تریاک چیست و چگونه بوجود می آید

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: ترياک به شکل ماده قهوه اي تيره رنگ و به شکل پلاستیک است. ترياک شيره الکالوييد داري است که از تيغ زدن گرز خشخاش و لخته شدن شيره خشخاش نارس بدست مي آيد. تخمدان حاوي دانه هاي خشخاش، بيضي شکل است که گلبرگهاي صورتي رنگ دارد. وقتي اين گلبرگها رو به پژمردگي مي رود، با تيغ زدن تخمدان نارس، عصاره شيري رنگي شروع به تراوش مي کند که در مجاورت هوا به صورت (دلمه) شده پس از گذشت يک شبانه روز به رنگ قهوه اي و گاهي سياه در مي آيد و به حالت صمغي چسبيده بر جدار خارجي تخمدان باقي مي ماند که آن را تراشيده و جمع آوري مي کنند. اين گياه را در انگليسي ((Papaver Somniferom)) و خشخاش را ((Poppy)) و در فارسي کوکنار و دانه هاي خشخاش را به انگليسي ((Poppy Seeds)) و صمغ جمع آوري شده را ترياک که از ترياکا (Theriaca) يوناني گرفته شده و در عربي افيون، ابيون، ترياق، درياق و در انگليسي ((Opium)) مي نامند، ابيون يا افيون نيز از ريشه يوناني اپيون ((Opion)) اقتباس شده است. تاريخچه ترياک بوته خشخاش از گياهان آسياي صغير بوده است. (مارسل گرانيرد وايه) (Marcel Granin Doyeux) معاون سابق بخش کنترل مواد مخدر در سازمان ملل متحد، متخصص و دارو شناس و نزوئلايي در اين باره گفته است که: در لوحه هاي سومري متعلق به سه يا چهار هزار سال پيش از ميلاد مسيح مطالبي پيرامون گياه ترياک نوشته شده و آن را (گياه شادي بخش) ناميده اند. متون آشوري، مصري و يوناني در مورد استفاده ترياک در زمانهاي قديم مطالب بسياري دارند . در کتاب اديسه هومر آمده است که (النا) (Elena) همسر شاه (منلائو) شربتي به (تلماکو) (Telemaco) داد. از جستجوي بي حاصل پدر غمگين بود، (مروفه) (Morfer) خداي رويا و خيال در داستانهاي اساطيري يونان – گل خشخاش بدست مي گيرد. هرودت، ارسطو و هيپوکرات در کتابهايشان از ترياک بسيار سخن گفته اند. زنان مصري از شربت ترياک براي فرونشاندن خشم و تسکين غم استفاده مي کرده اند، از زمان (ارسطو) تا (ويرژيل) شاعر رومي و ديگر نويسندگان يونان و رم همواره از خشخاش و ترياک سخن گفته اند. صحبت از آن، در قرون وسطي نيز ادامه يافت. برخي مطالعات نشان مي دهد، اين ماده در قرن هشتم (ميلادي) در هند رايج شده و عده اي عقيده دارند، سابقه استفاده از آن در هند به دروازه قرن قبل از لشکر کشي اسکندر مقدوني مي رسد. گياه خشخاش به نظر مي رسد اولين ترکيب دارويي ترياک در قرن 16 ميلادي به دست آمد و آن را به نام کاشف سوئيسي اش ناميدند که دکتر پاراسلوس بود.(Claudanum Para cel si), (Dr. Paracelsus) يک پزشک انگليسي به نام توماس سيدنهام (Thomas Sydenham) که افلاطون انگلستان ناميده شده، نيز در قرن هفدهم م. داروي جديدي را با ترياک تهيه کرد. در قرن نوزدهم م. بسياري ديگر از فرآورده هاي آن ( مورفين ، کدئين و... ) کشف گرديد. گيـــــاه خشخاش از ناحيــــــه آسياي صغير به يونان منتقـــــل شده، اگـــــر چه در بعضـــي منــــابع آمــــده است که در اروپـــــا مجـــــارها اولين ملتي هستند که با گياه خشخاش آشنا شده اند و گياه شناسان اين کشور، اين آشنايي را از هزار و دويست سال قبل از ميلاد به بعد مي دانند. ولي هومر شاعر نابينا و حماسه سراي يوناني که احتمالا 600 سال قبل از ميلاد مي زيسته در آثار خود از گل خشخاش ياد مي کند که در باغهاي شهر روم کشت مي شده و چون يونانيان زمان سقراط يعني حدود چهار صد سال قبل از ميلاد از تاثيرات طبي ترياک سخن گفته اند، مي توان گفت که حداقل آشنايي يونانيان با تاثيرات طبي مخدرها به چند صد سال قبل از ميلاد مسيح بر مي گردد. تاریخچه گياه خشخاش در اروپا : بقراط در چهار صد سال قبل از ميلاد مسيح و نئوفراست در همان تاريخ از ترياک براي درمان اسهال و رفع درد استفاده مي کرده اند. از نوشته هاي پاپيروس بر مي آيد که مصري ها از زمانهاي قديم (اپيوم) استعمال مي کرده اند و اسم (Thebaica) مشتق از شهر (Thebes) است که در آنجا خشخاش نيز مي کاشتند. در ژاپن تا قرن پانزدهم ميلادي گياه خشخاش کشت نشده بود، در دايره المعارف بريتانيکا آمده که ترياک در قرن هفتم قبل از ميلاد مسيح در چنين کشت مي شده و به وسيله ترکها و عربها در قرون 6 و 7 به چين برده شده و تا قرن هفدهم ميلادي براي تسکين دردها و به طور محدود مورد استفاده بوده است. در قرن هيجدم م. مصرف دارويي ترياک در دنيا حدود 1700 تن بود. ترياک خام (طبيعي) به صورت گلوله، چانه، قرص، قالبي، آجري و حتي به صورت پودر عرضه مي گرديد و در قديم براي تسکين درد به طور مايع و جامد استفاده مي شده است. در ايران، پزشکان عالي قدري مانند شيخ الرييس ابوعلي سينا (370 – 427 ه. ق) و ابوبکر محمد بن زکرياي رازي (251- 313 ه. ق) از ترياک در مواد گوناگون بيماري ها استفاده کرده اند و در اشعار شعرايي که پس از اين دو دانشمند مي زيسته اند، به موارد طبي ترياک اشاراتي شده است. اگر چه خوردن ترياک در چيــــن معمول بود، ولي دود کردن و کشيدن ترياک از آمريکاي شمالي به چين رسيد و رايج گرديد. بعضي از مــــردم تــــرياک را با توتون مخلوط مي کردند، و بزودي کشيدن ترياک به حدي بين مردم گسترش يافت و عمومي شد که حتي به درباريان هم سرايت کرد و به عنوان يک مشکل بزرگ اجتماعي چين در آمد که در سال 1729 م. توسط امپراطور (يانگ چينگ، 1735 – 1723 م.) ممنوع اعلام شد. فروش و کشيدن ترياک ممنوع گرديد و موقتا به تجارت ترياک لطمه زد. با وجود اين لطمه، کمپاني انگليسي هند شرقي به کشت ترياک در ايالت بنگال هند ادامه داده و آن را در سال 1775 م. به وسيله (نارکي وارن هستينگ) که از صورت يک کارمند ساده به حکمراني کليه املاک انگليس در هند رسيده بود، در انحصار خود گرفت و او اين ماده را با نرخي ارزان و مقدار فراوان عرضه مي کرد. کمپاني ، خود مستقيما در چين فعاليت فروش نداشت و ترياک را به بازرگانان بزرگ و خصوصي چين در ساحل تحويل مي داد و بازرگانان ياد شده آن را در بازارهاي چين به فروش مي رساندند، و در ازاي فروش ترياک، طلا و نقره و گاهي هم چاي، کتان، ابريشم به نمايندگان کمپاني تحويل مي دادند. مقدار ترياکي که کمپاني ياد شده در سال 1729 م. به چين داده، 200 صندوق بود که در سال 1767 م. به 1000 و در سال 1820 م. به 10000 و از 1830 تا 1838 م . به 40000 صندوق افزايش يافت. در ماه مارس 1839 م. امپراطور وقت، (لين چه هسو) را که مردي قاطع بود به کانتون فرستاد و او پس از گفتگوهاي بي نتيجه با تجار خارجي و چيني دستور داد بيش از 20000 صندوق که حاوي حدود يک ميليون و نيم کيلو ترياک بود، مصادره شود. صندوقها را به ساحل بردند و (لين) شخصا در ميان ابراز احساسات مردم، آنها را آتش زد، آتشي که 20 روز روشن بود. به موازات انگليس ها و همراه با آنها پرتغاليها و ديگر کشورهاي غربي حتي ايالات متحده آمريکا از ترکيه و هند ترياک تهيه کرده و به تجارت آن در چين مي پرداختند. مشکل ترياک سرانجام منجر به جنگهاي ترياک در سالهاي 42- 1839 م . و 60- 1856 م. شد. در فاصله جنگ هاي اول و دوم، تجارت ترياک در چين از 50000 به 60000 صندوق افزايش يافت. در ســــال 1907. (چينگ) توانست جلوي ورود ترياک را به داخل چين بگيرد و تا سال 1917 م. ورود تــرياک از هند به چين ممنوع بود ولي چيني ها خود مبادرت به کشت خشخاش در داخل کشورشان کردند. با وجود ممنوعيت هـــاي فرمانروايان چين، در اوايل جنگ جهاني اول باز هم بيش از هفتاد ميليون کيلو ترياک وارد چين شد. گويا در سال 1937 م. حدود 4 ميليون نفر چيني به ترياک معتاد بوده اند که نامشان ثبت شده بود و در سال 1938 م (مائو) رهبر حزب کمونيست چين مي شود. در دهه هاي 1940 تا 1980 م مبارزه شديد عليه اعتياد و درمانهاي اساسي و گسترده براي معالجه اعتياد در چين جريان داشته و اين کشور تجربيات با ارزشي در اين زمينه دارد. هم اکنون در ناحيه يونتان در جنوب غربي چين که در مجاورت برمه، لائوس و تايلند (مثلث طلايي) قرار دارد، کشت خشخاش براي استفاده دارويي مجاز است و همين امر موجب بقاي اعتياد در اين ناحيه شده و ضمنا گزارش شده ترياک از اين منطقه تا حدودي به صورت غير قانوني از بنادر چين به هنگ کنگ و غيره قاچاق مي شود. تاريخچه ترياک در ايران در ايران کشت ترياک در دوره سلسله صفويه براي مصرف داخلي که در ايران گسترش سرسام آوري داشته، تا حدي که بعضي از پادشاهان اين سلسله هم معتاد بودند، ولي با دقت در اشعار شعراي پيش از اين تاريخ گويا ايرانيان پيش از اين دوره هم ترياک خواري داشته اند.تاورنيه و شاردن که در زمان صفويه از ايران ديدن کرده اند، مي نويسند: (خوردن ترياک و کوکنار در ايران رايج است). فرير (Freyer) طبيب و جراح کمپاني انگليسي هند شرقي که در سال 1087 ه. ق از ايران ديدن کرده، در سفر نامه خود مي نويسد: "ايرانيها هر وقت بخواهند کيفور شوند، ترياک مصرف مي کنند" و اضافه مي نمايد: " که معتادين مي توانند مقدار زيادي از اين ماده مصرف کنند بدون آنکه ناراحتي پيدا نمايند و آنها حالتي شبيه به مستي پيدا مي کنند .استعمار انگليس پس از به زانو در آوردن هند، بر آن شد که ميان لندن و هندوستان خط ارتباطي تلگراف برقرار کند و براي اين هدف مي بايست از ايران بهره مي گرفت. بنابراين، موضوع را به ناصر الدين شاه گوشزد کرد و آن را عملــي ساخت و از اين رو سيم بانان و کارگران هندي خط ارتباطي، از بزرگترين عوامل گسترش و آمــــوزش ترياک کشي در ايران گرديدند و خراسان دروازه ترياک کشي شد، به طوري که از سال 1230 ه. ش پيشقراولان قاچاقچيان اين ماده مخدر در لباس دراويش هندي در خراسان و کرمان پراکنده شدند و به ترياک کشي پرداختند.اين سوداگران انگليسي بودند که از يکسو به طور غير مستقيم سعي در تشويق کشت و توليد بيشتر ترياک نموده و از سويي ديگر ترياک کشي را در سطح گسترده اي در سراسر ايران گسترش دادند تا بتوانند سلطه خود را در کشور هاي تحت استعمار بيشتر کنند.بنابراين همراه با رشد استعمار در جوامع در حال توسعه، کشت خشخاش و اعتياد به ترياک نيز در روستــاهاي ايران متداول گشت و خريد و فروش آن معمول گرديد و از آنجا که انگليسي ها ترياک ايران را به قيمت خوبـــي مي خريدند، کشاورزان دست از کاشت گندم و ديگر محصولات کشاورزي کشيدند و قسمت زيادي از کشتزارهاي گندم را به کشت خشخاش اختصاص دادند، به طوري که ترياک به صورت يکي از مهم ترين کالاهاي صادراتي ايران در آمد. ماژوري نومي مورخ انگليسي در اين مورد در کتاب (شرق ميانه) مي نويسد: " از 26 ولايت ايران در 18 ولايت آن ترياک کاشته مي شود و........".از طرفي براي کشت خشخاش کشاورزان و کارگران هنگام گرفتن شيره خشخاش از آن مي خوردند و به آن عادت مي کردند. سرانجام در 1329 ه. ش رژيم وقت به منظور کنترل ترياک و در واقع حفظ منابع مادي خود قرارداد "انحصار ترياک" را به تصويب مي رساند. هر چند اين قانون ظاهرا در جهت کاهش ميزان مصرف اين ماده و مبارزه با آن وضع گرديده بودن ولي عملا مردم را به ترياک کشي دعوت و تشويق مي نمود، زيرا در بخشي از اين قرارداد مقرر گرديده بود که دولت موظف است سوخته ترياک را پس از مصرف، جمع آوري کند و در ازاي هر مثقال سوخته ترياک مبلغي هم به عنوان حق الزحمه به تحويل دهنده پرداخت نمايد. بدين گونه ملاحظه مي گردد که چگونه استعمار خارجي و ايادي داخلي آن در تار و پود اين ملت رخنه مي کنند و مردم را به اسارت مواد مخدر در مي آورند.در سالهاي جنگ جهاني دوم و پي از آن قاچاق مواد افيوني و اعتياد به آن رواج بيشتري پيدا مي کند، تا آنکه در سال 1334 ه. ش قانون منع کشت خشخاش و جلوگيري از مصرف غير طبي ترياک از تصويب مجلس گذشت و در سال 1348 دولت وقت، قانون منع کشت خشخاش را لغو کرده و قانون کشت محدود خشخاش و سهميه کوپن ترياک را جايگزين آن نمود. ولي کليه اقدامات دولت وقت، ظاهري بود و رژيم نه تنها سعي جدي در از بين بردن و حتي محدوديت آن اعمال نمي داشت، بلکه عوامل استعمار خارجي و داخلي نيز به نوعي در گسترش اعتياد مي کوشيدند. آنچه قابل ذکر مي باشد اين است که در سال 1311 ه. ش. (زمان سلطنت رضا خان) هشت شيره کش خانه به طور رسمي در محله باغ فردوس کنوني داير بود که نام آنها را دارالعلاج يا شفا خانه گذاشته بودند!!خلاصه آنکه استعمال ترياک در دوران قاجاريه، در زمان خاندان (پهلوي) گسترش يافت و علاوه بر ترياک، مصرف هرويين نيز معمول شد که اين ماده را در حدود سال 1960 م. (1339 ه. ش) يک دارو ساز ايراني از آلمان به ايران آورد . انواع ترياک 1- ترياک خام, که عبارت از شيره خودبخود غليظ شده گرزهاي خشخاش است که بدون توجه به ميزان آن, جز براي بسته بندي و ارسال, دستکاري ديگري در آن نشده باشد. 2- ترياک عمل شده (پرورده), طبق تعريف لاهه, ترياک پرورده محصولي است که از ترياک خام با يک رشته عمليات مخصوص حل کردن, جوشاندن, بودادن و تخمير بمنظور تبديل آن به عصاره براي استعمال غير طبي تهيه مي شود. 3- ترياک پزشکي, ترياکي که مقدار آن (دوز) مشخص بوده و براي مصارف درماني و پزشکي کاربرد دارد. و در صنايع داروسازي هر کشوري آن را بصورت گرد يا دانه هاي ريز درآورده و يا با مواد بي اثر مخلوط کرده و مورد مصرف قرار مي دهند. مشتقات ترياک در ترياک حدود 25 نوع آلکالوئيد وجوددارند که 6 نوع آن بيشتر از بقيه در ترياک يافت مي شوند که عبارتند از : مورفين (3 تا 23درصد), (کدئين (5/0درصد, پاپاورين (1/0درصد), نارسئين(1/0درصد), نارکوتين (7درصد), تبائين (3/0درصد). هرچه مقدار مورفين موجود در ترياکي بيشتر باشد مي گويند آن ترياک داراي مرغوبيت بيشتري است. مقدار مورفين در ترياکهاي بازرگاني 6 تا 14 درصد مي باشد. نحوه مصرف ترياک ترياک به صورت خوردن، کشيدن يا تزريقي مورد مصرف قرار مي گيرد. ترياک از نظر طبقه بندي فارماکولژي، تضعيف کننده فعاليتهاي سلسله اعصاب مرکزي است. علائم مصرف ترياک مهمترين علائم مصرف ترياک و مشتقات آن عبارتند از : 1- خواب آلودگي با حضور ذهن, 2- تسکين درد, 3- انبساط خاطر و آرامش, 4- احساس گنگ و مبهم به زمان و مکان, 5- بخواب رفتن با آرامش و تخيلات مطبوع, 6- سستي اراده و ضعف حرکات فعاله و 7- کاهش اميال جنسي. اثرات دلپذير و آرامش بخش مواد مخدر بسته به مصرف دارو و تحمل شخص بمدت چهار تا شش ساعت ادامه مي يابد و پس از آن مرحله خماري فرا مي رسد که بصورت خميازه و آبريزش از بيني, بيقراري, بي اشتهائي, افسردگي, تهوع و استفراغ مي باشد. بعد از کشيدن به اصطلاح چند "بست" ترياک, توجه فرد بر روي خودش متمرکز شده و گرايش شديدي به آرامش پيدا مي کند. درحقيقت اعصابش آرام و اراده اش سست شده و در تفکر و خيال فرو مي رود و از معاشرت با ديگران تا حدودي پرهيز مي کند و از وزن و زمان و فضا آزاد مي شود. و دگرگوني در جهت يابي زماني- فضائي در وي ايجاد مي شود. مصرف ترياک سبب مي شود تا گذشته وآينده فرد با هم مخلوط شده و مجموعه "حال" را برايش ايجاد نمايد و از زمان آزاد گردد. شخص معتاد به ترياک در خيال واهي خود پس از استعمال ترياک احساس مي کند که داراي روشن بيني زياد و قدرت فهم و قضاوت هوشيارانه و بينش و ادراک اصيل از دنياي اطرافش مي باشد و از اين که بدون هيچ سعي و کوششي داراي اين حالت در تفکر و تصور گرديده ابتدا تعجب مي کند. ولي رفته رفته در حالت کيف فرورفته و احساس خوشي و خوشبختي به وي دست مي دهد و درنتيجه نسبت به محيط اطراف خود بيگانه و بي تفاوت مي گردد. با توجه به مطالب ذکرشده, فرد معتاد به ترياک به سهولت مي تواند, ساعات شبانه روز را با بي خوابي و روياهاي رضايتبخش ادامه دهد. و بتدريج در وي وابستگي و بندگي ايجاد شود و در فواصل بست يا پيپ ها اين فرد انرژي خود را از دست داده و اندوهگين و بي حوصله مي شود و حالت يکنواختي در صدا و کندي در حرکاتش نمايان مي شود. لاغري و ضعف عمومي در معتادان به ترياک رفته رفته شديدتر مي شود و ضايعات فيزيکي و رواني و اجتماعي فرد بتدريج زيادتر شده و موجب زوال و نابودي فرد مي شود. يعني با گذشت زمان تحمل فرد به مقدار مصرف ترياک بيشتر مي شود و فواصل آن نيز کمتر شده و گروهي نيز در پايان به هروئين روي مي آورند. از نظر اجتماعي, اگرچه معتادان سنتي به ترياک در هر نقطه کشور همچنان به فعاليت خود اجباراً ادامه مي دهند ولي از هم پاشيدگي خانواده در اغلب موارد نتيجه اوليه اين نوع اعتياد محسوب مي شود. مصرف مزمن داروهاي مخدر توسط مادر در حين حاملگي که شامل ترياک و مشتقات آن و آمفتامين ها و باربيتوراتها مي باشند براي جنين مضر است و سبب ديسترس داخل رحمي و کم وزني نوزاد و گاهاً مرگ جنين و نوزاد مي شود و در مواردي که مادر حامله معتاد تمايل و سعي در ترک اعتياد را دارد بايستي سقط زودرس را انجام داد. مصرف بيش از اندازه ) Overdose ) مصرف بيش از حد، موجب اختلالات سيستم تنفسي گرديده و تنفس به کندي و آهستگي صورت مي گيـــرد و در نهايت احتمالا متوقف شده و به مرگ منجر مي شود. استفاده ترياک همراه با الکل مي تواند، بسيار خطرناک باشد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 408]