واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > اروپا - ام. ای. شیخ شکی نیست که روابط میان ترکیه و اسرائیل و کشورهای غربی بسیار قوی بوده است. ترکیه هم با اسرائیل و هم با آمریکا مناسبات اقتصادی و نظامی دارد و عضو ناتو نیز هست و از قضا دومین ارتش بزرگ این سازمان محسوب میشود. این کشور همچنین در تلاش برای پیوستن به اتحادیه اروپاست، اگرچه برخی از این کشورها مانند آلمان و فرانسه آشکارا در تلاشند تا ترکیه را از این اتحادیه جدا کرده و دور نگه دارند. اما حمله اسرائیل به غزه و کشتار انبوه فلسطینیها توسط ارتش اسرائیل که ژانویه گذشته صورت گرفت سبب شد تا دولت رجب طیب اردوغن مناسبت خود با اسرائیل را به شدت کاهش دهد و درعوض همین مناسبات را با کشورهای مسلمان همسایهاش، از جمله ایران و سوریه گسترش دهد. این اتفاق برغم این حقیقت به وقوع پیوسته است که ایران و سوریه نیز خود روزگاری در لیست سیاه ترکیه و لاجرم لیست سیاه اسرائیل قرار داشتهاند. این دو کشور در سالهای گذشته به گونهای در لیست سیاه ترکیه قرار داشتند که حتی بیم رویارویی نظامی میان آنها میرفت. مثلاً چند سال پیش ترکیه با اعزام هزاران نظامی به مرزهای سوریه میرفت تا یک آشوب جدی به راه اندازد، چرا که سوریه دست به حمایت از کردهای جدایی طلب پ.ک.ک زده بود. حالا اما این دو کشور آنچنان با یکدیگر مراوده و همکاریهای دوجانبه دارند که شرط داشتن ویزا برای مسافران و گردشگران طرفین به کشور خود را برداشتهاند. یک جهش چشمگیر دیگر درمناسبات این دو کشور در اوائل امسال رخ داد و آن زمانی بود که ترکیه و سوریه اولین مانور مشترک نظامی خود را برگزار کردند، که در عین حال اولین مانور میان یک کشور عضو ناتو و یک کشورعرب بود. به همه اینها این را نیز اضافه کنید که سطح تجارت میان آنکارا و دمشق تا 40 درصد افزایش یافته است. این درست است که هم اسرائیل و هم غرب از رویکرد ترکیه نسبت به دمشق ناراحت بودهاند اما آنکارا عملاً هیچ تلاشی برای نشان دادن احتیاط در توسعه این روابط از خود نشان نداده است. برعکس، احمد داوداغلو، وزیر خارجه ترکیه اغلب این رویکرد را مایه تبلیغ قرار داده است. نمونه آن سیزدهم اکتبر گذشته و زمانی بود که او با همتای سوری خود ولیدالمعلم در مراسم برداشتن ضرورت داشتن ویزا برای تردد میان دو کشور شرکت کرده بود. البته شکی نیست که اسرائیل و غرب در میان این گسترش همکاریهای ترکیه، بیشتر نگران مناسبات آنکارا با ایران اسلامی هستند تا با دیگرهمسایگان مسلمانش. ایران از لحاظ عقیدتی کشوری کاملاً اسلامی است که اساساً هیچ انعطاف وسازشی دربرابر خواستههای اسرائیل و غرب در مورد مسائل حیاتی جهان اسلام نشان نمیدهد و یکی از دلایلی که آمریکا و متحدانش در پی منزوی کردن این کشورهستند، همین موضوع است. زمانی که نتایج رسمی انتخابات داغ ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن اعلام شد، ترکیه یکی از اولین کشورهایی بود که به محمود احمدینژاد تبریک گفت. این اقدام با واکنش منفی آمریکا و اروپا مواجه شد و حکام و رسانههای این کشور را سرگردان کرد که آیا ترکیه قصد دارد از آنها روی برگرداند یا نه. اما دولتهای غربی وقتی نقش میانجیگرانه ترکیه با تهران را در پشت صحنه دیدند، خصوصاً وقتی که مذاکرات اخیر آنکارا درباره کارمند سفارت انگلیس در پایتخت ایران به ثمر نشست و آزاد شد، خیالشان تا اندازهای راحت شد. اما ترکیه همچنین از روابط خود با غرب در ژوئن گذشته برای آزادی پنج دیپلمات ایرانی که توسط آمریکاییها در سال 2007 دستگیر شده بودند استفاده کرد. ترکیه علاوه بر این روابط خود با کشورهای حامی غرب مانند عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج ]فارس[ را با انعقاد قراردادهای اقتصادی سنگین گسترش داده است. آنکارا حتی روابط اقتصادی خود با عراق را نیز بهبود بخشیده است. آمریکا و اروپا به خوبی از این حقیقت آگاهند که امضای توافقنامه میان ترکیه و کشورهایی از جمله عربستان، سبب نمیشود که این کشور دست از سیاستهای اسلامی خود بردارد و یا بیش از این با غرب همکاری کند. آنها در این اواخر حتی نسبت به این موضوع بیشتر متقاعد شدهاند و آن زمانی بود که آنکارا با وجود داشتن روابط استراتژیک با تل آویو، به شدت حملات ویرانگر اسرائیل به غزه در ژانویه گذشته را محکوم کرد. در واقع ترکیه جزو اولین کشورهایی بود که در سال 1949 و بدون شک تحتفشار متحد اصلی غربی خود یعنی آمریکا، اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط سنگین اقتصادی و نظامی با آن برقرار کرد. ترکیه در چارچوب ائتلاف نظامی با اسرائیل از تجهیزات نظامی بهرهمند میشد و به طور مشترک با تل آویو مانور و تمرینهای نظامی برگزار میکرد. اما همه اینها با حمله اسرائیل به غزه در ژانویه گذشته به تاریخ پیوست. به طور قطع موضعگیریهای اخیر رهبران ترکیه در بیداری افکار عمومی جهان نسبت به جنگ اسرائیل در غزه تأثیرگذار بوده است و بدون شک اگر قاضی گلدستون گزارشی تهیه کرده است که در آن به ارتکاب اسرائیل به جنایات جنگی تصریح شده، نتیجه اقدامات ترکیه در محکوم کردن علنی این تهاجمات خونین و فریاد بلندی بوده است که رهبران این کشور علیه اسرائیل کشیدهاند. ترکیه و مردمش هماکنون به خاطر نقشی که در این پیشرفت بازی کردهاند و نیز به خاطر داشتن یک سیاست خارجه مستقل که میتواند برای خودشان و سایر کشورهای اسلامی نافع باشد، مفتخرند. با این همه نباید فراموش کرد که ترکیه با داشتن جمعیتی بالغ بر 74میلیون نفر زمانی از چنین سیاست خارجی مستقل و قدرتمندی برخوردار است که تحت حاکمیت اسلامگراهاست. از این منظر ایران نیز که تنها کشور مسلمان دیگری است که ازچنین سیاست خارجه مستقل و مقتدرانهای برخوردار است، تحت لوای اسلام اداره میشود. ایران اصرار دارد که از انرژی هستهای برخوردار شود ولی به شدت با مخالفت غربیها مواجه است چرا که آنها بر این باورند که تنها کشوری که در خاورمیانه اجازه دسترسی و استفاده از فنآوریهای هستهای را از همه نوع آن چه انرژی و چه نظامی دارد اسرائیل است. ایران همواره با اشاره به اینکه اسرائیل مجهز به 200 کلاهک هستهای است لب به انتقاد از جامعه بینالمللی و حتی سازمان ملل گشوده است. اکثریت مردم ترکیه سکولار هستند و سخت امیدوارند که روزی این اتفاق بیفتد. این اعتقاد آنها که اگر ترکیه اینقدر اسلامی نبود و میتوانست کمتر اسلامی باشد حتماً تاکنون عضو اتحادیه اروپا شده بود کاملاً غلط است. ترکیه که درخواست عضویتش در سازمانهای اروپایی را از نیم قرن پیش مطرح کرده است هنوز در انتظار پاسخ و نتیجه است و به احتمال زیاد پاسخ مثبتی نیز نخواهد شنید. رهبران آلمان و فرانسه این اواخر به صراحت اعتراف کردند که دلیل این پاسخ منفی این است که ترکیه یک کشور مسلمان است. تصمیم نهایی اروپا در این مورد ماه آینده رسماً اعلام خواهد شد و البته منافع حقیقی ترکیه در این است که پاسخی منفی از اتحادیه اروپا دریافت کند. این جواب رد، به مردم ترکیه این شانس را میدهد تا به حمایت از حزب حاکم اسلامگرای خود بپردازند و به دولت خود در متحد شدن با کشورهای مسلمان و توسعه سازمانهای اسلامی کمک کنند. مدیا مانیتور، شش نوامبر/ترجمه: رضا رضایی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 322]