطباق پيشبيني نشده را معجزه خواندند كه اگر تعريف الهيات مسيحي را از اين مفهوم كلامي در نظر گيريم با آن مفهوم و با نظرية كلامي حضور خدا در روند تاريخ بيگانه نيست و بسياري نقدها در زبان هاي غربي نشان داد كه خوانندگان همين پيام را از آن كتاب دريافت كرده اند گر چه برخي در اعتبار آن استدلال مناقشه و ترديد نمودند. اين همة نيت و همت آن كتاب بود. به كساني كه با تعريف بالا از مفهوم امامت موافق نيستند حق مي دهم كه در چهارچوب فكري و عقيدتي خود با آن نوشته مخالفت ورزند اما از كساني كه پيام كتاب را در مسأله مهدي و شمار ائمه درنيافتند تعجب مي كنم.
حسين مدرسي طباطبائي
پرينستون - 22 مهرماه 1387»

به گزارش تابناك آيت‌الله مكارم شيرازي نيز در پاسخ به تلاش‌هاي گنجي براي شبه افكني در برخي مسايل ديني و نيز پاسخ به دو سوال صورت گرفته از ايشان توضيحاتي داده اند كه به شرح زير است:

خدمت آيت الله ناصر مكارم دامت بركاته با سلام و احترام

همان طور كه اطلاع داريد آقاي گنجي روزنامه نگار ايراني مقيم امريكا اظهاراتي درضمينه انساني بودن قرآن مجيد كرده بود و در روزهاي اخير مطالب جديدي را در سايت فارسي زبان هلندي در رد حيات و وجود حضرت مهدي قائم آل محمد (عج ) عنوان كرده است .سايت زمانه كه با بودجه اهدائي هلند اداره مي شود تعداد معدودي مخاطب درخارج از كشور دارد. با كمال تعجب دو روز بعد از درج اين مطلب در سايت زمانه ، خبرگزاري فارس با درج مطالب موهن و بي اساس اين روزنامه نگار براي مطرح كردن خود راه توهين به مقدسات و اعتقادات ميليونها انسان شريف را در پيش گرفته منتشر ميشود. تا زماني كه خبرگزاري فارس توهين هاي گنجي به يازدهمين امام شيعيان و به سخره گرفتن اعتقاد مسلمانان به وجود امام زنده را درج نكرده بود حتي سايت هاي لائيك فارسي داخلي و خارجي از درج سخنان گنجي خود داري مي كردند شايد هم بخاطر احترام به معتقدات مسلمانان از درج آن خود داري كردند .

با توجه به موارد بالا چند سوال از محضر مبارك جنابعالي داشتم:

1- فقها مسلماني را كه يكي از اصول مورد قبول مسلمانان را انكار كند كافر دانسته و حتي امام خميني چنين افرادي در تحريرالوسيله جزئ نجاسات مي دانند .با توجه به اظهارات آقاي گنجي مبني بر زميني بودن قرآن مجيد كه از آن بجاي وحي آلهي با عنوان قرآن محمدي يعني اينكه كتاب خدا حاصل افكار رسول خدا بوده و وحي در كار نبوده ، وجود حضرت مهدي

(ع) را رد كرده و بوجود آمدن چنين اعتقادي بين شيعيان را حاصل دعواهاي ارثي بعد از يازدهمين امام، بخاطر نبود فرزند ذكور اين حضرت پنداشته و زنده بودن يك فرد بعد از 1400 سال را غير معقول اعلام كرده وبصراحت به به يازدهمين امام شيعيان اهانت كرده و نسبت قاتل به ايشان داده است . با توجه به اين ادعاها وتوهين به ائمه (ع) و نشر آن در سطح جامعه اسلامي آيا مي توان آقاي گنجي را مسلمان دانست و اينكه وي در زمره كفار و مرتدين مي باشد؟ و اگر چنين مسئله باشد آيا بنا به نظر فقها و نظرمبارك جنابعالي چنين شخصي نجس هم مي باشد؟

2- شما نسبت به نشر شبه هاي اعتقادي و توهين به ائمه (ع) به وسيله برخي خبرگزاري ها و عدم جواب نسبت به شبه ها را چگونه ارزبابي مي فرمائيد .

به باور حقير براي جبران اين عمل ناپسند خبرگزاري فارس شايد صد ها مقاله و سخنراني مدافعان ساحت مقدس اوليائ خدا كفايت نكند.

در خاتمه از محضر مبارك فقيه عاليقدر كه در جواني نوشته هاي وي توشه عقيدتي ما بود و همين توشه ها با گذر زمان توانست انقلابي بر پا كند كه در عرض 30 سال چهره جهان را عوض كرده است انتظار دارم اگر وقت مبارك اجازه مي دهد در مورد جواب شبه هاي نشر يافته بويژه در مورد وجود مبارك حضرت مهدي و پدر بزرگوارشان توضيحاتي مرقوم فرمائيد.

ايماني

پاسخ دفتر ايت الله مكارم شيرازي:

با اهداء سلام و تحيت؛

جواب : 1ـ هرگاه ثابت شود كسي اين گونه سخنان را گفته است به يقين مرتد است و از نظر علماي اسلام پاك نمي باشد.

2ـ البته نبايد اين گونه سخنان كفر آميز را نشر داد و نشر آن مسئوليت آفرين است مگر اين كه قبلا به وسيله خود آن گويندگان منتشر شده باشد و خبرگزاري بخواهد توجه به تهيه جواب آن بدهد.

3ـ ما جواب شبهاتي مانند شبهه فرد مزبور درباره امام زمان(ع) را در كتاب حكومت جهاني مهدي(ع) داده ايم ولي بدانيد اين افراد از طرز سخنانشان پيداست كه مغرض هستند و پاسخ به درد آنها نمي خورد.

والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته

دفتر آيت الله العظمي مكارم شيرازي / بخش استفتاءات
پنجشنبه 25 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]