دفتر تحكيم دروغين، در بستر احتضار

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: دفتر تحكيم دروغين، در بستر احتضار
حنيف حسين ستاريان¤
انسان داراي مغز انديشنده اي است كه همچون اتاق فرمان، اعضاء و اندام هاي بدن را هدايت و رهبري مي كند. بدون اين فرمان روا، دست و پا به كاري نمي آيد و پيكر آدمي با جنازه تفاوتي ندارد. آري، بيش از آنكه «تپش قلب» نماد حيات انسان باشد؛ «فعاليت و تكاپوي مغزي» نشانه آن است. فردي كه دچار مرگ مغزي شده است، قلبش تا ساعاتي همچنان موسيقي حيات را مي نوازد اما اين اركستر بدون حضور مغز، ديري نمي پايد كه خاموش مي شود. گروه ها و تشكل هاي اجتماعي نيز از بسياري از جهات و جوانب، همچون آدميان هستند. هر گروهي علاوه بر سرباز، نياز به ژنرال فرهيخته نيز دارد؛ علاوه بر مجري نياز به اتاق فكر و متفكر نيز دارد؛ و علاوه بر دست و پا، محتاج خرد و خردورزي است! احساس مداري و تحرك غيرحكيمانه، بر تپش قلب گروه مي افزايد؛ اما در عين حال، سمبل «غروب خورشيد عقلانيت و تكاپوي ذهني» در گروه نيز هست. و اين گونه است حال ناخوشايند و رقت بار كنوني غاصبان نام تحكيم و تحكيميان!
مدتهاست كه طيف غيرقانوني تحكيم از مسير «حيات معقول» به بيراهه طغيان پاي نهاده و گام به گام، به لحظه واپسين حيات خويش نزديك تر شده است. تحكيم دروغين در بستر احتضار افتاده و اين نفس ها، نفس هاي پاياني حيات پرنوسان و غوغا زده آن است!
در مصاحبه اي از مقام معظم رهبري در سال 1360 درباره افكار و شخصيت مرحوم دكتر علي شريعتي به اين مطلب اشاره شده كه شريعتي، افزون بر آن كه از طرف مخالفينش مظلوم واقع شده است؛ از سوي موافقين نيز بسيار مورد جفا و ناجوان مردي قرار گرفته است! در اينجا نيز بايد گفت كه افول تحكيم خودخوانده و سقوط آن در مرداب مرگ آلود، ثمره عوامل محيطي و برون گروهي نبوده است؛ بلكه تحكيم از «اجزاء و عناصر متحجر و متعصب خويش» زخم خورده و بي رمق، در انتظار فرشته مرگ نشسته است. تحكيم جعلي را تحكيميان به باد فنا مي دهند و جام شوكران را به او مي نوشانند!
البته حيات و ممات اين گروهك دست نشانده ملي-مذهبي ها را دغدغه اي نيست، كه نه حيات آن، نگارنده را نگران ساخته، نه ممات آن، شادماني ما را به همراه خواهد داشت. مقصود و مراد اين است كه جنبش دانشجويي در تأملي عالمانه و به دور از تكبر و «خطاهاي راهبردي» اين جماعت نابخرد را به نظاره بنشيند و از سرنوشت اين «عقرب خود زده» درس عبرت گيرد و اين درس ها و نكته ها را در تداوم حركت پرخروش و عقلانيت محور جنبش دانشجويي بكار بندد.
اينك به بيان اجمالي برخي از كج روي هاي بنيادين و خطاهاي راهبردي تشكل خودخوانده دفتر تحكيم وحدت طيف علامه مي پردازيم.
الف) هويت بي ثبات و متغير
كيست كه نداند تحكيم دروغين در كارنامه خويش، مقاطع پرنوسان و پرچرخشي را پشت سر نهاد؛ به طوري كه گاهي زاويه اين چرخش به رقم «يكصد وهشتاد درجه» نيز رسيده است!
در سال هاي اواخر دهه شصت و اوايل دهه هفتاد، تحكيم از «عدالت اجتماعي» و «بيگانه ستيزي» سخن مي گفت، اما چندي بعد اين مقولات از حوزه گفتماني او خارج شدند و حتي بعضي از آنها، مورد مذمت و نكوهش تحكيم قرار گرفتند. دراين زمان، دغدغه طيف غيرقانوني تحكيم عبارت بود از «حقوق شهروندي» و «استقرار جامعه دموكراتيك در ايران». از اين پس، رفتار سياسي تحكيم نوبنياد، خاستگاهي به جز مفاهيم و مقاصدي از اين دست نداشت. تحكيم كه در دهه شصت، فرياد دفاع از انديشه «ولايت مطلقه فقيه» را سر داد، يكباره به خود آمد و علم مبارزه با اين ايده را به دست گرفت و درباب تعارض آن با دموكراسي و مقتضيات مدرنيته، سخن ها راند و قلم ها فرساند!
آيا چنين سياليت و انعطاف پذيري فراخ دامنه اي، حاكي از تلرانس «نظري» اين جماعت است، يا «فرصت طلبي سياسي» و يا «هويت سيال و ژله اي» آن؟!
ب) خيال پردازي به نام واقعيت گرايي
درمقام تعيين اهداف و مقاصد، تحكيم جعلي نتوانست درك و فهم روشني از واقعيت ها و ضرورت هاي جامعه ايران به دست آورد و مقاصد خود را براساس حركت عمومي جامعه تعريف نمايد. از اين رو، دست به «اقعيت سازي» و «خيال پروري» زد و در فضايي مشحون از خلاء ضرورت هايي غيرواقع بينانه و موهوم را در ذهن خود خلق كرد و آنها را براي ساليان سال، از موضعي قيم مأبانه و متكبرانه، برجنبش دانشجويي ديكته كرد. جالب اينكه، تصورات انتزاعي و مجرد اين جماعت هيچگاه نتوانست در روح جنبش دانشجويي نهادينه شود و به «مطالبه اي عمومي و فراگير» تبديل گردد. نعره ها و نقادي هاي اربابان تحكيم، كه حاصل مسموعات روزانه و تخيلات شبانه آنها بود، نه تنها به «جذابيت تحكيم هزار چهره» نينجاميد، بلكه قاطبه دانشجويان را از آنان، گريزان ساخت و به دامن «انفعال» افكند!
طيف غيرقانوني تحكيم، حاكميت ايران را، «غيردموكراتيك و اقتدارگرايانه» مي خواند و از «نقض حقوق بشر در ايران» مي نالد، اما كدام يك از اين ياوه گويي ها، با حقايق موجود در كشور مطابقت دارد؟! گويا اين اقليت متوهم انديشده اند كه دانشجوي ايراني از موقعيت كشور بي اطلاع است و مي توان با مشتي اصطلاحات دهان پركن و تكراري، او را خواب كرد و مسحور ساخت! اين «ديده بان كم بينا» نتوانسته است شناخت و درك صحيحي از شرايط فعلي كشور و دل مشغولي هاي نسل دانشجو به دست آورد!
سرانجام بحث هاي سياسي فرساينده، بي حاصل و منقطع از واقعيت هاي جامعه و نيازهاي كنوني دانشجويان، زمينه ساز افول مشاركت سياسي دانشجويان گرديد. و مگر «سياست زدگي» آينده اي را به جز «سياست گريزي» ترسيم مي كند؟! واقعيت اين است كه دغدغه هاي غاصبان تحكيم، دغدغه هاي عموم دانشجويان نيست. از همين رو است كه در مواقع بحراني، توده هاي دانشجويان به ياري تحكيم نمي آيند و آن را به حال خود رها مي كنند. آري تحكيم جعلي، پشتوانه دانشجويي خود را از دست داده است و اين امر ناشي از تفاوت «اهداف» و «سلوك سياسي» تحكيم با دانشجويان است.
ج) تناقضات فكري دروني
فعالين اين شبه تشكل دانشجويي، سياست ورزان ناپخته اي هستند كه مدتهاست از حل تناقض هاي نظري دروني خود ناكام مانده اند و همين چاله هاي نظري، مسير پيش رو را براي حركت آنان با دشواري هاي متعددي روبرو ساخته اند.طيف ملي-مذهبي دفتر تحكيم وحدت در لفافه انجمن «اسلامي»، راهبردي معارض با اصول و بنيان هاي اسلام شيعي تعقيب مي كند! به راستي، براساس كدام منطق و انصاف مي توان با عنوان «انجمن اسلامي»، به مباني معرفتي و فلسفي تمدن غرب همچون پلوراليسم، اومانيسم، دموكراسي، سكولاريسم و... معتقد بود؟! بيش از دو حالت قابل تصور نيست: يا تحكيميان خودخوانده در دين ورزي خود دچار «التقاط فكري» شده اند، و يا اساسا پاره اي از آنها، اعتقاد راسخي به درون مايه ها و اصول تفكر ديني ندارند و تعبير «اسلامي»، سپري محافظ و دستاويزي فريبنده براي منحرف ساختن ذهن هاي پرسشگر است! بسيارند كساني كه در تاريخ، نان «نفاق» خود را خورده اند!
تحكيم پوشالي كه خود شعار «قانون مداري» سر مي دهد، چگونه اساسنامه اوليه خويش را ناديده مي گيرد و اصول آنرا آشكارا زير پا مي گذارد؟!
شكاف ها و تعارضات دروني تحكيم به حدي است كه در سال اخير، موجب تحولات داخلي و مرزبندي هاي سياسي گوناگون در درون آن شده است! اكنون تحكيم جعلي پدرخوانده هاي بسياري دارد؛ فراكسيون هايي كه در نوع رفتار سياسي و شيوه تعامل با جامعه و حاكميت، اختلاف نظر دارند و يكديگر را برنمي تابند و چنانچه تهديدها و چالش هاي محيطي نبود، همچون گرگ هايي گرسنه به جان يكديگر مي افتادند!
اينجاست كه به نكته اي كه در طليعه گفتار اشاره كردم باز مي گردم؛ تحكيم جعلي دچار مرگ مغزي شده و به جاي قوه «عاقله»اش، قوه «عاطفه»اش فرمان مي دهد! چنانچه تحكيميان اندكي مي انديشيدند درمي يافتند كه «عقلانيت انتقادي»، راهبرد كارآمدتري نسبت به «راديكاليسم» است؛ زيرا:
اول. راديكاليسم در شرايط فعلي به معني آرمان گرايي منقطع از واقعيات اجتماعي است و راه به جايي نمي برد.
دوم. ريسك و مخاطره بالاي راديكاليسم، احتمال فرسايش جنبش دانشجويي را به طور چشم گير افزايش مي دهد.
سوم. عقلانيت انتقادي كه برخاسته اي از افكار «يورگن هابرماس» مي باشد، تجربه موفقي را در زمينه هدايت جنبش دانشجويي پشت سر نهاده است و مي تواند الگوي مناسبي تلقي شود.
چهارم. عقلانيت انتقادي، برخلاف راديكاليسم، به دليل اعتدال راهبردي و كاهش هزينه مي تواند «بعد كمي» مشاركت جنبش دانشجويي در عرصه هاي سياسي را تقويت كند.
د) راديكاليسم به جاي عقلانيت
هيچ از خود پرسيده ايد كه چرا تحكيم خودخوانده، مشي راديكالي را برگزيده و به هيچ روي، منطق و عقلانيت را جايگزين رويكرد راديكالي نمي سازد؟! تأملات و تدقيق هاي روان شناختي نشان مي دهد كه هرگاه اعضاي يك جريان در پي «شهرت» و «قدرت» باشند؛ از «راديكاليسم» بهره مي جويند و تلاش مي كنند تا با راهبرد شالوده شكنانه، چهره اي قهرمانانه و كاريزماتيك از خود در افكار عمومي ترسيم كنند. تحكيم با انگيزه تحصيل «منافع شخصي اعضاء»، جريان دانشجويي را به سوي مرداب سوق داده و انرژي و استعداد جنبش دانشجويي را صرف «اصطكاك و فرسايش دروني» كرده است. آيا كليت جنبش دانشجويي بايد هزينأ «عصيان گري حماقت گونأ» تحكيم را بپردازد و توان محدود خود را صرف «تعديل رفتار سياسي راديكالي» اين تشكل نمايد؟! آيا اين تك روي و يكه تازي، نوعي «انحصارگرايي» و «مطلق انديشي بي ضابطه» نيست؟!
متأسفانه، كج فهمي تحكيميان تا آنجا پيش رفته كه حتي راديكاليسم را «جزء ذاتي» جنبش دانشجويي مي انگارند! تحكيميان پس از برگزاري تريبون آزاد انجمن اسلامي دانشگاه اميركبير (در تاريخ 6.84.9)، در بيانيأ پاياني خود تصريح كردند: جنبش دانشجويي، حق هرگونه اصلاح گري ساختارشكنانه را براي خود محفوظ مي داند.»
اولا چنانچه اينان با الفباي مفاهيم و اصطلاحات علوم سياسي آشنا بودند، هيچ گاه واژأ «اصلاح گري» را در كنار «ساختارشكنانه» قرار نمي دادند؛ چرا كه «اصلاح گري ساختارشكنانه» ديگر «اصلاح گري» نيست؛ بلكه «انقلاب گري» است! و انقلاب با اصلاح بسي متفاوت است! ثانياً كدام ساختار سياسي، حركت هاي انقلاب گونه را برمي تابد كه جمهوري اسلامي بايد چنين كند؟!
مگر بسياري از ايدئولوگ هاي شما توصيه نكردند كه دست از «عصيان گري رمانتيك» برداريد، و فعاليت سياسي راديكال، مانع از شكل گيري نهادهاي مدني مي شود؟! و مگر تجربه هاي شما از گذشته تا به حال، طعم تلخ نتايج منفي رويكرد راديكالي را به شما نچشانده است؟! پس به كدام دليل منطقي و معقول، بر ضرورت راديكاليسم پاي مي فشاريد و پاره اي از جنبش دانشجويي را به قهقرا هدايت مي كنيد؟!
ه) نقادي صرف
جالب است! در حالي كه انجمن هاي اسلامي، بودجه رسمي مصوب در رديف بودجأ دانشگاه ها دارند؛ ژست «اپوزيسيون» را به خود مي گيرند و خود را «غيررسمي» و به «دور از قدرت» وانمود مي كنند!
اما به هر حال، نقادي صرف و يأس پراكني و نعره زدن، اساساً مطلوب نيست و اثرات ويران گري را به دنبال دارد. وضعيت فعلي تحكيم گوياي اين مطلب است كه «نقد محوري و حاكميت نگاه و مواجهأ سلبي» در تحكيم، به ضعف تحكيم انجاميده و بسياري را از حول خود پراكنده است. دانشجو نمي تواند در هر روز شاهد نعره هاي از سر بي دردي تحكيم و سنگ اندازي هاي غرض ورزانه آن باشد! ناگفته پيداست كه فضاي دانشگاه براي توليد علم و آزادانديشي و خلاقيت، نيازمند محيطي آرام و فارغ از بحث هاي كسالت آور سياست زده و سودجويانه است. تحكيم دروغين به عنوان نماد يك تشكل «غوغا زيست و پرهياهو»، هيچ گاه نقش مثبتي در راستاي حاكميت «منطق و انقلاب و عقلانيت» در فضاي آكادميك ايفا نكرده، بلكه ضربه هاي جبران ناپذير بسياري را در اين رابطه بر پيكر جنبش دانشجويي وارد كرده است.
و) ضعف هاي نظري و فلسفي
اربابان فكري طيف خودخوانده چه كساني هستند؟ جريان سياسي- اجتماعي آنان بر چه مباني نظري استوار است؟ چرا حاضر به مناظره بدون قيد و شرط با ساير تشكل هاي دانشجويي نيستند؟ تئوريسين هاي اصلي اين تشكل غيرقانوني چه كساني هستند؟ گفتمان آنان بر كدام مكتب و مرام استوار است؟
واقعيت اين است كه تحكيم جعلي در دوزخي از «ضعف تئوريك» و «عدم انسجام و هماهنگي فكري» گرفتار گشته و براي پنهان كردن اين رسوايي بزرگ، از شاخه اي به شاخه اي ديگر مي پرد تا ذهن نظاره گر هوشيار را پريشان ساخته و او را در پيچ و خم هاي مغالطات سرگردان سازد. مطالعه نشريات وابسته به آنان، اين ادعا را به خوبي اثبات مي كند و از بناي تئوريك سست و بي پايه تحكيم، پرده برداري مي كند.
ز) دنباله روي از احزاب اصلاح طلب
تحكيم خودخو انده همواره با تأخير فاز، سخنان و ايده هاي روشنفكران و احزاب فرصت طلب را تكرار كرده و در «نقش دنباله دانشجويي احزاب در دانشگاه» عمل نموده است.اينان با وجود آنكه بيش از ساير تشكل هاي دانشجويي، شعار استقلال خواهي و پيوستگي به دانشجويان را سر مي دهد، اما در طول دو دهه گذشته، بندناف خود را به جناح ها و جريان هاي منتقد برون دانشگاهي و عناصر اپوزيسيون گره زده و از اين طريق، «استقلال جنبش دانشجويايي» را مخدوش ساخته اند! فاصله گيري كنوني تحكيم از احزاب اصلاح طلب، عملكرد ناصواب گذشته آن را تطهير نمي سازد، تحكيم، به عمله و عقبه جبهه مشاركت و ملي-مذهبي ها در مراكز دانشگاهي تبديل شده بود.
ح) فقدان عقبه دانشجويي
در حاليكه تحكيم موسوم به طيف علامه، مغرورانه خود را «فراگيرترين تشكل دانشجويي كشور» قلمداد مي كند و خود را «نماينده شاخص جنبش دانشجويي» مي شمارد؛ عملاً درصد ناچيزي از دانشجويان را در زير چتر خويش دارد.
تحكيم دروغين، نه معادل كل جنبش دانشجويي است و نه منطقاً حق دارد به نمايندگي از كليت متكثر جنبش دانشجويي سخن بگويد! «واقعيت كمي» و «كثرت عيني» اين طيف غيرقانوني عبارت است از آن تعداد دانشجوياني كه از برنامه هاي آن همچون تريبون آزاد استقبال مي كنند و ناگفته پيداست كه اين تعداد، پاره اي ناچيزاز جنبش دانشجويي را تشكيل مي دهند. البته تحكيم پوشالي علامه تلاش دارد تا با ورود به مسايل صنفي و دغدغه هاي روزمره دانشجويان، مقبوليتش را گسترش دهد؛ اما سابقه تاريك و مايوس كننده اش مانع از كاميابي آن در اين زمينه شده و خواهد شد. عمر تحكيم نفاق و تمام تشكل هاي راديكال، پر قيل و قال به سر آمده و جنبش دانشجويي، روز به روز بيشتر از چنين رويكردهاي مخربي فاصله مي گيرد.
سخن پاياني
تدوين «استراتژي جديد» هنگامي موثر است كه استراتژي، كاستي و نقايص را برطرف سازد و افقي شايسته پيش روي يك گروه قرار دهد. اما اگر استراتژي در حد «لفاظي» و «فخرفروشي نظري» محدود گردد ونظريه از عمل منقطع شود؛ ديگر استراتژي به كار نخواهد آمد و گرهي را نخواهد گشود. تغيير استراتژي مداوم تحكيم دروغين، دور باطلي است كه فقط به پيچيدگي «بحران تحكيم» مي افزايد و قادر نيست ادامه حيات آن را تسهيل نمايد. قدرت طلبي حريصانه، زياده خواهي مزدورانه و شيطان زدگي تحكيم مانع از آن مي شود كه بتواند دست به آفرينش «ساختار نو» بزند و ازعهده چالش هاي دروني و محيطي برآيد. خردستيزي و خودبرتربيني غصب كنندگان نام تحكيم موجب مي گردد كه در مرحله «تعيين اهداف»، مطالبات آنها مغاير با مطالبات دانشجويان شود و در مرحله «تعيين روش»، سيطره خوي عصيان طلبي و آنارشيسم سبب مي شود تا با گزينش رويكردهاي راديكالي، تحكيم به طور طبيعي در ورطه انزوا و انحلال سقوط كند. گرايش هاي دگماتيستيك تحكيم جعلي اجازه نمي دهد تا آنها به «پلوراليسم تئوريك» تن در دهند و به عنوان مثال بپذيرند كه «دموكراسي خواهي»، تعاريف متعددي دارد كه تلقي تحكيم، تنها يكي از تلقي هاي موجود است كه ارزشي فزون تر از نظر سايرين ندارد و نمي توان آن را فراگير دانست و تعميم بخشيد.
چه مي توان گفت وقتي مدعيان جايگاه تحكيم در پس نقاب «دانشگاه مستقل»، مي خواهند نهادهاي هادي را به حاشيه برانند وجنبش دانشجويي را به سيلاب التقاط و انحراف بيفكنند و منافع كم ارزش سياسي خود را برآورده سازند. آري، دل خوش داشتن به الفاظ، ساده لوحي است. در وراي اين تعابير شيرين، توتاليترهايي، قبضه كردن كليت دانشجويي را در سر مي پرورانند! در حالي كه تحكيم «بيمار» و در بستري از عفونت و آلودگي، با «مرگ» گل آويز است؛ نمي تواند اميدي به هدايت گري جنبش دانشجويي داشته باشد چرا كه از مديريت خويش نيز عاجز بوده و است!
صداقت تحكيم دست نشانده سرويس هاي جاسوسي آمريكا هنگامي آشكار شد كه علي افشاري و اكبر عطري، وطن فروشانه پاي به كنگره آمريكا نهادند و در جمع دشمنان جاني و ديرينه اين ملت، ياوه بافتند و بر عزت ايران و ايراني تاختند و دست ذلت و خواري در پيشگاه اجانب قلدر دراز كردند! دفتر تحكيم، موسوم به علامه سمبل خودفروشي، بيگانه پرستي، وابستگي و رذالت است كه ديگر در منظومه جنبش دانشجويي جايي ندارد! اين تحكيم را «حماقت تحكيميان» مطرود و منزوي ساخته و اكنون، در آستانه «افولي مرگ آميز» است.
¤ عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي
دانشگاه اميركبير
دوشنبه 15 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 210]