احمدى نژاد منتقد، احمدى‌نژاد مدافع

واضح آرشیو وب فارسی:بازتاب آنلاین: احمدى نژاد منتقد، احمدى‌نژاد مدافع
فرهنگ آشتي - ابراهيم بهشتي : محمود احمدى‌نژاد رييس جمهور ايران، اين روزها در كنار همه برنامه‌هاى خود در مقام رياست قوه مجريه، نيم نگاهى هم به روزهاى منتهى به 22 خرداد سال 1388 دارد.از قرائن و شواهد برمى‌آيد كه وى عزم خود را براى حضور در دور بعدى انتخابات رياست جمهورى جزم كرده است. هرچند مجموعه گروه‌هاى اصول‌گرا هنوز درگير موضوع ائتلاف و اجماع هستند و در پى تدوين مكانيزمى براى انتخاب گزينه واحد، اما نزديكان احمدى‌نژاد وى را يكى از كانديداهاى قطعى رقابت انتخابات آتى مى‌دانند. احمدى‌نژاد در حالى پاى به كارزار انتخابات آتى خواهد گذاشت كه تجربه 4 ساله دولت اصول‌گراى وى در معرض ديد افكار عمومى است.همين موضوع تفاوت عمده رييس جمهور فعلى با شهردار وقت تهران در سال 1384 است.احمدى‌نژاد در انتخابات گذشته رياست جمهوري، بدون پشتوانه حزبى پاى به عرصه رقابت با نامدارانى همچون هاشمى رفسنجاني، مهدى كروبي، على لاريجاني، و... گذاشت و در نهايت هم همه آن چهره‌هاى شناخته شده و امتحان پس داده در پست‌ها و مناصب مختلف را پشت سر گذاشت و پيروز انتخابات شد.عمده شاخص وى در انتخابات مذكور هم انتقادات بى پروا به سياست‌هاى دولت‌هاى گذشته و بيان وعده‌هاى اقتصادى و معيشتى بود.اگر وى در رقابت سال 84 در نقش يك منتقد و منجى ظاهر شده بود، حال به فاصله 4 سال بايد در نقش مدافع ظاهر شود و به دفاع از عملكرد خود بپردازد.در اين ميان رييس جمهور فعلى امتيازات و برگ برنده‌هاى ويژه‌اى دارد كه به اقتضاى حضورش در را‡س دولت شانس او نسبت به رقباى احتمالى‌اش را بيشتر مى‌كند همزمان انتقادات فراوانى نيز بر عملكرد او و دولتش وارد است كه پاشنهآشيل احمدى‌نژاد اصول‌گرا محسوب مى شود. هنر ويژه رييس جمهور و نزديكان و حاميانش هم در تلفيق و تركيب اين دوگانه "امتيازات و انتقادات" است.

اگر نزديكان احمدى‌نژاد بتوانند اين وضعيت دوگانه را به نحو موفقيت‌آميزى مديريت كنند، بعيد نيست كه بتوانند رييس دولت را براى 4 سال ديگر روانه پاستور كنند. امرى كه البته آسان نمى‌نمايد.عمده امتيازها و برگ برنده‌هايى كه احمدى‌نژاد را همراهى مى‌كنند، در درجه اول نفس حضور وى در صدر كابينه و رياست دولت است. به تعبيرى دولت كه مجرى انتخابات است در شرايطى اقدام به برگزارى انتخابات رياست جمهورى خواهد كرد كه رييس آن يك پاى رقابت است. بدور از هرگونه پيش داورى و گمانه‌هاى بدبينانه اين موضوع خود بويژه به لحاظ تبليغات امتياز ويژه‌اى است كه رقيبان احمدى‌نژاد محروم از آن هستند.از طرفى اگر كانديداهاى احتمالى رقيب، دغدغه تاييد صلاحيت از ناحيه شوراى نگهبان را به همراه دارند، احمدى‌نژاد فارغ از اين دغدغه مى‌تواند برنامه‌هاى خود را براى رويارويى با رقيبان آماده كند. همچنين به اذعان بسيارى از كارشناسان و فعالان حوزه سياسي، احمدى‌نژاد در شهرستان‌ها و مناطق محروم همچنان از بخت بالايى براى را‡ى‌ آوردن مجدد برخوردار است.در طول سه سال گذشته، هرچه احمدى‌نژاد و دولتش از روشنفكران و احزاب سياسى دور شده‌اند، به مردم مناطق دور افتاده تر از مركز نزديك شده‌اند. به رغم انتقادات فراوانى كه به عملكرد دولت نهم مى شود و آن را غيرعلمى و غيركارشناسانه مى‌دانند، در مناطق محروم توفيق نسبى داشته و توانسته سبب ارتباط مردم با دولت شود.سفرهاى استانى به عنوان محور اولويت برنامه هاى احمدى‌نژاد در تسهيل اين ارتباط مورد توجه است.در كنار اين عوامل ايجابي، احمدى‌نژاد يك عامل سلبى هم به همراه دارد كه در همراهى ديگر گروه‌هاى اصول‌گرا با وى موثر خواهد بود. مجموعه گروه‌هاى اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در رايزنى‌هاى خود براى انتخاب كانديداى واحد نيم‌نگاهى هم به تحولات اردوگاه رقيب دارند. بر اين اساس در صورتى كه سيدمحمد خاتمى كانديداى واحد اصلاح‌طلبان باشد، مجموعه گروه‌هاى اصول‌گرا به رغم انتقاداتى كه به احمدى‌نژاد و دولتش دارند به ناچار حمايت احمدى‌نژاد را در دستور كار قرار خواهند داد. چرا كه با حتمى بودن كانديداتورى وي، حمايت از گزينه‌‌اى ديگر آن هم در رقابت با خاتمي، تقسيم آراى اصول‌گرايان را در پى خواهد داشت. در همين ارتباط بسيارى از حاميان دولت صراحتاً اعلام كرده‌اند كه از كانديداتورى خاتمى استقبال مى‌كنند تا در اين رويارويى وزن و پايگاه يا گفتمان غالب در جامعه شفاف شود.حمايت رهبر معظم انقلاب از كليت سياست‌هاى دولت هم برگ برنده‌ ديگرى است كه به پاى احمدى‌نژاد نوشته مى شود. هرچند حمايت مقام معظم رهبرى از دولت با برداشت‌هاى متفاوتى روبرو شده و برخى آن را عام و برخى خاص مى‌خوانند، اما به هر حال اين حمايت امتيازى است در دست حاميان رييس جمهور براى مجاب كردن بخش احزاب مجموعه اصول‌گرايان در حمايت از كانديداتورى احمدى‌نژاد.

آنچه تحت عنوان "عملگرايى دولت نهم" خوانده مى شود نيز امتياز ديگرى است كه براى دولت نهم برشمرده مى‌شود. اين عمل‌گرايى كه با عناوين ديگرى همچون شهامت و جسارت احمدى‌نژاد همراه است نظر بسيارى از كارشناسان و مردم را به خود جلب كرده است. اجراى برنامه‌هايى همچون سهميه‌بندى بنزين، طرح تحول اقتصادى و ايستادگى در برابر فشارهاى غرب نمونه‌هايى از اين دست هستند. با وجود اينكه گفته مى‌شود طرح‌هايى همچون سهميه‌بندى بنزين و پرداخت نقدى يارانه‌هِا به دولت هاى گذشته برمى‌گردد، اما جسارت احمدى‌نژاد در اجرايى كردن آنها با توجه به مخالفت‌ها و شرايط نامطلوب فعلي، براى مدافعان اين طرح‌ها ستودنى است.در حوزه سياست خارجى كه موضوع هسته‌اى عمده‌ترين چالش آن بوده است، سياست‌هاى دولت به ايستادگى در برابر غرب تعبير مى‌شود. انجام چند دور مذاكره با امريكا بر سر عراق هم از جمله نمونه‌هاى ديگرى است كه در سبد عمل‌گرايى يا جسارت احمدى‌نژاد گذاشته مى‌شود. اولين ارتباط ايران و امريكا در دولتى به وقوع پيوست كه در ظاهر بيشترين مخالفت‌ها را با دولت حاكم در امريكا داشته است.

با اين حال اين تمام ماجرا نيست. آنچه گفته شد يك روى سكه است و روى ديگر آن چالش‌هاى عمده‌اى است كه بر سر راه احمدى‌نژاد قرار دارد. احمدى‌نژاد كه به فاصله كمى از پيروزى خويش در انتخابات رياست جمهورى عازم قم شد، حالا سيگنال‌هاى مثبتى از اين شهر مذهبى و تاثير‌گذار در تحولات كشور دريافت نمى‌كند. پس از دستور وى مبنى بر ورود زنان به استاديوم‌هاى ورزشى كه انتقاد علما را دربرداشت، احمدى‌نژاد و دولتش اين روزها درگير ماجرايى هستند كه رنجش مراجع تقليد را هم به دنبال داشته است. اظهارات معاون رئيس‌جمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگى درباره دوستى با مردم اسرائيل نه تنها فروكش نكرده كه به نقطه حساسى رسيده است. نمايندگان مجلس با تهيه طرح سوال از رييس جمهور كه براى اولين بار در جمهورى اسلامى ايران انجام مى‌گيرد، اصرار خود در برخورد رييس جمهور با رحيم مشايى را تاكيد كرده‌اند يادداشت محمد نورى‌زاد كارگردانى كه از نزديكان دولت محسوب مى‌شود، نيز اوضاع را از آنچه بود وخيم‌تر كرد.اگر رحيم مشايى به "فلسطينمحوري" به عنوان يكى از اركان سياست خارجى جمهورى اسلامى تعرض كرده بود، نورى زاد به تعبير هاشمى رفسنجانى به "ريشه انقلاب" زده است. عدم مداخله مراجع در امور جارى و سياسى كشور (نقل به مضمون) كه از طرف اين كارگردان مطرح شد آنچنان غيرمنتظره بود كه آيت‌الله مكارم شيرازى آن را "خانه‌نشين كردن مراجع" تعبير كرد و گفت كه "آرزوى خانه نشين كردن مراجع را به گور خواهند برد."

به هر روى برخلاف آنچه از مجارى دولتى گفته مى‌شود روابط دولت با مراجع بسيار خوب است، به نظر مى‌رسد اتفاقات اخير باعث انتقاد و رنجش خاطر علما و برخى مراجع تقليد، از دولت شده است. بويژه اگر احمدى‌نژاد بر عدم برخورد با رحيم مشايى اصرار ورزد، بعيد نيست كه چالشى مهم و تاثيرگذار بر چالش‌هاى فراروى رييس جمهور در روزهاى منتهى به انتخابات افزوده خواهد شد.رييس جمهور اصول‌گراى ايران در حالى خود را مهياى انتخابات رياست جمهورى آتى مى‌كند و خود را نماينده اصول‌گرايان مى‌داند كه احزاب اصول‌گرا چندان رضايتى از وى ندارند. احمدى‌نژاد به جبران بى‌توجهى احزاب در انتخابات رياست جمهورى سال 1384 به وى پس از پيروزى در انتخابات به دورى خود از آنها ادامه داد و در كابينه خود را به روى چهره‌ها و مديران حزبى بست. حاميان تازه كار احمدى‌نژاد كه سرمست و مغرور از پيروزى خود در انتخابات بودند، در انتخابات شوراهاى دور سوم شكست سختى خوردند. آنها همچنان خود را بى نياز از احزاب و چهره‌هاى شناخته شده اصول‌گرا مى‌دانستند و ليست جداگانه‌اى را در كنار ليست احزاب اصول‌گرا منتشر كردند.اين رابطه "شكر‌آب" حاميان احمدى‌نژاد و احزاب اصول‌گرا در آستانه انتخابات مجلس شوراى اسلامى تعديل شد، اما بهبود نيافت.حال در شرايطى كه هر كدام از گروه‌ها و احزاب اصول‌گرا كانديداهايى همچون، محمدباقر قاليباف، حداد عادل، على لاريجاني، على اكبر ولايتى و... را گزينه احتمالى مى‌دانند ، حاميان احمدى‌نژاد وى را كانديداى قطعى مى‌خوانند.با اين وصف جلب نظر مجموعه گروه‌هاى اصول‌گرا براى حمايت از كانديداتورى احمدى‌نژاد، چالش بزرگ ديگرى است كه احمدى‌نژاد و طرفدارانش با آن دست و پنجه نرم مى‌كنند.

وضعيتاقتصادى كشور هم از ديگر موانع رييس جمهور است. دولت نهم در حال حاضر فاصله بسيار زيادى با شعارها و وعده‌هاى انتخاباتى رييس خود در انتخابات رياست جمهورى گذشته دارد. به اعتقاد كارشناسان به رغم افزايش بى سابقه قيمت نفت، نه تنها سفره هاى مردم نشانى از پول نفت نديده كه خالى‌تر از گذشته نيز شده است. هرچند دولتيان معتقدند قدرت خريد مردم در طول سه سال گذشته افزايش يافته است. اما افزايش بى‌رويه قيمت‌ها در طول سه سال گذشته نارضاتى نه تنها مردم و منتقدين دولت كه برخى موافقان فكرى را نيزدر پى داشته است.هفته‌اى نيست كه ائمه جمعه نيز از پشت تريبون نماز جمعه نسبت به وضعيت اقتصادى و فشارهايى كه به مردم وارد مى‌شود هشدار ندهند. در همين ارتباط برخى از جمله محمدرضا باهنر، وضعيت اقتصادى را پاشنه آشيل دولت نهم مى‌دانند. بهاين مجموعه مى‌توان، انتقاد از وضعيت مديريتى دولت، تغيير و تحولات گسترده در كابينه، عدم استفاده از نخبگان و كارشناسان، ضعف در سياست خارجى و صدور سه قطعنامه عليه ايران در شوراى امنيت سازمان ملل و ... را افزود كه همه در راستاى كيفيت عملكرد دولت ارزيابى مى‌شود.‌

با اين وصف احمدى‌نژاد و نزديكانش كار سختى را پيش رو خواهند داشت. او كه در انتخابات گذشته در نقش منتقد ظاهر شده بود و هيچ گونه مسووليتى به دوش خود احساس نمى‌كرد،‌حال مسووليتى مهم بر شانه‌هايش سنگينى مى‌كند. احمدى‌نژاد به درست يا غلط مسبب وضعيت موجود است.وضعيتى كه مورد انتقاد نه تنها اصلاح‌طلبان كه طيف‌هايى از اصول‌گرايان نيز هست.‌احمدى‌نژاد در انتخابات آتى علاوه بر وعده‌ها و برنامه‌هاى جديدى كه اعلام خواهد كرد، بخش عمده‌اى از وقت خود در نشست‌ها و برنامه‌هاى انتخاباتى را بايد صرف پاسخگويى و دفاع از عملكرد گذشته كند.23 خرداد ماه سال 1388 روزى است كه معلوم مى‌شود احمدى‌نژاد مدافع همانند احمدى‌نژاد منتقد پيروز ميدان خواهد بود يا نه؟سالها پيش حسن روحانى دبير وقت شوراى عالى امنيت ملى در برابر انتقادات على لاريجانى به سياست‌هاى دولت در قبال موضوع هسته‌اى گفته بود "ميز مذاكره با ميز مناظره متفاوت است."احمدى‌نژاد سال 84 تنها كانديداى انتخابات بود كه مناظره مى‌كرد و انتقاد. حال اما او ديگر در مقام مناظره و انتقاد نيست بلكه در مقام مذاكره، پاسخگويى و دفاع است.
سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: بازتاب آنلاین]

[مشاهده در: www.baztabonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 182]