جامعه - افت تحصيلي و راه‌هاي كاهش آن

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: جامعه - افت تحصيلي و راه‌هاي كاهش آن
جامعه - افت تحصيلي و راه‌هاي كاهش آن

كاربرد اصطلاح افت تحصيلي يا اتلاف در آموزش و پرورش، از زبان اقتصاددانان گرفته شده و آموزش و پرورش را به صنعتي تشبيه مي‌كند كه بخشي از سرمايه و مواد اوليه را كه بايد به محصول نهايي تبديل مي‌شد، تلف كرده و نتيجه مطلوب و مورد انتظار را به بار نياورده است. البته كاربرد اصطلاح قصور و واماندگي در تحصيل مطلوب‌تر است. وقتي صحبت از افت تحصيلي مي‌شود، منظور تكرار پايه تحصيلي در يك دوره و ترك تحصيل پيش از پايان دوره است. به عبارت ديگر افت تحصيلي شامل جنبه‌هاي مختلف شكست تحصيلي، چون غيبت مطلق از مدرسه، ترك تحصيل قبل از موعد مقرر، تكرار پايه تحصيلي، نسبت ميان سنوات تحصيلي دانش آموز و سنوات مقرر آموزش و كيفيت نازل تحصيلات مي‌شود. منظور از افت تحصيلي كاهش عملكرد تحصيلي و درسي دانش آموز از سطح رضايت‌بخش و سطح نامطلوب است. افت تحصيلي يعني دانش آموز در هنگام تحصيل بعد از يك دوره موفقيت تحصيلي يا متوسط، به تدريج ظرفيت يادگيري او كاهش‌يافته يا تكرار پايه تحصيلي داشته باشد. به‌طور كلي نمرات او نسبت به ماه قبل يا سال‌هاي قبل سير نزولي محسوس از خود نشان مي‌دهد. افت تحصيلي به عنوان شاخص اتلاف آموزشي، از نظر مفهوم عام به هرگونه ضعف در سوادآموزي يا وجود بيسوادي گفته مي‌شود اما از نظر مفهوم خاص عبارت از محقق نشدن انتظارات آموزشي و شكست در اهداف آموزشي است و نابساماني در فرآيند ياددهي – يادگيري را در بر مي‌گيرد.

ناكامي‌هاي تحصيلي به شكل گريز از مدرسه، تجديدي، مردودي و ترك تحصيلي به منصه ظهور مي‌رسد. افت تحصيلي از ديرباز مورد نظر سياستگذاران، برنامه‌ريزان آموزشي، مسوولان آموزشي و خانواده‌ها بوده و همگي از خسارات ناشي از افت تحصيلي دانش‌آموزان در جنبه‌هاي مادي و انساني آن آگاهي داشته‌اند.
به نظر مي‌رسد افت تحصيلي به مفهوم عام آن از گذشته دور، حتي دوران باستان و از صدر اسلام در ايران و جهان وجود داشته است اما افت تحصيلي به معناي خاص آن يعني ناكامي در تحقق انتظارات آموزشي و شكست در موفقيت‌هاي تحصيلي (آموزشي) در 100ساله اخير در ايران و در چند قرن اخير در كشورهاي ديگر جهان، به وجود آمده است.
مباني روانشناختي افت تحصيلي
1. شرايط اجتماعي و اقتصادي: كودكاني كه والدين آنها از قدرت اقتصادي – اجتماعي پايين تري برخوردارند و خانواده‌هاي آنها با محروميت‌هاي اقتصادي مواجه مي‌باشند، افت تحصيلي بيشتري دارند. همچنين در هر جامعه‌اي كه ديكتاتوري، وحشت و ناامني حاكم باشد، كودكان دچار افت تحصيلي مي‌شوند.
2- شرايط آموزشي و امكانات مطلوب تحصيلي: در صورتي كه از حواس مختلف انسان براي يادگيري استفاده شود، مسلما يادگيري راحت‌تر و عميق‌تر صورت مي‌گيرد و شرايط و امكانات آموزشي به تحقق اين امر كمك شاياني مي‌كند. عدم امكانات مطلوب تحصيلي و شرايط آموزشي معمولا عواملي هستند كه در ايجاد افت تحصيلي دخيل مي‌باشند. امكاناتي از قبيل مدرسه، كلاس، كتاب‌هاي درسي مناسب و بهره‌مندي از معلمان باسواد و كارآمد، همه از عواملي‌اند كه از پيدايش افت تحصيلي پيشگيري مي‌كنند.
3- شرايط فيزيولوژيك يادگيرنده: معمولا شرايط فيزيولوژيك دانش‌آموزان در مدارس ما مورد غفلت قرار مي‌گيرند، بعضي‌ها دچار ضعف شنوايي هستند (حدود 2 درصد سخت شنوا هستند). بعضي ضعف بينايي دارند. مسئله ديگر گرسنگي كودكان است. تحقيقات نشان داده است دانش‌آموزاني كه از تغذيه مناسب برخوردارند، كمتر دچار افت تحصيلي مي‌شوند.
4- شرايط رواني – حركتي: مانند دانش‌آموزاني كه مبتلا به صرع مي‌باشند (حدود 2 درصد دانش‌آموزان مدارس ما صرع دارند). يا دانش‌آموزاني كه دچار لكنت زبان هستند، از آنجا كه نمي‌توانند افكار خود را افت تحصيلي و راه‌هاي كاهش آن بازگو كنند، دائما در فشار رواني، اضطراب و تنش به سر مي‌برند. گروه ديگر دانش‌آموزاني هستند كه به فلج مغزي دچار هستند. اين قبيل كودكان لزوما عقب‌مانده نيستند بلكه برخي از آنها تيزهوش نيز هستند و افت تحصيلي آنها به اين دليل است كه فاقد حركت هستند.
5- سازش‌نايافتگي رفتاري: كودكاني كه به ناسازگاري عاطفي مبتلا هستند، از نظر رفتاري با محيط سازش ندارند و از يك تعامل بين فردي به نحو مطلوب برخوردار نيستند. 99درصد از اين كودكان در مدارس چون سازگاري با خود و محيط ندارند، افت تحصيلي بيشتري دارند. به‌طور كلي رفتارهايي از قبيل ( بيش فعالي، بي‌توجهي، كم‌رويي، در خود فروماندگي و پرخاشگري همه تحت عنوان سازش‌نايافتگي رفتاري خوانده مي‌شوند و در ايجاد افت تحصيلي موثرند.
سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 313]