جامعه - ميراث را از مشايي گرفتند

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: جامعه - ميراث را از مشايي گرفتند
جامعه - ميراث را از مشايي گرفتند

گروه اجتماعي‌ـ اميرهادي انواري:پاك كردن صورت مسائل هميشه از حل آنها ساده‌تر بوده. اين عملكرد در كوتاه‌مدت هم به نتيجه مي‌رسد. نگاه كنيد به كنش‌ها و واكنش‌هاي دو‌ماه اخير. معاون رئيس‌جمهور كه از بد حادثه رئيس سازمان ميراث فرهنگي «هم» هست اظهار‌نظري، درست يا نادرست مي‌كند و بعد به هر توجيهي، خود را پاسخگو نمي‌داند و طرف ديگر به جاي اينكه هزينه‌هاي پاسخگويي او را بپذيرد، كمر به محو سازماني مي‌بندند كه براي سازمان شدنش قريب 20 سال انتظار كشيده شده است، تا ميراث ملي اين سرزمين كه در نبود سازمان قدرتمند در حال زوال بود دوباره جان يابد.

هرچند به سخنان اسفنديار رحيم‌مشايي نقدهايي وارد است، اما انصاف حكم مي‌كند، امروز به يكي از اظهارنظر‌هاي مشاور رئيس‌جمهور توجه شود، كه همه‌جا سياست‌زدگي مشاهده مي‌شود. در اين ميان بالاخره كي از طرفين پيروز اين ميدان خواهند بود، اما ابنيه تاريخي و محتاج مرمت جنگ بين طيف‌هاي مختلف اصولگرا را نمي‌فهمند، آنها نياز به بودجه دارند، تا بازسازي شوند. متولي امر نگهداري و حفظ آثار ملي در ايران راه درازي را تاكنون پشت سر گذاشته است و به نظر مي‌رسد طي 30 سال اخير، اين راه با توجه به تندروي‌ها و... كمي دشوار‌تر بوده.
گام‌ها به عقب مي‌روند
مجلس شوراي اسلامي، 24 ارديبهشت سال 1382: نشست علني روز چهارشنبه مجلس با رياست حجت‌الاسلام‌والمسلمين كروبي دنبال ‌شد و نمايندگان به تاسيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري راي مثبت دادند. در بررسي ماده (1) لايحه تشكيل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري پيشنهاد مجيد انصاري نماينده تهران مبني‌بر بازگشت به لايحه دولت با (149) راي مورد تصويب قرار گرفت. براساس لايحه دولت، سازمان‌هاي ميراث فرهنگي كشور و ايرانگردي و جهانگردي از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي جدا مي‌شوند و از ادغام آنها «سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري» تاسيس مي‌شود. براساس مصوبه مجلس اين سازمان از تمامي اختيارات و وظايفي كه سازمان مذكور به موجب قوانين و مقررات مختلف دارا بوده‌اند و تمامي امكانات، اموال و نيروي انساني برخوردار خواهد شد. بر‌اساس لايحه دولت، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري زير نظر رئيس‌جمهوري تشكيل و رئيس سازمان نيز با حكم رئيس‌جمهوري منصوب مي‌شود.
لايحه دولت در تبصره (1)تاكيد دارد، تمامي وظايف و اختيارات وزير و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در امور ميراث فرهنگي و ايرانگردي و جهانگردي به رئيس سازمان منتقل مي‌شود.
همچنين بر اساس تبصره 2 ماده (1) وظايف حاكميتي سازمان ايرانگردي و جهانگردي به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري منتقل مي‌شود و وظايف اجرايي و امور تصدي آن با همه امكانات، اعتبارات،‌ نيروي انساني، اصول و دارايي‌ها، تعهدات و اعتبارات در قالب يك شركت دولتي با عنوان شركت توسعه ايرانگردي و جهانگردي به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري وابسته مي‌شود.
نمايندگان مجلس در ادامه بررسي گزارش كميسيون مشترك، با عنوان لايحه تشكيل وزارت ميراث فرهنگي و گردشگري با توجه به راي نمايندگان به تاسيس سازمان ميراث فرهنگي، پيشنهاد مسكوت‌ماندن لايحه (توسط علي‌اصغر هادي‌زاده، نماينده محلات) مطرح شد و به مدت دوهفته كاري جهت بررسي ساير مواد و در مطابقت با سازمان ميراث فرهنگي، موافقت كردند.
(حدودا پنج سال بعد) مجلس شوراي اسلامي، 24 شهريور سال 1387: نمايندگان با 146 راي موافق يك فوريت طرح الحاق سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي را تصويب كردند و يك فوريت طرح انتزاع سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از رياست‌جمهوري و الحاق آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تصويب شد. نمايندگان با 146 راي موافق، 86 راي مخالف و 6 راي ممتنع با يك فوريت اين طرح موافقت كردند. در صورت تصويب نهايي اين طرح سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از رياست‌جمهوري جدا و زيرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي خواهد شد. در مقدمه اين طرح كه به امضاي 73 نفر از نمايندگان مجلس رسيده بود، هدف از تهيه اين طرح چنين آمده است: با توجه به ضرورت پاسخگويي رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به مجلس و ايجاد زمينه نظارت بيشتر بر اين سازمان و در راستاي كاهش هزينه دولت با توجه به برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، اين طرح تهيه شده است. طبق تبصره ماده‌واحده اين طرح، صنايع‌دستي از سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري منتزع و با همه امكانات و نيروها به وزارت صنايع و معادن الحاق خواهد شد.
اوج حضيض يك ميراث فرهنگي در ايران
سال 1314، تشكيل اداره جلب سياحان خارجي و تبليغات: دولت وقت با هدف جلب سياحان و شناساندن مفاخر و تمدن كهن سرزمين باستاني ايران به خارجيان اقدام به تاسيس يك اداره تحت عنوان «اداره جلب سياحان خارجي و تبليغات» در بدنه وزارت داخله كشور نمود. سپس در سال 1320شمسي يك شورايي تحت عنوان «شوراي جهانگردي» در داخل وزارت كشور توسط اداره سياسي اين وزارتخانه تاسيس و هفته‌اي يك‌بار تشكيل جلسه مي‌داده است.‌ پس از مدتي با توجه به اهميت روزافزون جنبه‌هاي اقتصادي و تحكيم مباني حسن‌تفاهم ميان افراد كشورهاي مختلف كه مورد توجه دولت وقت قرار گرفت در سال 1333شمسي در وزارت كشور يك اداره تحت عنوان «اداره امور جهانگردي» تاسيس گرديد.‌
سال 1342، ارتقاي ادارات به سازمان: صنعت گردشگري رفته‌رفته جاي خود را ميان ساير صنايع كشور باز نمود به‌طوري‌كه سازماني تحت عنوان «سازمان جلب سياحان در سال 1342 به‌دليل سرعت روبه ‌افزايش صنعت گردشگري و اقبال گردشگران خارجي براي مسافرت به كشور ايران و توسعه مواصلا‌ت و ارتباطات كشور جهت هماهنگي و نظارت بر تمامي فعاليت‌هاي جهانگردي كشور تاسيس گرديد.
سال 1353،‌ارتقاي سازمان به وزارت‌: به‌دنبال اين مهم در سال 1353 شمسي با الحاق سازمان جلب سياحان در وزارت اطلا‌عات اين وزارتخانه به عنوان «وزارت اطلا‌عات و جهانگردي» تغيير نام يافت. براين‌اساس سياستگذاري و هماهنگي امور جهانگردي كشور به يكي از معاونت‌ها و چند شركت وابسته به اين وزارتخانه واگذار گرديد.‌ سال 1357، تنزل از وزارت به سازمان، تشكيل سازمان ايرانگردي و جهانگردي: با پيروزي انقلا‌ب ابتدا وزارتخانه‌اي تحت عنوان «وزارت ارشاد ملي» و سپس «وزارت ارشاد اسلا‌مي» با ادغام وزارتين اطلا‌عات و جهانگردي و فرهنگ و هنر تشكيل و نهايتا «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا‌مي» تسجيل گرديد. سپس به موجب مصوبه شورايعالي اداري تمامي وظايف و ماموريت‌هاي مربوط به امور سياحتي، زيارتي، ايرانگردي و جهانگردي را كه در قالب «معاونت امور سياحتي و زيارتي در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا‌مي سازماندهي‌شده بود به سازمان ايرانگردي و جهانگردي» منتقل تا در قالب اين سازمان فعاليت خود را ادامه دهد.‌
سال 1382، ارتقا به حوزه سازمان‌هاي نهاد رياست‌جمهوري و تشكيل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري: براساس تصويب قانون تشكيل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري توسط نمايندگان مجلس سازمان ايرانگردي و جهانگردي و سازمان ميراث فرهنگي سابق با تمامي اختيارات، تعهدات، امكانات، نيروي انساني و... از بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا‌مي منتزع و زير نظر رياست‌جمهوري تحت عنوان «سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري» فعاليت خود را آغاز نمود. سال 1385، حذف سازمان موازي؛ تشكيل سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري: در تاريخ 16/1/85 شوراي‌عالي اداري كشور در يكصدمين جلسه خود، سازمان صنايع‌دستي كشور را از وزارت صنايع و معادن با تمامي اختيارات، تعهدات، امكانات، نيروي انساني و غيره منتزع و به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري الحاق نمود تا اين سازمان تحت عنوان «سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري» به فعاليت خود ادامه بدهد.
مشايي و سازمان ميراث فرهنگي
امروز پس از پنج سال عملكرد سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري، عدم‌پاسخگوي يك رئيس و يك معاون باعث شده كه طرف ديگر دعوا اصولا ريشه اين سازمان را به تاوان اظهارات رئيس‌اش از بن بزند! پس از اظهارات رحيم‌مشايي در اواخر مردادماه سال جاري و پس از آن تلاش برخي خبرگزاري‌ها در گرفتن استفتاء از مراجع و... و در نهايت درخواست چهره‌هاي مرجعيت و اصولگرا از رئيس‌جمهور براي بركناري معاونش و نگرفتن نتيجه از سمت رئيس‌جمهور، آنها كه نتوانستند در فاز اول به نتيجه دلخواه برسند، حالا سازماني را نشانه رفتند كه صرف‌نظر از رئيس‌اش كه پشتوانه محكمي دارد، خود از هيچ پشتوانه‌اي برخوردار نيست.
سير بازگشت به پنج سال قبل
پس از آنكه ديروز نمايندگان مجلس با يك فوريت طرح انتزاع سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از رياست‌جمهوري و الحاق آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با 146 راي موافق، 86 راي مخالف و 6 راي ممتنع موافقت كردند. محسن كوهكن به عنوان يكي از طراحان اين طرح توضيح داد: جايگاه رئيس‌جمهور بالاتر از آن است كه براساس گفته يكي از اعضاي زيرمجموعه‌اش به سمتي برود كه سوال از او مطرح شود. عضو هيات رئيسه مجلس خاطرنشان كرد: اگر امروز تعدادي از دوستان ما به سمت سوال از رئيس‌جمهور رفته‌اند به دليل آن است كه به اين جمع‌بندي رسيدند كه سازوكار ديگري براي برخورد با فرد مدير ندارند و مجبورند به سمت رئيس‌جمهور و سوال از او بروند. وي ابراز داشت: ما نمي‌توانيم منكر شويم كه بيش از 200 نفر از نمايندگان نامه نوشته‌اند و تعدادي از علما و حوزه علميه نيز عكس‌العمل‌هايي در برابر سخنان يك فرد نشان داده‌اند. نماينده لنجان با اشاره به حمايت رئيس‌جمهور از رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: اگر رئيس‌جمهور برخي را متهم مي‌كند به دليل ايستادگي‌اش بر اصولگرايي است. كوهكن گفت: در كشوري كه مسائل مهم مثل طرح تحول اقتصادي و مسائل هسته‌اي را دارد، آيا سخنان يك مسوول به صرف آنكه در مقابل مجلس پاسخگو نيست، بايد اين مقدار وقت مجلس را بگيريد؟ عضو هيات‌رئيسه مجلس خاطرنشان كرد: اين سازمان قبلا زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بوده است، اما آن زمان فكر مي‌كردند كه اگر يك سازمان را به زيرمجموعه رياست‌جمهوري ببرند وزن آن جايگاه را بالا مي‌برند. ستار هدايت‌خواه به عنوان مخالف اين طرح گفت: دليلي كه كوهكن براي طرح فوريتي مطرح كرد، اگر با دقت نگاه نكنيم و راي بدهيم خداي نكرده در بيرون مجلس مورد وهن قرار گرفته مي‌شود. يعني به دليل آنكه يك مسوولي اظهارات اشتباهي داشته و مجلس از ابزار نظارتي نتوانسته استفاده كند بنابراين مي‌خواهد يك دستگاه را دستخوش تحول كند. مخبر كميسيون فرهنگي ادامه داد: بخش ميراث فرهنگي و گردشگري از بخش‌هاي مهم توليد ثروت و ايجاد اشتغال است كه به‌صورت مستقل تاسيس شده است و اينكه اين بخش مهم را زيرمجموعه وزارتخانه‌اي كه مسووليت متفاوت مثل سينما، مطبوعات و مساجد دارد، با اهدافي كه در قانون برنامه چهارم براي اين سازمان پيش‌بيني شده ناسازگار است. هدايت‌خواه گفت: فعاليت وزارت ارشاد وسيع است و الحاق يك سازماني كه اهداف وسيعي دارد و معتقديم بايد از طريق اين سازمان و توليد ثروت آن، بودجه كشور را از تامين بودجه نفت به سمت تامين بودجه از طريق گردشگري و ميراث فرهنگي تغيير دهيم، كار اشتباهي است. وي گفت: من تقاضا مي‌كنم اين مسئله را مقطعي نبينيد و نگاه درازمدت داشته باشيد و به اين طرح راي ندهيد. حشمت‌الله فلاحت‌پيشه نماينده اسلام‌آبادغرب به عنوان موافق طرح ابراز داشت: اين بحث يك بحث موضوعي است و نه مرتبط با يك شخص خاص، ولي مخالفان طرح موضوع را به‌گونه‌اي ديگر بيان كردند. نماينده اسلام‌آبادغرب گفت: صنعت گردشگري به صنعت فعال در كشورهاي ديگر تبديل شده و درآمدهاي كلاني از آن به‌دست مي‌آورند، در حالي كه مجلس از ابزارهاي نظارتي خود به خوبي استفاده نكرده و درآمدزايي از اين صنعت نداشته‌ايم. وي ابراز داشت: يكي از ابزارهاي نظارتي مجلس، سوال است اما در سه سال گذشته چندبار از رئيس‌جمهور در اينجا سوال شده است؟ در حالي كه اگر سازمان زيرمجموعه وزارتخانه باشد به‌راحتي از وزير سوال مي‌شود و نظارت كامل صورت مي‌گيرد. فلاحت‌پيشه گفت: اين را وهن مجلس نگيريد؛ زيرا هرگاه مجلس تلاش كند چتر نظارتي خود را افزايش دهد به نفع مجلس است و نه وهن مجلس. بنابراين گزارش، در هنگام سخنان موافق و مخالف صداي چهار ـ چهار گفتن نمايندگان به عنوان موافق طرح، فضاي مجلس را پر كرده بود و هنگام راي‌گيري نيز تعدادي از نمايندگان مرگ بر اسرائيل مي‌گفتند و پس از آنكه طرح راي آورد، صلوات فرستادند.
در تهيه اين گزارش از مقاله مهدي اسدي با عنوان نسخه مجلس براي ميراث و آرشيو سايت‌هاي خانه ملت و ايسنا استفاده شده است.
سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 310]