واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: 6 دهه جنايت، 60 سال مقاومت سينماي فلسطين نقش تاريخي سياسي خود را ايفا کرده است
سينماي فلسطين در مقايسه با ساير ممالک عرب جوانتر به نظر ميرسد، اما ساخته شدن بيش از 800 فيلم درباره فلسطين و مردم آن و درخشش سينماي اين کشور در سالهاي اخير سينماي فلسطين در منطقه خاور ميانه متمايز کرده است. رويدادهاي سياسي درمنطقه خاورميانه و به ويژه سرزمينهاي اشغالي دربيش از شش دهه اخيرتاثيري شگرف بر سينماي فلسطين داشته و استعمار همواره مانعي بزرگ بر سر راه توسعه طبيعي بخشهاي مختلف جامعه فلسطين از جمله سينماي اين کشور مظلوم بوده است. با وجود تمام رويدادهاي مهم سياسي 60 سال اخير ازجمله اشغال فلسطين و جنگهاي اعراب و اسرائيل، سينماي فلسطين همواره تلاش کرده خود را از تاثيرات مخرب بيروني اين اتفاقها مصون نگه دارد و در کنار تمام مصائب و مشکلات همچنان زنده و پايدار بماند.جالب اينکه به رغم تمام محدوديتها و کمبود امکانات اوليه و زيرساختي فيلم و سينما، فلسطين در سالهاي اخير جايگاهي ويژه براي خود در صنعت سينماي جهان عرب و البته سطح بينالمللي دست و پا کرده و حتي تا آستانه کسب اسکار هم پيش رفته است. گرچه درخشش در جشنوارههاي معتبر جهاني شايد ديگر براي سينماي فلسطين عادي شده باشد.ريشه سينماي فلسطين را ميتوان در سال 1935 و نخستين فيلم کوتاه مستند تاريخ اين کشور جستجو کرد که به ماجراي سفر پادشاه عربستان به اين کشور ميپرداخت. اين فيلم را ابراهيم سرهان تهيه و توليد کرده بود که بعدها يک فيلم بلند داستاني به نام "روياهايي که به حقيقت ميپيوندد" و يک مستند درباره احمد حلمي پاشا هم تهيه کرد.استوديو فيلمسازي فلسطين سال 1945 تاسيس شد و در نخستين قدم فيلم داستاني "در شب جشن" را تهيه و توليد کرد. اما با تمام اينها سينما در فلسطين به خاطر مشکلات سياسي ناشي از ظهور رژيم صهيونيستي نتوانست نقش يک پديده اجتماعي فرهنگي را ايفا کند و سانسور استعمار بريتانيا هم مزيد بر علت شد تا فيلمهاي مهمتر کمتر به سينماهاي اين کشور راه يابند.بنابراين توليد و نمايش فيلم به خاطر فقر امکانات زيربنايي در واقع به امري شخصي تبديل و علاوه بر آن بحرانهاي سياسي پياپي هم مزيد بر علت شد تا پس از اشغال اين کشور به دست نيروهاي رژيم صهيونيستي، ديگر نشاني از سينماي فلسطين نباشد و از 1948 تا 1967 فيلمي در اين سرزمين توليد نشود.در اين سالها بود که سينماي جهان عرب توجه خود را به وضعيت مردم فلسطين معطوف کرد و فيلمهايي درباره اوضاع سياسي فلسطين توليد شد. اما مشکل اين بود که فيلمها در واقع تصويرگر سياستهاي رسمي رژيمهاي عرب در قبال فلسطين و رژيم صهيونيستي بودند و تابلويي واقعي از آنچه بر مردم مظلوم اين کشور ميرود.پيامد جنگ ژوئن 1967 و ورود غاصبانه ارتش رژيم صهيونيستي به کرانه باختري رود اردن و نوار غزه کنار هم قرار گرفتن دوباره تمام فلسطينيها و بازيابي هويت ملي آنها بود. فلسطينيها از آن پس دوشادوش هم به وظيفه حفظ هويت ملي عمل کرده و فعاليتهاي آزاديخوانه خود را از سر گرفتند.
اينجا بود که سينماي فلسطين هم وارد دوره تازه حيات خود شد و فعاليت عکاسان و فيلمسازان اين کشور بر ضرورت حفظ تصاوير مقاومت ملت مظلوم فلسطين براي ثبت در تاريخ تاکيد کرد. تاسيس واحد فيلم فلسطين و ساخته شدن نخستين مستند اين کشور "بدون راه حل صلحآميز" در سال 1968 به کارگرداني مصطفي ابوعلي نخستين نتايج اين روند بود.در اين دوره سينماي فلسطين نقشي اساسي در اطلاعرساني اوضاع نابسامان مردم اين کشور و مقاومت سرسختانه در برابر تجاوزهاي رژيم صهيونيستي داشت و در واقع هدف سينماي فلسطين هم به تصوير کشيدن رنج مردم اين کشور و نشان دادن آن به تمام مردم دنيا بود.گرچه فيلمهاي فلسطيني را نبايد به دلايل متعدد از نظر زيباييشناسانه و فني مورد ارزيابي و تحليل قرار داد، اما اين فيلمهاي توانستهاند با حضور در جشنوارههاي معتبر بينالمللي، هفتههاي فيلم فلسطين در گوشه و کنار دنيا و نمايش در اکرانهاي خصوصي و عمومي نقش سياسي خود را در نشان دادن اوضاع جاري در فلسطين به خوبي ايفا کنند.يکي ديگر از پيامدهاي جنگ ژوئن 1967 ظهور جريانهاي نوين در سينماي جهان عرب و توليد فيلمهاي فراوان درباره فلسطين بود. مثلا در مصر فيلمسازاني چون علي عبدالخالق، يوسف شاهين و توفيق صالح براي فلسطينيان فيلم ساختند و فيلمسازان سرشناس و بينالمللي چون ژان لوک گدار و کاستا گاوراس با آثار خود با اين مردم ستمديده اظهار همدردي کردند.از جمله فيلمهايي که در اوايل هزاره سوم سينماي فلسطين را بيش از پيش به جهانيان شناساند و تصويري نسبتا دقيق از شرايط امروز آنان به دنيا ارائه داد ميتوان "مداخله الهي" اليا سليمان 2002 و "اينک بهشت" هاني ابو اسد 2005 را نام برد که اولي از جشنواره کن جايزه گرفت و دومي نامزد اسکار و برنده جايزه گلدن گلوب بهترين فيلم غيرانگليسيزبان شد.سينماي فلسطين امروز هم به مدد چهرههاي تاثيرگذار و نه موسسات و بخشهاي دولتي و خصوصي به حيات خود ادامه ميدهد و اين سينما براي ادامه بقا به بودجه کافي، سالنهاي نمايش، تجهيزات پيشرفته و منابع انساني نياز دارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 343]