امام مجتبي(ع) در آينه مكتوب

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: امام مجتبي(ع) در آينه مكتوب

پيشواي دوم جهان تشيع، امام حسن مجتبي(ع) كه در شمار پنج‌تن آل‌عبا و همراهان پيامبر خدا(ص) در داستان مباهله جاي دارد، حدود هفت سال از عمر خود را در پرتو تعليمات و الطاف جد بزرگوارش به سر برد. پس از آن، حدود 30 سال، به همراه پدر زيست و آنگاه ده سال، در دوران سلطنت معاويه، امامت امت را بر دوش داشت. امتيازات فراوان اخلاقي و فضايل انساني او پيش ‌سني و شيعه مشهور است. سيوطي--- دانشمند اهل‌سنت --- مي‌نويسد: او به گواهي تاريخ، فردي بسيار دلير و در راه پيشبرد اسلام از هيچ‌گونه جانبازي دريغ نمي‌ورزيد. در جنگ جمل، در قلب سپاه دشمن جنگيد و در جنگ صفين با دلاوري‌هاي خود، شگفتي همگان را برانگيخت؛ چنان‌كه اميرمومنان(ع) از خطر نابودي نسل پيامبر خدا(ص) سخن به ميان آورد و از يارانش خواست او و برادرش حسين را از ادامه جنگ در قلب دشمن باز دارد.‌ در سال چهلم هجري، مسئوليت رهبري سياسي و مذهبي جامعه اسلامي را به عهده گرفت و مانند مديري كارآزموده در راستاي تحقق برنامه‌هاي پدر بزرگوارش گام برداشت.‌

پيش از هر ستايش و هر تجليلي از آن حضرت، آشنايي با شخصيت و آگاهي از سيره عملي اوست كه جامعه ما بدان نيازمند است. امام حسن را چه به عنوان رهبر و امام و چه در كسوت يك انسان فداكار كه حق مسلم خويش را در پاي مصلحت اسلام و مسلمانان قرباني مي‌كند و كسي كه انديشه و مرام او روح جامعه و راهش راه انسانيت و نشان‌دهنده مقصد و حيات و تمدن امت اسلام بلكه, تمام ملل جهان است را، بايد شناخت و او را اسوه و سرمشق حركت فردي و جمعي قرار داد. به جرئت مي‌توان گفت كه هنوز هم امام حسن مجتبي(ع) در ميان مسلمانان و غيرمسلمانان غريب و مظلوم است.‌

پيروزي انقلاب اسلامي ايران، فرصتي مغتنم را براي احياي تفكر اسلامي و رويكرد تازه به معارف آسماني و وحياني مندرج در قرآن و كلمات پيشوايان معصوم و عترت طاهرين به‌ويژه معارف علوي فراهم آورد. در طول سالهاي پس از انقلاب با رونق‌گيري فعاليتهاي علمي و نشر گسترده معارف اهل‌بيت از جمله دهها جلد كتاب و صدها مقاله تحقيقي پيرامون شخصيت ظاهري و باطني، سيره فردي و عبادي، نگرش اجتماعي و منش سياسي حضرات ائمه معصومين عليهم‌السلام, به رشته تحرير درآمد و با پيگيري نهادها و دستگاههاي ذي‌ربط فرهنگي اعم از دولتي و غيردولتي و نيز همت نويسندگان، پژوهندگان، دانشوران و شخصيت‌هاي علمي و ديني، شمار فراواني از كارهاي ارزنده در عرصه نشر مكتوب به علاقه‌مندان و مخاطبان عرضه گشت.‌

اين تحرك و بالندگي قابل ملاحظه را مي‌توان نتيجه جهت‌دهي مثبت به پژوهشهاي فرهنگي و هدايت آن در مسير رفع نيازهاي مهم و رفع خلاهاي فكري جامعه دانست و آن را يكي از جلوه‌هاي شكوفايي علمي شمرد كه در پرتو پشتيباني‌هاي مادي و معنوي در قلمرو فرهنگ و باورهاي اصيل اسلامي به دست آمده است.‌‌ اكنون نقش اطلاعات و نظامهاي اطلاعاتي در پيشبرد جامعه و لزوم تدوين كتاب‌شناسي‌ها با توجه به انبوه منابع، به عنوان بخشي از ابزار اطلاع‌رساني بيش از هر زمان ديگر احساس مي‌شود. در زمينه كتاب‌شناسي امام حسن مجتبي و معرفي آثار نگارش يافته درباره آن حضرت اگرچه آثار مفيدي تدوين شده، اما هر كدام با پوشش بخشي ازمنابع و بعضا به صورت فهرست ارائه شده‌اند.‌

به تازگي و در آستانه ميلاد امام حسن مجتبي(ع)، موسسه پارسا كه نزديك به يك دهه است به منبع شناسي و اطلاع رساني معارف اسلامي مي‌پردازد ودر حال حاضر مهمترين و تنها مركز تخصصي ماخذ شناسي در حوزه علوم و معارف اسلامي است، از مجموعه در سايه سار امامت، اثري نيز پيرامون اين امام همام منتشر كرده است.

به اذعان دست اندركاران، هدف از تهيه و تنظيم كتاب‌شناسي مزبور، گردآوري و معرفي آثار چاپي انتشار يافته درباره امام حسن(ع) در يك اثر به منظور رفع نياز پژوهشي استادان، محققان، دانشجويان و علاقه‌مندان و متمركزساختن اطلاعات كتاب‌شناختي در يك مجموعه بوده است ‌

‌ كتاب‌ امام حسن(ع) كه به تازگي تقديم علاقه‌مندان شده، هفتمين حلقه از سلسله آثاري است كه پيش از اين از سوي موسسه پارسا درباره پيشوايان معصوم فراهم آمده و منتشر شده است. دست‌اندركاران اين آثار اميدوارند بتوانند ظرف يك سال آينده مجموعه‌هايي از اين دست را پيرامون ساير چهارده معصوم با غنايي بيشتر و كامل‌تر تهيه و عرضه كنند تا تلاش نويسندگان، محققان و انديشمندان ايران و جهان اسلام در عرصه‌هاي كتاب‌، مجلات و نشريات ادواري، مجموعه‌ها، دايره‌المعارف‌ها، مجموعه‌ مقالات، پايان‌نامه‌ها و ساير نشريات و منابع مكتوب را، به طريقه علمي و با رعايت اصول كتاب‌شناسي، استخراج و در اختيار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار دهند.‌

در اين مجال و با مدد از اثر مزبور، به معرفي اجمالي كتابهاي منتشره پيرامون اين امام پرداخته شده است. از خوانندگان محترم نيز درخواست مي‌شود تا چنانچه كتاب و تاليفي سراغ داشتند كه در اين فهرست ذكر نشده، از طريق همين جريده محترم ويا موسسه پارسا اطلاع دهند.‌

1‌- آسمان صبر: برگزيده شعر معاصر مذهبي در ستايش امام حسن(ع)، گردآوري امير مسعود طاهريان، مشهد: به نشر، چاپ اول1382 , / 2000 نسخه، 68 ص، فارسي، رقعي(شميز).‌‌ مجموعه‌اي از شعر معاصر مذهبي در شان امام حسن مجتبي(ع) است. اين اثر حاوي سروده‌هايي در ستايش امام حسن(ع) و ذكر فضايل و مظلوميت آن حضرت است. عناوين برخي از اين اشعار بدين قرار است: آسمان صبر؛ نخل محرم؛ صداي درد.‌

آل رسول، سعيد‌

2‌- آسمان شكيبايي: نگاهي گذرا به زندگاني حضرت امام حسن(ع)، تهران: نيك معارف، چاپ اول1382 , / 5000 نسخه، 100 ص، فارسي، رقعي(شميز)، زندگينامه امام حسن مجتبي(ع)، بيان حيله‌گريهاي معاويه و وضعيتي كه منجر به صلح امام حسن(ع) شد و پيامدهاي آن، موضوع داستان بلند حاضر است كه براي نوجوانان نگاشته شده و در چند فصل با اين عناوين تدوين يافته است: بوي اندوه؛ فرزند خورشيد؛ نقشه‌هاي شوم شام؛ پيشنهاد آشتي؛ بي‌وفايي مردم عراق؛ صلح امام از روي ناچاري.‌

آل ياسين، راضي(1896-1953 م)‌

3- صلح امام حسن: پرشكوهترين نرمش قهرمانانه تاريخ، ترجمه‌ آيت‌الله سيد علي خامنه‌اي(1318-)، تهران: آسيا، چاپ سيزدهم1378 , / 5000 نسخه، 544 ص، فارسي، وزيري(گالينگور)، كتابنامه: به صورت زير نويس.‌

اين اثر، كاوشي در صلح امام حسن مجتبي(ع) است كه به شيوه تحليلي نگارش يافته است. مولف در اين كتاب كوشيده است تا با بهره‌گيري از منابع و مستندات تاريخي و تحقيق در فراز و نشيب‌ها و شخصيت‌هاي موثر آن دوره، تصويري گويا و جامع از ابعاد صلح امام مجتبي(ع) ارائه دهد. در ابتداي كتاب گفتاري از مرحوم سيد عبد الحسين شرف الدين آمده است كه در آن به معرفي كتاب و مولف آن، به همراه تحليل مختصري از حكومت معاويه و پيشينه و زمينه‌هاي صلح امام حسن(ع) و اثرگذاري آن بر قيام امام حسين(ع) پرداخته شده است. اين پژوهش در باره علل و زمينه‌هاي صلح امام حسن(ع) و فتنه‌گري معاويه در فريب مردم، و نيز موضوع خلافت از ديدگاه تشيع، با اشاره به ابعاد فضيلت امام حسن(ع) و با توجه به متون تاريخي و نقل مورخان، در عوامل و انگيزه‌هاي صلح و فرازهاي صلحنامه و برخورد معاويه با آن، بحث مي‌كند. وضعيت شيعه و سران تشيع و فجايع به عمل آمده از سوي معاويه و چگونگي شهادت امام مجتبي(ع) مورد بررسي قرار گرفته و در پايان با مقايسه شرايط زمان امام دوم و سوم شيعيان، صلح امام حسن زمينه ساز قيام امام حسين(ع) معرفي شده است.‌

آيت اللهي، سيد مهدي(1317- )‌

4‌- الامام الحسن بن علي(ع)، ترجمه‌ عباس حسن كمال السيد(1336- )، قم: انصاريان، چاپ پنجم1380 , / 2000 نسخه، 24 ص، عربي، وزيري(گلاسه).‌‌ زندگينامه امام حسن(ع) موضوع اين كتاب است كه به زبان عربي براي نوجوانان و جوانان تدوين شده است. عناوين مطالب كتاب عبارتند از: تولد، رشد و تربيت امام؛ داستانهايي از ادب، تقوا، ايمان، صبر و ساير فضايل اخلاقي امام؛ خلافت، توطئه‌ها و دشمنيهاي معاويه با امام؛ مقدمات جنگ امام و معاويه؛ چگونگي و علت صلح امام؛ بد عهدي و زير پا گذاشتن شروط صلح از سوي معاويه. كتاب با درج ويژگيهاي امام حسن(ع) و نيز گزيده‌اي از سخنان ايشان و چند سوال از متن به پايان مي‌رسد.‌

ابراهيمي، جعفر(1330- )‌

5‌- آسمان دوم، تهران: محراب قلم، چاپ اول1379 , / 5500 نسخه، 148 ص، فارسي، رقعي(شميز).‌

ابطحي، سيد حسن(1315- )‌

6‌- امام مجتبي(ع)، تهران: بطحا1376 ,، 5000 نسخه، 254 ص، فارسي، رقعي(شميز)، درباره زندگاني امام حسن(ع) و ريشه‌هاي صلح وي با معاويه است. نويسنده با بهره‌گيري از روايات اهل‌بيت(ع) و كتابهاي تاريخي، با اشاره به فضايل و مناقب آن بزرگوار، به دوران كودكي و نوجواني آن حضرت و بالاخره دوران امامت ايشان پرداخته و با اشاره به ويژگيهاي معاويه تصميم امام مجتبي(ع) به جنگ با وي را مورد بررسي قرار داده و با اشاره به بي‌وفايي ياران سست عنصر خود و جاسوسي براي معاويه به صلح آن حضرت با معاويه پرداخته و نتيجه گرفته است كه امام براي حفظ اسلام و بقاي شيعه ناچار به پذيرش صلح شد. وي سپس به وقايع و حوادث شهادت امام(ع) و پس از آن پرداخته و در پايان چهل حديث از كلمات آن بزرگوار را نقل كرده است.‌

ابوعلم، توفيق‌

7‌- اهل البيت، الحسن بن علي، قاهره: دار المعارف، چاپ چهارم1998 , م، 290 ص، عربي، رقعي(شميز)، منابع: 289-.290‌. پژوهشي است تاريخي - توصيفي درباره زندگاني امام حسن(ع) از ولادت تا شهادت. نويسنده ضمن بيان مواضع، خلافت و صفات, تمامي خصوصيات اخلاق و ديگر آن حضرت را بررسيده بر اين اعتقاد است كه امام حسن از اهل‌بيت و مشمول آيه تطهير و مودت است و ويژگيهايي همچون كرم، زهد، تواضع، علم، حلم، بلاغت، جرئت، هيبت، پاسخ نيكو به اهانت و حسن معاشرت در او موج مي‌زند. نويسنده كه خود از اهل‌سنت است با استناد به منابع خود از جمله حديث، تاريخ و سيره صلح امام حسن با معاويه, و علل و نتايج آن، را مورد بحث و بررسي قرار داده است.‌

احمدي، حبيب ‌الله(1336-)‌

8‌- امام حسن(ع) الگوي زندگي، قم: فاطيما، چاپ اول1381 , / 3000 نسخه، 192 ص، فارسي، رقعي(شميز)، ‌ نويسنده در فصل اول كتاب از ولادت، نامگذاري، القاب، كنيه‌ها و فرزندان امام حسن(ع) سخن گفته و در فصل دوم به برخي از فضايل آن حضرت مانند عصمت، پارسايي، حق محوري، تبيين دين، اصلاح، و مديريت وي پرداخته است.

جريانهاي اجتماعي عصر امام حسن(ع)، توطئه معاويه، پيمان‌شكني ياران امام، شهادت حجر بن عدي، چگونگي پذيرش پيمان صلح و شهادت امام حسن(ع) در ادامه شرح و بازگو شده است.‌

اراكي، محسن‌

9‌- صلح الامام الحسن(ع) و ثوره الامام الحسين(ع) من منظور السنن التاريخيه في القرآن الكريم، لندن: بوك اكسترا، چاپ اول2000 , م، 96 ص، عربي، رقعي(شميز).‌فروست: دراسات في الفكر الاسلامي - 4 به بررسي صلح امام حسن(ع) با معاويه و نهضت امام حسين(ع) عليه حكومت اموي مي‌پردازد. هدف نويسنده كالبدشكافي سياسي، اجتماعي و وقوع اين دو حادثه به ظاهر متضاد بوده است. وي، از اين دو حادثه نتيجه گرفته است كه تفاوت سيره اين دو امام(ع) معلول تفاوت شرايط زماني و مكاني آنهاست و هر دو از مشي واحدي پيروي مي‌كردند و هدفشان استقرار عدالت و حكومت اسلامي در جامعه بوده است. سرفصلهاي كتاب عبارتند از: صلح امام حسن، سنتهاي رهبري الهي در تاريخ، سنت مرحله‌اي بودن رهبري الهي در شرايط غيبت امام معصوم، صلح امام حسن در پرتو سنتهاي رهبري الهي، انقلاب امام حسين، سنت استخلاف و استبدال، خلافت امت، خلافت و شهادت، امت مستخلفه.‌

ارفع، سيد كاظم(1323- )‌

10‌- امام حسن(ع): سيره عملي اهل بيت(ع)، تهران: فيض كاشاني، چاپ سوم1382 ,، 48 ص، فارسي، رقعي(شميز).‌‌ بررسي سيره عملي امام حسن(ع) موضوعي اصلي كتاب است. در اين نوشتار چگونگي ولادت آن حضرت و ميزان علاقه پيامبر به امام حسن(ع) در مقدمه ذكر شده است. سپس دوران كودكي امام و در پي آن سيره عملي آن حضرت بيان گرديده و در ادامه گزيده‌اي از سخنان امام حسن(ع) آمده است. صلح امام حسن و شرايط آن از مباحثي است كه مورد تحليل قرار گرفته و در پايان به ذكر نحوه شهادت امام پرداخته شده است.‌

اشتري، مرشد

11‌- حكمت صلح امام حسن(ع)، اصفهان: گلبهار، چاپ اول1375 ,، 102 ص، فارسي، وزيري(گالينگور).‌

12- الامام الحسن المجتبي(ع)، قم: مجمع جهاني اهل بيت(ع)، چاپ اول1380 , / 5000 نسخه، 222 ص، عربي، وزيري(گالينگور).‌

اميري‌فر، اميرعلي‌

13‌- شخصيت و فضايل امام حسن مجتبي(ع) پيشواي دوم، معصوم چهارم، تهران: موسسه صاحب الامر(عج)، چاپ اول/ 5000 نسخه، 421 ص، فارسي، وزيري(گالينگور)، تاريخ زندگاني و شرح ابعاد امام حسن مجتبي(ع) است. نويسنده با بهره‌گيري از مجامع روايي و كتابهاي تاريخي به تاريخ زندگاني امام حسن از بدو تولد، نام‌گذاري، تربيت در دامان رسالت و امامت و موقعيت وي در نزد پيامبر و پدرش پرداخته، سپس شمه‌اي از فضايل و مناقب از جمله شجاعت و سخاوت و احسان و شب زنده‌داري و ديگر مناقب آن حضرت را مورد بحث قرار داده و با ذكر آياتي از قرآن، از جمله آيه تطهير و مباهله، به شخصيت آسماني و ملكوتي آن حضرت اشاره كرده است. نويسنده مظلوميت امام حسن را با توجه به اتهامات به آن حضرت امري بي‌سابقه و عجيب دانسته و در پايان با نقل احاديثي از امام حسن در امورات مختلف به دو مسئله بحث برانگيز مربوط به آن حضرت كه عبارتند از: صلح با معاويه و همسران متعدد اشاره كرده و به كتاب شناسي توصيفي درباره آن حضرت پرداخته است.‌

امين، سيد محسن(1282-1371 ق)‌

14‌- سيره معصومان(ع): امام حسن، امام حسين، امام زين العابدين عليهم السلام، ترجمه‌ حسين وجداني، جلد 5، تهران: سروش، چاپ دوم1373 , / 5000 نسخه، 294 ص، فارسي، وزيري(شميز)، ‌

انصاري زنجاني، محمد(1354- )‌

15‌- با مظلومي صبور، قم: دليل ما، چاپ اول1383 , / 3000 نسخه، 102 ص، فارسي، رقعي(شميز)،بيان زندگينامه امام حسن(ع) و تبيين مظلوميت آن حضرت است. كتاب براي مقطع دبيرستان در قالبي ساده نگارش يافته و به تمام زواياي زندگي امام حسن(ع) از ولادت، پرورش در دامان پيامبر، و وقايع دوران وي پرداخته است. حوادث جنگ‌هاي امام حسن(ع) همراه پدر و برادر و رسيدن به مقام امامت خويش در ادامه ‌آمده است.

در پايان، صلح امام و مظلوميت او در شهادت و مراسم تدفين آن حضرت بيان مي‌گردد.‌

انصاري زنجاني، محمد باقر(1339-)‌

16‌- امام مجتبي(ع) در آينه كتاب، اولين كتاب‌شناسي تاليفات مستقل درباره امام حسن مجتبي(ع)، قم: دليل ما، چاپ اول1383 , / 1500 نسخه، 85 ص، فارسي، رقعي(شميز)،‌ معرفي 138 كتاب مستقل در باب زندگي امام حسن مجتبي(ع) است كه به زبان‌هاي مختلف چاپ شده است.

بررسي فشرده‌اي پيرامون زندگي و سيره امام حسن مجتبي(ع) از ولادت تا شهادت، در طليعه كتاب آمده است. در ادامه به نحوه معرفي كتب و شيوه استفاده از اين كتابشناسي پرداخته شده و آمار و ارقامي از چاپ و تهيه كتب از سال‌هاي قبل تاكنون مورد بررسي قرار گرفته است. شيوه معرفي به صورت ماخذشناسي كتب و بعضا آوردن يادداشتي كوتاه در پايان هر معرفي است.‌

انصاري زنجاني، محمد باقر(1339- ‌

17‌- اولين ميراث مكتوب از حيات امام حسن مجتبي(ع)، قم: دليل ما، چاپ اول1383 , / 3000 نسخه، 148 ص، فارسي، رقعي(شميز)، به بررسي زندگي امام حسن مجتبي(ع) از ديدگاه كتاب سليم بن قيس پرداخته است. مولف طي تحقيقات فراوان، اولين نوشتار مكتوب از حيات امام حسن(ع) را كتاب سليم بن قيس مي‌داند و از اين رو در ابتدا به زندگي قيس پرداخته و اهميت و امتيازات كتاب او و نيز نحوه حفظ و سلامت آن از تحريف در قرون اوليه را بيان كرده است. سپس با توجه به روايات منقول از سليم بن قيس از پيامبر و صحابه، به بررسي ايام زندگي امام حسن(ع) پرداخته است. وي ضمن نقل روايات، توضيحاتي كافي در مورد آنها ارائه مي‌دهد.‌

ايزدي مشيري، علي‌

18‌- سخن اهل دل، قم: چاف، چاپ اول1383 , / 3000 نسخه، 144 ص، فارسي، رقعي(شميز)سيري كوتاه در زندگي پيامبر اكرم(ص)، امام علي و امام حسن و امام حسين(ع) است. نويسنده بدون اشاره به منابع خويش، مجموعه مطالب خود را در سيره و زندگاني اين چهار معصوم سامان داده است. فضايل امام علي(ع)، مودت اهل‌بيت(ع)، فضايل امام حسين و سرزمين كربلا و نيز حقوق والدين بر فرزندان از ديگر مباحث كتاب است.‌

بحراني، سيد‌هاشم بن سليمان(-1107 ق)‌

19‌- معاجز الامامين الحسن و الحسين(ع)، قم: دارالحب، چاپ اول1426 , ق/ 1000 نسخه، 239 ص، عربي، وزيري(شميز)، كتابنامه: زيرنويس.نقل و بررسي معجزات و كرامات امام حسن و امام حسين(ع) است. نويسنده پس از بيان زندگي و سيره مختصري از اين دو امام، با بهره‌گيري از منابع معتبر روايي، 99 معجزه براي امام حسن و 193 معجزه براي امام حسين(ع) برشمرده است. هر يك از معجزات، در عنواني جداگانه بيان شده است و معجزات از ابتداي تولد تا شهادت امامان به ترتيب نقل گرديده است.‌

بروجردي، محمد حسين‌

20- سيماي امام حسن(ع) و صلح با معاويه، قم: جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ اول1381 , / 1000 نسخه، 252 ص، فارسي، رقعي(شميز)، منابع: 245-252‌. گزارشي تحليلي از زندگاني امام حسن مجتبي و فلسفه صلح او با معاويه است. نويسنده با ذكر رواياتي در وصف و مدح امام حسن(ع) نتيجه مي‌گيرد كه ايشان در سطح بالاتري از افق درك آدميان قرار دارد و به همين علت، بشر از شناخت حقيقت شخصيت او عاجز است. از ديدگاه وي، انسان همواره نيازمند به پيشوا و رهبر است تا او را از گمراهيها نجات داده و به سعادت برساند، و اين پيشوا بايد كسي باشد كه خود هدايت يافته بوده و هيچ نقصي نداشته باشد. وي در ادامه از ائمه اطهار به عنوان مصداق كامل پيشوايان آدميان ياد كرده و سپس به تفصيل به بيان اوصاف و ويژگيهاي اخلاقي و سلوك سياسي و اجتماعي امام حسن(ع) پرداخته است. در دو بخش چهارم و پنجم كتاب، سرگذشت بني اميه، به ويژه معاويه را به بررسي گذاشته و سرانجام با تحليلي از صلح امام حسن(ع) با معاويه، كتاب را به پايان برده است.‌

بهبهاني، محمد باقر بن محمد

21‌- باب زندگاني امام حسن مجتبي كريم اهل بيت(ع)، ترجمه‌ ابراهيم سلطاني نسب، تهران: صيام، چاپ دوم1381 , / 3000 نسخه، 168 ص، فارسي، وزيري(شميز).‌

بهتاش، يدالله(1329- )‌

22‌- كريم اهل بيت(ع): زندگي و مصايب امام حسن مجتبي(ع)، تهران: سبحان، چاپ اول1381 , / 3300 نسخه، 208 ص، فارسي، وزيري(شميز).‌ در اين كتاب زندگي و مصايب حضرت امام حسن مجتبي(ع) ذيل هفت فصل و يك ضميمه بازگو مي‌شود. عناوين مورد بحث عبارتند از: زندگي امام حسن(ع) تا رحلت پيامبر(ص)؛ از رحلت پيامبر تا شهادت علي(ع)؛ دوران امامت؛ شهادت امام حسن(ع)؛ مرثيه‌ها و نوحه‌ها در سوگ امام؛ داستانها و كرامات؛ مواعظ و احاديث. در ضميمه كتاب مطالبي به اجمال درباره علل و انگيزه‌ها و همچنين پيامدهاي صلح امام حسن(ع) با معاويه آورده شده است.‌

بيومي مهران، محمد‌

23- الامام الحسن بن علي(ع)، اصفهان: پيام عترت1420 , ق، 2000 نسخه، 197 ص، عربي، وزيري(شميز‌ زندگي‌نامه امام حسن(ع)؛‌ خلافت امام حسن(ع)‌(پيامبر و اهل بيت)؛ صلح امام حسن(ع)‌(پيامبر و اهل بيت)؛ فضائل امام حسن(ع)‌(پيامبر و اهل بيت)‌. بررسي فشرده‌اي پيرامون زندگي و سيره امام حسن مجتبي(ع) از ولادت تا شهادت است. كتاب بر حسب تاريخي و در هفت فصل و با اين عناوين تنظيم شده است: امام حسن در زمان رسول گرامي اسلام؛ ولادت، نسب، كنيه و القاب آنحضرت؛ مقام و شان امام نزد پيامبر؛ بررسي وقايع تاريخي امام حسن(ع) در زمان خلفا؛ زعامت و رهبري امت توسط امام حسن(ع) و بررسي سياستهاي آن حضرت؛ صلح امام؛ علل صلح و شروط صلح؛ فضايل و مناقب امام حسن؛ شهادت امام مجتبي.‌‌ ‌

پاك‌نيا، عبدالكريم(1341-)‌

24- تربيت در سيره و سخن امام حسن مجتبي عليه السلام، هجرت، چاپ اول1382 , / 3000 نسخه، 200 ص، فارسي، رقعي(شميز)، ‌بررسي جايگاه و شيوه‌هاي تربيتي از نگاه امام حسن(ع) است. نويسنده نخست با تعريف تربيت و ضرورت آن، عوامل تربيت اعم از خانواده و معلمان و انديشمندان و پيشوايان تربيت را برشمرده و ضمن اشاره به زمينه‌هاي تربيت، شرايط و صفات مربيان و رفتار آنان را در امور تربيت بيان كرده است. وي سپس با استناد به سخنان امام حسن(ع) و داستانهاي تربيتي، ايجاد ارتباط صميمانه مانند مشاركت در بازي با كودكان و ايجاد فضاي تربيتي و تنبيه و شرايط آن و بالاخره نقش مذهب و تداوم تربيت را بررسي كرده است. او در پايان ضمن بيان شيوه‌هاي اصلاح رفتار و ناهنجاريها به سيره پيامبر در اين موضوع اشاره كرده و در آخرين گفتار، فرزندان امام حسن(ع) را نام برده است.‌‌ ‌

پژوهشكده باقر العلوم، گروه حديث(به كوشش)

25- فرهنگ جامع سخنان امام حسن عليه السلام، زيرنظر سازمان تبليغات اسلامي، قم: معروف، چاپ اول1382 , / 5000 نسخه، 623 ص، فارسي، وزيري(سلفون)، ‌كتاب حاضر، ترجمه موسوعه الامام الحسن(ع) مي‌باشد.بحثي در باب تدوين و تحليل كلمات و سخنان امام حسن(ع) است. مجموعه مباحث اين پژوهش شامل دو بخش سخنان امام حسن بر اساس زمان و موضوع است. بخش نخست در بر دارنده سخنان آن امام در زمان پيامبر، در زمان حضرت علي و در زمان امامت خود آن حضرت است. بخش دوم نيز بر اساس موضوعات عقايد، احكام، اخلاق و ادعيه تنظيم شده است.‌‌ ‌

پيشوايي، مهدي(1324- )‌

26‌- زندگي امام حسن(ع): پرچمدار صلح و آزادي، قم: نسل جوان، چاپ دهم1380 , / 3000 نسخه، 152 ص، فارسي، جيبي(شميز).‌

جعفريان، رسول(1343- )‌

27‌- تاريخ سياسي اسلام: تاريخ خلفا از رحلت پيامبر تا زوال امويان(11 - 132 ق)، جلد دوم، قم: الهادي، چاپ اول1378 , / 2000 نسخه، 813 ص، فارسي، وزيري(شميز)، اين اثر، كاوشي است در تاريخ خلفا از رحلت پيامبر(ص) تا پايان دولت اموي و نيز زندگاني برخي از امامان شيعه كه به شيوه تحليلي و گزارشي نگارش يافته است. مولف در اين كتاب كوشيده است تا با استناد به منابع شيعه و سني و پژوهشي در حوادث و شخصيت‌هاي مختلف و موثر، تحليلي از دوران خلافت تا زوال امويان ارائه دهد. اهم عناوين كتاب عبارتند از: داستان سقيفه، حذف علي(ع) از خلافت، بررسي رويدادهاي زمان خلفاي نخستين، ارائه تصويري از اخلاقيات، انديشه‌ها، فتوحات، شيوه حكومتي خلفا و چگونگي مرگ آنها، كاوش پيرامون دوران امامت و خلافت علي(ع) و امام حسن(ع)، دوره حكومت معاويه، نقش و چگونگي حضور تشيع در اين دوران، نحوه رويارويي علي(ع) با دشواريهاي زمان خلافت، دلايل صلح امام حسن(ع)، زمينه پيدايش و ويژگيهاي خوارج، سركوب حركتهاي شيعي توسط معاويه و تلاش او براي موروثي كردن خلافت، چگونگي و علل و انگيزه‌ها و آثار سياسي و عناصر موثر در نهضت كربلا و شهادت امام حسين(ع). بررسي واقعه حره، جنبش توابين و قيام مختار، تحليل وقايع دوران حكومت مروانيان، پژوهش پيرامون نقش و نحوه برخورد و مبارزه امامان شيعه با حكومتگران عصر خود در عرصه‌هاي مختلف، بررسي قيام زيد بن علي و يحيي بن زيد، قيامهاي علويان، وضعيت شيعيان و علويان در دوران بني اميه، شورش عبد الرحمن بن محمد بن اشعث و يزيد بن مهلب و شورش‌هاي سياسي و اجتماعي ديگر، عقايد فكري و سياسي مروانيان و فتوحات زمان آنها، وضعيت فرهنگي و اجتماعي و سياسي آن دوران، جريانات دروني شيعه و چگونگي پيدايش فرق و مذاهب و گزارشي از زندگاني امام سجاد(ع).‌

حائري، محمد مهدي‌

28- معالي السبطين في احوال الحسن و الحسين عليهما السلام، كتاب ديني ادبي اخلاقي، يحتاجه كل باحث و اديب و خطيب و شاعر، 2جلد/ جلد اول- دوم، بيروت: موسسه النعمان، عربي، وزيري(گالينگور).‌‌ عنوان روي جلد: معالي السبطين في احوال الحسن و الحسين عليهما السلام‌

ويژگي‌مجلدات: جلد465 : 1ص، جلد336 : 2ص:‌ كتاب حاضر در خصوص زندگاني امام حسن و امام حسين(ع) طي دو بخش به زبان عربي تدوين شده است. قسمتي از بخش اول شامل شرح زندگاني، مناقب، جنگها، صلح و نحوه شهادت امام حسن(ع) است و دنباله بخش اول و كليه مباحث بخش دوم به زندگاني امام حسين(ع) و حوادث تاريخي زمان آن حضرت مربوط مي‌شود.

سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 552]