رحمان قهرمان‌‏پور در گفت‌‏وگو با ايلنا:اسلام‌‏گرايي در تركيه تاثير منفي بر عضويت آنكارا در اتحاديه اروپا ندارد

واضح آرشیو وب فارسی:ايلنا: رحمان قهرمان‌‏پور در گفت‌‏وگو با ايلنا:اسلام‌‏گرايي در تركيه تاثير منفي بر عضويت آنكارا در اتحاديه اروپا ندارد

تهران- خبرگزاري كار ايران
نمي‌‏توان ارتباط مستقيمي بين اسلام گرايي در تركيه و عضويت اين كشور در اتحاديه اروپا پيدا كرد زيرا با روي كار آمدن حزب عدالت و توسعه سطح روابط نه تنها كاهش پيدا نكرده بلكه بهبود يافته است.

رحمان قهرمان‌‏پور در گفت‌‏وگو با خبرنگار "ايلنا" با بيان مطلب فوق در اين زمينه افزود:« اتحاديه اروپا ملاك‌‏هاي متفاوتي براي پذيرش دارد در دهه 80 ملاك‌‏هاي اقتصادي و الان سياسي بيشتر مطرح است. با وجود سخت‌‏گيري احزاب راست مسيحي و ديگر احزاب راست در مورد مخالفت با پذيرش كشورهاي اسلام‌‏گرا دراتحاديه، اسلام‌‏گرايي در تركيه تاثير منفي بر روابط تركيه و اروپا و مساله عضويت اين كشور در اتحاديه نگذاشته است.»
وي در مورد اسلام‌‏گرايي و تحولات اخير در تركيه، گفت:«در مورد تحولات اخير در تركيه، روز چهار مارس 2008 هجمه شديدي توسط نيروهاي مخالف تغييرات و محافظه‌‏كاران تركيه عليه حاميان تغيير وضع موجود، صورت گرفت. در راس سكولارهاي مخالف «دنيز بايكار»، رهبر حزب جمهوري‌‏خواه كه خود را وارث اصلي آتاتورك مي‌‏داند؛ در مقابل, حزب عدالت و توسعه به رهبري «رجب طيب اردوغان» نخست‌‏وزير تركيه قرار دارد.»
وي افزود: «روز چهارم مارس «پالچين كاها» با تنظيم ادعانامه‌‏اي تلاش كرد با ارائه 400 دليل حزب عدالت و توسعه را محكوم به عدم رعايت و نقض اصول قانون اساسي (مبتني بر سكولاريسم) ‏كند. امّا دادگاه نتوانست به اجماع نظر در مورد انحلال اين حزب دست يابد.»
عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي در مورد عدم موفقيت سكولارها در انحلال حزب عدالت و توسعه تصريح كرد: «حزب عدالت اين توفيق را مرهون تغيير قانون اساسي در سال 2001 ميلادي است كه بر اساس آن انحلال يك حزب در دوره اول با اخذ 7 راي مخالف در دادگاه ممكن است و حال آنكه تا قبل از اين تحول در قانون اساسي شرط انحلال, دريافت اكثريت آراء منفي دادگاه بود. در حالي كه تنها 6 نفر به انحلال حزب عدالت و توسعه راي مثبت دادند. مساله انحلال حزب منتفي شد اما در دور دوم راي‌‏گيري كه براي تعيين نوع جريمه تشكيل شد تصميم گرفته شد كه نصف يارانه دولتي به حزب قطع شود.»
قهرمان پور در پاسخ به اين پرسش كه آيا حضور اسلام‌‏گرايان در راس قدرت تاثيري بر روابط اين كشور با جمهوري اسلامي ايران دارد يا خير، گفت: «مسلماً حضور دولت اسلام‌‏گرا در تركيه روابط بين دو كشور را متاثر ساخته است اما به جز اين مساله همكاري‌‏هاي اقتصادي بين دو كشور از جمله توافق دو كشور براي انتقال گاز از ايران به تركيه كه در زمان «نجم الدين اربكان» صورت گرفت و همين‌‏طور مسائل ژئوپليتيكي چون حضور شورشيان پ.ك.ك در تركيه و پژاك در ايران از نقاط اشتراك براي اتخاذ مواضع استراتژيك همسو بين دو كشور است.»
وي در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا واگذاري بخشي از قدرت به كردها در صورت تقسيم قدرت در عراق، مي‌تواند موجب تحول در روابط بين سه كشور همسايه (ايران، عراق و تركيه) شود، تصريح كرد: «كردهاي شمال عراق در حال حاضر نيز از قدرت و استقلال قابل توجهي برخوردارند، اما بر خلاف تصورات و مفروضات ايجاد شده پس از اشغال عراق، اتفاق و بحران حادي در روابط بين تركيه و عراق بر سر مساله كردها رخ نداده و بسياري ديگر از مفروضات نيز زير سوال رفته است.
قهرمان‌‏پور در ادامه با بيان اينكه در مورد روابط خارجي بين ايران و تركيه بايد به سه نكته اساسي اشاره كرد، افزود: «در كنارمساله پ.ك.ك در تركيه و پژاك و استقلال طلبي كردها كه معضلي پايدار و تهديدي مشترك براي دو كشور و در نتيجه عامل همكاري به علت اشتراك منافع است، اين نكته را بايد در نظر داشت كه مساله كردها براي تركيه بيش از ايران تهديد محسوب مي‌شود. همچنين اين تهديد تا آن حد كه قبلاً تصور مي‌شد، شديد و بنيادين نيست و قابل مديريت است. بر اين مبنا منطق ژئوپليتيك، عاملي براي پيوند و همكاري بين دو كشور را ايجاد مي كنند. البته عوامل متغيري وجود دارند كه استعداد بالقوه در ايجاد واگرايي يا همگرايي بين دو كشور شده كه در اين مورد مي‌‏توان به مساله كردها اشاره كرد. زيرا مساله كردها در سال 1994 عامل واگرايي و بعد از 2003 عامل همگرايي در روابط شد.»
عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي در مورد علل تداوم همكاري بين ايران و تركيه افزود: «عامل ديگر تداوم روابط, همكاري‌‏هاي اقتصادي است كه با افزايش تحريم‌‏ها عليه ايران مانند زمان حمله صدام به ايران افزايش يافته است. با اين توضيحات، حضور اسلام‌‏گراها البته نقش مثبتي در تداوم روابط خواهد داشت، اما عدم حضور اسلام‌‏گرايان نيز لزوماً باعث قطع روابط نخواهد شد.»
قهرمان‌‏پور در پاسخ به پرسش مبني بر اينكه آيا اتحاديه اروپا مي‌‏تواند از اين كشور به عنوان اهرمي براي اعمال فشار بر ايران استفاده كند، تصريح كرد: «اين كشور الزامي براي پذيرش تصميمات اتحاديه اروپا ندارد، بلكه مساله مهم‌‏تر احتمال عضويت اين كشور در ناتو و تاثير آن بر آينده روابط بين دو كشور است.»
وي افزود: «مساله ديگر در مورد اتحاديه اروپا اين است كه اصولا سياست اتحاديه اروپا اعمال فشار بر ايران نيست. ضمن اينكه استفاده از اهرم تركيه براي اعمال فشار بر ايران نشان ضعف عملكرد اتحاديه اروپا خواهد بود.»
اين استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشي در مورد مهم‌‏ترين الزامات ايران براي حفظ روابط مثبت با تركيه گفت: «سياست استراتژيك ايران به حداقل رساندن تضاد و چالش با همسايگانش است. در اين راه نيز ايران كم‌‏ترين چالش را با تركيه نسبت به ساير همسايگانش، دارد و مي‌‏توان گفت روابط ما با تركيه نسبت به ساير كشورهاي منطقه بيشترين سطح ثبات را داشته است. در آينده نيز همكاري‌‏هاي اقتصادي در زمينه انرژي مي‌‏تواند كمك شاياني به بهبود و تداوم روابط بين دو كشور نمايد.
قهرمان پور در مورد اينكه اسلام‌‏گرايي درتركيه تا چه حد متأثر از ايران بوده است، گفت: «اسلام‌‏گرايي در تركيه به دوره‌‏هاي مختلف تقسيم مي شود و روند ثابتي نداشته است. حتي قبل از انقلاب هم جريان‌‏هاي در تركيه وجود داشتند. بنابراين جداي از ساير مسائل يك جريان از دهه 1950 شكل گرفته بود كه متأثر از تحولات منطقه‌‏اي بود. در دهه 80 كه مقارن با انقلاب ايران بود به لحاظ فكري ازايران به ويژه از دكتر شريعتي الهام گرفتند.»
وي در اين زمينه افزود: «جريان اسلام‌‏گرايي در دهه 80 يعني در دوره آقاي «اربكان» قدرت گرفت كه با كودتاي فوريه 1997 اين جريان تضعيف شد و يك جريان اسلام‌‏گرايي جديد در شكل APK ظهور پيدا كرد. اين گرايش تفاوت‌‏هاي بارزي با گرايش‌‏هاي حزب رفاه دارد و بنابراين تأثير‌‏گذاري انديشه‌‏هاي سياسي اسلامي ايران به اين گرايش نياز به بررسي دقيق تر و شاخص‌‏هاي مشخص دارد.»
پايان پيام

كد خبر: 443494
دوشنبه 18 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايلنا]

[مشاهده در: www.ilna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]