زندگینامه ی ناصر خسرو قبادیانی

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: زندگینامه ی ناصر خسرو قبادیانی
ناصرخسرو قبادیانی

حکیم ابو معین ناصرخسرو بن حاث قبادیانی بلخی ملقب به حجت از شاعران و نویسندگان بسیار توانا و بزرگ ایران و از گویندگان درجه ی اول زبان فارسی است وی درماه ذی القعده سال394هجری در قبادیان از نواحی بلخ متولد شدودرسال481دریمکان بدخشان درگذشت نام اووپدرش به نحوی که ذکرکردیم دراشعارش چند بارآمده ولقب خودراهم به صورت حجت یاحجت زمین خراسان که فی لواقع عنوان ودرجه ی مذهبی اودرمیان اسماعیلیان بوده. وازجانب خلیفه ی فاطمی بوی تفویض شده بود درابیات متعدد ذکرکرده است.وی درآغاز سفرنامه ی خود را قبادیانی مروزی خوانده است و انتسابش به قبادیان بلخ که تولد او بوده است از اشعارش نیز ثابت می شود مثلا بیت:
پیوسته شدم نسبت به یمکان کز نسل قبادیان گسستم
و به همین سبب نیزدراشعارخویش همه جا از بلخ به عنوان وطن وشهروخانه ی خود سخن می راند و او را درآن جا ضیاع وعقاروطایفه وبرادر بود واز آن در بعضی از ابیات خود باتحسر یاد میکرد. خسرو از خاندان محتشمی بود و ثروتی دربلخ داشت واز کودکی به کسب علوم وآداب اشتغال ورزید.ازابتدای جوانی به تحصیل علوم وتحقیق درادیان عقاید مختلف پرداخت واشعار عرب رابه تحقیق مطالعه کرد. در دوران غزنویان و در دربار سلاطینی چون محمود و مسعود حضور داشت وهمچنین در دربارسلجوقی به دبیری مشغول بود. ناصرخسرو ممالک زیادی را سیروسفرکرد وهمین مسافرت ها باعث خلق اثرهای جاودانه ای ازوی شد.ناصرخسر و را درتذکره ها گاه با شهرت علوی مذکورداشته اند. واین شهرت مأخذ درستی ندارد و گویا ناشی ازسرگذشت مجهولی است که برای اونوشته وبه اونسبت داده شده ودرآن سرگذشت نسب ناصرخسرو به پنج واسطه به امام علی بن موسی الرضا می رسد شاید سبب علاقه اوبه آل علی واظهاراین علاقه شدید درآثارخود چنین نسبی برای وی می باشد. تولد ناصرخسرو و به سال 394 اتفاق افتاده و شاعرخود دراشعارخویش به این عمراشاره کرده وگفته:
بگذشت پس هجرت نود و چهار بگذشت مرا دربربا مرکز اغبر ناصرخسرو و پس ازکسب علوم وآداب درجوانی به دربارسلاطین و امراه راه یافته و به مراتب عالی رسید وحتی چنان که درسفرنامه آورده است بارگاه ملکوت عجم و سلاطین را، چون سلطان محمود غزنوی و پسرش دیده است بدین ترتیب دراوان جوانی بیش از27سال از عمرخود را در دستگاه های دولتی گذرانده وتا سن گذرانده و تا سن 43 سالگی که هنگام سفراو به کعبه است، به مراتب عالی ازقبیل دبیر رسیده ، و دراعمال و اموال سلطانی تصرف داشته و به کارهای دیوانی مشغول بوده و مدتی در آن شغل مباشرت نموده و در میان اقران شهرت یافته وعنوان ادیب و دبیرفاضل گرفته و شاه، وی را خواجه خطیر خطاب می کرده است. ناصرخسرو بعد از آن که مدتی از عمر خود را در حین کسب انواع فضائل، درخدمت امرا و لهو و لعب و کسب مال و جاه گزرانده ،اندک اندک دچارتغییر حال و دراندیشه وقاد او زیربار تعبد وتقلید نمی رفت و جواب سوالات خود را از مدعیان علم وحقیقت نمی یافت و از این رو همواره خاطری مضطرب و اندیشه یی نابسامان داشت، شاید در دنبال همین تفحصات باشد که مدتی در سفر ترکمنستان و سهند و هند گذرانید و با ارباب ادیان مختلف معاشرت مباحثت نمود در این راه کارش به سرگردانی کشید این سرگردانی و نابسامانی شاعر با خوابی که دیده بود پایان گرفت که در ماه جمادی الاول سال 437 در این خواب و رویا کسی او را به سوی کعبه فراخواند، پس به اتفاق برادر خود ابو سعید روانه ی حجاز شد این مسافرت هفت سال طول کشید درک وجود لا یزال الهی و لذت رسیدن به معبود نزد استاد به اندازه ای بود که وی در این سفر 4 بار حج کرد و 3 سال در مصر به سر برد و در آن جابه مذهب اسمعیلی گروید و بعد از طی مراحل و مدارج لقب حجت یافت.
هنگامی که ناصرخسرو از سفر مصر و حجاز به خراسان بازگشت 50 ساله بود و در آن جا شروع به دعوت باطنیان کرد که با مخالفت شدید علمای اهل سنت و حاکمان زمان روبرو شد تا عاقبت به دره یمکان رفت و تا پایان عمر در آن جا به اداره و دعوت فاطمیان خراسان اشتغال داشت. و به مباحثه با علمای اهل سنت پرداخت و اندک اندک دشمنان و مخالفان او از میان متعصبان فزونی گرفتند و کار بر او دشوار کردند و گویای فتوای قتل او داده شد و او که گرفتار مخالفت بسیار شدید سلاجقه ی شیعه بود ناگزیر به تهمت به دین و قرمطی و ملحد بودن ترک وطن گفت تا ازشر ناصبیان رهایی یابد.آثار منثور ناصرخسرو عبارت اند از:سفر نامه، خوان اخوان، گشایش و رهایش، جامع الحکمتین، زادالمسافرین وجه دین، سفر نامه در شرح مسافرت هفت ساله استاد و به نثری ساده و حاوی اطلاعات دقیق جغرافیایی و تاریخی و بیان عادات و آداب مردمی است که ناصرخسرو در سفر های طولانی و ممالک مختلف دید و دیگر کتاب هایش همگی در کلام و توصیف مطالب مختلف مذهب اسمعیلی یا در خواب پرسش هایی استدرباره ی مباحث اعتقادی همین مذهب و از میان آن ها زادالمسافرین مهمتر ازهمه وازجمله ی کتاب بسیار مشهور در کلام اسمعیله است تألیف این کتاب در سال 453 ه.ق انجام شد.
این کتاب در بیست و هفت (قول) نوشته شده و مؤلف در این اقوال از اقسام علم و بحث در حواس و اجسام متعلقات آن و نفس و هیولی و مکان زمان و ترکیب و حدوث عالم و اثبات صانع و خلقت عالم و کیفیت اتصال نفس به جسم و معاد و رد مذهب تناسخ و اثبات ثواب و عقاب اخروی بحث کرده است.
کتاب دیگر وجه دین یکی دیگراز آثار مهم ناصرخسرو است که در آن به اختصار راجع به مسائل کلامی اسمعیله و تأویلات و باطن عبادات واحکام شریعت اسمعیلیان سخن رفتع است.
آثارمنظوم او نخست دیوان اوست که چند بار به طبع رسید و دو منظومه ی مثنوی یکی به نام روشنایی نامه در وعظ و حکمت و دیگری سعادت نامه بر همان روش منظوم نخسیتن است و از این دو منظومه نیز چاپ های ترتیب یافته است و خاصیت عمده ی شعر ناصرخسرو و اشتهار آن بر مواعظ و حکمت بسیار است.
ناصرخسرو د رسال 481 در یمکان بدرود حیات گفت و در آن جا به خاک سپرده شد که در آن هنگام 87 ساله بود. قبراومدت ها بعد از وی مزاراسمعیلیان معروف و مشهوراست.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 608]