انتشار نخستين مجله دانشگاهى حوزه اوراسياى مركزي

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: انتشار نخستين مجله دانشگاهى حوزه اوراسياى مركزي
(آسياى مركزي، قفقاز و فدراسيون روسيه) مرز طولانى جمهورى‌اسلامى‌ايران با جمهورهاى بازمانده از فروپاشى اتحاد شوروى اهميت شناخت اين مناطق را به خوبى روشن مى‌سازد. گروه پژوهشى مطالعات اوراسياى مركزى در دانشكده حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران، در پاسخ به نيازهاى گوناگون كشور براى شناخت بهتر روسيه و ديگر جمهورى‌هاى بازمانده از فروپاشى شوروى فعاليت مى‌كند. مسائل جارى اين كشورها همراه با تحولات بلند مدت و چشم‌اندازهاى رشد، توسعه و امنيت در اين منطقه در چارچوب فعاليت‌هاى مختلف مورد بررسى قرار مى‌گيرد. اين گروه همراه با برنامه اوراسياى مركزى براى تحقق اهداف ياد شده علاوه بر انتشار بولتن اوراسياى مركزى و برگزارى ميزگردها، سخنرانى‌ها، دو فصلنامه «مطالعات اوراسياى مركزي» را براى شناخت عميق تر و گسترده روسيه، جمهورى‌هاى آسياى مركزى و قفقاز به چاپ رسانيده است. اولين شماره دوفصلنامه «مطالعات اوراسياى مركزي» با مقالات گوناگون در مورد مسائل اوراسياى مركزي، به عنوان نخستين مجله دانشگاهى كه به مسائل اين منطقه مهم و گسترده در مرزهاى شمالى كشور مى‌پردازد، منتشر شده است. چكيده مطالب اولين شماره مجله مطالعات اوراسياى مركزى در سطور زير مى‌آيد:درياى خزر با مساحت 378 هزار كيلومتر مربع بعنوان بزرگ‌ترين درياچه داراى ارزشمند‏ترين ذخاير آبزيان و تامين كننده بيش از 80 درصد خاويار جهان، شرايط خطرناكى را از نظر اكولوژيكى و تنوع زيستى پشت سر مي‏گذارد. مقاله دكتر محمد پوركاظمى‌با عنوان «منابع زنده درياى خزر و كنوانسيون محيط زيست» به بررسى اين موضوع پرداخته است. نگارنده با مرورى بر وضعيت منابع زنده درياى خزر، با تاكيد ويژه بر وضعيت ماهيان خاوياري، نقشى را كه كنوانسيون محيط زيست درياى خزر مي‏تواند در بهبود وضع منابع زنده و ذخاير تاسماهيان ايفاكند، روشن مى‌سازد. مقاله مجتبى دميرچى لو با عنوان «نگاه ايرانى به سير تحولات رژيم حقوق درياى خزر» به بررسى سير تحولات تاريخى درياى خزر، تاثيرگذارى و تاثيرپذيرى ايران از آن، ديدگاه‌هاى متفاوت مطرح شده از سوى صاحب نظران كشورمان راجع به حقوق و تكاليف ايران در درياى خزر، نحوه نگرش جامعه ايرانى به اين موضوع و عوامل موثر بر شكل گيرى افكار عمومى‌ايران در مسئله خزرمى‌پردازد.دكتر الهه كولايى در مقاله «ژئوپليتيك انتقال نفت از قفقاز» عنوان مى‌كند كه فروپاشى اتحاد شوروى شرايط جديدى را ايجاد كرد كه با مداخله‌هاى بازيگران منطقه‌اى بين‌المللى دچار پيچيدگى روز افزون شده است. اين روند «بازى بزرگ» جديدى را پيرامون درياى خزر به‌وجود آورده كه ياد آور رقابت‌هاى استعمارى روس و انگليس در قرن نوزدهم و آغاز قرن بيستم است. در اين مقاله پيامد‌هاى ژئوپليتيكى اين رقابت‌ها در قفقاز مورد بررسى قرار گرفته است.دكترجهانگير كرمى‌در مقاله «ايران و اوراسياى مركزي: آشفتگى نقش و عملكرد» با بيان نسبت ايران و اوراسياى مركزى و بحث در نقش و عملكرد آن، مشكلات و مسائل پيش روى جمهورى اسلامى‌ايران را مورد بررسى قرار داده است. مقاله با نگاهى نقادانه به عوامل اصلى در حاشيه ماندن ايران در ارتباط با اين منطقه در مقايسه با ساير بازيگران مهم مى‌پردازد. سخن اصلى نگارنده آن است كه ايران نقشى روشن براى خود در اين منطقه تعريف نكرده و نقش‌هاى آشفته قابل تصور نيز در تعارض با نقش آن در سايرمناطق و موضوع‌ها بوده و از اين رو، با موانع مهمى‌در داخل و خارج روبه‌رو شده و در حاشيه بازى اصلى مانده است.دكترمريم معزى در مقاله خود با عنوان «اسماعيليه در آسياى مركزي» مى‌نويسد اسماعيليه شاخه بزرگى از تشيع به شمار مى‌رود كه در آسياى مركزى حضورى ديرينه دارد. شمار پيروان آن اگر چه به نسبت اندك است، اما به علت انسجام درونى جماعت و ارتباط با امامى‌كه در اروپا به سر مى‌برد و محور اصلى مذهب را تشكيل مى‌دهد، اهميت بسيار دارد. به ويژه كه امام آنان، پرنس كريم آقاخان چهارم، داراى وجهه جهانى و ثروت افسانه‌اى است. اين مقاله بر آن است تا به معرفى اسماعيليان آسياى مركزى از طريق معرفى زيستگاه‌ها، معيشت، جمعيت، نژاد، زبان، سابقه تاريخي، ويژگى‌هاى اعتقادى و سرانجام موقعيت آنان در منطقه بپردازد. در اين مقاله از مطالعات ميدانى نيز استفاده شده است.دكترسيد رسول موسوى در مقاله خود «تركمنستان پس از تركمن باشي» مى‌نويسد يكى از موضوعاتى كه پيش از فوت صفر مراد نيازاف رئيس جمهور تركمنستان در محافل سياسى و بين‌المللى مطرح ‌شد، اوضاع اين كشور پس از اعلام فوت تركمن‌باشى بود. اغلب تحليلگران سياسى با توجه به شيوه حكومت‌دارى تركمن‌باشى گمان مى‌كردند كه با اعلام فوت رهبر مادام‌العمر تركمنستان و نبود سازوكارهاى پيش‌بينى شده براى جانشينى مسالمت‌آميز، احتمالا انتقال قدرت در اين كشور با موجى از ناآرامى‌روبه‌رو شود. اما چگونگى پيشرفت امور برخلاف تغييراتى كه حتى در اجراى قانون اساسى پيش آمد، شرايط را به گونه‌اى ديگر رقم زد. به نظر مى‌رسد روند انتقال قدرت در اين كشور روندى مسالمت‌آميز داشته باشد. دكترابراهيم متقى و مريم همت خواه در مقاله «جايگاه ايران در بازار انرژى آسياى مركزي» نقش و جايگاه ايران در بازار انرژى آسياى مركزى را مورد بررسى قرار داده‌اند. در اين تحقيق نويسنده ضمن بررسى موقعيت جمهورى اسلامى ‌ايران در عرصه نفت و گاز، به شناسايى موانع و تهديدات موجود براى ايران در بازار انرژى حوزه آسياى مركزى از جمله حضور ايالات متحده آمريكا به‌عنوان بازيگر فرامنطقه‌اى و روسيه به‌عنوان بازيگر عمده منطقه‌اى پرداخته و با تمركز بر روابط ميان كشورهاى آسياى مركزى در اين دو سطح، به ارائه فرصت‌ها و راهكارهاى مناسب جهت ايفاى يك نقش فعال از سوى ايران در بازار پرمشترى انرژى آسياى مركزى مى‌پردازد. در بخش پايانى اين مجله، گزارش دكتر سعيده لطفيان در مورد «كنفرانس بين‌المللى اسلام، درگيرى‌ها و صلح‌سازي» به چاپ رسيده است. اين همايش بين‌المللى در مورد مسائل مربوط به جهان اسلام با تاكيد بر مناطق مسلمان‌نشين روسيه و كشورهاى همسايه در شهر قازان مركز جمهورى تاتارستان در فدراسيون روسيه در روزهاى 27 تا 29 ژانويه 2008/ 7 تا 9 بهمن 1386 با شركت رهبران مذهبى و سياسى برگزار كردند. اساتيد، دانشجويان و همه پژوهشگران و علاقمندان مسائل اوراسياى مركزي( روسيه- اسياى مركزي- قفقاز‌) مى‌توانند براى تهيه اين دو فصلنامه و اشتراك آن با دفتر برنامه اوراسياى مركزى در دانشكده حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران (اتاق شماره 263) يا تلفاكس 66953996 تماس بگيرند.
سه شنبه 23 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 197]