واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: سیاست > دیپلماسی - برخی تحلیلگران مسائل ایران بسیار تردید دارند که تحریمهای جدید نتیجهای به دنبال داشته باشد تونی کارن: اگر ایران تا شهریورماه به پیشنهاد اوباما برای مذاکره درباره برنامه هستهایاش واکنش مشخصی نشان ندهد، ممکن است با تحریمهایی مواجه شود که به گفته هیلاری کلینتون «فلجکننده» خواهد بود. این پیام مقامات دولت آمریکا بود که طی هفتههای اخیر به خاورمیانه سفر کرده بودند. این تحریمها مورد حمایت کنگره هم خواهد بود که در حال تصویب قانونی برای مسدود کردن واردات بنزین ایران هستند، کشوری که یکسوم بنزین مصرفیاش وارداتی است. به نظر میرسد که این اقدام تأثیرگذار باشد و برای اقتصادی تکمحصولی مانند ایران، بالقوه اسفبار خواهد بود. اما برخی تحلیلگران مسائل ایران بسیار تردید دارند که تحریمهای جدید نتیجهای به دنبال داشته باشد. دولت رئیسجمهور محمود احمدینژاد قول داده است که طی هفتههای آتی بسته پیشنهادی جدیدی را درباره موضوع هستهای به مذاکرهکنندگان غربی ارائه کند. اما بعید است که آن بسته شامل هیچگونه تغییری در موضع تهران در قبال خواست ایالات متحده باشد؛ آمریکا از ایران میخواهد که از حق غنیسازی اورانیوم، به عنوان بخشی از برنامه انرژی هستهایاش، صرفنظر کند. «فریده فرهی»، کارشناس مسائل ایران و استاد علوم سیاسی دانشگاه هاوایی میگوید: «اگر موضع ایالات متحده تغییر نکند، ایران احتمالاً سر میز مذاکره حاضر خواهد شد، اما تنها برای اینکه به مردمش نشان دهد که حکومت به رسمیت شناخته شده است، نه اینکه بخواهد به صورت جدی پیشنهادات ایالات متحده را بررسی کند یا نظرش را تغییر دهد». او میگوید: «ایرانیها به ضربالاجلها و خط قرمزها هرگز اعتنا نکردهاند و هیچ دلیلی وجود ندارد که باور کنیم اکنون چنین خواهند کرد». دو هفته قبل و در یک مصاحبه تلویزیونی، هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا خطاب به ایران گفت: «شما حق دنبال کردن انرژی صلحآمیز هستهای را دارید. شما حق دستیابی به تسلیحات هستهای را ندارید. شما تحت کنترل خودتان حق برخورداری از چرخه کامل سوخت و بازفرایند چرخه سوخت را ندارید». اما هم حکومت ایران و هم مخالفانش بر این باورند که ایران مانند سایر امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای، از حقوق یکسانی برخوردار است که شامل حق غنیسازی اورانیوم تا سطح مورد نیاز برای سوخت رآکتور و تحت نظارت سازمان بینالمللی انرژی اتمی است. فرهی میگوید: «درباره اعلام حق ایران برای غنیسازی اورانیوم، در میان رهبران ایران هیچگونه مخالفتی وجود ندارد». حکومت قبلی ایران نه درباره اصل برنامه غنیسازی، بلکه در مورد سرعت و آهنگ این برنامه انعطافپذیری از خود نشان داد. برای هیچ رهبر سیاسی در ایران معقول نیست که توافقی را بپذیرد که بر مبنای آن ایران از حقوقی که سایرین برخوردارند محروم باشد و با ایران به عنوان موردی ویژه رفتار شود. برنامه غنیسازی ایران تحت نظارت بازرسان سازمان بینالمللی انرژی اتمی بوده و در محدوده تعهدات بینالمللی است. دریادار دنیس بلر مدیر «اطلاعات ملی ایالات متحده»، اخیراً در گزارشی به کنگره نوشت «بعید است که ایران تا قبل از 1392 ظرفیت فنی تولید اورانیوم مورد نیاز در تسلیحات را به دست آورد». بلر اضافه میکند که مرکز تحت نظرش بر این باور است که ایران هنوز تصمیم نگرفته است که مواد مورد نیاز تسلیحات را تولید کند یا نه و در حالی که فعالیتهای هستهایاش تحت موشکافی دقیق بینالمللی است بعید به نظر میرسد چنین اقدامی کند. اما با وجود جمهوریخواهان جنگطلبی که برنامه هستهای ایران را به عنوان خطری وخیم و فزاینده توصیف میکنند و همچنین اسرائیلیهایی که تهدید به اقدام نظامی پیشگیرانه میکنند، دولت اوباما تحت فشار قرار گرفته تا تعامل با ایران را به نتیجه برساند. مسؤولان دولت آمریکا میگویند تحریمهای مؤثر، مشارکت شرکای تجاری اصلی ایران را میطلبد. این معضلی است، چرا که نه روسیه و نه چین متقاعد نشدهاند که برنامه هستهای ایران خطری جدی به همراه دارد. ائتلاف برای تحریمهای مورد نظر کنگره برای بنزین احتمالاً آثار محدودی دارد چرا که بعید است چنین تحریمهایی توسط همسایگان ایران مانند ترکیه و عراق اجرا شود و به کارگیری قوای دریایی برای محاصره [ایران]، ممکن است به سادگی موجب بروز جنگی شود که ارتش ایالات متحده از آن اجتناب میکند. اما حتی اگر به نحوی «تحریمهای فلجکننده» اعمال شود، احتمالاً تهران همچنان عقبنشینی نخواهد کرد. دکتر گری سیک، استاد دانشگاه کلمبیا و کارشناسی پیشین امور ایران در شورای امنیت ملی آمریکا میگوید: «اگر بند آوردن منابع بنزین ایران امکانپذیر باشد، این احتمال وجود دارد که ظرفیت پالایش موجود ابتدا برای رفع نیاز نیروهای امنیتی اختصاص داده شود، کسانی که بیش از همه از چنین تحریمی آسیب خواهند دید، ایرانیهای عادی خواهند بود که ما با آنها همدردی میکنیم. شما میتوانید استدلال کنید که این تحریمها ممکن است آنها را تحریک کند تا دست به شورش بزنند، اما احتمال بیشتری وجود دارد که اگر سهمیه بنزین ایرانیها ناگهان نصف شود، آنها از غرب خشمگین شوند». فرهی به این نکته اشاره میکند که ایران از اوایل سال 1386 با تنوع بخشیدن به منابع تأمین بنزین، حرکت به سمت بهسازی پالایشگاهها و تحقق نظام سهمیهبندی گسترده، خود را برای تحریم بنزین از سوی آمریکا آماده کرده است و تمام اینها حکومت را در اداره مسائل ناشی از کاهش واردات بنزین کمک خواهد کرد. بنابراین غرب چه راهکار امکانپذیری در اختیار دارد و چه اقدامی میتواند انجام دهد؟ برخی از ناظران مسائل ایران پیشنهاد میکنند که با وجود آشوبهای پس از انتخابات، دولت اوباما باید بیچون و چرا ساعتش را از نو تنظیم کند. یکی از اعضای مؤسسه کارنگی در اینباره میگوید: «ما باید بگذاریم شکاف میان نخبگان سیاسی و اختلافات میان مردم و حکومت توسط خودشان افزایش یابد؛ همانگونه که ناپلئون روزی گفته بود اگر دشمنت خود را تخریب میکند، مداخله نکن. حقیقت این است، ما نمیدانیم تحریم بنزین چه نتایجی به بار میآورد و مهمترین امور برای ما باید این باشد که هیچ آسیبی به چشماندازهای تغییر سیاسی در ایران نرسد». گفتن این مطالب برای تحلیلگران سیاسی ساده است نه یک رئیسجمهور. گری سیک میگوید: «افراد زیادی به اوباما فشار شدید وارد میکنند که ضربالاجلی قرار داده و اقدامات قاطعی انجام دهد». سیک هشدار میدهد دولت اوباما احتمالاً هیچ گزینه مناسبی در اختیار ندارد مگر اینکه به پیگیری دیپلماسی ادامه دهد، اما فوقالعاده دشوار است که آن را به مردمی بقبولانی که یک صدا فریاد میزنند «کاری کن». سردبیر ارشد «تایم» / دوشنبه 10 آگوست / مترجم: رضا دانشمندی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 491]