واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: اختصاصي ايرنا/به مناسبت هفته دفاع مقدس ضرورت احياي ساختار مضموني و تكنيكي درسينماي دفاع مقدس
فيلم دفاع مقدس با بهره گيري از مضامين متن و حاشيه جنگ تحميلي از اوايل دهه 60 به عنوان تنها گونه ايراني (ژانر) در ويترين سينماي ايران جاي گرفت و تا اواسط دهه 70 از گونه هاي پرمخاطب به شمار مي رفت.
سينماي دفاع مقدس به عقيده بسياري از صاحب نظران، خوب پاگرفت، اما نتوانست به دليل برخي نا همراهي ها همگام با تغييرات جامعه و تغيير نسل ها و بنا به تاكيد بزرگان به زواياي مختلف جنگ و آدم هاي درگير در اين رويداد عظيم بپردازد و از اين رو ، اين سينما دچار نوعي ايستايي و رخوت و گرفتار مخاطب گريزي مضاعف در مقايسه با ساير گونه هاي سينمايي شد.
هرچند، آفت مخاطب گريزي صرفا گريبان اين گونه (ژانر) را نگرفت و در دوره اي تبديل به اپيدمي در سينماي ايران شد، اما سينماي دفاع مقدس به دليل گستردگي مضموني و موضوعي و هزينه گزاف در توليد به همراه مرزبندي هاي فرضي و محدود سازي مضموني از سوي برخي دست اندركاران حامي و افراد غيرمسئول اما موثر، نتوانست در مقابل اين معضل، كمر راست كند.
به اعتقاد كارشناسان، سينماي دفاع مقدس با دچار شدن به تنگ نظري در انتخاب موضوع و محدود سازي در پرداخت به زواياي مختلف جنگ و غفلت از ارتقاي تكنيكي و عدم رهايي از تجهيزات و ادوات و اصرار بر پرداخت مستقيم به مقوله جنگ از سويي و بي توجهي دست اندركاران در اين حوزه، نتوانست آنگونه كه شايسته اين سينماست به ترسيم واقعيت هاي دوران دفاع براي آگاهي بخشي به نسل امروز بپردازد.
سينماي دفاع مقدس به دليل ويژگي هاي يادشده و گستردگي مضموني مي تواند ناقل اميني براي وقايع آن دوران افتخار آميز و حماسه سازان ايام دفاع از سويي و افشا كننده ماهيت برپا كنندگان جنگ تحميلي بر مردم ايران باشد.
همانگونه كه رهبر فرزانه انقلاب اسلامي در ديدار با كارگردانان سينما تاكيد فرمودند، پرداخت به زواياي مختلف جنگ و افشاي ماهيت بانيان اين رويداد وظيفه اي است كه بايد در سينما به آن پرداخته شود.
بنابراين، سينماي جنگ، صرفا با تصوير سازي از درگيري مستقيم با دشمن در جبهه هاي نبرد تعبير نمي شود و واكاوي لايه هاي مختلف اين رويداد، آدم هاي درگير در آن و تاثيرات اين پديده در جامعه در قالب هاي مختلف از ديگر كاركردهاي اين گونه (ژانر) به شمار مي رود.
سينماي دفاع مقدس به عقيده بسياري از سينماگران، نيازمند آسيب شناسي جدي، خود باوري، گسترش دامنه موضوعي از بعد نوشتاري (فيلمنامه)، آزادي عمل براي توليد و خروج از پيله تنگ نظري و سوتفاهم هاي فرضي افراد غيرمسئول و زمينه سازي براي حضور فيلمسازان خلاق و اميد آفريني براي كارگردانان با تجربه و صاحب سبك اين عرصه است.
دراين ميان مسوولان فرهنگي نيز براين اعتقادند كه واقعيت هاي دوران دفاع مقدس و جبهه هاي جنگ در سينما منعكس نشده است .
بطوريكه " مهدي كوچك زاده " عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي ضمن تاكيد براين اعتقاد مي گويد : اكثر فيلم ها و سريال هايي كه تاكنون با محوريت دفاع مقدس ساخته شده، انعكاس واقعي جريانات آن دوران كه در جبهه ها شاهد آن بوديم ، نبوده است.
كوچك زاده با اشاره به برخي آثار عرصه دفاع مقدس در سينما و تلويزيون، يادآورمي شود: در اين قبيل آثار بيشتر جنبه درگيري، خونريزي و سلاح در جنگ برجسته مي شود و اين در حالي است كه در جبهه ها ، تاثير روحيه از خودگذشتگي و عشق موج مي زد .
عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي تصريح مي كند: در اكثر فيلم هاي ساخته شده اين عشق را در سطح نازل نشان مي دهند و اين نشانگر اين است كه "بسياري" از فيلمسازاني كه در اين زمينه مشغولند، با دوران دفاع مقدس و جنگ آشنايي ندارند.
كوچك زاده در عين حال با اشاره به خلق صحنه هاي زيباي مرتبط با دوران دفاع مقدس در برخي آثار سينمايي، براين باور است كه پرداخت به واقعيات دوران دفاع مقدس ، اين سينما را عميق و جذاب خواهد كرد.
"محمد علي باشه آهنگر" از كارگردانان سينما نيز مي گويد: متاسفانه فقط حمايت از آثار ارزشمند و فرهنگي در سخن انجام مي شود و بيشترين توجه در سينما به فيلم هاي سطحي است .
كارگردان فيلم "فرزند خاك" ، مي گويد : جاي پرسش دارد كه نهادهايي كه داراي امكانات وسيعي براي نمايش فيلم هستند، چرا براي نمايش فيلم هاي سينماي دفاع مقدس نظير فرزند خاك مساعدت نمي كنند.
فيلم تحسين شده فرزند خاك با مضمون دفاع مقدس، روايت "زني "است كه براي برگرداندن پيكر شوهر شهيدش راهي جبهه هاي جنگ تحميلي مي شود .
باشه آهنگر با انتقاد از نحوه برخورد با سينماي دفاع مقدس، ادامه مي دهد : صرفا با برپايي چند جشنواره موضوعي كم اهميت در عرصه فيلم كوتاه به اين سينما پرداخته مي شود.
اين كارگردان همچنين تصريح كرد: همواره براي آسيب شناسي حوزه سينماي دفاع مقدس از فيلمسازان نظر خواهي مي شود و اين در حالي است براي جويا شدن حال اين سينما بايد از دست اندركاران آن نظير انجمن سينماي دفاع مقدس و نهادهاي شهري همچون شهرداري كه در امر تبليغ متولي هستند، سراغ گرفت.
باشه آهنگر همچنين از نحوه تبليغ فيلم هاي ارزشي و بي توجهي نهادهاي مسئول همچون شهرداري و تلويزيون، به اين مقوله انتقاد كرد.
او مي افزايد:اين گونه رفتارها نشانگر اين است كه متاسفانه حمايت از آثار ارزشي فقط در حد حرف مي باشد و در عمل اين دست فيلم ها ديده نمي شود.
" مسعود ده نمكي" ديگر كارگردان سينما ، نيز معتقد است كه آسيب شناسي سينماي دفاع مقدس از منظر مضموني و ساختاري يك ضرورت و اقدامي اساسي است .
وي، مي گويد: سينماي دفاع مقدس بايد از منظر نرم و سخت افزاري مورد مطالعه و آسيب شناسي جدي و به دور از هر گونه غرض ورزي و شخصي نگري ، قرار گيرد.
كارگردان فيلم "اخراجي ها"،يادآورمي شود: ريزش مخاطب توليدات سينمايي و تلويزيوني نشانگر توجه به اين امر(آسيب شناسي) است. توليد انبوه فيلم، سريال و فيلم تلويزيوني دليلي بر توجه به مقوله دقاع مقدس نيست.
ده نمكي با اشاره به توليدات جنگي سينماي جهان، مي افزايد : بيش از نيم قرن است كه جنگ جهاني تمام شده اما همچنان فيلم هايي كه با محوريت اين رويداد ساخته مي شود، پر مخاطب و درآمد زاست، چرا اين اتفاق براي آثار سينماي جنگي ما بوجود نيامد؟
اين كارگردان، نبود نوآوري و دستمايه قرار دادن يك نوع غفلت در پرداخت صحيح به دوران دفاع مقدس از سويي و غلو در روايت اين رويداد تاثير گذار را از سوي ديگر در ناكامي سينماي دفاع مقدس موثر دانست.
او تصريح مي كند كه "عده اي با امكانات سينماي دفاع مقدس و با غفلت از اصل اين جريان، فيلم ضد جنگ مي سازند كه مضموني فارغ از اين نوع سينما را به مخاطب القا مي كند."
ده نمكي در ادامه مي گويد : سينماي دفاع مقدس در بعد نرم افزاري نيز به دليل نبود جايگاه پژوهش و فيلمنامه با مشكلات فراواني روبه رو است به نحوي كه اين خلا، موجب غلو در ترسيم نشانه هاي جنگ در آثار اين بخش شده است.
اين فيلمساز با اشاره به مشكلات سخت افزاري سينماي دفاع مقدس، همچنين مي گويد: سينماي جنگي دنيا با بهره گيري از آخرين امكانات رايانه اي و جلوه هاي ويژه مخاطب را محذوب خود كرده اند و اين در حالي است كه سينماي ما از اين امر بي بهره است .
ده نمكي در عين حال ، سطح انتظار فيلمسازان از انجمن سينماي دفاع مقدس به عنوان متولي اين بخش را زياد دانسته و مي افزايد: اين نهاد خود نيز براي در اختيار گرفتن امكانات و تجهيزات در مضيقه است.
به گفته وي، بسياري از آثار در اين بخش با "لابي " شخصي ساخته مي شود و بر خلاف گذشته نهادهاي حمايت كننده، حمايت لازم براي توليد فيلم جنگي را انجام نمي دهند.
ده نمكي ، ساخت فيلم جنگي را با مجموع شرايط يادشده دشوار و پرداخت اصولي و اساسي براي برطرف كردن مشكلات اين گونه سنيمايي را خواستار شد.
شنبه 30 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]