صفحاتي از دفاع مقدس(3) از عمليت محمد رسول الله(ص) تا كربلاي يك

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: صفحاتي از دفاع مقدس(3) از عمليت محمد رسول الله(ص) تا كربلاي يك
تهران - حيات

عمليات محمد رسول الله 12/10 تا 13/10/60
تلاش ضد انقلاب در مناطق كردنشين سبب امنيت مرزهاي عراق شده بود. اما پس از آنكه قواي ايراني، نيروهاي ضد انقلاب را به سوي مرز عقب راندن و امكان دسترسي آنان به مرز ميسر شد ارتش عراق تجاوز زميني را در آن جبهه آغاز كرد و در زمستان 1359 حاشيه مرزي از نوسود تا مريوان را به اشغال درآورد. در پاسخ به اين حركت دشمن، طي دوره كسب اعتماد به نفس، در تير ماه 1360 عمليات روح الله به اجرا درآمد و شرق نوسود آزاد شد. در دوران آزادسازي نيز يك عمليات در اين منطقه انجام گرفت و با فرماندهي مشترك سپاه و ارتش در دو محور مريوان و پاوه انجام شد كه رزمندگان خود به اكثر اهداف دست يافتند. گفتني است عمليات محمد رسول الله (ص) همچون بسياري از عمليات هاي مشابه، در جنبه هايي چون آموزش، كسب تجربه و كادر سازي براي تداوم جنگ اهميت داشت، به عنوان مثال فرمانده محور راست عمليات (شهيد) احمد متوسليان فرمانده سپاه مريوان و فرمانده محور چپ، (شهيد) محمد ابراهيم همت، فرمانده سپاه پاوه هر دو در اندك زماني بعد يكي پس ازدگيري به فرماندهي لشكر محمد رسول الله يكي از پرقدرت ترين لشكرهاي سپاه در جنگ منصوب شد. يكي ديگر از فرماندهان اين عمليات، پاسدار (شهيد) ناصر كاظمي فرمانده پاوه بود.
عمليات آزاد سازي نفت شهر قرار بود هم زمان با عمليات كربلاي (4) در جنوب در منطقه اي وسيع انجام شود، زيرا آزادي اين منطقه و پيش روي به سوي «نفت خانه» عراق، علاوه بر آزاد سازي بخشي ديگر از خاك خودي، مي توانست جبهه جديدي را هم زمان با عمليات جنوب، بگشايد و دشمن را تجزيه سازد، اما اين حركت موازي كه قرار بود 48 سالع پس از شروع عمليات جنوب ‌آغاز شود، با توقف عمليات «كربلاي 4» به تعويق افتاد.
آغازعمليات كربلاي (5) در نزديكي بصره به دليل اهميت اين منطقه باري عراق، واكنش شديد ارتش اينكشور را بر انگيخت، چندان كه سنگين ترين درگيري هاي تمام طول تاريخ جنگ تحميلي به وقوع پيوست و تداوم عمليات با مقاومت بسيار شديد دشمن مواجه شد، در اين زمان اجراي عمليات با مقاومت بسيار شديد دشمن مواجه شد، در اين زمان اجراي عمليات در نفت شهر بيش از پيش ضرورت يافت. بنابراين، عمليات «كربلاي 6» كه در ارتش جمهوري اسلامي ايران طرح ريزي شده بود، به اجرا درآمد. در صورت موفقيت اين عمليات از فشار دشمن در جنوب كاسته مي شد و پيش روي خودي تسهيل مي گرديد كه اين امر اتفاق نيافتاد و فشار دشمن كاهش نيافت.

عمليات مطلع الفجر 20/9 تا 6/10/60
نيروهاي خودي در ارزش گذاري سه جبهه اولويت اول را براي جبهه جنوبي قايل بودند و جبهه هاي مياني و شمالي در رتبه دوم و سوم قرار داشت به همين علت فرماندهي نيروي خودي در جبهه جنوبي تمركز يافته بود و بجهه مياني عمدتا با اتكاي به توان توقيت شده سپاه منطقه 7 و قرارگاه ارتش در غرب كشور اداره مي شد به عبارت ديگر ، اگر چه دو عمليات مطلع الفجر و محمد رسول الله (ص) از سلسله عمليات هاي دوره آزادسازي شناخه مي شد، ليكن تواني كه در آن عمليات مطلع الفجر، كه به فرماندهي مشترك سپاه و ارتش انجام شد- ارتفاعات «شاه كوه» و «پر آفتاب» به تصرف خودي درآمد، اما پاتك هاي سنگين و متوالي دشمن از يك سو و عدم امكان پشتيباني از نيروها- به سبب دوري مسافت خط مقدم با عقبه- از سوي ديگر موجب شد كه با وجود 17 روز مقاومت و قله هاي آزاد شده بار ديگر به تصرف دشمن در ايد. در اين عمليات غلامعلي پيچك فرمانده محور تنگه كودك به شهادت رسيد. وي معاون عمليات ستاد سپاه غرب كشور بود.

عمليات مسلم بن عقيل (ع) 9/7 تا 13/7/61
پس از توقف عمليات رمضان در دشت هاي شرق بصره در برابر نيروهاي زرهي دشمن، انتخاب منطقه اي كوهستاني و محدودتر براي اجراي عمليات لازمه حفظ ابتكار عمل نيروهاي جمهوري اسلامي دانسته شد، تا نقاط قوت خودي و ضعف دشمن در زمين هاي ناهموار، زمينه ساز تقويت تدريجي توانايي ها قرار گيرد. علاوه بر اين امر مهم، آزاد سازي مناطق كوهستاني جبهه مياني از اشغال دشمن و تامين مرزها در اين منطقه نيز مطرح بود، از اين رو عقب راندن دشمن از غرب شهر سومار و آزاد سازي ارتفاعات مرزي آن، همچنين در صورت امكان پيش روي به سوي شهر مندلي عراق ، هدف عمليات مسلم بن عقيل (ع) قرار گرفت كه با طراحي و فرماندهي مشترك سپاه و ارتش انجام گرفت. در اين عمليات با پيش روي نيروهاي خودي كه در مرحله اول با سرعتي شگف آور و بعد به تدريج صورت گرفت- و مقاومت طولاني آنان در مقابل بانك هاي عراق منطقه آزاد شده تثبيت گرديد. بدين ترتيب بيش از صد كيلومتر مربع از خاك ايران و حدود 30 كيلومتر مربع از خاك عراق آزاد گرديد و نيروهاي خودي ضمن تامين دشت سومار بر تنگه هاي مرزي تسلط يافتند و شهر مندلي در ديد و تيررس آنان واقع شد. در نتيجه امكان پيشروي در عمق خاك دشمن فراهم گرديد.

عمليات عاشورا 26/7 تا 30/7/63
ارتش عراق كه در تاريخ 21/6/59 (قبل از آغاز رسمي جنگ) ارتفاع ميمك را به اشغال درآورده بود، پس از هجوم سراسري ، سرزمين اشغالي را توسعه داد و ارتفاعات شمال آن شامل فصيل و گركني را نيز تصرف كرد. در تاريخ 19/10/59 در عمليات ضربت ذوالفقار قسمتي از ارتفاعات ميمك آزاد گرديد، اما ارتفاعات فصيل و گركني و نيز بخشي از دامنه غربي ميمك كه به شيار «ني خزر» معروف است. همچنان در اشغال باقي ماند. به منظور آزاد سازي اين مناطق، عمليات عاشورا با طراحي و فرماندهي سپاه پاسداران و مشاركت ارتش اجرا شد كه طي آن، اهداف مورد نظر به جز شيار «ني خزر» آزاد گرديد. همچنين جاده بدره- مندلي عراق نيز در معرض تهديد نيروهاي ايران قرار گرفت.

رمضان 22/4 الي 7/5/1361
عبور از مرز و ورود به خاك عراق نياز به تبيين استراتژي جديدي داشت. استراتژي جديد نيز منابع و روش هاي تازه اي را مي طلبيد، ليكن عمليات رمضان با همان مقدورات و روش هاي گذشته طرح ريزي شد. هدف اين بود كه با موفقيت در عمليات رمضان، منطقه اي آزاد خواهد شد و بدين وسيله پايان عادلانه جنگ ممكن گردد. امكان پايان جنگ ميسر مي شود. از سوي ديگر از هفت ماه قبل از شروع اين عمليات خبرهايي از داخل عراق مي رسيد مبني بر تشكيل خطوط پدافندي مستحكم در مناطق استراتژيك، اما ا طلاعات از عمق دشمن كمتر به دست مي آمد. اطلاعات ماهواره اي به هيچ عنوان به ايران منتقل نمي شد، عكس برداري هوايي نيز نيازهاي عملياتي را تامين نمي كرد، تنها اطلاعات خودي با شناسايي از نزديك و به وسيله نيروي انساني به دست مي آمد كه شناخت كافي از آرايش و استحكامات جديد ارتش عراق را در برنداشت. در حالي كه تغيير ارايش نيروهاي دشمن و روش هاي جديد دفاعي آنها حكايت از استراتژي جديد ارتش عراق مي كرد، نبود شناخت كافي از اين وضعيت تازه، آثار نامطلوبي برعملكرد خودي گذاشت. به هر حال اين عمليات با طراحي و فرماندهي سپاه و ارتش در چهار محور و در پنج مرحله اجرا شد. نداشتن شناخت دقيق از وضعيت و استحكامات جديد نيروهاي عراق به اختلال در اجراي عمليات انجاميد.

ادامه عمليات رمضان
هرچند تلاش اصلي عمليات به ثمر نشست و يگان هاي قرارگاه فتح توانستند با نفوذ به عمق عراق، تا نهر كتيبان پيش بروند و به قرارگاه فرماندهي دشمن دست يابند، اما نيروهاي پيشتاز كه از جناح چپ با اتكا به كانال پرورش ماهي وضعيت قابل دفاعي داشتند، از جناح راست در برابر هجوم يگان هاي زرهي عراق آسيب پذير بودند. قرارگاههاي مجاور نيز كه با استحكامات جدي دعراق رو به رو بودند نتوانستند اين موانع را پشت سر بگذارند و جناح راست قرارگاه فتح نيز در تثبيت موقعيت خود موفق نشدند و تنها محدوده پاسگاه زيد را تصرف كردند. بدين ترتيب منطقه زيد آزاد و لشكر 9 زرهي عراق كاملا منهدم شد، اما هدف اصلي عمليات تامين نگرديد.

عمليات والفجر 3 – 7/5/62 تا 20/5/62
شهر مهران پس از آنكه در 2/7/59 به اشغال ارتش عراق درآمد، تا عمليات والفجر 3 آزاد نگرديد. براي آزادي اين شهر و ارتفاعات مرزي آن عمليات والفجر 3 با فرماندهي مشترك سپاه و ارتش طراحي شد. در اجراي عمليات نيروهاي خودي از سه محور به دشمن يورش بردند و موفق شدند هدف هاي مورد نظر را تصرف كنند. در اين ميان نيروهاي عراقي يازده شبانه روز روي ارتفاع 343 معروف به «كله قندي» كه آزادسازي آن در تعيين نتيجه عمليات بسيار موثر بود. مقاومت كردند تا اين كه (شهيد) محمد ابراهيم همت فرمانده لشكر 27 محمد رسول الله با يك گردان نيرو وارد عمل شد و مقاومت دشمن را در هم شكست، در اين عمليات باز آزاد سازي بخش عمده اي از ارتفاعات سركوب منطقه، شهر و دشت مهران و نيز دو جاده مهران- ايلام و مهران – دهلران تامين شد و ارتباط جبهه هاي مياني و جنوبي از طريق اين دو جاده برقرار گرديد.

عمليات كربلا (1) 9/4 تا 19/4/65
شهر مهران كه در عمليات والفجر 3 آزاد شده بود، پس از عمليات والفجر 8 در ارديبهشت 1365 مورد تعرض ارتش عراق قرار گرفت و اشغال شد.
دو ماه بعد عمليات كربلاي (1) را سپاه پاسداران طراحي و در پنج مرحله اجرا كرد. در اين عمليات تمامي منطقه از جمله شهر مهران، پاسگاه دراجي و قله 223 از سلسله ارتفاعات قله آويزان ازاد شد. اين پيروزي بيش از آنچه بود كه پيش بيني مي شد.سرعت پيروزي در اين نبرد تاثير اقدامات قبلي عراق در دوره دفاع متحرك را خنثي كرد، به نحوي كه از آن پس تحرك ديگري از ارتش اين كشور تا روزهاي پاياني جنگ مشاهده نگرديد و ارتش عراق دوباره در لاك دفاعي فرو رفت. در اين عمليات فرماندهان بسياري از ارتش عراق اسير شدند و متقابلا (شهيد) رضا دستواره جانشين فرمانده لشكر 27 محمد رسول الله (ص) به شهادت رسيد.
پايان پيام
يکشنبه 14 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]