بخش نخست/امام على(ع) مثل اعلاي قرآن

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بخش نخست/امام على(ع) مثل اعلاي قرآن
گروه خبرنگاران افتخاري / جمشيد غضنفري: على، انسانى هزار بعدى است كه صدها سال است، نظم و نثر، تفسير و فقه، كلام و حقوق، رياضيات و ادبيات و ... همه و همه از ريزش عظمت او روزى‌خوارند.
گنجينه‏هاى گران‌قدر تمدن و فرهنگ يك كشور در آثار باستانى، نوشتار علمى و پديده‏هاى كهن آن به چشم مى‏خورد و انديشمندان فرهنگى جامعه از جمله يادگاران ماندگار يك مرز و بوم و يا آيين به شمار مى‏روند كه گاه ارزش يكى از آنان، برتر از تمامى آثار و بناهاى تاريخى محسوب مى‏شود. فرهنگنامه‏ها، دائرة‌المعارف‏ها و يا كتاب‌هاى مقدس و آسمانى مردم، آينه‏اى شفاف در معرفى چنين الگوهاى شايسته به ديگران بوده و بيانگر ويژگي‌هاى روحى، ارزش‌هاى معنوى و يا حماسه‏هاى كم‌نظير و گاه بى‏نظير هستند.

قرآن را كه مى‏گشاييم، ده‌ها و حتى صدها آيه روشن‌گر و الگو‌بخش مى‏يابيم كه نشان از رادمردى جاودانه دارد، والا گوهرى كه افزون بر مقام عصمت كه ارزشي بس گران‌بهاست فضايل كيمياگون او در آينه آيات به خوبى بيان شده است و اكنون كه چهارده قرن از زمان حيات وى مى‏گذرد، گويى او، انسان امروز جامعه ماست و يكايك ويژگي‌هاى وى به مثال آفتاب عالم‌تاب تمامى افراد را از ظلمت‏هاى زندگانى رهايى مى‏بخشد.

على، انسانى هزاربعدى است كه صدها سال است، نظم و نثر، تفسير و فقه، كلام و حقوق، رياضيات و ادبيات و ... همه و همه از ريزش عظمت او روزى‌خوارند. امام على بن ابيطالب(ع) است كه تنها خداى او ياراى بيان صفات او را دارد و يا رسول حق كه سفير خداوندى است توان يادآورى ويژگي‌هاى وزير و پسرعم خود را داراست. اينك كه در ماه رمضان نسيم روحبخش سخنان خداوند، رواق وجودمان را با عطر خود، معنويتى ديگر مى‏بخشد، برخى از آيات قرآن كريم را درباره اميرمؤمنان با نگاه دل مى‏بينيم و سيماى على را در آينه قرآن نظاره مى‏كنيم.

«و من الناس من يشرى نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رؤف بالعباد: و از ميان مردم كسي است كه جان خود را براي طلب خشنودي خدا مي‌فروشد و خدا نسبت به (اين) بندگان مهربان است.» (بقره/207)

مفسر معروف اهل تسنن، «ثعلبى» در ذيل اين آيه مي‌نويسد: «هنگامى كه پيامبر اسلام تصميم به هجرت از مكه به مدينه گرفت، براى تحويل امانت‏هاى مردم و پرداخت پول‌هاى آنان، على(ع) را بجاى خود قرار داد و شب هنگام كه به سوى «غار ثور» حركت كرد و مشركان اطراف خانه او را محاصره كرده بودند، دستور داد على(ع) در بستر پيامبر بخوابد و پارچه سبز رنگى (برد خضرمى) كه مخصوص خود پيامبر بود، روى خويش بكشد.

در اين هنگام خداوند به «جبرئيل‏» و «ميكائيل‏» وحى فرستاد كه من بين شما برادرى ايجاد كردم و عمر يكى از شما را طولانى‏تر قرار دادم، كدام‌يك از شما حاضر است ايثار به نفس كند و زندگى ديگرى را بر خود ترجيح دهد. هيچ‌يك حاضر نشدند. به آنان وحى كرد اكنون، على(ع) در بستر پيامبر(ص) خوابيده است و آماده فدا كردن جان خويش است. به زمين رويد و حافظ و نگاهبان او باشيد. هنگامى كه جبرئيل بالاى سر و ميكائيل پائين پاى على(ع) نشسته بودند، جبرئيل مى‏گفت: «به‏به! آفرين بر تو اى على! خداوند به واسطه تو بر فرشتگان افتخار مى‏كند.»

ناگاه آيه «و من الناس...» نازل شد و در آن صفات على(ع) بيان شد. ابن‏ ابى‌الحديد معتزلى از اهل سنت كه درباره تفسير اين آيه بر اين باور است كه حماسه على(ع) در ليلة‌المبيت شب خوابيدن به جاى رسول‌الله(ص) مورد تأييد همگان است و غير از كسانى كه مسلمان نيستند و افراد سبك‌مغز، آن را انكار نمى‏كنند.

«و اذان من‌الله و رسوله الى‌الناس يوم‌الحج الاكبر ان الله برى من المشركين و رسوله فان تبتم فهو خير لكم و ان توليتم فاعلموا انكم غير معجزى الله و بشرالذين كفروا بعذاب اليم: و اين اعلامى است از جانب خدا و پيامبرش به مردم در روز حج اكبر كه خدا و پيامبرش در برابر مشركان تعهدي ندارند با اين حال اگر توبه كنيد آن براي شما بهتر است، و اگر روي بگردانيد پس بدانيد كه شما خدا را درمانده نخواهيد كرد؛ و كساني را كه كفر ورزيدند از عذابي دردناك خبر ده.» (توبه/3)

«احمد حنبل» پيشواى معروف اهل سنت از ابن‌عباس نقل مى‏كند كه پيامبر سوره توبه را به حضرت علي(ع) داد تا به مردم هنگام حج ابلاغ كند، فرمود: ابلاغ اين سوره تنها به وسيله كسى بايد باشد كه او از من است و من از اويم.

«ان الذين اجرموا كانوا من الذين آمنوا يضحكون. و اذا مروا بهم يتغامزون: بدكاران در دنيا پيوسته به مؤمنان مى‏خنديدند و هنگامى كه از كنار آن‌ها مى‏گذشتند، آنان را با اشارات مورد سخريه و استهزا قرار مى‏دادند.» (مطففين/ 30-29) پاره‏اى از مفسران اهل سنت در تفسيراين آيه، چنين نوشته‏اند كه: روزى على(ع) و جمعى از مؤمنان از كنار جمعى از كفار مكه گذشتند، آن‌ها به حضرت و مؤمنان خنديدند و آن‌ها را استهزا كردند، اين آيات نازل شد و سرنوشت مسخره كنندگان را درقيامت روشن ساخت.

«فمن حاجك فيه من بعد ما جاءك من العلم، فقل تعالوا ندع ابناءنا وابناءكم و نساءنا و نساءكم و انفسنا و انفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنت الله على الكاذبين: ‏پس هر كس در اين باره پس از دانشي كه تو را حاصل آمده، با تو محاجه كند، بگو: بياييد پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و ما خويشان نزديك و شما خويشان نزديك خود را فرا خوانيم؛ سپس مباهله كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.» (آل عمران/61)

مباهله به معناى رها كردن و قيد و بند را از چيزى برداشتن يعنى بنده را به حال خود گذاشتن و عاقبت كار او را به دست‏ خدا سپردن است. انبوه بى‏شمارى از مفسران اهل سنت «ابناءنا» در آيه را اشاره به حسن و حسين(ع)، نساءنا را فاطمه و انفسنا را اشاره به على(ع) دانسته‏اند. كه نشان از چشم‌گيرى مقام على(ع) در عرصه نفرين كردن دشمنان و آشكار شدن حق و در كنار رسول خدا و حتى همانند جان او گرديدن، بيان شده است.*

ادامه دارد...

*منبع: پايگاه اطلاع‌رساني تبيان
دوشنبه 1 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 196]