واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در ادامه اعتراضات و انقلاب هاي مردمي در شمال آفريقا و خاورميانه، عربستان بعنوان يكي از كشورهاي نفت خيز خليج فارس، نيز از اين تحولات تاثير پذيرفت. روز 29بهمن ماه، صدها تن از شهروندان منطقه عواميه در شرق عربستان در اعتراض به ادامه بازداشت سه تن از فعالان شيعه راهپيمايي سكوت برگزار كردند. همچنين شمار ديگري از شهروندان سعودي نيز سوم اسفند ماه در مركز شهر القطيف در شرق عربستان تجمع كردند و با سردادن شعارهاي ضد دولتي خواستار ايجاد اصلاحات در اين كشور شدند. فعالان عربستان روز 22 اسفند (13 مارس 2011 ميلادي) را روز خشم و اعلام انزجار مردم از حكام سعودي اعلام و تاكيد كردند در اين روز تظاهرات گسترده و سراسري برگزار ميكنند. اين گروه از جوانان سعودي از طريق فراخوان خود خواستار ايجاد اصلاحات سياسي، اجتماعي و اقتصادي و برپايي نظام مشروطه سلطنتي در عربستان شدند. فعالان 12خواسته خود از رژيم سعودي را مطرح كردند كه بارزترين آن ايجاد نظام مشروطه بر اساس جدايي نظام پادشاهي از حكومت، تدوين قانون اساسي مكتوب و مصوب از سوي مردم كه جدايي بين قواي دولتي را به رسميت شناسد، شفافيت در اقدامات مقامات دولتي و مبارزه با فساد است. از ديگر خواستههاي معترضين، برگزاري انتخابات پارلماني، ايجاد آزاديهاي عمومي، احترام به حقوق بشر، تاسيس نهادهاي فعال جامعه شهروندي و لغو انواع تبعيضها عليه شهروندان است. دولت عربستان روز 13 اسفند با اعلام موضع رسمي خود مبني بر ممنوعيت تظاهرات، تلاش كرد تا از ادامه اعتراضات جلوگيري به عمل آورد. در سوي ديگر، رسانه ها و دولت هاي غربي با سكوت معنا دار درباره تحولات داخلي عربستان به دنبال اجراي پروژه سكوت رسانه اي در حمايت از دولت سعودي هستند. ** عربستان و نفت ثبات آفرين ----------------------------------- عربستان سعودي يكي از كشورهايي است كه به دليل ماهيت و ساختار حكومتي، اقتصادي و ژئواكونوميكي خود در منطقه و جهان حائز اهميت بسياري است، به طوري كه اين كشور با توليد روزانه 9 ميليون بشكه در روز عملا ثبات دهنده بخشي از اقتصاد جهاني است. از ديگر سو، عربستان سعودي براي منافع استراتژيك آمريكا اين بزرگترين كشور مصرف كننده نفت جهان، بسيار حياتي است. در همين حال، به زعم آمريكا، عربستان سعودي براي امنيت و ثبات خليج فارس نيز مهم است و كليد همكاريهاي استراتژيك ايالات متحده با كشورهاي جنوب اين منطقه به شمار ميآيد. از منظر ايالات متحده، عربستان نقش حياتي براي مقابله با تاثير ايران در منطقه بازي ميكند چرا كه از يك سو، نفت عربستان موازنه و ثبات دهنده بازار نفت جهاني و نهايتا اقتصاد وابسته به نفت كشورهاي غربي و به ويژه ايالات متحده آمريكاست و از ديگر سو، نفت و نقش سياسي عربستان در منطقه از ديدگاه آمريكا عامل توازني براي مقابله با سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران تلقي مي شود. گزارش سازمان اوپك نشان ميدهد كه در سال گذشته ميلادي (2010)، عربستان، ايران و عراق به ترتيب بزرگترين توليدكنندگان نفتخام اين سازمان بودهاند. ميانگين توليد روزانه نفتخام عربستان به طور متوسط با 6/33 هزار بشكه كاهش به 8 ميليون و 166هزار بشكه در روز رسيد. در اين مدت، ايران با توليد روزانه 3 ميليون و 688 هزار بشكه نفتخام، مقام دوم توليد در اوپك را همچنان حفظ كرد. ميزان توليد نفتخام عراق نيز با 9/19 هزار بشكه كاهش به 2 ميليون و 144 هزار بشكه در روز رسيد. كويت، امارات، ونزوئلا، نيجريه، آنگولا، ليبي، الجزاير، قطر و اكوادور به ترتيب رتبههاي بعدي توليد در اوپك را بهدست آوردند. بر اساس اطلاعات موجود، نفت عربستان همواره يكي از پايه هاي ثبات اين كشور محسوب مي شده است. در وضعيت كنوني و با وقوع انقلاب هاي مردمي در منطقه شمال آفريقا و خاورميانه و خروج عملياتي نفت ليبي از زنجيره توليد و صادرات، به نظر مي رسد كه نفت به عاملي ثبات آفرين براي حاكميت عربستان سعودي تبديل شده باشد. در اين ميان ايالات متحده بعنوان يكي بازيگران مطرح و از مصرف كنندگان عمده نفت عربستان تلاش مي كند تا موازنه منطقه اي در حوزه هاي مختلف سياسي، اقتصادي و ايدئولوژيكي به نفع عربستان حفظ گردد. در شرايطي كه بخش بزرگي از نفت ليبي از مدار توليد خارج شده و كشورهاي ديگر عربي نيز دچار تحولات منجر به بي ثباتي گرديده اند، به نظر مي رسد كه احتمال خروج عربستان اين بزرگ ترين صادركننده نفت جهان از چرخه توليد و صادرات اين ماده حياتي، به معناي تحول در ماهيت روندهاي منطقه اي خواهد بود و چنين شرايطي از منظر ايالات متحده، گسترش گفتمان جمهوري اسلامي ايران براي منطقه خليج فارس است. آنچه از نوع نگاه و مواضع دولت هاي غربي درباره حاكميت سياسي عربستان برمي آيد، از ميان گزينه هاي ثبات و دموكراسي، اين ثبات است كه از اولويت اصلي برخوردار خواهد بود. در نهايت، آنچه نتيجه تحولات در عربستان را رقم خواهد زد، دو عامل نفت و توازن در منطقه استراتژيك خليج فارس است كه با نگاه و الگوهاي رفتاري بازيگران خارجي تركيب مي يابد. **تحقيق**2040**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 358]