تفريح‌ مرگ آفرين

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: تفريح‌ مرگ آفرين

دود قليان را با حسرت به درون ريه‌هايش مي‌فرستد. كرختي سكرآوري سرتاپاي وجودش را فرا مي‌گيرد. حلقه‌هاي خاكستري رنگ دود كه در هوا پراكنده مي‌شود، سرش به دوران مي‌افتد، زهرخند تلخ ديگران را كه مي‌بيند. دود را عميق‌تر مي‌بلعد تا روياهايش رنگين‌تر شود‌

اهريمن اعتياد، دل بي‌تابش را به تپش انداخته است، ذهن ملولش صداها، شخصيت‌ها، ماجراها، اندوه‌ها، شكست‌ها و كاميابي‌ها را مرور مي‌كند. نگاهش به لهيب سرخ در حصار بلورين آب خيره مانده است. كنار حوض پر از ماهي و تخت‌هاي چوبي كه گليم‌هاي پوشيده از گل سرخ آن را زينت داده‌اند، جوان‌هايي هستند كه آمده‌اند تمناهاي سركش‌شان را با همنشيني آب و آتش آرام كنند...

آخرين بررسي‌هاي علمي نشان مي‌دهد كه يك بار قليان كشيدن به اندازه 15 تا 52 نخ سيگار، مونوكسيدكربن و به اندازه 72 تا 102 نخ سيگار، ماده سمي قطران وارد بدن مي‌كند.

كارشناسان بهداشتي معتقدند در حال حاضر 12 درصد جمعيت بالاي 15 سال كشور، محصولات دخاني مصرف مي‌كنند و 15 درصد نوجوانان بين 13 تا 15 سال نيز كشيدن قليان را تجربه كرده‌اند. البته ميزان مصرف سيگار در اين گروه سني حدود 3درصد است، اما با توجه به اينكه مضرات قليان بيشتر از سيگار است و قليان، دروازه ورود نوجوانان به مصرف ساير مواد دخاني است، اين آمار هشدار دهنده است.

مضرات قليان

برخلاف اعتقادات و باورهاي افراد قديمي كه قليان را بي‌ضرر مي‌دانستند، تحقيقات علمي ثابت كرده است كه دود منتشره از قليان حاوي مقدارزيادي مواد سمي است كه سبب بروز سرطان ريه و بيماري‌هاي قلبي عروقي مي‌شود؛ ضمن اينكه نيكوتين قليان نيز مانند ساير مواد دخاني، اعتيادآور است. همچنين ميزان مونوكسيدكربن و تركيبات شيميايي سرطان‌زا كه از ذغال و مواد تشكيل‌دهنده تنباكوي قليان متصاعد مي‌شود، به مراتب اثرات سوء بيشتري نسبت به سيگار دارد.

رضا الهي‌منش، كارشناس موادمخدر به گزارشگر اطلاعات مي‌گويد:

- عموم مردم بر اين باورند كه به دليل عبور دود قليان از آب، سموم آن گرفته مي‌شود؛ حال آنكه ميزان دود ورودي يك پك قليان معادل 100 پك سيگار است و استفاده از قليان به اندازه استعمال 52 نخ سيگار خطر دارد. عبور دود از آب درون ظرف قليان و مرطوب شدن مولكول‌هاي مونواكسيدكربن، اثرات به مراتب مخرب‌تري نسبت به خشك بودن آن مواد بر بدن دارد.

او مي‌افزايد:

- توتون‌هاي استفاده شده در قليان، علاوه بر مضراتي كه دارند، به علت مواد ديگري كه براي ايجاد طعم و بو به آنها اضافه مي‌شود، علايم حساسيت چه به‌صورت پوستي و چه به صورت تنفسي را سبب مي‌شوند.

اين كارشناس با بيان اين مطلب كه عوارض ناشي از مصرف قليان دير ظهور مي‌كند، يادآور مي‌شود:

- سموم داخل توتون و تنباكو، حالت تجمع پيدا مي‌كنند و وقتي سطح سرمي‌شان از حد معيني بالاتر رفت، باعث ايجاد اختلال در نحوه تنفس، تعداد تنفس و تست‌هاي تنفسي مي‌شوند. در نتيجه، فرد علاوه بر اينكه دچار انسدادهاي مزمن ريوي مي‌شود، مشكل آسم نيز به دنبالش مي‌آيد و براي كنترل بيماري به اقدامات درماني بيشتري نياز پيدا مي‌كند.

دود دست دوم توليد شده از قليان، مخلوطي از تنباكو و دود مواد سوختني است. بنابراين خطر جدي‌تري براي افراد سيگاري محسوب مي‌شود. در يك جلسه معمولي يك‌ساعته، كشيدن قليان باعث استنشاق دودي معادل 100 تا 200 نخ سيگار مي‌شود. منابع حرارتي براي سوزندان تنباكو، مثل چوب نيم‌سوز يا زغال چوب نيز مخاطرات سلامت را افزايش مي‌دهند چون اين سوخت‌ها هنگام اشتعال، سموم خاص خود را توليد مي‌كنند كه شامل ميزان زيادي منواكسيدكربن، آهن و مواد شيميايي سرطان‌زا است. او ادامه مي‌دهد:‌

يكي از مسائل پرخطر در مورد قليان كه كمتر به آن اهميت داده مي‌شود، انتقال بيماري‌هاي مختلف از طريق دهان و دندان آلوده به وسيله استفاده مشترك چند نفر از يك است. بيماري‌‌هاي مختلف مانند سل، هپاتيت و غيره از اين راه منتقل مي‌شوند. ‌

از سويي، اسانس‌ها و عطرهاي استفاده شده در تنباكوهاي معطر و ميوه‌اي نيز حاوي هزاران ماده سمي هستند؛ ضمن اينكه توتون و تنباكوهاي استفاده شده در قليان از بدترين تنباكوها است.

دكتر محمدحسين حكمت‌آرا، رئيس انجمن علمي بيماري‌هاي گوش، گلو، بيني و سر و گردن نيز مي‌گويد:

- استفاده از دخانيات و همچنين قليان، مهم‌ترين عامل بيماري‌هاي شايع حنجره و به خصوص ابتلا به سرطان حنجره است.

به گفته او، مصرف قليان در بين نسل جوان و نوجوان نگران‌كننده است. ‌

دكتر باوريان، متخصص گوش و حلق و بيني نيز مي‌گويد:‌

- نتايج يك مطالعه جديد بر روي تنباكوي قليان‌هاي مصرفي در ايران نشان مي‌دهد كه اين تنباكوها حاوي انواع ويژه‌اي از ميكروب‌ها است. در اين مطالعه تنباكوي قليان‌هاي مورداستفاده در سفره‌خانه‌ها و رستوران‌هاي سرراهي را براي كشف ميكروبي به آزمايشگاه فرستادند و مشخص شد تنباكوها حاوي ميكروب آسپرژيلوي و دو نوع كوكسي گرم مثبت ديگر است. علت رشد اين قارچ بر روي تنباكو، شرايط نگهداري غيربهداشتي تنباكو در فرآيند حمل و نقل است.

او همچنين در مورد توتون‌هاي ميوه‌اي كه در بازار وجود دارد، مي‌گويد:

- اين اسانس‌ها ممكن است بوي نامطبوع توتون و تنباكو را تعديل كنند، ولي متاسفانه اين طعم‌دهنده‌ها، استفاده از تنباكوي قليان را به مراتب زيان‌آورتر مي‌سازند. به توتون‌هاي ميوه‌اي، مواد معطري افزوده مي‌شود كه تركيبات شيميايي آنها شناخته شده نيست و در آينده عوارضي مانند مسموميت، آلرژي (حساسيت)، بيماري‌هاي تنفسي و در موارد شديدتر، سرطان را به وجود مي‌آورد.

او با تاكيد بر اينكه قليان خطرناكتر از سيگار است، تاكيد مي‌كند:‌

- نتايج بررسي‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه ميزان گاز دي‌اكسيد كربن در خون مصرف‌كنندگان قليان بيشتر از سيگاري‌ها است؛ ميزان نيكوتين موجود در دود قليان نيز به مقدار قابل توجهي بيش از سيگار است.

تحقيقات نشان مي‌دهد كه بروز بيماري‌هاي قلبي - عروقي، افزايش فشار خون، سكته مغزي و انواع سرطان‌هاي مرتبط با دخانيات، در افرادي كه قليان و پيپ مي‌كشند، بيش از ديگر افراد است.

قليان و جوانان‌

همانطور كه اشاره شد، يافته‌هاي علمي نشان مي‌دهد كشيدن قليان مي‌تواند همان خطرهايي را دربر داشته باشد كه از كشيدن سيگار حاصل مي‌شود.

دكتر محمدي، فوق تخصص ريه، در مورد گرايش جوانان به قليان مي‌گويد:

- به لحاظ تاريخچه‌اي نزديك به 3 قرن است كه قليان و سيگار در ايران مصرف مي‌شود. قليان بيشتر جنبه تشريفاتي،‌ تفريحي و مصرف دسته‌جمعي دارد؛ برعكس سيگار كه بيشتر اوقات به صورت فردي مصرف مي‌شود، هر چند كه شروع استفاده از آن به طور معمول گروهي است.

او ادامه مي‌دهد:

- موج گسترش قليان، شمال آفريقا و خاورميانه را دربرگرفته و به سمت هند و اروپا در حال پيشروي است. پس اين موج فقط مختص كشور ما نيست و در پاريس و لندن هم مورد استقبال زيادي قرار گرفته و در حقيقت اين تفريح شرقي براي غربي‌ها هم خوشايند است. در كشور ما هم قليان به عنوان انگيزه‌اي تفريحي و معاشرتي در ميان جوانان و خانواده‌ها باب شده است؛ به طوري كه براساس آمار وزارت بهداشت و درمان، 15 درصد جوانان قليان مصرف مي‌كنند. ‌آنها از نقاط گوناگون با ماشين به دربند، دركه و ساير مكان‌هايي كه قليان عرضه مي‌شود، مي‌آيند و كشيدن قليان براي آنان نوعي تفريح محسوب مي‌شود.

دكتر محمدي در پاسخ به اين پرسش كه چه تدابيري براي جلوگيري از مصرف قليان انديشيده شده است، مي‌‌افزايد:

- قانون افزايش ماليات مواد دخاني در سال 1385 به تصويب رسيد كه براساس اين قانون، ميزان ماليات سيگار توليد داخل 10 درصد و سيگار وارداتي و توتوني 20 درصد افزايش يافته است.

براساس آمارها، سالانه 60 هزار تن توتون قليان در كشور مصرف مي‌شود. با ماليات درنظر گرفته شده، 50 تا 60 ميليارد تومان عايد دولت خواهد شد كه با اين عايدي مي‌توان مراكزي براي تفريحات جايگزين قليان مخصوص جوانان ايجاد كرد.

از طرف ديگر 350 ميليارد تومان بودجه درنظر گرفته شده كه در اختيار وزارت بهداشت و درمان، سازمان تربيت‌بدني و سازمان بهزيستي قرار خواهد گرفت تا در جهت گسترش مراكز ورزشي، فرهنگ‌سازي براي استفاده نكردن از قليان و حمايت از بيماراني كه بر اثر مصرف دخانيات سلامت خود را از دست داده‌اند، به كار گرفته شود. در عين حال، كشيدن قليان در خانواده‌ها به امري عادي مبدل شده و فقط سيگار است كه خانواده‌ها فرزندان خود را از كشيدن آن منع مي‌كنند. هنوز بسياري از فرزندان به دليل ترس از خانواده‌ها سيگار نمي‌كشند.

اگر رسانه‌ها با اطلاع‌رساني خانواده‌ها را از خطرهاي مصرف قليان آگاه كنند، ديگر شاهد آن به اين شكل كه در حال حاضر مي‌بينيم، نخواهيم بود. او با بيان اينكه مصرف قليان خطرناك‌تر از سيگار است، يادآوري مي‌كند: مواد شيميايي بيماري‌زا موجود در توتون قليان، به مراتب بيشتر از سيگار است و در عين حال مدت زمان مصرف سيگار حداكثر 10 دقيقه، ولي قليان بيش از يك ساعت است. از طرف ديگر در هر 10 تا 12 پك سيگار 70 سي سي هواي همراه دود بيماري‌زا وارد ريه مي‌شود، در حالي كه هر پك قليان حاوي 500 سي سي دود حاوي مواد زيان‌بخش به ريه است. پس، دود قليان صدها برابر بيش از دود سيگار مواد زيان‌بخش وارد ريه مي‌كند كه هم براي مصرف‌كنندگان و هم اطرافيان فردي كه قليان مي‌كشد، خطرناك است.

دكتر محمدرضا مسجدي، دبيركل اتحاديه جهاني مبارزه با بيماري‌هاي ريوي نيز مي‌گويد:

- شيوه سنتي نگاه به قليان و عرضه آن در مراكز تفريحي در كشور، باعث شده است 18 درصد از دختران و 35 درصد از پسران جوان ما قليان بكشند.

او مي‌افزايد: در شرايطي كه جمهوري اسلامي ايران جزو كشورهاي پيشگام در پيوستن به معاهده بين‌المللي كنترل دخانيات و از نظر داشتن قانون جامع كنترل دخانيات جزو 5 كشور دنيا است، مبارزه با عواملي كه موجب گرايش جوانان ما به سيگار و قليان مي‌شود، وظيفه ملي محسوب مي‌شود.‌

او با بيان اينكه شركت‌هاي بزرگ توليد سيگار كه عمدتا آمريكايي هستند، به دنبال كاهش مصرف سيگار در كشورهاي غربي، بر جوانان كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران كه از كشورهاي با جمعيت جوان است تمركز كرده‌اند تا محصولات خود را به فروش برسانند، تاكيد مي‌كند: اين در حالي است كه مصرف قليان از سيگار نيز در ميان جوانان ما بالاتر است به طوري كه ‌آمار مصرف سيگار در جوانان كشور 3/5 درصد در دختران و 15 درصد در پسرها است.‌

او يادآوري مي‌كند: قهوه‌خانه‌ها و مراكز تفريحي و به ويژه اماكن سنتي مي‌توانند به جاي قليان، كه به سلامت افراد حتي به مراتب بيش از سيگار آسيب مي‌رساند و اعتيادآور است، با به كارگيري روش‌هاي جذاب و خوراكي‌هاي متنوع ايراني، براي جلب جوانان و گردشگران اقدام كنند.

او با بيان اينكه امروزه آمار بيماري‌هاي قلبي و سكته‌هاي قلبي و مغزي به ويژه در ميان جوانان رو به فزوني است، خاطرنشان مي‌كند: در ميان عوامل مستعدكننده‌ اين بيماري‌ها، سيگار و قليان كه مواد خطرناك موجود در هر آن معادل 70 نخ سيگار است، بيش از سايرين قابل كنترل و پيشگيري است.

دكتر مسجدي همچنين مي‌گويد: حمايت از قهوه‌داران به منظور گسترش صنعت گردشگري در ايران، ضروري است. اما اين را هم بايد بپذيريم كه قهوه‌خانه مساوي با كشيدن قليان نيست.

طرح مبارزه با قليان‌

در دي ماه سال گذشته طرح مبارزه با استعمال مواد دخاني و قليان، در اماكن عمومي اجرا شد و به دنبال اين طرح مسئولان عرضه قليان را در قهوه‌خانه‌ها آزاد اعلام كردند. اگر چه وزير بهداشت، درمان و ‌آموزش پزشكي همچنان عرضه قليان را ممنوع مي‌داند،‌ اما قليان همچنان در اماكن عمومي استفاده مي‌شود.

، عضو كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي معتقد است كه بايد بندي در آيين‌نامه اجرايي قانون منع استعمال دخانيات در كشور گنجانده شود كه به موجب آن اماكني ويژه براي قليان كشيدن تعيين شود.

او مي‌افزايد: مصرف مواد دخاني و از جمله قليان ضمن آنكه به خود فرد آسيب مي‌رساند و ميلياردها تومان نيز بابت هزينه‌هاي درماني خسارت به دولت وارد مي‌كند، آثار مخرب اجتماعي نيز دارد كه به زيان كل افراد جامعه تمام مي‌شود.

او يادآوري مي‌كند: مدتها است كه استعمال دخانيات به ويژه قليان در قهوه‌خانه‌ها به صورت تفنني در كشور ما رايج است و از همين رو به دنبال اجراي قانون منع مصرف قليان، اعتراضاتي از سوي صاحبان اين صنف به چشم مي‌خورد.

مختاري با تاكيد بر الزام دستگاه‌هاي مجري براي پياده‌سازي قوانين در كشور معتقد است: بايد در نظر داشت كه به هرحال افرادي در جامعه و به هر دليلي امكان ترك مصرف قليان را ندارند، بنابراين بايد با مشخص كردن اماكني ويژه، آن‌ها رابراي افراد ياد شده ايجاد كردتا بتوانند در آنجا به كشيدن قليان بپردازند. اين عضو كميسيون اجتماعي مجلس، قانون مربوط به منع دخانيات راقانوني عام ذكر مي‌كند و يادآورمي‌شود: دولت مي‌تواند در تنظيم آيين‌نامه مربوط به اجراي اين قانون، مفادي را پيش‌بيني كند كه طي آن برخي از قهوه‌خانه‌ها براي اين منظور كدگذاري شوند، هر چند بايد در همين اماكن نيز با آموزش مسايل بهداشتي به تدريج نسبت به حذف مصرف دخانيات در جامعه، فرهنگ‌سازي كرد.‌

در صورتي كه چنين اماكني طبق آيين‌نامه اجراي قانون منع مصرف قليان در كشور در نظر گرفته نشود، نمي‌توان انتظار داشت كه مصرف‌كنندگان اين مواد در ميان خانواده و فرزندان خود اقدام به مصرف نكنند و عوارض ناشي از اين مصرف تشديد نشود.

سه شنبه 16 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 204]