واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > اروپا - پیروز مجتهدزاده گوردون براون نخستوزیر انگلیس با طرح مسئله تحقیق و تفحص از جنگ عراق باردیگر پای تونی بلر نخستوزیر سابق این کشور را به مجادلات سیاسی بریتانیا کشاند. آیا انگلیسیها از دخالت در جنگ عراق پشیمان شدهاند؟ یا اینکه این موضوع تنها یک مناقشه داخلی و جناحی است؟ خبر در گفتوگو با دکتر پیروز مجتهدزاده استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بینالمللی به بررسی و واکاوی این مسئله پرداخته است. گوردون براون بلافاصله پس از افتضاحات مالی در بریتانیا و استعفای چند تن از اعضای کابینه خود بحث تحقیق و تفحص درباره دخالت این کشور در جنگ عراق را مطرح کرد، شما بین این دو موضوع رابطهای میبینید؟ صد در صد این دو مسئله به یکدیگر ارتباط دارد. حدود 14 سال پیش تونی بلر و گوردون براون ائتلافی را برای پیروزی بر دولتهای حاکم محافظهکار وقت تشکیل دادند، بدین ترتیب حزب کارگر نو به رهبری این دو نفر شروع به کار کرد. آقای بلر به کاریزمای بالای خود و براون روی تبحر اقتصادی خود حساب کرده بودند. به گمان آنها با تلفیق این دو عنصر کلید طلایی کسب قدرت به دست میآید و البته این اتفاق رخ داد و آنها به قدرت رسیدند. طبق توافق دو طرف بنا بود تا میانه راه (اواسط دور دوم نخستوزیری) بلر نخستوزیر باشد و بعد از آن براون به نخستوزیری برسد. اما بلر در موعد مورد نظر از قدرت کنارهگیری نکرد تا اینکه در دور سوم نخستوزیری با انتقاد و مخالفت شدید همحزبیهای خود ناچار به کنارهگیری از قدرت شد و سرانجام براون به نخستوزیری رسید. بدین ترتیب باید گفت که اواسط دور دوم نخستوزیری بلر سرآغاز اختلافات بلربراون بود. آیا سیاستهای تونی بلر در قبال جنگ عراق تأثیری در شکلگیری و یا افزایش این شکاف نداشت؟ حادثه 11 سپتامبر تحول شگرفی در جهتگیریهای سیاسی جریاناتی در آمریکا و دیگر کشورها به وجود آورد. پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر تونی بلر سفری به واشنگتن داشت. وی قبل از ترک لندن گفت که برای جلوگیری از زیادهرویهای آمریکا در انتقامگیری به این کشور سفر میکند. اما پس از بازگشت از آمریکا مواضعی کاملاً متفاوت اتخاذ کرد. او نه تنها در جهت جلوگیری از اقدامات متخاصمانه آمریکا اقدامی نکرد بلکه در مواقعی تندروتر از آمریکائیها بود. بلر انتقامگیری را حق آمریکا میدانست و در آن دوران به شدت بحثهای فلسفی را در لزوم انتقام و جنگ با تروریسم به راه انداخت، تا اینکه نهایتاً آمریکا به افغانستان و سپس عراق حمله کرد، لذا اگر امروز از جنگ عراق بهعنوان فاجعه و جنایت نام برده میشود، تونی بلر به طور مستقیم در وقوع این فاجعه شریک بوده است. آقای براون در آن زمان وزیر دولت بلر بود، آیا هرگز مواضعی در انتقاد از این رویه بلر اتخاذ کرد؟ در آن زمان بسیاری از دانشگاهیان و نخبگان انگلیس از جمله بنده در مطالب و سخنرانیهای مختلف درباره عواقب این رویکرد هشدار دادیم. در درون حزب کارگر نو هم افرادی بودند که در مخالفت با سیاستهای بلر موضع گرفتند که برخی از آنها نزدیکان براون بودند. اما براون از آنجا که شریک قدرت محسوب میشد نمیتوانست صریحاً در قبال این سیاستها به انتقاد و مخالفت بپردازد. تونی بلر از براون خواست که تحقیق و تفحص درباره نقش انگلیس در جنگ عراق پشت درهای بسته انجام شود چرا که برخی معتقدند طرح این مسئله که شرکت در جنگ اشتباه بوده مغایر با منافع ملی انگلیس است، نظر شما در این باره چیست؟منافع ملی در کشورهای دموکراتیک یک امر سیال است، یک دیوار نیست که تا ابد بماند. بلکه همیشه تغییر میکند. در دوره حکومت نومحافظهکاران در آمریکا منافع ملی انگلیس ایجاب میکرد که با وجود تمام انتقادات در جنگ شرکت کنند ولی الان شاید اشکال بر آن رویه تأمینکننده منافع ملی انگلیس باشد. البته نکته اساسیتری نیز در این مجادله وجود دارد. در بریتانیا تا قبل از ادوارد هیس نگاهها به بیرون از اروپا معطوف بوده و اصولاً آنها تمایلی به همسویی با کشورهای اروپایی نداشتند و ترجیح میدادند با نگاه فراآتلانتیکی خود را به آمریکا و برادران انگلوساکسون خود نزدیک کنند. اما بعد از روی کار آمدن ادوارد هیس انگلیس به اروپا نزدیک شد و خود را جزو کشورهای اروپایی دانست. با این وجود هنوز هم دو فلسفه متفاوت نزدیکی با اروپا یا نزدیک شدن به امریکا در میان نخبگان انگلیس وجود دارد. بلر با همسویی افراطی به آمریکا ملاحظات اروپایی انگلیس را زیر پا گذاشت از این رو با کنارهگیری بلر تمایل به همسویی انگلیس با دیگر کشورهای اروپایی افزایش یافت. موضوع دیگر در این مناقشه به اواسط دوره دوم بلر برمیگردد وقتی بلر از قدرت کنارهگیری نکرد آرام آرام یارگیریهای سیاسی درونحزبی شفافتر شد. به طوری که وقتی بر اثر فشارهای سیاسی بلر مجبور به تحویل قدرت به براون شد چندین عضو کابینه استعفا دادند. این اقدام اقتدار براون را در مدیریت حزب به چالش کشید و اولین ضربه را به او زد. در قضایای اخیر و پس از افتضاحات مالی جمع دیگری از اعضای کابینه استعفا دادند و براون بار دیگر تحت فشار قرار گرفت. براون این اتفاقات را از ناحیه طیف بلر میبیند لذا تمایل دارد با طرح شکست عراق بلر را تحت فشار بگذارد. این مجادله نهایتاً به سود کدام طرف تمام خواهد شد؟ بدون شک این مجادله برندهای نخواهد داشت و هر دو طرف نهایتاً بازنده خواهند بود. من پیشبینی میکنم این مباحث تا دو سال آینده و آستانه انتخابات ادامه یابد و از محل ضعیف شدن این حزب سرانجام حزب محافظهکار باردیگر در انگلیس به قدرت برسد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 98]