واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: پيلن و ناشناختهاي به نام ايران
جام جم آنلاين: انتخابات رياست جمهوري ايالات متحده در سال جاري را از نگاهي ميتوان يك بازي شطرنج مهيج دانست. دموكراتهايي كه با اندكي زيركي پازل شطرنج را به سوي خود كشيدند و آغازگر بازي شدند و جمهوريخواهاني كه فعلا ناچارند مهره سياه شطرنج انتخابات 44 باشند.
باراك اوباما 23 اوت و تنها 3 روز قبل از گردهمايي دموكراتها در دنور كلرادو و تاييد نهايي بهعنوان نامزد نهايي آنها در قامت بازيگر مهره سفيد شطرنج، جوزف بايدن را معاون خود اعلام ميكند و عملا به سمت چالشزايي در سياستهاي خارجي نومحافظه كاران خصوصا در مواجهه با ايران حركت ميكند.
بايدن كه هفته قبل در ديدار با طيف تندرو يهوديان لابي ايپك بصراحت گام اول را در اين راه برميدارد و به اسرائيل توصيه ميكند فكر حمله نظامي به ايران را از مخيله خود بيرون كند و براي پذيرش واقعيتي به نام ايران هستهاي آماده باشد.
بواقع اين كيش راهبردي دموكراتها به جمهوريخواهان در ميز بازي ايران، از سوي فردي است كه آمده ضعفهاي آشكار و پنهان اوباماي جوان در سياست خارجي را بپوشاند كه با حركت بعدي جمهوريخواهان به نوعي پاسخ داده ميشود.
اما تا اينجا نميشود از نارضايتي آشكار در چهره هيلاري كلينتون در سخنراني كنوانسيون ملي دموكراتها در دنور براحتي گذشت. كلينتون كه با جمعآوري بالاترين ميزان اعانات و كمكهاي مردمي توانسته بود حس فمينيستي 18 ميليون زن در ايالات متحده را برانگيخته و عملا آنها را به نفع خود بسيج عمومي كند و اكنون كه وي از بازي كنار گذاشته شده است ميبايست تكليف اين راي تا حدي سرنوشت ساز آن هم در سيستم الكترا كالج آمريكايي روشن شود.
هوشمندي مك كين پير اينجا نمود پيدا ميكند كه به مانند رقيب دموكراتش در يك كيش غافلگير كننده را بعنوان معاون اول خود معرفي ميكند. مككين در توجيه اين اقدام متهورانه كه تاكنون در تاريخ انتخابات ايالات متحده سابقه نداشته، اعلام ميكند كه وي پيلن را فوريه سال جاري در واشنگتن ملاقات كرده و بشدت تحت تاثير وي قرار گرفته است، طوري كه پس از اين ديدار و چندين بار به طور كوتاه با يكديگر ملاقات و تا اين اواخر از هر دري صحبت كردهاند جز معاون شدن پيلن براي مك كين در انتخابات رياست جمهوري.
البته انتخاب پيلن به نوعي انتخاب بايدن را نيز توجيه ميكند، چرا كه هر قدر بايدن چهرهاي سرشناس و كاريزما در عرصه سياست خارجي است و تزهايش خصوصا در نوع برخورد با ايران در ادامه راهبرد تغيير و تعقيب اوباماست، پيلن به همان اندازه و بيشتر بياطلاع و ناآگاه و بيخبر از واقعيتي به نام ايران است، طوري كه خودش ميگويد من هنوز نميدانم يك معاون رئيس جمهور هر روز چه كارهايي انجام ميدهد.
وقتي هم مك كين در گردهمايي ملي جمهوريخواهان كه متاثر از توفان گوستاو و تجمع اعتراضآميز مخالفان ضد جنگ، در سايههاي مملو از ترديد و نااميدي برگزار ميشود به جمهوريخواهان توصيه ميكند كه سعي كنند پيلن را بشناسند.
هرمونتيكشناسي گذشته انتخابات رياست جمهوري ايالات متحده نشان ميدهد كه توجه جمهوريخواهان بيشتر بر روي مسائلي همچون امنيت ملي متمركز است و در مقابل دموكراتها از توانمندي بيشتري در بازسازي روابط خارجي ايالات متحده برخوردارند و اين مسائل نيز در اعلانهاي انتخابات رياست جمهوري سال جاري نقشي محوري ايفا ميكند.
مضاف بر اين، جمهوريخواهان وجود يك فاكتور كليدي به نام دغدغههاي مذهبي، اجتماعي و خانوادگي را به راهبردهاي خود افزودهاند. با اين همه جمهوريخواهان عموما و مك كين پير خصوصا از پايين بودن محبوبيت بوش كه بخش عمدهاي از آن ناشي از بحران جنگ با ترور است رنج ميبرند. بويژه آنكه دموكراتها سعي ميكنند همه تخم مرغهاي بوش در عرصه سياست خارجي را در سبد مك كين بگذارند.
اقدامات ضعيف صورت گرفته از سوي دوستان مك كين كه وي همواره دوري از آنها را ترجيح ميدهد در قبال آسيبها و لطمات توفان كاترينا و همچنين چندين رسوايي، سبب شده اكنون تنها سنگر باقيمانده براي جمهوريخواهان كاخ سفيد باشد.
علاوه بر جنگ عراق و افغانستان، افزايش فساد اداري و مالي و اخلاقي اعضاي جمهوريخواه همچون مارك فولي، دنيس هسترت، تام ديلي و پل ولفوويتز رئيس بانك جهاني و معاون سابق وزير دفاع باعث سلب اعتماد و اطمينان شهروندان آمريكا به جمهوريخواهاني شده كه همواره يكي از دغدغههاي خود را توجه به باورهاي ديني و رفتن به كليسا در آخر هفته عنوان ميكنند.
اين در حالي است كه با نگاهي به 8 سال گذشته ميتوان دريافت كمتر رئيس جمهوري در آمريكا به مانند دوره رياست جمهوري بوش با اين تنوع و گسترهاي از بحران در معادلات بينالمللي رو به رو بوده است.
فهرستي بلند بالا از بحرانهايي كه فقط نگاهي به عناوين آن نمايانگر عمق فاجعه و به بن بست رسيدن ديپلماسي جنگ و جبر نومحافظهكاران است؛ فرو رفتن در باتلاق عراق و وخيمتر شدن نابسامانيهاي امنيتي در اين كشور، تنش در بحران هستهاي كره شمالي، اوضاع متشنج شبه جزيره كره و قفقاز، جنگ بيسرانجام و ناآراميهاي وسيع در افغانستان، تشديد بحران سازش فلسطين و اسرائيل، شكلگيري كانونهاي متعدد قدرت سياسي، اختلاف وسيع و گسست در پيوند استراتژيكي محور فراآتلانتيكي، چالش پرهزينه بر سر پرونده هستهاي ايران، شكلگيري زمينههاي تنش در روابط با روسيه و چين،كاهش محبوبيت و از دست رفتن جايگاه واشنگتن نزد افكار عمومي جهان و دهها عنوان مناقشه و بحران و تنش، تنها گوشهاي از ميراث و ديپلماسي جنگطلبانه بوش براي مك كيني است كه با انتخاب سارا پيلن در گردهمايي ملي جمهوريخواهان در مينهسوتا سعي دارد تجربه مهار بحران در عرصه سياست خارجي را بيازمايد.
انتخابي كه از نگاه بسياري خطرناك و در عين حال پرهزينه است، چرا كه پيلن در حوزه امنيت ملي و سياست خارجي اصلا تجربهاي ندارد. البته مككين هم بخوبي از بي تجربگي پيلن در سياست خارجي آگاه است، اما ميگويد، پيلن زن با استعدادي است كه ميتواند بسرعت همه چيز را ياد بگيرد.
سارا لوئيز هيث پيلن در 11 فوريه 1964 در آياداهوي ايالات متحده به دنيا آمد و پس از تولدش خانواده وي به آلاسكا مهاجرت كردند. فعاليتهاي سياسي سارا پيلن از سال 1992 آغاز شد و در اين سال در شهر واسيلا به عنوان نماينده شوراي شهر انتخاب شد و پس از آن در سال 1996 شهردار شهر واسيلا شد.
وي در سال 1999 براي بار دوم به عنوان شهردار انتخاب و در سال 2002 نامزد معاون فرماندار آلاسكا شد. در سال 2006 توانست به عنوان نماينده جمهوريخواهان انتخاب شود. پس از آن هم با شكست كانديداي دموكراتها در 42 سالگي اولين زن و جوانترين فرماندار تاريخ آلاسكا شد.
اين همه، تجربه و اندوخته كسي است كه داعيه معاونت رئيس جمهور آتي ايالات متحده را دارد. از اين زاويه است كه منتقدان مك كين بر اين باورند كه پيلني كه 4 سال عضو شوراي شهر بوده و 10 سال به عنوان شهردار يك شهر 6000 نفري فعاليت كرده، نميتواند معاون مناسبي براي رئيس جمهور آينده آمريكا باشد.
هر چند از زاويه ديگر، انتخاب پيلن كه با سقط جنين مخالف است و چهره خوبي در ميان پروتستانها و ساير چپهاي محافظه كار دارد، تنها امتيازهاي مثبت انتخاب تاكتيكي مك كين است.
مككين سالخورده كه چند روز پيش 72 سالگي خود را جشن گرفت و اميدوار است بتواند به عنوان پيرترين رئيس جمهور تاريخ آمريكا سوگند ياد كند و همواره از سرطان پوست رنج ميبرد، اگر چه تدوين و تبيين دكترينهاي سياست خارجي حتي در مواجهه با ايران را به ايدهپرداز همسن و سال و يار غار بوش يعني كيسينجر واگذارده است، اما از هم اكنون نويد جهشي را در سياست خارجي ايالات متحده با پيلني داده كه بي تجربگي وي در عرصه سياست خارجي حتي انتقاد طيفي از همراهان وي را نيز برانگيخته است.
سكانداري دولت آتي جمهوريخواهان با انتخاب احتمالي مك كين بهعنوان رئيس جمهور از آن سارا پيلن شده است كه بندرت از آمريكا خارج شده و سفر خارجي داشته است. اين نقطه ضعفي است كه بسياري از آن به عنوان آسيبي جدي در بدنه دولت از آن ياد ميكنند، چرا كه پيلن داراي دركي پايين و ضعيف از تحولات و بحرانهاي بينالمللي است.
پيلن تنها در جولاي 2007 پيش از ملاقات با گارد ملي آلاسكا كه در كويت مستقر بود پاسپورت خود را گرفت و پس از آن هم يك سفر كوتاه به آلمان داشت. شايد اين تنها باري بوده كه وي پا به منطقه خاورميانه نهاده است.
سارا پيلن اندكي پس از انتخاب شوكآورش در سمت معاون مككين، ميگويد كه تاكنون از ايران زياد شنيده است ولي اطلاعات و دانستههاي او در مورد موضوعي كه به پاي ثابت نطقها و اعلانهاي انتخاباتي نوامبر 2008 تبديل شده به مانند ديگر سرفصلهاي بينالمللي اندك و ناچيز است.
پيلن با ادبياتي كه آشكارا مشخص است ديكتهاي و وارداتي است، حق استفاده ايران از فناوري هستهاي را در چارچوب رژيمهاي بينالمللي منطبق بر موازين تعريف شده ايالات متحده مجاز ميشمارد، تا آنجا كه پديدهاي به نام اسرائيل در معرض تهديد و آسيب قرار نگيرد. تاملي كوتاه در همين چند جمله كوتاه از معاون آتي و البته احتمالي رياست جمهوري آمريكا، خود بخويي گوياي اين واقعيت است كه مك كين بر خلاف رقيب دموكراتش با انتخاب پيلن نه انتظار و نه توانايي هيچ گونه تغيير و تحول در عرصه حساس سياست خارجي و روابط بينالمللي با ديگر كشورها از جمله ايران را ندارد و مانند گذشته قطار ديپلماسي ايالات متحده را حداقل در مواجهه با ايران بر روي ريل تهاجم خواهي پيش خواهد برد.
از اين ديدگاه است كه دوستان جمهوريخواه پيلن با نااميدي و از سر ناچاري تنها به انتخاب تاكتيكي وي اشاره ميكنند و ميگويند كه اين انتخاب به آنها نيروي تازهاي بخشيده و حمايت گروه فعال بزرگي را بر انگيخته است كه در هر 2دوره سبب پيروزي بوش شدند.
با اين همه توجه و دغدغه تكراري و از سر تقدير نومحافظه كاران به فاكتور مذهب با اين اميدواري كه پيلن آخرين فرزند خود را كه سندروم داون داشت، سقط نكرده با انتشار خبر بارداري پيش از ازدواج دختر 17 ساله اش نيز رنگ باخت.
از اين رو به نظر ميرسد تنها اميدواري مك كين در ادامه بازي شطرنج انتخابات 44 با رقيب زيرك دموكراتش ادامه پاياپاي بازي در چارچوب تغيير تاكتيك بر خلاف اوبامايي كه ساختار شكنانه به سمت تغيير راهبرد گام برميدارد، باشد و از سوي ديگر اميدوار باشد كه حافظه تاريخياش كمكش كند، چرا كه وي هنوز هم تجربه انتخابات پيشين رياست جمهوري را در ذهن دارد.
نبايد فراموش كرد كه مك كين مدت مديدي كمك آشپز بوش در مطبخ كاخ سفيد بوده است و اگر چه اكنون سعي دارد طعم دست پختهايش را تغيير دهد، اما هنوز هم همان غذا را سرو ميكند. پيروزي جمهوريخواهان در 2 دوره اخير انتخابات رياست جمهوري جدا از اشتباهات و خطاهاي فاحش دموكراتها ناشي از اين واقعيت ساده بود كه «ملتها در ميانه جنگ، فرماندهان خود را عوض نميكنند.»
جمهوريخواهان خطاب به مردم ميگفتند چگونه دموكراتي مخالف جنگ ميتواند نبردي را كه حتي به اشتباه هم آغاز شده به نفع آمريكا پايان دهد. اما اكنون كه ديگر اين راهبري هيچكس را قانع نميكند، با تاكيد بر تلاش براي بزرگنمايي تهديد ايران عليه آمريكا با هدف توجيه تداوم اوضاع نامساعد عراق و افغانستان و همزمان القاي در راه بودن نبردي ديگر، در راه جنگ جهاني با ترور ميخواهند همان فضاي تب آلود و ملتهب گذشته را تكرار كنند. جمهوريخواهان اميدوارند در اين شرايط اين بار هم اعتماد و حمايت اجباري شهروندان به فرماندهان خود در ميانه جنگ را به عنوان برگي برنده همراه داشته باشند.
از اين نگاه است كه با پيچيدهتر كردن معادله بحران هستهاي ايران از يك سو و ورود به چالش ناخواسته تنش گرجستان و دميدن در تنور جنگ فروخفته سرد و تعميم خطرات و تهديدات فرضي به ساير عرصهها حل بحران خود را ميجويند.
تشديد بحران در پرونده هستهاي ايران در اين ميان با وارد ساختن مجهولات بيشمار ميتواند به فروكش كردن بحران فراروي آنها منجر شود، امري كه به نظر ميرسد طي هفتههاي آتي با مهيا ساختن پيلن در قامت يك معاون رئيس جمهور و ملكه جنگي ديگر در كنار ايدههاي كيسينجر، روندي تهاجميتر به خود گيرد.
اما بايد در نظر داشت در شرايط فعلي با توجه به تاثيرات منفي كه اتخاذ سياستهاي مقطعي و نادرست نومحافظه كاران را براي آمريكا درپي داشته است، واشنگتن ازاعمال نوعي تغيير هم درگفتمان و هم در سياستهاي اصولي خود حداقل در قبال ايران ناگزير است.
تغييري كه با كيشهاي مكرر اوباما به مك كين در ميز بازي ايران حكايت از عدم درك صحيح و شناخت اصولي اين سازوكارها از سوي مك كين دارد.
ارسلان مرشدي
يکشنبه 14 مهر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 273]