دانشگاهيان و تاكيدات رهبري-1براي جبران عقب ماندگي يك راه داريم / تحول در نظام آموزشي ضروري است

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: دانشگاهيان و تاكيدات رهبري-1براي جبران عقب ماندگي يك راه داريم / تحول در نظام آموزشي ضروري است
مقام معظم رهبري هفته گذشته در ديدار با دانشگاهيان توصيه هاي سرنوشت سازي را براي پيشرفت علمي كشور و به خصوص دانشگاهها مطرح كردند. گروه حوزه و دانشگاه خبرگزاري مهر در سلسله گفتگوهايي به تشريح وظايف مسئولان كشور در اين زمينه پرداخته است.

دكتر محمد باقر خرمشاد مدرس دانشگاه و معاون فرهنگي و اجتماعي وزير علوم در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تاكيد مقام معظم رهبري مبني بر كمك نظرات كارشناسي اساتيد به تصميم سازي در دولت، مجلس، مجمع تشخيص مصلحت نظام و دستگاههاي اجرايي مرتبط با دانشگاهها و مراكز علمي گفت: اساسا اداره كشور در هيچ مقطعي از تاريخ بخصوص در عصر ما بدون نظر كارشناسي و نظر نخبگان امكان پذير نيست و حتما بايد مبتني بر اين مهم باشد تا بتواند توام با موفقيت باشد منتها اين مهم مانند هر مهم ديگري نياز به ساختار و ساز و كار دارد. بنابراين بايد جمعهاي مختلف اساتيد كه قابل رجوع باشند و بتوان از آنها طلب كار كرد به ايجاد اين ساختار اقدام كنند.

معاون وزير علوم با بيان اينكه بايد به راههاي ارتباط ميان جامعه ساختارهاي برجسته حكومتي با ساختارهاي دانشگاهي فكر كرد، گفت: يكي از علل رشد علم، صنعت و فناوري در جوامع پيشرفته وجود تعريف شده و سامان مند ارتباط جامعه ساختارهاي برجسته حكومتي با ساختارهاي دانشگاهي است اما جامعه ما از خلا اين ارتباط رنج مي برد.

وي جامعه استادان نمونه كه دربرگيرنده بيش از 200 عضو استاد نمونه كشور طي دو دهه گذشته است و همچنين انجمنهاي علمي تخصصي اساتيد و قطبهاي علمي در دانشگاهها را از جمله ساختارهايي نام برد كه مي توان آنها را براي تحقق ارتباط دانشگاه و جامعه و در يك عنوان خاص تر براي تحقق ارتباط دانشگاه و صنعت مي توانند به كار گرفت و ساختارهاي دانشگاهي مي توانند به منزله اتاق فكر عمل كنند.

بخشهاي خصوصي با دانشگاه ارتباط گيرند

اين استاد جامعه شناسي سياسي خاطرنشان كرد: اگر مكانيسم ارتباط ميان "جامعه و دانشگاه" و "دانشگاه و جامعه" محقق شود از جهات مختلف جهش ايجاد مي شود. يعني يكي از راههايي كه هم سياست و حكومت را تسهيل مي كند و هم رفاه اجتماعي را بالا مي برد پرداختن به اين مفهوم است كه سياست و حكومت از دولتي سازي امورات مختلف زندگي جامعه خارج شود و بخشهاي خصوصي با دانشگاه ارتباط گيرند و نيازهايشان را به دانشگاه سفارش دهند و دانشگاه براي آن نيازها توليد علم، فكر و فناوري كند. اين يكي از ضرورتهاي ايران امروز است كه اگر تحقق پيدا كند جهش فوق العاده اي را ايجاد مي كند و فقدان آن مي تواند به عنوان مانعي بزرگ عمل كند و جلوي رشد كشور را بگيرد.

سرمايه گذاريها در حوزه هاي آموزش و پرورش و دانشگاهها در چند سال اخير بازده لازم را نداشته است

محمد باقر خرمشاد درباره فرمايشات رهبر معظم انقلاب در زمينه ايجاد روحيه پژوهش و پرهيز از فرهنگ حفظ محوري در دانشگاهها به مهر گفت: چندين سال است كه كارشناسان و نخبگان در ايران فقدان روحيه پژوهش محوري يا فقدان آموزش پژوهش در آموزش كشور را يادآوري مي كنند. اين خلا باعث شده كه سرمايه گذاري فوق العاده اي كه كشور در حوزه هاي آموزش و پرورش و دانشگاهها انجام مي شود بازده لازم را نداشته باشد.

وي افزود: در جوامعي كه در اين زمينه پيشرفته تر از ما هستند وجود اين مكانيسم پژوهش از سالهاي نخستين تحصيل در آموزش و پرورش و تقويت فزاينده آن در مقاطع مختلف تحصيلي تا دانشگاه باعث مي شود كه دانشجو به صورتي اتوماتيك و در خلال 12 يا 15 سالي كه قبل از دانشگاه تحصيل كرده است روحيه پژوهشي و مسئله محوري و جستجوي راه حلهاي مبتكرانه براي حل مسائل علمي را بياموزد اما ما در اين فضا داراي ضعف جدي هستيم.

اين عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي ادامه داد: گاهي اوقات در دانشگاه با دانشجويان سال اول يا دومي مواجه مي شويم كه توان مراجعه به كتابخانه و استفاده از كتابهاي كتابخانه براي هدايت يا انباشت و گردآوردي مطالبي درباره يك موضوع را ندارند، در حالي كه فرد بايد اين فن را در دوره ابتدايي آموخته باشد. انس با كتابخانه بايد در دوره ابتدايي اتفاق بيافتد و اين روش كاملا در وجود فرد نهادينه شود، در دوره راهنمايي تقويت شود و در دبيرستان ابعاد تخصصي تري پيدا كند. در اين حالت است كه دانشجو در بدو ورود به دانشگاه يك مكانيسم پوياي جستجوگري است كه با كتابخانه تنفس مي كند و با پژوهش زندگي مي كند اما اين روال در سيستم آموزشي كشورمان وجود ندارد.

ضعف جدي نظام آموزشي كشور از ديدگاه خرمشاد

معاون فرهنگي و اجتماعي وزير علوم با بيان اينكه در حال حاضر چند سال اول دانشگاه صرف اين مي شود كه دانشجو به تدريج ابتدائيات پژوهش را دريابد، گفت: نتيجه اين مي شود كه نيرويمان با تاخيري شايد 15 ساله آماده پژوهش و طراحي سوال و جستجوي پاسخ براي آن مي شود. اين يك ضعف جدي است كه نظام آموزشي كشور از آن رنج مي برد البته پديده بسيار پيچيده اي است كه تغيير و تحول آن نياز به زمان دارد اما قطعا به برنامه نيز نياز دارد يعني گذر زمان به خودي خود اين مسئله را حل نمي كند.

تنها راه غلبه بر عقب ماندگيهاي كشور

محمد باقر خرمشاد درباره تكريم عالمان كه رهبري انقلاب در ديدار با دانشگاهيان تاكيد كردند، گفت: تكريم عالم براي تكريم علم است و تكريم علم هم به عنوان تنها راه حل غلبه بر عقب ماندگي مزمن چند صد ساله ايران مطرح است. يعني براي غلبه بر عقب ماندگي دو راه نداريم بلكه فقط يك راه داريم و آن علم است و علم است و علم. يعني علم كليد درهاي بسته توسعه بر روي ماست و با علم بايد بر عقب ماندگي غلبه كنيم و درهاي توسعه و رشد و پيشرفت را باز كنيم. علم زماني مي تواند اين رشد را داشته باشد كه مبتني بر عالم باشد، علم به صورت مجرد و در خلا وجود ندارد بلكه حاملان علم عالمان هستند و براي اينكه علم تكريم شود بايد عالمان تكريم شوند.

معاون فرهنگي و اجتماعي وزير علوم با بيان اينكه جامعه بايد بزرگترين مدارج را به عالمان دهد، افزود: حكومت و مردم، دولت و مردم، جامعه سياسي و جامعه مدني، بالا و پائين و همگان بايد در تكريم عالمان اتفاق نظر داشته باشد و اين تبديل به يك فرهنگ شود. صد البته در دنياي امروز نقش حكومتها و دولتها در تكريم عالمان نقش بسيار بالايي است اما متاسفانه در ساليان اخير در ايران اين تصور ساده و غير قابل قبول پديد آمده كه به نام عدالت زندگي نسبتا مرفه و مطلوب عالمان مورد سوال قرار مي گيرد يا در موردش اما و اگرهايي مطرح مي شود.

بايد اساتيد مرفه و تامين شده اي داشته باشيم

اين عضو هيئت علمي دانشگاه خاطرنشان كرد: اگر قرار باشد جهشي در كشورهاي در حال توسعه اي مانند ايران ايجاد شود بايد چند قشر كه به عنوان پيشرو عمل مي كنند حتما مورد توجه خاص رفاه مادي و معنوي قرار گيرند كه يكي از اين اقشار معلمان و استادان دانشگاه هستند. نيروي انساني ساخته شده لازمه رشد و ترقي است و اين نيروي انساني را معلمان و استادان مي پرورانند بنابراين اگر اساتيد مرفه يا تامين شده اي داشته باشيم كه بتوانند به رشد علم كمك كنند و با فراق بال دغدغه ساعات شبانه روزشان دغدغه علمي باشد، مي توانيم تحولي را ايجاد كنيم.

محمد باقر خرمشاد درباره تاكيد رهبر معظم انقلاب براي استفاده توامان از اساتيد پيشكسوت و جوان به مهر گفت: يك گزاره مي تواند اين باشد كه جامعه فقط به عالمان پخته و كهنسال و سالخورده نياز دارد و جامعه را نيازي به عالمان جوان نيست يا اينكه در گزاره اي ديگر بگوييم جامعه فقط به عالمان جوان نياز دارد و عالمان تجربه اندوخته استخوان خورد كرده را ديگر نبايد استفاده كرد و به درد نمي خورند! اين هر دو گزاره را نمي توان به صورت مطلق پذيرفت.

جامعه اي موفق است كه فضا براي گردش نخبگان علمي در آن كاملا باز باشد

وي افزود: جامعه اي موفق است كه فضايي براي گردش نخبگان علمي در آن كاملا باز باشد يعني به گونه اي باشد كه هميشه راه براي اينكه نخبگان جوان وارد گردونه رقابت شوند باز شود و از طرفي نيز انتهاي راه براي استفاده بهينه از همه عالمان تا حداكثر نقطه امكان فراهم باشد. اگر اين فضاي گردشي دچار خلل شود جامعه دچار سكته مي شود يا چنانچه در ابتداي راه نخبگان جوان نتوانند وارد گردونه رقابتي و فضاي سالم علمي و پژوهشي و تحقيقاتي شوند دچار خلل مي شويم. همچنين اگر اساتيد فن و نخبگان برگزيده و پيشكسوت نتوانند در فضاي مطلوب به حيات علمي خود ادامه دهند و شاگرد پروري كنند دچار مشكل مي شويم.

معاون وزير علوم تاكيد كرد: جامعه بايد به حالت تعادلي برسد كه در آن فضا براي گردش نخبگان علمي از جوان ترين تا پيرترين فراهم باشد، اينجاست كه جامعه مي تواند راه رستگاري و فلاح را به خوبي پيش رود و لازمه اش اين است كه از اين قطب بندي جوان و پير كاملا بپرهيزيم بلكه به صورت گردشي نگاه كنيم، يعني روند و پروسه اي ديده شود كه تمام لحظاتش و تمام نفرات موجود در اين پروسه مهم هستند و اهميت يكي به منزله ناچيز انگاشتن بقيه نيست.
جمعه 5 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]