سهم فرهيختگان در توليد محتواي ديني اينترنتي كم‌رنگ است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: سهم فرهيختگان در توليد محتواي ديني اينترنتي كم‌رنگ است
گروه وبلاگ و IT: به گفته كارشناسان ديني ما در فضاي اينترنت با يك مشكل جدي روبه‌رو هستيم و آن، عدم حضور جدي و تأثير‌گذار قشر فرهيخته و علمي جامعه در فضاي اينترنت است.
رسانه‌هاي ديجيتال عموماً پيچيدگي‌هايي دارند كه استفاده از آنها را محتاج به آموزش و يادگيري كرده‌است و در اين راستا اين امكان وجود دارد كه با راه‌اندازي برخي سرويس‌دهنده‌ها با دغدغه‌هاي مذهبي كه در كنار ارائه خدمات، آموزش نيز براي كاربران داشته باشند، مي‌توان سهم مباحث قرآني و مذهبي را در فضاي مجازي افزايش داد.

فعالان ديني در رسانه‌هاي ديجيتال با استفاده از اين ويژگي‌ فضاي مجازي اقدام به توليد محصولات مذهبي و ارائه آن در اينترنت كرده كه هم ‌ پاسخگوي نياز كاربران بوده و هم استاندارد‌هاي محتوايي مورد نظر خود را اعمال كنند.

ما در عصر ديجيتال زندگي مي‌كنيم و رسانه‌هاي ديجيتال سهم عظيمي در توليد واقعيات پيرامون‌مان دارند. با اين حال و علي‌رغم تأثيرات شگرفي كه اين رسانه‌هاي جديد در ساحت‌‌هاي مختلف وجودي، اجتماعي و اعتقادي انسان دارند، بايد در جهت استانداردسازي مباحث قرآني به كار بسته شود.

گزارش زير با استفاده از نظر كارشناسان ديني متعدد به بررسي و ارزيابي فضاي مجازي ديني و توليد محتوا از سوي بلاگران و فعالان ديني مي‌پردازد ضمن اينكه در گزارشات قبل به اين نتيجه رسيديم كه با توجه به بي حد و مرز بودن فضاي اينترنتي، دولت مي‌تواند با هدايت توليدكنندگان محتواي ديني الكترونيكي و نظارت بر توليدات آنها بر ميزان حضور خود در فضاي مجازي بيافزايد.

«حسن عسكري»، بلاگر روحاني، با اشاره به اينكه راه‌اندازي وبلاگ‌ها يا سايت‌هايي كه پاسخگوي مسائل و شبهات نسل امروز باشد، از عهده كسي جز اهل علم و متخصصين علوم ديني بر نمي‌آيد، عنوان كرد: خوشبختانه اين حركت در حوزه‌هاي علميه شروع شده كه نمونه‌اش راه‌اندازي گروه پرسمان قرآني است، اين گروه، وبلاگ‌هاي تخصصي ديني و همچنين سايت پرسمان قرآن و سايت كانون گفتمان قرآني را مديريت مي‌كنند و روزانه پاسخگوي شبهات و سؤالات ديني كاربران اينترنتي هستند. ولي اين كافي نيست.

وي ادامه داد: بايد بيشتر به اهميت اين حركت واقف شويم و آموزش اينترنت و وبلاگ‌نويسي و ساير مباحث كه در اين عرصه به‌كار مي‌آيند را در كنار دروس علمي و ديني طلاب و اهل علم قرار دهيم.

عسكري از بلاگران خواست خود را به مفاهيم عميق ديني و قرآني تجهيز كنند تا بتوانند توليد محتواي استانداري داشته باشند.

«حرمت‌الله خانگل‌زاده»، وبلاگ‌نويس روحاني «شيعه مذهب برتر» در ارزيابي خود از نقش بلاگران و فعالان ديني در توليد محتواي معنوي و قرآني به اثرات مثبت اين حضور اشاره كرد و گفت: البته نبايد به همين حضور اندك قانع شد بلكه بايد از حداكثر توانمان براي ترويج علوم و معارف ديني و مذهبي بهره‌ بگيريم.

وي با اشاره به مشكلات فضاي مجازي ابراز داشت: متأسفانه ما در فضاي اينترنت با يك مشكل جدي روبه‌رو هستيم و آن، عدم حضور جدي و تأثير‌گذار قشر فرهيخته و علمي جامعه در فضاي اينترنت است.

خانگل‌زاده افزود: بنده معتقدم بايد گروهي از انديشمندان مذهبي ما در رشته‌هاي مختلف علمي در فضاي دنياي مجازي حضور داشته و درخط‌دهي به كاربران مذهبي و به‌ويژه بلاگران مذهبي نقش ايفاء كنند.

«سيدتقي كمالي»، مدير گروه مطالعاتي توسعه رسانه ديني(حاميم)، با اشاره به اينكه در توليد محتواي ديني نمي‌توان انتظار داشت فعالان فضاي مجازي از مباني ديني الگوسازي كنند، افزود: ولي مي‌توان اين انتظار را داشت كه بنابر مباني ديني به تبيين مفاهيم ديني بپردازند و صرف برداشت‌هاي فردي را وارد فضاي مجازي نكنند و عقايد فردي را در تبيين موضوع دخيل نسازند.

مديرعامل شركت پژوهشي و اطلاع رساني طليعه‌گستران حاميم خاطرنشان شد: بايد سعي شود مسئله كمبود شناخت از مفاهيم ديني منجر به متشابه شدن و پرداخت‌هاي مختلف نشود. فعالان فضاي مجازي بايد نسبت به تأويل در متشابهات قرآني اهتمام داشته باشند و در اين راستا از راهنمايي و كمك اساتيد و بزرگان ديني و عالمان اين حوزه بهره گيرند و هرگز بدون مطالعه و تدبر مستند برداشت‌هاي شخصي را وارد فضاي مجازي نكنند. در صورتي كه مي‌خواهند رسالت يك مبلغ مصلح را ايفا كنند.

وي ادامه داد: گسترش برداشت‌هاي غلط ديني و تبيين صرف عقايد و باورهاي شخصي منجر به بروز تكثر آرا و افكار ناهمگون مي‌شود كه يك وبلاگ‌نويس و يا ديگر فعالان اين فضا را در تحقق اهداف مبتني بر رسالت ديني با مشكل مواجه مي‌سازد.

وي در ادامه به ارزيابي فضاي مجازي اسلامي كنوني پرداخت و گفت: فعالان فضاي مجازي در حوزه علوم ديني «پيام‌رسانان ديني» هستند.

كمالي اين فعالان را براي دو منظور ايجاد شناخت و گسترش آگاهي مخاطبان نسبت به مفاهيم و ارزش‌هاي ديني و دوم ترغيب و تبليغ براي «اسلام آوردن» به عنوان دين برتر و سرمنشأ سعادت پيام‌رسان خواند.

«مسعود آب آور»، وبلاگ‌نويس ديني، در ارزيابي خود از توليدات ديني و قرآني در فضاي مجازي از موسسات و سازمان‌هاي فرهنگي كه در اين امر كوشا هستند تقدير كرد و افزود: در اين عرصه بسيار خوب و چشمگير فعاليت شده‌است.

وي خاطرنشان كرد: هر قدر بتوانيم محتواي معارف ديني و قرآني در دنياي واقعي و به دنبال آن در دنياي مجازي را به سمت ريشه آن كه فطرت انساني است سوق دهيم، توانستيم با دل انسان‌ها و جان آنان صحبت كنيم و اين چيزي است كه همه آحاد بشر به دنبال آن هستند.

حجت الاسلام «قاسم مير شكاري»، بلاگر «منبري در فضاي مجازي» خاطر نشان كرد: مخاطبان وظيفه دارند از مطالب ديني‌ استفاده كنند كه حاصل تحقيقات متخصصان ديني و يا تحت نظر آنها باشد.

وي افزود: پديدآورندگان مطالب ديني بايد محتواي ديني را در قالب‌هاي به‌روز و كاربردي ارايه دهند تا مخاطب توان و تمايل استفاده از آنها را داشته باشد.

حجت الاسلام «مهدي جليلي»، متعلم كارشناسي ارشد حوزه و وبلاگ‌نويس «يادداشت‌هاي روحاني» نيز اظهار كرد: ما زماني مي‌توانيم مدعي شويم در كار توليد محتواي ديني موفق بوده‌ايم كه به نيازهاي نسل امروز در تمام زمينه‌هاي ذكر شده و با زبان روز جواب داده باشيم و گروه هدف ما، نياز خود را از ناحيه دين گرفته‌باشد.

وي بيان داشت: مهم‌ترين چيزي كه ما در اين زمينه بايد به ياد داشته باشيم اين است كه امور ديني و فرهنگي را از كارشناس محور به سمت مخاطب محور تغيير دهيم.

«محمد رضا قاسم تبار»، مدير روابط عمومي شبكه قرآن و معارف سيما، نقش بلاگران و فعالان ديني را در توليد محتواي قرآني مؤثر خواند و گفت: اساساً وبلاگ‌ها وقتي هستند كه بلاگر‌هايي باشند و اقدام به توليد محتوايي ديني كنند، پس نقش اوليه و اساسي در پيدايش اين سامانه از آن وبلاگ‌نويسان است. آنچه بايد مورد نظر واقع شود ارتقاء سطح علمي و ديني بلاگر‌ها است، به تعبير ديگر هر قدر وبلاگ‌نويسان سطح مطالعات ديني، قرآني و علمي روز خود را بالا ببرند در بيان حقايق ديني در شكل جديد موفق‌تر خواهند شد و بايد رويكرد خويش را به اين سمت سوق دهند.

دكتر «محمد مهدي فرقاني»، عضو هيأت علمي گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي، درست است كه تكنولوژي‌هاي نوين فضايي را به وجود آورند كه بحث‌هاي كارشناسي در كنار بحث‌هاي غير كارشناسي جريان دارد و هر كسي مي‌تواند وارد هر مبحثي شود، ولي مباحثي بيشتر ارزش دارد كه از زاويه تخصصي و علمي و به صورت عميق مطرح شود.

مدرس «تحليل متون ارتباطي» ادامه داد:ممكن است فكر كنيم كه هر كس ديندار است و با موضوع دين در ارتباط است به طور طبيعي اين حق را دارد كه وارد اين عرصه شود. البته اين حق را دارا است و كسي نمي‌خواهد اين حق را از فرد بگيرد، اما حداقل كارشناسان و خبرگان اين رشته بايد فعال‌تر در اين حوزه فضاي مجازي وارد شوند.

اين استاد ارتباطات با اشاره به اينكه همه افراد نمي‌توانند در اين عرصه نوآوري داشته‌باشند، افزود: طبيعي است كه خاصيت وجود اين وبلاگ‌ها استنادهاي است كه به آنها مي‌شود و هر وبلاگي كه استنادبيشتري به آن شود، معنايش اين است كه از عمق بيشتري برخورداري است.

«سيد محمد مجد»، معاون فني موسسه فرهنگي ياسين رايانه، ارزيابي خود از توليدات ديني و قرآني در فضاي مجازي ايراني را در حد قابل قبولي دانست، اما تأكيد كرد: نبايد به هيچ وجه به اين ميزان از توليدات قانع شد.

وي ادامه داد: تعداد كاربران اينترنت به سرعت در حال گسترش است، اما آيا ما براي جذب اين مخاطبان جديد و توليد محتوايي كه آنان را از ميل به محتواي جذاب و عظيمي كه از سوي فرهنگ‌هاي مهاجم عرضه مي‌شود باز دارد، آمادگي و برنامه‌ريزي داريم؟!

حجت‌الاسلام والمسلمين «سعيد بهمني»، مسئول كارگروه تعيين جايگاه قرآن در برنامه پنجم توسعه در كميسيون پژوهش‌هاي قرآني شوراي عالي انقلاب فرهنگي، درباره ارزيابي خود از محتواي ديني موجود در فضاي مجازي، عنوان كرد: در حال حاضر هم متون كلاسيك مانند تفاسير و آثاري كه در طول چهارده قرن شكل گرفته و هم مقالات نو در اينترنت وجود دارد.

عضو شوراي پژوهشي مركز توسعه و ترويج فعاليت‌هاي قرآني كشور، ادامه داد: بعضاً هم اين محتواهاي ديني ساختاردهي شده‌ و سازمان معنايي را براي آن تعريف كرده‌اند كه اين مجموعه موضوعي مناسبي است، منتهي به نظر من طبعاً اين مجموعه مخاطب خاص دارد و بيشتر قشر فرهيخته مخاطب اين مجموعه موضوعي هستند.

عضو شوراي هماهنگي فعاليت‌هاي قرآني كشور،تأكيد كرد: به تعبير بعضي از متفكران خط انتقال فرهنگ و معاني ما به گروه‌هاي هدف دچار اختلال است يعني زبان ما يك زبان كلاسيك، حضوري و دانشگاهي است و ما براي قشري كه نيازمند اين معارف هستند متن توليد نكرده‌ايم.

«اكرم اميني»، دانشجوي كارشناسي ارشد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي، يادآور شد: توليد كنندگان متن ديني ‌‌‌پيش از هر چيز بايد در زمينه مورد نظر آگاه، داراي دانش لازم و توانا در خلق محتواهاي گيرا و بديع باشند و هم چنين اين نكته مهمي است كه بدانند هدفشان از توليد هر متن چيست و چه سلايق و گروه‌هاي سني مخاطبي را بايد مدنظر قرار دهند.

‌پرفسور «علي محمدي »، عضو هيأت علمي گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي، محتواي اسلامي در فضاي مجازي را داراي محتواي بسيار غني، مستقيم و مملو از دستورات و ايدئولوژي بسيار قوي دانست و افزود: در زمينه تأثير محتواها روي مخاطب مطالعات كافي وجود ندارد و از ميزان تأثير مثبت يا منفي روي مخاطب اطلاعاتي وجود ندارد.

وي ادامه داد: گردانندگان و نويسنگان محتواي ديني فضاي مجازي براي اينكه بدانند كارشان بازده مفيد دارد بايد در اين زمينه پژوهش كنند.

نويسنده كتاب «انقلاب بزرگ و رسانه‌هاي كوچك» تصريح كرد: وبلاگ‌نويسان و فعالان ديني در توليد محتواي قرآني و ديني نقش بسيار مهمي دارند. اگر آنها دانش كافي داشته‌باشند، مسلماً به تقويت توجه مخاطب به محتواي قرآني و ديني كمك كرده‌اند، ولي اگر به حد كافي اطلاعات لازم نداشته‌باشند به محتواي قرآني و مسائل ديني لطمه جبران ناپذيري وارد مي‌كنند و موجب وازدگي و سردرگمي مخاطب خواهد شد.

«اكرم اسدللهي»، دانشجوي كارشناسي ارشد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي، در ارزيابي خود از اين موضوع عنوان كرد: وبلاگ‌نويسان و فعالان ديني در ايران با استفاده از نوآوري‌ها، قابليت‌هاي چند رسانه‌اي و با به‌روز نگه داشتن نظرات و مطالعات خود درباره مسايل ديني نقش عمده‌اي در جذب و تربيت نيروي جوان و نوجوان جامعه دارند.

اسدللهي افزود: اين وبلاگ‌ها امكانات جديد و تكنولوژي‌‌هاي الكترونيكي را در دسترس مخاطبان خود قرار مي‌دهند و به هر حال سهم انديشه‌هاي ديني از دنياي مجازي و تكنولوژي‌هاي ارتباطي را رقم مي‌زنند. در ايران وبلاگ‌نويسان در اين زمينه دستاوردهاي زيادي داشته‌اند.

«عليرضا شيرازي»، مدير سرويس‌دهنده بلاگفا، در ارزيابي خود از نقش بلاگران در اين فضا يادآور شد: بلاگران همچنان درگير اين مسأله هستند كه در چارچوب همان معيارها و استانداردها بنويسند و مطالبشان از منابع معتبر و مستند بهره جويد اما توجه به اين نكته الزامي است كه در بخش مذهبي صرفاً كپي كردن مطالب و آنها را در دسترس چند نفر بيشتر قرار دادن كمكي به مذهب نمي‌كند، مهم زماني است كه بلاگران نظرات شخصي خود را بنويسند و به ديگران اجازه بحث كردن در مورد مطالب خود را بدهند و به اين ترتيب به مشكلات و ابهامات خود ‌پي ببرند و در صدد حل مشكل برآيند.

در انتها مي‌توان گفت مجهز بودن بلاگران و فعالان ديني به مفاهيم عميق ديني و قرآني و حضور متخصصان حوزه دين در فضاي مجازي به استانداردسازي محتواي موجود در اين فضا كمك شايان توجهي كرده و مخاطب را از سردرگمي و مواحهه با تكثر و تكرر محتواي ديني اينترنتي مصون مي‌كند.

ضمن اينكه يكي از دلايلي كه مي‌تواند بر محتواي ديني و قرآني در فضاي مجازي تأثير‌گذار باشد، ميزان مخاطبان آن است. زيرا استقبال مخاطبان باعث بازنگري‌هاي بيشتر و به‌روز‌تر مي‌شود و توجه مخاطبان به مطالب، صاحبان اين فضا را به مسؤوليت‌پذيري بيشتري وا مي‌دارد.

بنابراين فعالان فضاي مجازي با بهره‌گيري از ويژگي‌ها و ابزارهاي مختلف ديجيتالي امكان گسترش محتواي قرآني و ديني در جهت صحيح و درست خود را خواهند داشت.

البته اين نكته را نبايد ناديده‌گرفت كه رسانه‌هاي ديجيتال عموماً پيچيدگي‌هايي دارند كه استفاده از آنها را محتاج به آموزش و يادگيري كرده‌است و در اين راستا اين امكان وجود دارد كه با راه‌اندازي برخي سرويس‌دهنده‌ها با دغدغه‌هاي مذهبي كه در كنار ارائه خدمات، آموزش نيز براي كاربران داشته باشند، مي‌توان سهم مباحث قرآني و مذهبي را در فضاي مجازي افزايش داد.
شنبه 6 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 291]